Η Γεωγραφία στην Ε και Στ Τάξη του ηµοτικού Σχολείου Νίκος Σαλτερής Σχολικός Σύµβουλος Η παρουσίαση είναι στηριγµένη στις εργασίες των: Γεώργιου Σκαλιάπα Συµβούλου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, υπεύθυνου για το Μάθηµα: Γεωγραφία ηµοτικού Κουλουµπαρίτση Αλεξάνδρας, Συµβούλου Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κ. Κοτσόπουλου, Καθηγητής ΕΜΠ Μαρίας Ταστσόγλου Εκπαιδευτικού, Συγγραφέα Το ΕΠΠΣκαιΑΠΣ Τα νέα Βιβλία Γεωγραφίας
ιδακτικές Ενότητες ανά Τάξη Τάξη Ε :Ο χάρτης (5), Το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας (22),Το ανθρωπογενές περιβάλλον της Ελλάδας (16), Ελληνισµός εκτός συνόρων (4). Σύνολο ωρών 47 Τάξη Στ : Η Γη στο διάστηµα (6), Το φυσικό περιβάλλον (11), Η Γη ως χώρος ζωής του ανθρώπου (6), Οι Ήπειροι (22). Σύνολο ωρών 45 ΦΕΚ 304 τόµος Β /13-3-2003 (Γεωγραφία ηµοτικού Σχολείου: σελίδες 4200-4213).
Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. Θεµελιώδεις διαθεµατικές έννοιες στη Γεωγραφία Η Γεωγραφία, όπως όλες οι αυτόνοµες επιστήµες, έχει τη δική της ορολογία, η εκµάθηση της οποίας αποτελεί βασικό στόχο της διδασκαλίας. Ωστόσο, υπάρχουν έννοιες θεµελιώδεις για τον τοµέα της Γεωγραφίας, οι οποίες συµβάλλουν στη διαθεµατική προσέγγιση της γνώσης. Σ αυτές ανήκουν (βλ. ΥΠΕΠΘ Π.Ι.,.Ε.Π.Π.Σ., 2003): ιάσταση: λ.χ. η αναγνώριση στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας και όχι µόνο, αξιοποίηση χαρτών, κατανοµή φαινοµένων και διαδικασιών, κ.ά. Μεταβολή: λ.χ. η µεταβολή του χώρου στο χρόνο από την επίδραση των φυσικών δυνάµεων και των δραστηριοτήτων του ανθρώπου, κ.ά. Σύστηµα: λ.χ. το σύστηµα του φυσικού περιβάλλοντος στο χώρο της Ελλάδας, η Γη ως µονάδα ενός ευρύτερου συστήµατος, κ.ά. Αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση: λ.χ. τόπων και περιφερειών µε χωρικές διαφοροποιήσεις, αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση µεταξύ του ανθρώπου και του χώρου, κ.ά. 6
Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. ιδακτικό υλικό Σχολικά βιβλία Εκπαιδευτικό λογισµικό Γεωµορφολογικοί και πολιτικοί χάρτες Χάρτες κοσµογραφίας (η Γη, η Σελήνη, το Ηλιακό Σύστηµα, το Σύµπαν) Ανάγλυφοι χάρτες (Ελλάδας και Ευρώπης)
Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. Σχολικά βιβλία ιδακτικά πακέτα που αποτελούνται από: Βιβλίο του µαθητή (ένα τεύχος 150 σελ.) Τετράδιο Εργασιών (για το µαθητή 70 σελ.) Βιβλίο για το άσκαλο (120 σελ.) Υποστηρίζουν σε ικανοποιητικό βαθµό τις αρχές και τη φιλοσοφία του.ε.π.π.σ. και των Α.Π.Σ.
