Στατικοί Πνευμονικοί Όγκοι Ν Γ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ

Στατικοί Πνευμονικοί Όγκοι Ν Γ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ Α ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΣΩΤΗΡΙΑ»

«Πνευμονικός Όγκος» είναι ο όγκος αέρα που περιέχεταισεκάποιοδιακριτόδιαμέρισμαήχώρο των πνευμόνων. Ο αέρας εντός των πνευμόνων θεωρείται ότι ευρίσκεται στη θερμοκρασία του σώματος, είναι πλήρως κορεσμένος με υδρατμούς και υπόκειται στην πίεση του περιβάλλοντος (BTPS). Υπάρχουν 4 «όγκοι» και 4 «χωρητικότητες»

Η χωρητικότης είναι άθροισμα όγκων. Ο δε όγκος δεν υποδιαιρείται. Στατικοί όγκοι καλούνται, σε αντίθεση με τους δυναμικούς όγκους διότι η μέτρησή τους γίνεται σε στατικές συνθήκες, ήτοι δεν υπάρχει ροή αέρα.

Ορισμοί-Πνευμονικοί Όγκοι και Χωρητικότητες 1. Αναπνεόμενος όγκος (tidal volume; Vt) είναι ο όγκος αέρα που διακινείται από το αναπνευστικό σύστημα κατά την διάρκεια κάθε ήρεμης αναπνοής. 2. Λειτουργική Υπολειπόμενη Χωρητικότητα (Functional Residual Capacity; FRC) είναι ο όγκος αέρα που παραμένει εντός του αναπνευστικού συστήματος στο τέλος ήρεμης εκπνοής. Καλείται και τελο-εκπνευστικός όγκος. 3. Ολική Πνευμονική Χωρητικότητα (Total Lung Capacity; TLC) είναι ο όγκος αέρα που περιέχεται στο αναπνευστικό σύστημα στην μέγιστη εισπνευστική θέση. 4. Υπολειπόμενος όγκος (Residual Volume; RV) είναι ο όγκος αέρα που παραμένει εντός του αναπνευστικού συστήματος μετά από μέγιστη εκπνοή. 5. Ζωτική Χωρητικότητα (Vital Capacity;VC) είναι ο όγκος αέρα που εκπνέεται από την μέγιστη εισπνευστική θέση προς την μέγιστη εκπνευστική θέση ή και αντιστρόφως (FIVC), βιαίως (FEVC) ή βραδέως(svc) 6. Εισπνευστική Χωρητικότητα (Inspiratory Capacity; IC) είναι ο όγκος αέρα που εισπνέεται από την Λειτουργική Υπολειπόμενη Χωρητικότητα ως την μέγιστη εισπνευστική θέση. 7. Εισπνευστικός εφεδρικός όγκος (Inspiratory Reserve Volume; IRV) είναι ο όγκος αέρα που αντιστοιχεί μεταξύ VΤ καιtlc. 8. Εκπνευστικός εφεδρικός όγκος (Expiratory Reserve Volume; ERV) είναι ο όγκος αέρα που αντιστοιχεί μεταξύ FRC και RV.

Υπερδιάταση (Hyperinflation). Επί φυσιολογικών ατόμων εν ηρεμία, ο τελοεκπνευστικός όγκος του πνεύμονα (Λειτουργική Υπολειπόμενη Χωρητικότητα-Functional Residual Capacity-FRC) αντιστοιχεί με τον όγκο χάλασης (relaxation Volume-Vr) του αναπνευστικού συστήματος, δηλαδή τον πνευμονικό όγκο όπου η ελαστική δύναμη επαναφοράς του αναπνευστικού συστήματος είναι μηδέν. Ως πνευμονική υπερδιάταση ορίζεται η αύξηση της FRC πάνω από το προβλεπόμενο φυσιολογικό όριο μπορεί να οφείλεται στην αύξηση του Vr από απώλεια της ελαστικότητας του πνεύμονα (π.χ. εμφύσημα) και/ή στη δυναμική πνευμονική υπερδιάταση, η οποία πιστεύεται ότι εμφανίζεται όταν η FRC υπερβαίνει τον Vr. Η δυναμική υπερδιάταση εμφανίζεται όταν η διάρκεια της εκπνοής δεν επαρκεί για να επιστρέψει στους πνεύμονες να φθάσουν στον Vr πριν την έναρξη της επόμενης εισπνοής. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η εκπνευστική ροή παρακωλύεται (π.χ. αυξημένες αντιστάσεις αεραγωγών) και/ή όταν ο εκπνευστικός χρόνος είναι μικρός (π.χ. αυξημένη αναπνευστική συχνότητα). Η εκπνευστική ροή μπορεί να μειωθεί επίσης και με άλλους μηχανισμούς, όπως με την επίμονη συστολή των εισπνευστικών μυών κατά την εκπνοή, καθώς και κατά την εκπνευστική σύγκλειση της σχισμής της γλωττίδας. Στους ασθενείς με ΧΑΠ, η δυναμική υπερδιάταση είναι πολύ συχνή και οφείλεται κυρίως στον περιορισμό της εκπνευστικής ροής (flow-limitation).

