Εγχειρίδιο και Υλικό κατάρτισης INCREASE ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση Από το ARSIS Association for the Social Support of Youth, GR με την υποστήριξη του Universitätsklinikum Ulm, DE και INCREASE project partners Σεπτέμβριος 2017 Πρόγραμμα INCREASE Διεπιστημονική ανάπτυξη δεξιοτήτων για εργαζόμενους με νέους σε κέντρα φιλοξενίας και φροντίδας νέων Αριθμός Προγράμματος 2015-1-AT02-KA205-001199 Δήλωση αποποίησης ευθύνης Το σχέδιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση (ανακοίνωση) δεσμεύει μόνο τον συντάκτη και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν.
4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ. 2. Διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση Στόχος Ο συμμετέχων μπορεί να οργανώσει, να καταλάβει και να συμπληρώσει ένα Ιστορικό (αρχικό και σε βάθος χρόνου). Επίσης, μπορεί να καταλάβει και να χρησιμοποιήσει μία Διαγνωστική αναφορά για ανήλικο 13/18, να εκτιμήσει τις πληροφορίες από το Ιστορικό και την Διάγνωση και να κάνει πρόγνωση για μελλοντικές καταστάσεις κρίσης στο Κέντρο Προστασίας Ανηλίκων αναφορικά με τον ανήλικο 13/18. Μπορεί, τέλος, να αναπτύξει ένα σχέδιο παρέμβασης για καταστάσεις κρίσεων στο πλαίσιο του κέντρου φιλοξενίας ανηλίκων/εφήβων. Περιεχόμενο Σε αυτή την ενότητα ο συμμετέχων ενημερώνεται για το τι είναι το Ιστορικό και το Διαγνωστικό Ιστορικό και πως η πληροφορία που περιλαμβάνεται και στα δύο αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στην προσπάθεια της πρόληψης και καταστολής πιθανών καταστάσεων κρίσης. Ενότητες Ενότητα 2.1 Ενότητα 2.2 Ενότητα 2.3 Κατανόηση, συμπλήρωση 210 και χρήση ενός Ιστορικού, αρχικό και σε βάθος χρόνου. Λήψη, κατανόηση και 240 ανάλυση ενός διαγνωστικού ιστορικού Εκτίμηση και Πρόγνωση 225 μελλοντικών καταστάσεων κρίσης, σύμφωνα με το ιστορικό και τη διάγνωση. σύνολο 675 0.75 ECVET credit Εκπαιδευτικές Μέθοδοι Δια ζώσης (πρόσωπο με πρόσωπο) (49 %) και από απόσταση (εξ αποστάσεως εκπαίδευση) (51 %). Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων θα βασιστεί στην προ-ενότητας αξιολόγηση: Ο συμμετέχων πρέπει να επεξεργαστεί για την εκπαίδευση πέντε γραπτές, ανοιχτές ερωτήσεις σχετικά με την ενότητα οι οποίες θα αναφέρονται σε δύο ατομικές περιπτώσεις. A/ βασιζόμενοι στα περιστατικά που έχετε, βρίσκετε ότι είναι συμπληρωμένα, όσον αφορά τις πληροφορίες; Ποια είναι η πληροφορία που λείπει; Β/ Ποιά είναι η διαδικασία μέσω της οποίας θα συλλέξετε και θα καταγράψετε ένα ιστορικό; Πως θα το κάνετε και τι θα προσέξετε, αν προσέξετε κάτι;
5 Γ/ Ποια είναι η διαφορά ενός κοινωνικού προφίλ, ψυχολογικού προφίλ, ιατρικού προφίλ ανηλίκου, τα οποία εμπεριέχονται στο ιστορικό ενός ανηλίκου; Βασιζόμενοι στην εμπειρία σας, υπάρχει άλλος τύπος προφίλ/ πληροφορίας; Δ/ Ποιά νομίζετε ότι είναι η σημασία της κάθε ομάδας πληροφοριών; Γιατί την αναζητάμε; Αποδείξτε πως διακρίνουμε τη φυσιολογική από την παθολογική συμπεριφορά ενός ανηλίκου (δώστε παραδείγματα από κάθε τομέα, αναπτυξιακό, ψυχολογικό, παιδαγωγικό/εκπαιδευτικό, οικογενειακό κλπ.) βασιζόμενοι στην εμπειρία σας και σε άλλες περιπτώσεις Ε/ Ποιες πληροφορίες νομίζετε ότι χρειάζεται ο εργαζόμενος για να έχει ένα πλήρες προφίλ ανηλίκου; Τι είδους πληροφορία θα τον βοηθήσει να κατανοήσει και να προλάβει πιθανές καταστάσεις κρίσης (χρησιμοποιήστε τα παραδείγματα περιπτώσεων τα οποία σας δίνονται και τη δικής σας εμπειρία. Βάση Πρακτικής εργασίας για την Ενότητα και Υπο-ενότητες Περιστατικά Περιστατικό A: Μαρία, 16,5 χρόνων