ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Ο.Π. ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ / ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28-12-2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΡΟΣ Α ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. Να αποδοθεί το κείμενο στη νέα ελληνική. Είπε όμως ότι τάχα διέδιδα ψευδείς φήμες, ισχυριζόμενος ότι μέσα σε λίγες μέρες η Θήβα θα ταπεινωθεί και ότι τάχα προκαλούσα φόβο στους Ευβοείς, δημιουργώντας σε εσάς ψεύτικες ελπίδες. Όμως, άντρες Αθηναίοι, μάθετε καλά αυτό που κάνει. Εγώ δηλαδή, το διάστημα που βρισκόμουν κοντά στο Φίλιππο, ήγειρα αξιώσεις, και, ενώ είχα επιστρέψει, ανακοίνωνα μπροστά σε εσάς ότι θεωρούσα δίκαιο να είναι η Θήβα μέρος της Βοιωτίας και όχι η Βοιωτία να ανήκει στη Θήβα. Αυτό ισχυρίζεται ότι δεν το ανακοίνωσα (υποστήριξα) αλλά ότι το υποσχέθηκα. Ωστόσο, έλεγα μπροστά σε εσάς ότι ο Κλεοχάρης από τη Χαλκίδα ισχυριζόταν ότι απορεί με την ξαφνική σύμπτωση απόψεων ανάμεσα σε εσάς και τον Φίλιππο, και μάλιστα αφού μας είχε δοθεί η εντολή να πετύχουμε ό,τι τυχόν καλό μπορούμε διότι (έλεγε) ότι οι πολίτες ασήμαντων πόλεων, όπως ακριβώς ο ίδιος, φοβούνταν τις συμφωνίες που κάνουν κρυφά οι μεγάλες δυνάμεις. Αυτά ισχυρίζεται (ο Δημοσθένης) ότι εγώ δεν τα ανέφερα, αλλά ότι υποσχέθηκα ότι θα παραδώσω την Εύβοια. Εγώ, όμως, είχα θεωρήσει ότι πρέπει η πόλη, η οποία πρόκειται να πάρει αποφάσεις για όλους (τους Έλληνες), να μην αγνοεί κανέναν Ελληνικό λόγο (κανένα λόγο που προέρχεται από στόμα Ελληνικό). 2. Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι για τα παρακάτω: ἡμερῶν: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό: ἡμέρας ὅ: η αιτιατική πληθυντικού αριθμού του θηλυκού γένους: ἃς Σελίδα 1 από 7
ὦ ἄνδρες: ο ίδιος τύπο στον άλλο αριθμό: ὦ ἄνερ ὁ Χαλκιδεύς: η δοτική ενικού αριθμού: τῷ Χαλκιδεῖ ἡμῖν: ο ίδιος τύπος της αντωνυμίας στο γ πρόσωπο: σφίσι(ν) ἔσεσθαι: το γ ενικό πρόσωπο στην οριστική μέλλοντα: ἔσται καταμάθετε: ο ίδιος τύπος στο β πρόσωπο ενικού αριθμού: κατάμαθε ἀπήγγελλον: το β ενικό πρόσωπο οριστικής αορίστου α στην ενεργητική φωνή: ἀπήγγειλας ὑπειλήφειν: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή: ὑπειληφέναι βουλεύεσθαι: το γ πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή: βουλεύοιντο 3. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι παρακάτω λέξεις και να αναφερθεί ο προσδιοριζόμενος όρος. ταπεινάς: κατηγορούμενο στο τὰς Θήβας μέσω του συνδετικού ρηματικού τύπου ἔσεσθαι ὅ: αντικείμενο στο ποιεῖ Ἀθηναῖοι: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο ἄνδρες ὑποσχέσθαι: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο φησιν ὁ Χαλκιδεύς: ονοματικός ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στο Κλεοχάρης δεῖν: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο ὑπειλήφειν 4. φάσκων ὀλίγων ἡμερῶν τὰς Θήβας ἔσεσθαι ταπεινάς: να τραπεί το ειδικό απαρέμφατο ἔσεσθαι σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση (λαμβάνοντας υπόψη ότι το υποκείμενό του θα είναι και υποκείμενο του ρήματος της πρότασης). ὅτι ὀλίγων ἡμερῶν αἱ Θῆβαι ἔσοιντο ταπειναὶ ΜΕΡΟΣ Β [Σημείωση: Το κείμενο επανεξετάζεται σε μια λογική «προφορικής» εξέτασης. Σελίδα 2 από 7