«Περιορισμός» υφίσταται όταν πέραν του φυσιολογικού ελαττωθεί η Ολική Πνευμονική Χωρητικότητα (TLC). «Παγίδευση Αέρα» υφίσταται όταν πίσω από κλειστό αεραγωγό ή κλειστή κοιλότητα εγκλωβιστεί αέρας. «Παγίδευση Αέρα» υφίσταται και με ανοιχτό αεραγωγό όταν: α) αυξάνει υπέρμετρα η στένωση των περιφερικών αεραγωγών και δεν προλαβαίνει ο πνεύμονας να αδειάσει, β) προκαλείται στένωση της γλωττίδας κατά την εκπνοή, γ) ή επίμονη ενεργοποίηση των εισπνευστικών μυών κατά την εκπνοή. Θωρακικός όγκος αέρα (Thoracic Gas Volume; TGV) ή Απόλυτος Πνευμονικός Όγκος (Absolute Lung Volume; VL) Είναι συνήθως η FRC προσδιορισμένη με κάποια τεχνική μέτρησης των πνευμονικών όγκων συνήθως την «πληθυσμογραφική μέθοδο».

Διαδικασία Μέτρησης των Στατικών Όγκων και Χωρητικοτήτων 1) Προσδιορισμό της Ζωτικής Χωρητικότητας 2) Προσδιορισμός της Λειτουργικής Υπολειπόμενης Χωρητικότητας

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΣ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (FRC) 1) Πλυθυσμογραφία σώματος 2) Έκπλυση Αζώτου 3) Αραίωση Ηλίου

Πληθυσμογράφος σώματος; Body-Box τότε τώρα

ΟΛΙΚΗ ΠΛΥΘΗΣΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ Du Bois et al J Clin Invest 1956; 35: 322-326

BOYLE S LOW PV=P V P =P+ΔP V =V+ΔV PV=(P+ΔP)(V+ΔV) PV=PV+ PΔV+ ΔPV+ ΔPΔV PV=PV+ PΔV+ ΔPV 0= PΔV+ ΔPV ΔPV=- PΔV V= - PΔV/ΔP P=κυψελιδική πίεση ΔP=μεταβολή της πίεσης κατά τις ταχείες εισπνευστικές κινήσεις V=TGV στην FRC ΔV=μεταβολές όγκου στο επίπεδο της FRC.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Ταχεία εφαρμογή 2) Δεν απαιτεί μίγματα αερίων 3) Μετρά όλο τον αέρα στους πνεύμονες ανεξάρτητα του εάν είναι παγιδευμένος με ανοιχτό ή κλειστό αεραγωγό 4) Επιτρέπει τον ταυτόχρονο προσδιορισμό της TGV (FRC) των αντιστάσεων (Raw) και της ειδικής Αγωγιμότητας των αεραγωγών (Sgaw) 5) Επιτρέπει τον προσδιορισμό με ακρίβεια της καμπύλης ροής-όγκου αποφεύγοντας τά λάθη που οφείλονται σε συμπίεση του αέρα σε ασθενείς με σοβαρό αποφρακτικό σύνδρομο ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Ακριβός και πολύπλοκος εξοπλισμός 2) Απαιτεί τεχνικές ικανότητες για την λειτουργία του, την βαθμονόμηση (calibration), και συντήρηση 3) Μετρά όλο τον αέρα που περιλαμβάνονται στις κοιλότητες του σώματος 4) Υπάρχουν ενδείξεις ότι υπερεκτιμά τους πνευμονικούς όγκους στους ασθενείς αποφρακτικά σύνδρομα

Flow Box Pressure Box Volume Box

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ Darling et al J Clin Invest 1940; 19: 609-618

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Φτηνός εξοπλισμός και απλούς υπολογισμούς 2) Ελάχιστη συνεργασία από μέρους του ασθενούς 3) Επιπλέον πληροφορίες για την κατανομή του αερισμού LCI=nVT/VL LCI=Lung Clearance Index n=total number of breaths required to reduce end-tidal N 2 2 than2% VT=tidal Volume VL=FRC to less ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Τυχόνδιαρροήμεείσοδοαπότοεξωτερικό περιβάλλον Ν 2 προκαλεί σημαντικό λάθος 2) Απαιτείται παραμονή του ασθενούς σε συγκεκριμένη θέση επί μακρόν 3) Υποεκτιμά τους όγκους ιδιαίτερα στους ασθενείς με σοβαρό αποφρακτικό νόσημα των πνευμόνων

ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΡΑΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ Meneely & Kaltrieder J Clin Invest 1949; 28: 129-139 Volume of He= Vs.C 1 Volume of He=C 2 (Vs+FRC) Vs.C 1 =C 2 (Vs+FRC) FRC=Vs(C 1 -C 2 )/C 2

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Φτηνός εξοπλισμός και απλούς υπολογισμούς 2) Ελάχιστη συνεργασία από μέρους του ασθενούς 3) Ο εξοπλισμός καταλαμβάνει ελάχιστο χώρο 4) Δύναται να χρησιμοποιηθεί στην ΜΕΘ 5) Δεν χρησιμοποιείται υψηλή πυκνότητα οξυγόνου με συνέπεια ο ασθενής να δύναται να παραμένει επί μακρόν εντός κυκλώματος ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 1) Απαιτείται παραμονή του ασθενούς σε συγκεκριμένη θέση επί μακρόν στους ασθενείς με σοβαρό αποφρακτικό νόσημα των πνευμόνων 2) Υποεκτιμά τους όγκους ιδιαίτερα στους ασθενείς με σοβαρό αποφρακτικό νόσημα των πνευμόνων

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ TLC

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ TLC

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ TLC

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ TLC HRCT MRI

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ

ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ TLC