ατομική κατάσταση κρίσης Η Μαρία είναι 16,5 χρονών. Ήρθε στο Κέντρο πριν από δύο εβδομάδες, με μεταφορά από άλλο ξενώνα ανηλίκων. Ο φάκελός της δεν ακολούθησε την εισαγγελική απόφαση μεταφοράς της. Τα μόνα στοιχεία για τη Μαρία είναι εκείνα που περιέχονται στην εισαγγελική απόφαση μεταφοράς και εξηγούν τον λόγο απομάκρυνσης από την οικογενειακή εστία καθώς και το λόγο μεταφοράς της στο νέο ξενώνα. Η Μαρία, αυτές τις δύο εβδομάδες δε συμμετείχε σε καμία δραστηριότητα, δεν ερχόταν σε επαφή με κανέναν άλλο ανήλικο και έδειχνε επιθετική συμπεριφορά προς όλους τους εργαζομένους, κάθε φορά που κάποιος προσπαθούσε να την πλησιάσει και να την εντάξει στο γενικότερο πλαίσιο του Ξενώνα. Επιπλέον, κάθε προσπάθεια που έγινε να μιλήσει για τη ζωή της έτσι ώστε να συμπληρωθεί ο φάκελος της με επιπλέον στοιχεία από εκείνα που έφερε η εισαγγελική απόφαση, στάθηκε άκαρπη. Η Μαρία προσπαθούσε διαρκώς να βρει ελεύθερο και προσβάσιμο σε αυτήν τηλέφωνο για να τηλεφωνήσει χωρίς όμως να αποκαλύπτει σε ποιον. Μάλιστα, την έπιασαν να έχει μπει κρυφά στο γραφείο της διευθύντριας και να προσπαθεί να τηλεφωνήσει από εκεί, ή να προσπαθεί να πείσει την καθαρίστρια να της δανείσει το κινητό της τηλέφωνο για να το κάνει. Οι εργαζόμενοι, μπροστά σε αυτήν την συμπεριφορά, της απαγόρευσαν οποιαδήποτε επαφή είτε με το τηλέφωνο είτε με το ιντερνέτ, μέχρι να αποφασίσει να μοιραστεί μαζί τους για ποιο λόγο ήθελε να τηλεφωνήσει. Η Μαρία εξαφανίστηκε από τον Ξενώνα ένα πρωί, στο τέλος των δύο εβδομάδων. Το είχε σκάσει κρυφά. Ενημερώθηκε ο εισαγγελέας, στη συνέχεια η αστυνομία και διατάχθηκε έρευνα. Η ένταση και η αναστάτωση στον ξενώνα ήταν μεγάλη. Το κορίτσι που μοιραζόταν το δωμάτιο με τη Μαρία, ζήτησε να μιλήσει με τη ψυχολόγο και αποκάλυψε ότι το προηγούμενο βράδυ την άκουσε να μιλάει από κινητό τηλέφωνο στη εννιάχρονη αδερφή της, η οποία είχε μείνει στον προηγούμενο ξενώνα και να λέει ότι αύριο βράδυ θα είναι μαζί και θα την προσέχει.
6 Οι δύο αδερφές βρέθηκαν στην Καβάλα (εκεί βρισκόταν ο προηγούμενος ξενώνας) να περιπλανώνται έξω από το γενικό νοσοκομείο Καβάλας. Επεξηγήσεις: Η Μαρία είναι το πρωτότοκο παιδί μίας οικογένειας με τρία παιδιά, 16,5 χρόνων, 9 χρόνων και βρέφος 8 μηνών, ορφανή από πατέρα πρόσφατα. Η μητέρα της, ασθενής με σοβαρή και απειλητική για τη ζωή της ασθένεια, μπήκε στο νοσοκομείο και ελλείψει στενής οικογένειας να αναλάβει τα παιδιά, τοποθετήθηκαν προσωρινά σε ξενώνες. Η Μαρία και η αδερφή της τοποθετήθηκαν το πρώτο διάστημα μαζί και το βρέφος σε αντίστοιχο βρεφοκομείο. Η Μαρία χρειάστηκε να απομακρυνθεί από τον πρώτο ξενώνα γιατί είχε κάνει επανειλημμένες προσπάθειες να το σκάσει με την αδερφή της και να πάρουν το αδερφάκι τους από το βρεφοκομείο. Περιστατικό B: Mohamed (17,5 χρονών), Ahmad (16 χρονών), Daoud (15 χρονών) ομαδική κατάσταση κρίσης Ο Μοχάμεντ, 17,5 χρόνων, ο Άχμαντ 16 χρόνων και ο Νταούντ 15 χρόνων είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι ωστόσο διατηρούν συγγενικούς δεσμούς μεταξύ τους, ο Μοχάμεντ και ο Αχμάντ είναι αδέρφια και ο Νταούντ είναι ξάδελφος τους. Εισήρθαν στο Κέντρο φιλοξενίας ανηλίκων με εισαγγελική απόφαση, αφού εντοπίστηκαν στη χώρα μόνοι τους χωρίς κηδεμόνα κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου και οι διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης άρχισαν άμεσα. Για να γίνει με ασφάλεια και όπως ορίζουν οι ευρωπαϊκές διατάξεις, η οικογενειακή επανένωση, οι ανήλικοι πρέπει να μείνουν στον ξενώνα για μία περίοδο από έξι έως δώδεκα