Κάθε περίοδος εξετάζεται χωριστά με ερωτήσεις που καλύπτουν γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα] Εἶπε δὲ ὡς ἐψευδολόγουν φάσκων ὀλίγων ἡμερῶν τὰς Θήβας ἔσεσθαι ταπεινάς, καὶ τοὺς Εὐβοέας ὡς ἐφόβουν, προάγων εἰς ἐλπίδας κενὰς ὑμᾶς. 1. Εἶπε: να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στην ίδια φωνή. λέγειν, λέξειν / ἐρεῖν, λέξαι / εἰπεῖν, εἰρηκέναι 2. ἐλπίδας κενάς: να γραφεί η δοτική ενικού και πληθυντικού αριθμού της παραπάνω συνεκφοράς. δοτ. εν.: ἐλπίδι κενῇ δοτ. πληθ.: ἐλπίσι κεναῖς 3. Στην πρόταση «ὡς ἐψευδολόγουν» ο σύνδεσμος ὡς δηλώνει: Α. Κάτι το αντικειμενικό Β. Κάτι το υποκειμενικό Γ. Κάτι το υποθετικό Δ. Κάτι το πιθανό 4. Η μετοχή φάσκων είναι: Α. Τροπική που εξαρτάται από το ἐψευδολόγουν Β. Χρονική που εξαρτάται από το ἐψευδολόγουν Γ. Αιτιολογική που εξαρτάται από το ἐψευδολόγουν Δ. Κατηγορηματική που εξαρτάται από το εἶπε 5. ἔσεσθαι: το απαρέμφατο είναι: Α. Τελικό, διότι δηλώνει επιθυμία Β. Ειδικό, διότι εξαρτάται από το φημὶ Σελίδα 3 από 7
Γ. Του σκοπού / αποτελέσματος, διότι βρίσκεται σε χρόνο μέλλοντα Δ. Της αναφοράς, διότι εξαρτάται από το επίθετο ταπεινὰς 6. προάγων: το β ενικό πρόσωπο προστακτικής στον αόριστο β της μέσης φωνής είναι: Α. προάγαγε Β. προαγάγου Γ. προαγαγοῦ Δ. προῆξο Ὃ δὲ ποιεῖ, καταμάθετε, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι. Ἐγὼ γὰρ παρὰ Φιλίππῳ μὲν ὢν ἠξίωσα, πρὸς δ ὑμᾶς ἥκων ἀπήγγελλον, ὅτι τὰς Θήβας Βοιωτίαν δίκαιον ἡγοίμην εἶναι, καὶ μὴ τὴν Βοιωτίαν Θήβας. Τοῦτο οὐκ ἀπαγγεῖλαι, ἀλλ ὑποσχέσθαι μέ φησιν. 7. Η πρόταση «ὃ δὲ ποιεῖ» εισάγεται με αναφορική αντωνυμία και βρίσκεται μετά από τελεία. Αυτό σημαίνει ότι είναι: Α. Κύρια πρόταση Β. Δευτερεύουσα αναφορική πρόταση Γ. Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση Δ. Αναφορική παραθετική πρόταση η οποία προσδιορίζει όρο του κειμένου 8. ὤν: να κλιθεί ο πληθυντικός αριθμός της μετοχής στο ίδιο γένος. ὄντες, ὄντων, οὖσι(ν), ὄντας, ὄντες 9. πρὸς ὑμᾶς (το 1 ο του κειμένου): ο εμπρόθετος προσδιορισμός δηλώνει: Α. Ποσό κατά προσέγγιση Β. Κατεύθυνση προς πρόσωπο Γ. Το ενώπιον Σελίδα 4 από 7