Αρχές και ερωτήµατα της σύγχρονης γεωγραφικής εκπαίδευσης Προηγήθηκαν αλλαγές στην επιστηµολογία: Από την πεποίθηση ότι το περιβάλλον είναι ένα εξωτερικά δοσµένο ανεξάρτητο δηµιούργηµα, στην πίστη ότι υπάρχει ένα οικοσύστηµα ως µια φυσική, κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική διαδικασία Από την αντίληψη της µοναδικότητας της γεωγραφικής θέσης στην παραδοχή της αλληλεξάρτησης των φαινοµένων στο γεωγραφικό χώρο Από τις δοξασίες που βασίζονται στο διαχωρισµό του χώρου και του χρόνου στις θεωρήσεις που υποστηρίζουν τη σχετικότητα χρόνου-χώρου Από την υπόθεση α) ότι τα γεγονότα υπάρχουν για να ανακαλυφθούν στην αντίληψη β) ότι είναι κοινωνικά κατασκευάσµατα, δηλαδή δικά µας δηµιουργήµατα (Κοτσόπουλος) Η γεωγραφία ασχολείται µε τη χωρική προσέγγιση των φυσικών και κοινωνικών φαινοµένων. Αποτελεί το σηµείο τοµής φυσικών και κοινωνικών επιστηµών (οικολογικό σύστηµα:άνθρωπος-περιβάλλονκαιχωρικόσύστηµα:άνθρωπος -χώρος). Σε κάθε περίπτωση Γεωγραφία είναι αυτό που κάνουν οι γεωγράφοι. Σύγχρονα ερωτήµατα: σχέσεις ανθρώπου περιβάλλοντος, ύπαρξη οµοιογενών περιοχών που αποτελούν περιφέρειες, θέση και οργάνωση ανθρώπων και αντικειµένων στο χώρο, λύσεις σε συγκεκριµένα προβλήµατα
Ας δούµε τις προηγούµενες παρατηρήσεις σχολιάζοντας την παρούσα εικόνα
Μεθοδολογικές αρχές, πρακτικές και διδακτικά µέσα στη διδασκαλία της Γεωγραφίας Μέχρι το εύτερο Παγκόσµιο Πόλεµο: Φυσικό Τοπίο και Ανθρωπογενές Τοπίο Σχέσεις Αιτίου-ΑποτελέσµατοςΑποτελέσµατος Περιγραφικό Μάθηµα «Αντικειµενική» Εικόνα του Κόσµου µε Αποµνηµόνευση εκαετίες 50-70: Ο υϊσµός δεν εκφράζει την πραγµατικότητα εν υπάρχουν «Καθολικού Τύπου» σχέσεις Οι σχέσεις Χώρου-Ανθρώπου δεν είναι καθαρά αιτιοκρατικές Η γνώση διαµορφώνεται από το Οικονοµικό, Κοινωνικό και Πολιτιστικό Γίγνεσθαι. Τα ερωτήµατα «που» και «τι» συµπληρώνονται από τα «πώς» και «γιατί» Σύγχρονη: Η αντίληψη του χώρου διαφοροποιείται µεταξύ ατόµων. Το άτοµο δεν «µαθαίνει» αλλά «δηµιουργεί» στο µυαλό του τον κόσµο. Στόχος είναι η απόκτηση σωστής αντίληψης του κόσµου. Παρέχει κριτήρια µελέτης και αξιολόγησης του χώρου και των στοιχείων του.
Σηµερινή άποψη για τη Γεωγραφία Γεωγραφία: Επιστήµη χώρου- περιβάλλοντοςανθρώπου στη διαρκή εξέλιξη και αλληλεπιρροή (Κοτσόπουλος) Συσχέτιση ανθρώπινων δραστηριοτήτων µε τη δυναµική των περιβαλλοντικών, κοινωνικών, οικονοµικών, ιστορικών, πολιτιστικών και πολιτικών διεργασιών Αντικείµενο της Γεωγραφίας είναι ο «χώρος προς τη µορφή του και την οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων πάνω σε αυτόν». Αναλυτικότερα: γεωµορφολογικές εµφανίσεις (όρη, πεδιάδες, ποταµοί κ.λπ.), φαινόµενα αβιοτικού χαρακτήρα (πληµµύρες, εκρήξεις ηφαιστείων, σεισµοί), Εκφράσεις ανθρώπινης δραστηριότητας (ίδρυση πόλεων, κατασκευή φραγµάτων, δρόµων κ.ά.)