μήνες έως ότου ενωθούν με τις οικογένειες τους οι οποίες διαμένουν σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Σε αυτή την περίοδο όμως ο Μοχάμεντ κινδυνεύει να ενηλικιωθεί, με τις προβλεπόμενες από το νόμο για αυτόν συνέπειες. Κανένας από τους τρεις δε μιλά ελληνικά (εκφράζονται όλοι στα αραβικά) και είναι αποδιοργανωμένοι. Έζησαν κάτω από πολύ σκληρές συνθήκες και βίωσαν σοβαρές τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Χωρίστηκαν πολύ νωρίς από τις οικογένειες τους και δεν εμπιστεύονται κανένα ανήλικα, συμπεριφορά την οποία επιδεικνύουν και τα μέλη της οικογένειας τους. Στα πλαίσια του ξενώνα, συμπεριφέρονται ως ανεξάρτητο γκρουπ και ο Μοχάμεντ είναι ο αρχηγός, οι άλλοι δύο τον υπακούουν απόλυτα. Ο βασικός σκοπός των εργαζομένων είναι να στηρίξουν το καθένα στην προβληματική του ατομικά αλλά και συνολικά ώστε όλοι να μπορέσουν να ενταχθούν στη ζωή του ξενώνα χωρίς να αλλοιωθούν τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. Εξωτερικοί συνεργάτες αναζητούν τον τρόπο με τον οποίο θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες αναζητώντας τους φορείς εκείνους οι οποίοι θα επιληφθούν των θεμάτων τους και θα διασφαλίσουν την οικογενειακή επανένωση και του Μοχάμεντ όσο ακόμη είναι υπό προστασία ως ανήλικος.
7 Το διαγνωστικό/ θεραπευτικό πλάνο βασίζεται στις παρακάτω ενέργειες και εμπλέκει μία σειρά επαγγελματιών: Εσωτερική Συνεργασία (Internal cooperation): κοινωνική λειτουργός, ψυχολόγος, μεταφραστής, εκπαιδευτής, φροντιστής. Εξωτερική Συνεργασία (External cooperation): παιδοψυχίατρος, Υπηρεσίες Ασύλου και Δουβλίνο Στις δύο χώρες, σχολείο, κοινωνικές υπηρεσίες των χωρών όπου διαμένουν οι οικογένειες των ανηλίκων. Αναλυτικά: Η Κοινωνική λειτουργός συλλέγει πληροφορίες μα τη βοήθεια του μεταφραστή, σχετικές με την προσωπική ιστορία του ανηλίκου, την κοινωνική του ιστορία, το οικογενειακό του ιστορικό, το ιατρικό του ιστορικό, το εκπαιδευτικό του ιστορικό για κάθε ανήλικο. Παράλληλα είναι υπεύθυνη να αναζητήσει τις αρμόδιες υπηρεσίες, να χτίσει τις συνεργασίες και να συντονίσει το όλο έργο ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των ανηλίκων και των οικογενειών τους. Η δουλειά του είναι τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε διεθνές αφού χρειάζεται να συντονίσει τις διαδικασίες και μεταξύ των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Μετά τη συλλογή όλων των πληροφοριών, που αφορούν στο παρόν, η κοινωνική λειτουργός αναζητά πληροφορίες οι οποίες αφορούν στη χώρα καταγωγής (πολιτική/ οικονομική κατάσταση, πολιτισμικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες, εκπαίδευση, θρησκεία, πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, φαγητό, ενδυματολογικά χαρακτηριστικά κλπ) Ο ψυχολόγος, σε συνεργασία με το μεταφραστή κάνει εκτίμηση του κάθε ανηλίκου χωριστά τόσο σε γνωστικό/ γνωσιακό επίπεδο όσο και ψυχοσυναισθηματικό (emotional). Πρώτα ατομικά και έπειτα συνθέτει την πληροφορία αναφορικά με το γκρουπ. Ο Εκπαιδευτής παίζει ένα διπλό ρόλο. Σε ατομικό επίπεδο βοηθά τους ανηλίκους να μάθουν τη γλώσσα και να δραστηριοποιηθούν σε διάφορες δραστηριότητες, σε συλλογικό επίπεδο συμβάλλει ώστε οι ανήλικοι να ενταχθούν στο γενικότερο πλαίσιο του ξενώνα, με τη βοήθεια των άλλων ανηλίκων αλλά και των εργαζομένων/ φροντιστών. Ο παιδοψυχίατρος αναλαμβάνει την εκτίμηση του ανηλίκου σε ψυχοδιανοητικό επίπεδο (προσοχή, συγκέντρωση, μνήμη, κρίση και αντίληψη, σκέψη και ροή σκέψης, περιεχόμενο σκέψης, συναίσθημα και