Δ. Το πλησίον 10. ἀπήγγελλον: ποιο το κοινό των ρημάτων σε λλω; Α. Σχηματίζουν συνηρημένο μέλλοντα Β. Έχουν αόριστο β Γ. Δεν έχουν μέση φωνή Δ. Κρατούν το ίδιο θέμα σε όλους τους χρόνους 11. ἡγοίμην: να γραφούν τα απαρέμφατα του ρήματος στο μέλλοντα (μέσο και παθητικό), αόριστο α (μέσο και παθητικό) και παρακείμενο. Μέλλ.: ἡγήσεσθαι / ἡγηθήσεσθαι Αόρ.: ἡγήσασθαι / ἡγηθῆναι Πρκ.: ἡγῆσθαι Ἔλεγον δὲ πρὸς ὑμᾶς, ὅτι Κλεοχάρης ὁ Χαλκιδεὺς θαυμάζειν ὑμῶν καὶ Φιλίππου φαίη τὴν ἐξαίφνης ὁμόνοιαν, ἄλλως τε καὶ προστεταγμένον ἡμῖν, πράττειν ἀγαθὸν ὅ τι ἂν δυνώμεθα τοὺς γὰρ μικροπολίτας, ὥσπερ αὐτός, φοβεῖν τὰ τῶν μειζόνων ἀπόρρητα. Ταῦτα οὐ διηγήσασθαί με φησίν, ἀλλ ἐπηγγέλθαι τὴν Εὔβοιαν παραδώσειν. 12. ὁμόνοιαν, ἀγαθόν, φοβεῖν: να γραφεί για καθεμία από τις παραπάνω λέξεις ένα αντώνυμο στην αρχαία ελληνική στον ίδιο γραμματικό τύπο. ὁμόνοιαν: διχόνοιαν ἀγαθόν: κακὸν φοβεῖν: θαρσεῖν / θαρρεῖν 13. προστεταγμένον: να εντοπίσετε τους λανθασμένους τύπους και να τους ξαναγράψετε με τον σωστό τρόπο. ΟΡΙΣΤΙΚΗ προστέταγμαι Σελίδα 5 από 7
προστέταψαι προστέταξαι προστέταπται προστέτακται προστετάγμεθα προστέταχθε προστεταγμένοι ἦσαν προστεταγμένοι εἰσί(ν) 14. τοὺς μικροπολίτας: στην κλητική ενικού ο τύπος είναι: Α. ὦ μικροπολίτη Β. ὦ μικροπολίτα Γ. ὦ μικροπολῖτη Δ. ὦ μικροπολῖτα 15. Στην πρόταση «ὥσπερ αὐτός» ο ὥσπερ: Α. Εισάγει αναφορική συμπερασματική πρόταση Β. Εισάγει αναφορική παραβολική πρόταση Γ. Συνοδεύει αιτιολογική μετοχή και δηλώνει υποθετική αιτιολογία Δ. Συνοδεύει αιτιολογική μετοχή, αιτιατική απόλυτη 16. «ταῦτα οὐ διηγήσασθαί με φησίν»: να χαρακτηριστεί η πρόταση ως προς το είδος της. Νομίζετε ότι θα μπορούσε να αντικατασταθεί η άρνηση οὐ με την άρνηση μή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Η παραπάνω πρόταση είναι κύρια πρόταση κρίσεως, αποφατική, οπότε η άρνηση οὐ δεν μπορεί να αντικατασταθεί, γιατί η άρνηση μὴ τίθεται σε προτάσεις επιθυμίας, ενώ η άρνηση οὐ σε προτάσεις κρίσεως. 17. «τὴν Εὔβοιαν παραδώσειν»: ποιο από τα παρακάτω αποτελεί ισοδύναμη σύνταξη; Α. ὅτι παραδώσω τὴν Εὔβοιαν Β. ὅτι παραδώσοι τὴν Εὔβοιαν Γ. ἐπεὶ παρέδωκε τὴν Εὔβοιαν Σελίδα 6 από 7
Δ. ὅπως παραδώσει τὴν Εὔβοιαν Ἐγὼ δὲ ὑπειλήφειν δεῖν τὴν πόλιν τὴν ὑπὲρ τῶν ὅλων μέλλουσαν βουλεύεσθαι μηδενὸς λόγου Ἑλληνικοῦ ἀνήκοον εἶναι. 18. δεῖν: Λαμβάνοντας υπόψη ότι το δεῖ ανήκει στα απρόσωπα ρήματα να αναφέρετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. Α. Το απρόσωπο ρήμα λαμβάνει ως υποκείμενο άναρθρο απαρέμφατο Β. Το απρόσωπο ρήμα λαμβάνει ως υποκείμενο έναρθρο απαρέμφατο Γ. Το απρόσωπο ρήμα λαμβάνει ως υποκείμενο δευτερεύουσα επιρρηματική πρόταση Δ. Το απρόσωπο ρήμα λαμβάνει ως υποκείμενο δευτερεύουσα ονοματική πρόταση 19. ἀνήκοον: συντακτική αναγνώριση: Α. Κατηγορούμενο στο τὴν πόλιν Β. Αντικείμενο στο βουλεύεσθαι Γ. Επιθετικός προσδιορισμός στο τὴν πόλιν Δ. Κατηγορούμενο στο τὴν πόλιν μέσω του συνδετικού ρηματικού τύπου εἶναι 20. μέλλουσαν: το κοινό των ρημάτων βούλομαι, δύναμαι, μέλλω είναι ότι: Α. Δεν έχουν παρακείμενο Β. Δανείζονται τύπους από άλλα ρήματα Γ. Λαμβάνουν διπλή αύξηση με ε και η Δ. Σχηματίζουν συνηρημένο μέλλοντα 21. τὴν μέλλουσαν: να γραφεί η γενική και η δοτική στο ίδιο γένος και αριθμό. τῆς μελλούσης, τῇ μελλούσῃ Σελίδα 7 από 7