Γιατί µαθαίνουµε Γεωγραφία και σε τι χρησιµεύει Απόκτηση βασικών γνώσεων για την κατανόηση της δοµής του γεωγραφικού χώρου, την ερµηνεία των σχέσεων αλληλεπίδρασης ανθρώπου περιβάλλοντος, την αιτιολόγηση της ανάγκης αρµονικής συνύπαρξης όλων των συνιστωσών του περιβάλλοντος χώρου, όλων των λαών της Γης («Μαθαίνω την Ελλάδα», Γεωγραφία Ε ηµοτικού, Βιβλίο του ασκάλου,ο.ε..β.,αθήνα, 2007) Οι µαθητές αποκτούν αντίληψη του χώρου, του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, ανακαλύπτουν παραµέτρους σχετιζόµενες µε την κοινωνική οργάνωση, τον πολιτισµό, την τεχνολογική πρόοδο, την οικονοµική αύξηση, τις πολιτικές διεργασίες και κατανοούν τις αιτίες των προβληµάτων ενός τόπου και ολόκληρης της ανθρωπότητας
Ένα γεωγραφικά ενηµερωµένο άτοµο: γνωρίζει και αντιλαµβάνεται: Πώς να χρησιµοποιεί χάρτες και άλλες γεωγραφικές µεθόδους απόδοσης, εργαλεία και τεχνολογίες για να συλλέγει, διαχειρίζεται και να παρουσιάζει πληροφορίες από µια χωρική προοπτική (π.χ.η/υ/). Πώς να χρησιµοποιεί νοητικούς χάρτες για την οργάνωση πληροφοριών σχετικά µε τους ανθρώπους, τις θέσεις και το περιβάλλον σε ένα χωρικό πλαίσιο. Πώς να αναλύει τη χωρική οργάνωση των ανθρώπων, των θέσεων και του περιβάλλοντος στην επιφάνεια της γης. Τα ανθρώπινα και τα φυσικά χαρακτηριστικά των θέσεων. Ότι οι άνθρωποι δηµιουργούν περιφέρειες για να εξηγήσουν την πολυπλοκότητα του πλανήτη µας. Πώς ο πολιτισµός και η εµπειρία επιδρούν στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαµβάνονται τις θέσεις και τις περιφέρειες.
Τις φυσικές διαδικασίες που διαµορφώνουν τα χωρικά πρότυπα στην επιφάνεια της γης. Τα χαρακτηριστικά και τη χωρική κατανοµή των οικοσυστηµάτων στη επιφάνεια της γης. Τα χαρακτηριστικά, την κατανοµή και τη µετανάστευση του ανθρώπινου πληθυσµού στην επιφάνεια της γης. Τα χαρακτηριστικά, την κατανοµή και την πολυπλοκότητα του πολιτισµικού µωσαϊκού της γης. Τα πρότυπα και τα δίκτυα των οικονοµικών αλληλοσυσχετίσεων και αλληλεπιδράσεων στην επιφάνεια της γης. Τις διαδικασίες, πρότυπα και λειτουργίες των ανθρώπινων οικισµών.
Πώς οι δυνάµεις της συνεργασίας και αντίθεσης µεταξύ ανθρώπων διαµορφώνουν τις διαιρέσεις και τον έλεγχο της γήινης επιφάνειας. Πώς οι ανθρώπινες ενέργειες τροποποιούν το Φυσικό Περιβάλλον. Πώς το Φυσικό σύστηµα επιδρά στο ανθρώπινο σύστηµα. Τις αλλαγές που λαµβάνουν χώρα στον ορισµό, στη χρήση, στην κατανοµή και στη σπουδαιότητα των διαθεσίµων. Πώς να εφαρµοστεί η γεωγραφία για την ερµηνεία του παρελθόντος. Πώς να εφαρµοστεί η γεωγραφία για την ερµηνεία του παρόντος και το σχεδιασµό του µέλλοντος.