βούληση, νοσηλείες σε ψυχιατρικά ιδρύματα, αυτοκτονικός ιδεασμός και απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοτραυματισμοί, κατάθλιψη, επεισόδια μανίας, αγχώδεις διαταραχές, επιθετικότητα, χρήση βίας, μυθοπλασία (χρήση ψέματος), αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, άλλα προβλήματα, κλπ) με τη συνδρομή μεταφραστή. Ο φροντιστής αναλαμβάνει την καθημερινή φροντίδα των ανηλίκων καθώς και την εφαρμογή του προγράμματος που έχει εκπονηθεί για τον καθένα από την διεπιστημονική ομάδα. Είναι υπεύθυνος για την εκπαίδευση του ανηλίκου καθώς και για τη διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων, τα οποία οφείλονται εν μέρει στην προσαρμογή νέων κανόνων ή απλά κανόνων, τις σχέσεις με τους άλλους ανήλικους, το προσωπικό και το νέο περιβάλλον Ο Συντονιστής, συλλέγει την πληροφορία από όλα τα μέλη της ομάδας, συγκαλεί συναντήσεις για να συνθέσει και να εκτιμήσει την κατάσταση και να σχεδιάσει μαζί τους το θεραπευτικό πλάνο τόσο για το γρουπ όσο και για τον
8 καθένα ξεχωριστά σε μακροπρόθεσμους και βραχυπρόθεσμους στόχους. Διαπιστώνει επίσης την εφαρμογή του σχεδίου και των επιλογών της ομάδας. Περιστατικό Γ: Βηθλεέμ, 14 ετών Η Βηθλεέμ είναι 14 χρόνων. Διαμένει στον ξενώνα εδώ και έξι μήνες. Είναι καλή μαθήτρια, επιμελής με τα καθήκοντα της τόσο στο σχολείο όσο και στον ίδιο τον ξενώνα. Πρόκειται για ένα χαμογελαστό παιδί, το οποίο συναναστρέφεται όλα τα παιδιά του ξενώνα, κυρίως μία συνομήλικη της με την οποία πηγαίνουν στην ίδια τάξη. Δεν παρουσίασε κανένα πρόβλημα αυτούς τους έξι μήνες και ο ιατρικός της φάκελος δεν παρουσιάζει κάτι αξιοσημείωτο, τουναντίον σύμφωνα με το φάκελο, πρόκειται για ένα υγιές παιδί. Η Βηθλεέμ, ένα βράδυ αρνήθηκε να πάει για ύπνο και ζήτησε από το φροντιστή να μείνει μαζί του στο γραφείο φροντιστών και να γίνεται να μιλήσει τηλεφωνικά με την οικογένεια της. Ο φροντιστής της εξήγησε ότι ήταν πολύ αργά και θα τηλεφωνούσαν την επόμενη μέρα. Η Βηθλεέμ άρχισε να κλαίει, να ζητά την οικογένεια της και να νευριάζει όλο και περισσότερο. Σε έξαλλη κατάσταση ούρλιαζε, άρχισε να σπάει πράγματα στο γραφείο και να πετάει ότι βρει στον φροντιστή. Ξαφνικά ηρέμησε και πήγε για ύπνο σα να μη συνέβη τίποτα. Ο φροντιστής θεώρησε ότι επρόκειτο για ένα μεμονωμένο περιστατικό και δεν ανέφερε τίποτα την επόμενη ημέρα. Ωστόσο, μετά από αυτό το περιστατικό, η Βηθλεέμ άρχισε να γίνεται επιθετική με όλους, να κλείνεται στον εαυτό της και να μη θέλει να βγει από το δωμάτιο της, να παραμελεί τον εαυτό της. Κάποιες άλλες μέρες, ήταν υπέρ χαρούμενη, μιλούσε διαρκώς, ήταν φιλική με όλους και έδειχνε ότι όλα ηταν κάτι περισσότερο από χαρούμενα. Οι διαδοχές της διάθεσής της γίνονταν όλο και πιο συχνές. Η συμπεριφορά της ανησύχησε τους εργαζόμενους και πριν συμβουλευτούν παιδοψυχίατρο ζήτησαν ραντεβού με την οικογένεια. Παρουσιάζοντας την κατάσταση, οι κηδεμόνες της Βηθλεέμ αποκάλυψαν ότι έπασχε από διαγνωσμένη στο παρελθόν διπολική διαταραχή, είχε κάνει επίσης και απόπειρα αυτοκτονίας. Ήταν σε φαρμακευτική αγωγή αλλά αποφάσισαν να μην πουν τίποτα στον ξενώνα από φόβο ότι η Βηθλεέμ δε θα γινόταν δεκτή και σταμάτησαν την αγωγή της. Επεξηγήσεις: Η Βηθλεέμ ήταν υπό την κηδεμονία των θείων της, οι γονείς της βρίσκονται σε μη ευρωπαϊκή χώρα και δεν είναι σε θέση να αναλάβουν την Βηθλεέμ. Οι κηδεμόνες ζήτησαν να μείνει η Βηθλεέμ σε ξενώνα δηλώνοντας ανικανότητα να συνεχίσουν την φροντίδα της. Η Βηθλεέμ με τη βοήθεια παιδοψυχιάτρου και ψυχολόγου, σταθεροποίησε την κατάστασή της.
9 ΕΝΟΤΗΤΑ 2.1 Οργάνωση, κατανόηση και συμπλήρωση ενός Ιστορικού για ανήλικο 13/18 Ενδεικτικά Στοιχεία Καταστάσεων Κρίσης Στόχος Ο συμμετέχων μπορεί να μάθει τι είναι το αρχικό Ιστορικό, την διαρκή εκτίμηση του ενδιαφερόμενου και το νομικό πλαίσιο το οποίο αφορά στην προστασία προσωπικών δεδομένων του ανηλίκου. ECVET Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα Γνώση Δεξιότητες Ικανότητες Ο συμμετέχων: Ο συμμετέχων μπορεί: να πραγματοποιήσει ένα ιστορικό σεβόμενος/η τις ειδικές συνθήκες μιας πιθανής κατάστασης κρίσης (αρχικό και σε βάθος χρόνου) να εξηγήσει τις ευθύνες του/της στο πεδίο δράσης ευθύνες του/της στο πεδίο δράσης ξέρει τι είναι και σε τι χρησιμεύει το Ιστορικό, γενικά - ΟΡΙΣΜΟΣ Εξηγεί τι είδους πληροφορίες πρέπει να περιέχει συνήθως ένα ιστορικό για έναν ανήλικο 13/18 ετών. Γνωρίζει τη Λειτουργία του Κέντρου Προστασίας Ανηλίκων; η χρήση του ιστορικού στη δική του/της δομή φροντίδας νέων όπως και η χρήση των ιστορικών στις δομές και εταίρους με τις οποίες/οποίους συνεργαζόμαστ ε Εξηγεί το νομικό πλαίσιο που προστατεύει τις προσωπικές πληροφορίες του ανηλίκου Ο συμμετέχων μπορεί: να πραγματοποιήσει και να καταγράψει ένα αρχικό ιστορικό για ανήλικο 13/18. να συμπληρώσει ενα ιστορικό κατά τη διάρκεια της παραμονής ενός ανηλίκου στο Κέντρο φιλοξενίας Ανηλίκων/Εφήβων
10 Σχέδιο Εφαρμογής 2.1.1. Εισαγωγή στο διεπιστημονικό Ιστορικό και Διάγνωση Ο εκπαιδευτής παρέχει πληροφορίες αναφορικά με το Ιστορικό, εστιάζοντας στα παρακάτω : - δημογραφικά, - κοινωνικές πληροφορίες, - εκπαιδευτικό επίπεδο, - ψυχολογική κατάστασης - ιατρική κατάσταση - κλπ. 2.1.2. Περιστατικά: Η ομάδα δουλεύει πάνω στα παραδείγματα ιστορικών: Ο εκπαιδευτής μοιράζει φωτοτυπίες με τα περιστατικά A, B και C.; Ένας από τους συμμετέχοντες ανά ομάδα διαβάζει ένα περιστατικό. - Ο/η εκπαιδευτής ρωτά τους συμμετέχοντες για το ποια πληροφορία είναι σημαντική για μια κατάσταση κρίσης. - Οι προτάσεις των συμμετεχόντων συλλέγονται σε ένα a flip chart. Οι προτάσεις συλλέγονται είτε την ίδια στιγμή ή σε δεύτερο επίπεδο, οι προτάσεις συλλέγονται σύμφωνα τις διαφορετικές ευθύνες του καθενός (με τις ευθύνες και τα όρια του καθενός): Πρόσωπο με Πρόσωπο: Μ2 Α01 Μ2 - Α02 flipchart, μαρκαδόροι; υπολογιστή, οθόνη προβολής 45 Συμπληρωματικά για τον εκπαιδευτή: Μ2 Α25 Πρόσωπο με πρόσωπο: plenum brainstorming ανάλυση/ δόμηση; flipchart, μαρκαδόροι; Φωτοτυπίες για τα περιστατικά A, B, C 50 Μετά από αυτό, γίνεται μία μικρή ανάλυση, οι οποία βασίζεται στις παρακάτω ρωτήσεις: - Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι Ιστορικού; - Τι είδους πληροφορίες είναι σημαντικές για σας, θα ήταν χρήσιμο να τις έχετε κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των καθηκόντων σας; 2.1.3. Ο εκπαιδευτής ενημερώνει για το τι είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση 2.1. 4. Νομικό Πλαίσιο Ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να διαβάσουν και να συγκρίνουν το εθνικό νομικό πλαίσιο με το Ευρωπαϊκό. Πρόσωπο με - πρόσωπο 10 εξ αποστάσεως εκπαίδευση: νομικά κείμενα στα αγγλικά