Θεωρίες Μάθησης, µέθοδοι διδασκαλίας, νέες τεχνολογίες, µαθησιακό περιβάλλον Θεωρίες µάθησης: οµισµός (µαθαίνεις σύµφωνα µε τις γνωστικές σου δοµές) και ανακαλυπτική προσέγγιση (Ο µαθητής ανακαλύπτει συλλογισµούς, κανόνες και νόµους, που ως εκείνη τη στιγµή δεν γνώριζε ή δεν είχε καλά συνειδητοποιήσει). Μέθοδοι διδασκαλίας: Ω3 συνεπαγωγή των θεωριών µάθησης κυριαρχία οµαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και διαθεµατικότητας, προτάσεις για σχέδια εργασίας και έρευνες πεδίου Μέσα διδασκαλίας: Ποικίλα και πλούσια: βιβλία, έντυπο υλικό, χάρτες τοίχου, άτλαντες, υδρόγειος σφαίρα, πυξίδα, εικόνες Νέες τεχνολογίες: φωτογραφίες, τηλεόραση, video, Η/Υ- λογισµικά, διαδίκτυο Μαθησιακό περιβάλλον: συσχετισµός µε πραγµατικές συνθήκες του εξωτερικού χώρου
ιάρθρωση κεφαλαίων στα βιβλία Γεωγραφίας Προκαταβολικοί οργανωτές Παράθεση των στόχων της ενότητας (προοργανωτής για αισθητοποίηση του περιεχοµένου του µαθήµατος) Προσανατολισµός στους στόχους του µαθήµατος ηµιουργία κατάλληλου αφετηριακού κλίµατος Εικόνες, χάρτες, διαγραµµατικές παραστάσεις που επεξεργάζονται οι µαθητές ως συµπλήρωµα των βιωµατικών εµπειριών Συµβατικές αναπαραστάσεις µη προσεγγίσιµων φαινοµένων και διαδικασιών Ερωτήσεις-εργασίες αναζήτησης πληροφοριών Αντίστοιχες δραστηριότητεςστο Τετράδιο Εργασιών Κείµενα, ποιήµατα Ανάλυση, συζήτηση Οµαδική δραστηριότητα (εµπλοκή των µαθητών σε θέµατα κοινωνικού ενδιαφέροντος) Γεωγραφικό γλωσσάριο (περιλαµβάνει γεωγραφικούς όρους και συµβάλλει στον επιδιωκόµενο γεωγραφικό αλφαβητισµό) Ένθετο µε τίτλο «Αν θέλεις διάβασε κι αυτό»όπου αναπτύσσονται θέµατα που αφορούν γενικότερα στις περιβαλλοντικές επιστήµες
Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΣΤΗΝ Ε ΤΑΞΗ ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α τάξη Ενότητες: Η τάξη µου, το σχολείο µου, η γειτονιά µου, η οικογένειά µου Β τάξη Ενότητες:Το σχολείο µου, η συνοικία, η γειτονιά µου, ο τόπος που ζω Γ τάξη Ενότητες:Γιατί ζούµε σε κοινότητες, ο τόπος που ζω ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΕΙΟ ΚΑΙ ΑΜΕΣΟ ΧΩΡΟΣΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟ τάξη Ενότητες:Ελλάδα Γεωγραφικά διαµερίσµατα, οικονοµικές δραστηριότητες του τόπου µας ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ Χ. ΚΟΥΛΟΥΜΠΑΡΙΤΣΗ, ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Π.Ι.
Προϋπάρχουσα γνώση Μελέτη Γ τάξη Νέα γνώση Γεωγραφία Ε τάξη ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ Χ. ΚΟΥΛΟΥΜΠΑΡΙΤΣΗ, ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Π.Ι.
ΙΕΞΑΓΩΓΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Ε ΤΑΞΗ Οι µαθητές: Αντλούν πληροφορίες και τις επεξεργάζονται. Κάνουν χρήση διάφορων τύπων χαρτών για να αντλήσουν και να καταγράψουν πληροφορίες. Συζητούν και επιχειρηµατολογούν. Ερµηνεύουν και εξάγουν συµπεράσµατα. Εφαρµόζουν τα όσα έµαθαν στην καθηµερινή ζωή. Πρόσκληση για µάθηση Στα κείµενααπό όπου οι µαθητές αντλούν βασικές πληροφορίες παρεµβάλλονται ερωτήµατα και δραστηριότητες που προσκαλούν τον µαθητή να συµµετάσχει στη µαθησιακή διαδικασία.