11 Οι συμμετέχοντες έχουν ήδη πληροφορηθεί ότι έχουν στη διάθεσή τους νομικά εργαλεία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο στην κοινή πλατφόρμα, τα οποία απεικονίζουν το πλαίσιο λειτουργίας των κέντρων φιλοξενίας Οι συμμετέχοντες πρέπει να αναγνωρίζουν και να σέβονται το νομικό πλαίσιο 2.1.5. Δημιουργώντας ένα Ιστορικό Αυτή η ενότητα είναι χωρισμένη σε τρεις υποενότητες: α/ Ο εκπαιδευτής ζητά το χωρισμό της ομάδας σε δύο υπο-ομάδες. Τα μέλη της μίας ομάδας θα έχουν το ρόλο του ανηλίκου (ο εκπαιδευτής δίνει οδηγίες για το πως θα παίξει ο καθένας το ρόλο του) ενώ τα μέλη της άλλης ομάδας θα έχουν το ρόλο του εργαζόμενου. Μ2 Α03 Μ2 Α04 Μ2 Α05 Μ2 Α06 Μ2 Α07 Μ2 Α08 Μ2 Α09 60 Πρόσωπο με πρόσωπο. Μ2 Α10 ανάθεση ρόλων 45 Συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες με το ρόλο του ανηλίκου, να υιοθετήσουν νεανική συμπεριφορά και να είναι επιθετικοί, καταθλιπτικοί, θυμωμένοι, εχθρικοί, φλύαροι, σιωπηροί, υπερ-σεξουαλικοί με διάθεση φλέρτ προς το αντίθετο φύλο, επικίνδυνες συμπεριφορές για τον εργαζόμενο. Οι συμμετέχοντες με το ρόλο του εργαζομένου πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτή τη συμπεριφορά και ταυτόχρονα να προσπαθήσουν να συλλέξουν την πληροφορία. β/στη συνέχεια, δημιουργούνται ζευγάρια ( ανήλικος, εργαζόμενος ). Κάθε ζευγάρι έχει την ευθύνη να δημιουργήσει ένα ιστορικό στο σύνολό του. γ/τέλος, γίνεται ανάλυση και συζήτηση των αποτελεσμάτων και εντοπίζονται οι καλές πρακτικές και τα λάθη από το σύνολο των συμμετεχόντων.
12 ΕΝΟΤΗΤΑ 2.2: Κατανόηση και χρήση μιας Διαγνωστικής Αναφοράς για έναν ανήλικο 13/18 χρόνων Στόχος Ο συμμετέχων μπορεί να χρησιμοποιήσει και να κατανοήσει ένα διαγνωστικό ιστορικό καθώς και το πως το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει εργαλείο πρόληψης καταστάσεων κρίσης για ανήλικο 13/18. ECVET Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα Γνώση Δεξιότητες Ικανότητες Ο συμμετέχων μπορεί Ο συμμετέχων μπορεί : Ο συμμετέχων μπορεί: Να δείξει τι είναι να αναλύσει ποιες να αναγνωρίζει ποια και σε τι χρησιμεύει μία διαγνωστική αναφορά να εξηγήσει τι είδους πληροφορίες, ενδεικτικές για μία κατάσταση κρίσης, μπορούμε να βρούμε σε μία διαγνωστική αναφορά διαφορετικές ειδικότητες Να ορίσει τα δεοντολογικά και νομικά όρια που απαγορεύουν την κοινοποίηση των πληροφοριών εχεμύθεια διαγνωστικές αναφορές (ιατρική, ψυχιατρική, κοινωνική, κλπ) είναι απαραίτητες για έναν ανήλικο στο Κέντρο Προστασίας Ανηλίκων. στοιχεία της διαγνωστικής αναφοράς μπορεί να είναι χρήσιμα αναφορικά με την εργασία με τον ανήλικο στο κέντρο προστασίας ανηλίκων, και ποια λείπουν. Σχέδιο Εφαρμογής 2.2.1. Υλικό για Διάγνωση και Ιστορικό Ο εκπαιδευτής παρουσιάζει στους εκπαιδευόμενους τη βασική ιδέα και το περιεχόμενο της διαγνωστικής αναφοράς. Έπειτα δίνει σύντομες πληροφορίες για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε αυτή την υπο-ενότητα. Πρόσωπο-με- Πρόσωπο: Μ2 - Α11 PC projector 30 Συμπληρωματικά για τον εκπαιδευτή: Μ2 - Α25
13 2.2.2. Ζητείται από τους συμμετέχοντες να κάνουν έρευνα στις διαγνωστικές αναφορές του δικού τους Κέντρου Φιλοξενίας Εφήβων και να αναλύσουν τα περιεχόμενα. Αν δεν καταλαβαίνουν ορισμένες πτυχές στις αναφορές ή λείπει κάτι που μοιάζει σημαντικό πρέπει να μιλήσουν με τους συναδέλφους ή τον αρχηγό της ομάδας, αν συμφωνούν ή έχουν συμπληρωματικές ιδέες και πως θα προχωρήσουν περαιτέρω. Ζητείται από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν στις ερωτήσεις: ποια είναι τα χαρακτηριστικά της διαγνωστικής αναφοράς; ποια είναι η χρήση της ιατρικής/ ψυχιατρικής/ ψυχολογικής/ κοινωνικής αναφοράς στη δική σας εμπειρία στο Κέντρο Φιλοξενίας Εφήβων. 2.2.3. Βιβλιογραφική έρευνα Οι συμμετέχοντες θα κάνουν μία έρευνα στη βιβλιογραφία και θα συνοψίσουν τα κύρια ευρήματά τους σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης διαγνωστικών εκθέσεων. 2.2.4. Μετρήσεις (τεστ) σε διαφορετικά σενάρια Ο εκπαιδευτής ρωτά τους συμμετέχοντες σχετικά με τα τεστ που έχουν δει/ γνωρίσει κατά την πρακτική τους εργασία. -- έχουν πρόσβαση σε αυτή την πληροφορία; αν όχι, για ποιο λόγο; -- τι είδους πληροφορίες μπορεί να είναι σημαντικές; (ανάλυση και συζήτηση στο forum στην online εκπαιδευτική πλατφόρμα) Συζήτηση για το τι είδους διάγνωση πραγματοποιεί κάθε ειδικός σε κάθε περίπτωση του περιστατικού Β, καθώς και τα περιστατικά που αναφέρονται ως εργαλεία στο περιθώριο. Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: Μ2 Α12 Μ2 Α13 Μ2 Α 14 Μ2 Α15 90 Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: 60 Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: σενάρια Μ2 Α16 Μ2 Α17 Μ2 Α18 Μ2 Α19 60 Ερωτήσεις : - Ένα αρχικό ιστορικό από τους ειδικούς είναι αρκετό γα τους εργαζόμενους; - Γιατί οι εργαζόμενοι χρειάζονται όλες τις πληροφορίες κατά τη διάρκεια διαμονής του/της εφήβου/έφηβης στο χώρο φιλοξενίας; - Πως γίνεται αντιληπτή η απόδοση στα τεστ σε πρακτικό επίπεδο (παράδειγμα PTSD test, κατάθλιψη, γνωστικά τεστ)
14 UNIT NO. 2.3: Εκτίμηση των πληροφοριών από το ιστορικό και τη διάγνωση δημιουργία και σχέδιο παρέμβασης για μελλοντικές καταστάσεις κρίσεων στα κέντρα προστασίας ανηλίκων. Στόχος Ο συμμετέχων μπορεί να συνθέσει τις πληροφορίες από το ιστορικό (αρχικό και σε βάθος χρόνου) και τη διάγνωση, τόσο ως μονάδα όσο και ως ομάδα να προγνώσει ικανές να δημιουργήσουν κρίση καταστάσεις, χωρίς να συγχέει τα συνηθισμένα προβλήματα της εφηβείας με μεμονωμένες, εξαιρετικές συμπεριφορές τέλος, να είναι σε θέση να αναπτύξει και να εφαρμόσει ένα σχέδιο παρέμβασης σε περίπτωση κρίσης. ECVET Σχέδιο Εφαρμογής Γνώση Δεξιότητες Ικανότητες Ο συμμετέχων ξέρει: Ο συμμετέχων γνωρίζει: Ο συμμετέχων μπορεί: να περιγράψει τις να συνθέσει και να να κάνει χρήση των διαφορές μεταξύ φυσιολογικής και παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς, αναλύσει όλες τις πληροφορίες του Ιστορικού και της διάγνωσης. πληροφοριών του Ιστορικού και της Διάγνωσης ως μέσο ανάπτυξης σχεδίου στην εφηβεία. να αναγνωρίσει την παρέμβασης (για την να εξηγήσει τις ευθύνες και το πεδίο δράσης πληροφορία και τα στοιχεία (συμπτώματα, συμπεριφορές) ως αποφυγή ή την ελάττωση μιας κατάστασης κρίσης). σχετικών σχετικά με μελλοντικές Διάκριση ρόλων του ανθρώπων/ οργανώσεων, πάντοτε αναφορικά με τον ανήλικο. να διαθέσει/ παρουσιάσει συστάσεις οι οποίες προστατεύουν και βοηθούν τον ανήλικο, τους άλλους ανηλίκους και το προσωπικό της οργάνωσης καταστάσεις κρίσεων, σε ομαδικές περιπτώσεις παιδιών και ως μονάδα (ένα παιδί) κάθε εργαζόμενου: ορισμός πλάνου δράσης/ παρέμβαση ως ομάδα και ως μονάδα Σχέδιο εφαρμογής 2.3.1. Διαφορές μεταξύ φυσιολογικής εφηβείας και παρεκκλίσεων i. Θεωρίες φυσιολογικής ανάπτυξης ii. Παρεκκλίσεις και εξήγηση iii. Εξαιρετικές περιπτώσεις (PTSD, trauma); Ο εκπαιδευτής συζητά με τους συμμετέχοντες τις Πρόσωπο με - πρόσωπο: Μ2 - Α20 PC, projector; Flipcharts, pens
15 διαφορές μεταξύ φυσιολογικής ανάπτυξης και παρεκκλίσεων καθώς και τα συμπτώματα τα οποία δημιουργούνται από εξαιρετικές καταστάσεις (trauma και PTSD στην εφηβεία) 2.3.2 Ατομική και Ομαδική Εργασία (περιπτώσεις) Αντίγραφα των αναφερθέντων στο περιθώριο σεναρίων, διανέμονται στους συμμετέχοντες ατομικά. Τους ζητείται να τα διαβάσουν προσεκτικά για κάποια λεπτά. Έπειτα, οι συμμετέχοντες με την ίδια περίπτωση/ σενάριο ενώνονται σε ομάδες. Θα έχουμε στο τέλος τέσσερις ομάδες. Κάθε ομάδα : α) διακρίνει τις διαφορές Στόχος : η ομάδα θα πρέπει να είναι ικανή να αναγνωρίζει ασυνήθιστα συμπτώματα και να διαθέτει τη θεωρητική εξήγηση για αυτά (Υπόθεση). β) συζητά για τις ανάγκες των εργαζομένων όσον αφορά την πληροφορία. 