Κριτήρια διατύπωσης γενίκευσης Κατά τη διδασκαλία ο εκπαιδευτικός για τη διάκριση διατύπωση της γενίκευσης ή της «µεγάλης ιδέας» θα πρέπει να χρησιµοποιεί τα εξής κριτήρια (Κουλουµπαρίτση 2005): Μια γενίκευση θα πρέπει: Να έχει εξέχουσα σηµασία για τη Γεωγραφία Να βρίσκει ανταπόκριση στην καθηµερινή ζωή (να έχει και κοινωνική αξία) Να διαµορφώνεται από διαθεµατικές ( Ε) και ενδοκλαδικές έννοιες (ΕΕ). Για παράδειγµα: «Το κλίµα (ΕΕ) ενός τόπου ( Ε), καθορίζει µαζί µε άλλους παράγοντες, τον τρόπο ζωής των ανθρώπων ( Ε)» 23
Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. Οι εννοιολογικοί χάρτες ως αξιολογικό εργαλείο Στη διδακτική διαδικασία ο εκπαιδευτικός µπορεί να αξιοποιήσει τους εννοιολογικούς χάρτες ως µέσο για την οργάνωση του περιεχοµένου της ενότητας, ως µέσο παρουσίασης της νέας γνώσης αλλά και ως εργαλείο αξιολόγησης. Ειδικότερα, όταν αξιοποιούνται ως αξιολογικό εργαλείο, οι µαθητές: Συµπληρώνουν ελλιπή εννοιολογικό χάρτη ηµιουργούν εννοιολογικό χάρτη από δοσµένες έννοιες Μετασχηµατίζουν εννοιολογικό χάρτη σε κείµενο 31
4.α. ιδασκαλία της Γεωγραφίας της Ελλάδας -Ε Τάξη ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΤΟΝ ΠΙΟ ΟΙΚΕΙΟ ΚΑΙ ΕΓΓΥΤΕΡΟ
ιεξαγωγή διδασκαλίας Ο εκπαιδευτικός δίνει έµφαση: Στην επεξεργασία του κειµένου του σχολικού βιβλίου. Στο γεωγραφικό γλωσσάριο. Στην αξιοποίηση εποπτικού υλικού και κυρίως στη χρήση χαρτών.
Οι µαθητές: Γενικότερα κατά τη διεξαγωγή διδασκαλίας Αντλούν πληροφορίες και τις επεξεργάζονται Κάνουν χρήση διαφόρων τύπων χαρτών για να αντλήσουν και να καταγράψουν πληροφορίες Συζητούν και επιχειρηµατολογούν Ερµηνεύουν και εξάγουν συµπεράσµατα Εφαρµόζουν στην καθηµερινή ζωή όσα έµαθαν από τη Γεωγραφία
Ενδεικτική διδασκαλία κεφαλαίου Στο κεφάλαιο αυτό θα µάθετε: Το κλίµα της Ελλάδας απότιεξαρτάταιτοκλίµαµιαςπεριοχής για τους διαφορετικούς κλιµατικούς τύπους που παρουσιάζονται στις περιοχές της χώρας µας Χρησιµοποιώντας το υπόµνηµα του χάρτη φτιάξτε τρεις οµάδες πόλεων που έχουν σχεδόν το ίδιο κλίµα. Το κλίµα µιας περιοχής εξαρτάται από την απόστασή της από τη θάλασσα το υψόµετρό της τις ειδικές τοπικές συνθήκες Εικόνα 17.1: Ελλάδας Κλιµατικός χάρτης της
Συζητήστε µε την οµάδα σας για τις καιρικές συνθήκες που συνήθως επικρατούν σε κάθε εποχή στον τόπο όπου ζείτε. Κατόπιν όλοι µαζί ας διατυπώσουµε τα χαρακτηριστικά του κλίµατος της περιοχής µας. Εικόνα 17.4: Ενετικό λιµάνι Χανίων Εικόνα 17.5: Οροπέδιο Ασκύφου «Φτάσαµε ανήµερα τα Χριστούγεννα στη Σούδα, το ξακουστό λιµάνι των Χανίων. Ήταν ένα γλυκό πρωινό, χωρίς κρύο και αέρα κι όταν ο ήλιος ανέβηκε λιγάκι, βγάλαµε τα πανωφόρια στον περίπατό µας στο γραφικό παλιό βενετσιάνικο λιµάνι της πόλης. Ανεβαίνοντας µε τ αυτοκίνητο πια προς το ορεινό λεκανοπέδιο του Ασκύφου, βλέπαµε γύρω µας τα Λευκά Όρη κατάλευκα και φθάνοντας στ Αµµουδάρι, σε υψόµετρο 730 µέτρων γέµισαν τα µάτια µας νιφάδες του χιονιού. (Μ. Ταστσόγλου) ιαβάστε το παραπάνω κείµενο και συζητήστε για το κλίµα της Σούδας και του Αµµουδαριού. Γιατί είναι διαφορετικό;
Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. Σχέδια Εργασίας Στο µάθηµα της Γεωγραφίας (όπως προβλέπεται και από το Α.Π.Σ) οι µαθητές µπορούν να ασχοληθούν µε την εκπόνηση συνθετικών εργασιών, οι οποίες ακολουθούν τις αρχές της µεθόδου project. ιατίθεται για το σκοπό αυτό το 10% του ετήσιου διδακτικού χρόνου καθώς και χρόνος της Ευέλικτης Ζώνης. Οι εργασίες αυτές: προσδίδουν µαθητοκεντρικό χαρακτήρα στη σχολική εργασία προάγουν τη συλλογική προσπάθεια καλλιεργούν συνεργατικές νοοτροπίες συµβάλλουν στην εφαρµογή των αρχών της διαθεµατικής προσέγγισης και παρέχουν τη δυνατότητα µεταφοράς της αποκτηθείσας γνώσης αναβαθµίζουν την κοινωνικοποιητική λειτουργία του σχολείου. 26
Οι προσεγγίσεις της Γεωγραφίας και η εφαρµογή τους στη διδακτική πράξη: *Η ιαχειριστική Προσέγγιση: Επιδιώκει τη Γνώση Επιµένει στη συγκέντρωση, ταξινόµηση,οργάνωση γεωγραφικών στοιχείων στο χώρο (βουνά, ποτάµια, πόλεις κ.ά.) *Η Αναλυτική Προσέγγιση: Επιδιώκει την Κατανόηση Εµµένει σε συσχετίσεις και την αλληλεπίδραση ανθρώπου- χώρου-περιβάλλοντος *Σχεδιασµός: Σκοπεύει στην Εφαρµογή Θεωρεί αναγκαία την ανάπτυξη της ικανότητας λήψης αποφάσεων και τη µεταφορά των αποτελεσµάτων της ανάλυσης µιας κατάστασης περιβάλλοντος στην καθηµερινή ζωή Ερώτηση: Με βάση τα προηγούµενα πώς θα χειριστεί ένας δάσκαλος που σκοπεύει στην εφαρµογή της Γεωγραφίας το επίκαιρο ζήτηµα των πυρκαγιών στη χώρα; 27 28
4.β. ιδασκαλία της Γεωγραφίας της Γης - Στ Τάξη Ενδεικτική διδασκαλία κεφαλαίου Οι κλιµατικές ζώνες της Γης (Κεφάλαιο 10ο)
ιεξαγωγή διδασκαλίας Γεώργιος Ν. Σκαλιάπας Σύµβουλος του Π.Ι. Εργασία σε οµάδες Μέληµα της διδακτικής πρακτικήςθαπρέπειναείναιη διατύπωση από τους µαθητές γενίκευσης, που δηλώνει ουσιαστική και σε βάθος κατανόηση του θέµατος (Ματσαγγούρας 2003) Στο προκείµενο θέµα η γενίκευση θα µπορούσε να είναι: «Το κλίµα ενός τόπου, καθορίζει µαζί µε άλλους παράγοντες, τον τρόπο ζωής των ανθρώπων»
ραστηριότητες
Παραδείγµατα δραστηριοτήτων (Τετράδιο Εργασιών ΣΤ τάξης)
Παραδείγµατα δραστηριοτήτων (Τετράδιο Εργασιών ΣΤ τάξης) Ανάκληση χαρακτηριστικών έννοιας, σε. 14 Εννοιολογική χαρτογράφηση, σελ. 17
Παραδείγµατα δραστηριοτήτων (Τετράδιο Εργασιών ΣΤ τάξης)
Αξιολόγηση ιδασκαλίας Πετύχαµε τους στόχους µας; (προκαταβολικοί οργανωτές) Μπορούν οι µαθητές να: -εφαρµόζουν τις τεχνικές της Γεωγραφίας; (τι, που, πώς, γιατί, µε ποιες επιπτώσεις, τι µπορεί να γίνει γι αυτό) - εξηγούν γεωγραφικά φαινόµενα - συγκρίνουν γεωγραφικά δεδοµένα - τεκµηριώνουν την άποψή τους -εξάγουν συµπεράσµατα - αναλύουν διάφορα προβλήµατα του χώρου - αναφέρουν παραδείγµατα από την καθηµερινή ζωή
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας Καλή δουλεία και καλή σχολική χρονία