60 Συμπληρωματικά για τον Εκπαιδευτή: Μ2 - Α25 Πρόσωπο με πρόσωπο: M2-A21 M2-A22 M2-A23 M2-A24 Flipchart, μαρκαδόροι; αντίγραφα των σεναρίων 90 Σημείωση: - Σε αυτό το επίπεδο, όλοι οι εργαζόμενοι σε Κέντρο φιλοξενίας Ανηλίκων πρέπει να είναι ικανοί να αναγνωρίσουν μία κατάσταση κρίσης, ένα σύμπτωμα, μία στάση, ή οτιδήποτε άλλο. Σημείωση: O εκπαιδευτής ζητά από τους συμμετέχοντες να αναφερθούν στην προσωπική τους εμπειρία και να φέρουν στην ολομέλεια κάποιες περιπτώσεις: φυσιολογικές, παρεκκλίνουσες και εξαιρετικές καταστάσεις κρίσης τις οποίες χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της εμπειρίας τους. Ο εκπαιδευτής κάνει μία εισαγωγή για τα στοιχεία που ενδεχομένως προκαλούν καταστάσεις κρίσεων όσο και για τις συστάσεις που προστατεύουν και βοηθούν τον ανήλικο, τους άλλους ανηλίκους, το προσωπικό και την ίδια την οργάνωση. Προβολή καλών πρακτικών στην ολομέλεια
16 2.3.3. Αξιολόγηση του συνόλου της Ενότητας: Ερωτήσεις και Αναθέσει Εργασιών Εξ αποστάσεως Εκπαίδευση: M2-A26 75
17 2.4 ANNEXES AND LITERATURE 2.4.1 Annexes and references M2-A01 presentation Unit 1 M2-A02 anamnesis example (EN only) M2-A03 child right s convention articles (EN only) M2-A04 directive (EN only) M2-A05 european directive (EN only) M2-A06 european council (EN only) M2-A07 european regulation_2016_679 (EN only) M2-A08 european regulation_2016_680 (EN only) M2-A09 medical ethics (EN only) M2-A10 anamnesis form M2-A11 presentation Unit 2 M2-A12 Beck Depression Inventory (EN only) M2-A13 PSY report (EN only) M2-A14 PTSD selftest (EN only) M2-A15 medical diagnosis form (EN only) M2-A16 case M2-A17 case M2-A18 case M2-A19 case M2-A20 presentation Unit 3 M2-A21 case M2-A22 case M2-A23 case M2-A24 case M2-A25 text units 1_2_3 (EN only) M2-A26 αξιολόγηση
18 2.4.2 Bibliography Bricaud, J. (2012). Accueillir les Jeunes Migrants, Lyon, Chroniques Sociales. Giotakos, O., Prekate, V. (dir). (2006). Sexual Abuse. Athens, Ellinika Grammata. Herbert, M., Ψυχολογικά προβλήματα Εφηβικής Ηλικίας, επιμέλεια Καλαντζή-Αζίζι) Αθήνα, 1994 Jehel, L., Lopez, G. (dir). Psycho-traumatologie, Dunod, Paris, 2006 Lopez, G., Tzitzis, S. (dir). (2007). Dictionnaire des sciences criminelles, Paris, Dalloz. Tsiantis, G., Manolopoulos, S. (1994). Contemporary children psychiatry. Athens, Kastaniotis editions. Civil Code (2013). Thessaloniki, Sakoulas editions. Penal Procedural Code (2013). Thessaloniki, Sakoulas editions Penal Code (2013). Thessaloniki, Sakoulas editions American Psychiatric Association. (2004). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, IV-TR, (fr. Traduction), Paris, Masson. OMS (2000). Classification internationale des troubles mentaux et des troubles du comportement. Paris, Masson 2.4.3 Links www.eur-lex.europa.eu www.dpa.gr www.synigoros.gr www.0-18.gr www.psychiatry.org www. apa. Org http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en-el-de/txt/?uri=uriserv:l14012&from=en http://fr.slideshare.net/debrajean333/full-psychological-reportsample
19 INCREASE Project Partnership Coordinator Jugend am Werk Steiermark GmbH, Austria Partners FormAzione Co&So Network, Italy ARSIS Association for the Social Support of Youth, Greece Universitätsklinikum Ulm, Germany Directia Generala de Asistenta Sociala si Protectia Copilului Harghita, Romania Volunteering Matters, UK E.N.T.E.R. GmbH, Austria