Ελευθέριος Ζέρβας, Πνευμονολόγος Επιμελητής Α ΕΣΥ 7 η Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO)

Transcript

1 Ελευθέριος Ζέρβας, Πνευμονολόγος Επιμελητής Α ΕΣΥ 7 η Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO)

2 Conflict of interest (Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων) Συμμετοχή σε advisory board (συμβουλευτική επιτροπή) των φαρμακευτικών εταιρειών Elpen, Astra, Novartis, GSK, Menarini Honorarium (τιμητικές αμοιβές) ως προσκεκλημένος ομιλητής από τις φαρμακευτικές εταιρείες Astra, Novartis, Elpen, USB, Menarini, GSK Κάλυψη εξόδων συμμετοχής (εγγραφής, ταξιδίου και διαμονής) σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια από τις φαρμακευτικές εταιρείες Astra, Novartis, Elpen, Chiezi, USB, GSK, Galenica, Roche, Takeda, MSD

3 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO) XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ τι σημαίνουν για τον ασθενή και πως βοηθούν το γιατρό Asthma COPD Overlap (ACO) Συμπεράσματα

4 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO) XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ τι σημαίνουν για τον ασθενή και πως βοηθούν το γιατρό Asthma COPD Overlap (ACO) Συμπεράσματα

5 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Ορισμός ΧΑΠ: Φαινότυποι??? Η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα είναι νόσοι για τις οποίες το μόνο που μπορούμε να προσφέρουμε είναι η αμέριστη, αλλά αδικαιολόγητη συμπάθειά μας. Η νόσος αποτελεί μία δίκαια νέμεση για τις αδυναμίες και την παράδοση στις επιθυμίες Η ΧΑΠ είναι μια νοσολογική οντότητα που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ροή αέρα στους αεραγωγούς η οποία δεν είναι πλήρως αναστρέψιμη. Αυτή η μείωση της ροής αέρα (απόφραξη) είναι συνήθως προοδευτική και σχετιζόμενη με μια παθολογική φλεγμονώδη αντίδραση των πνευμόνων σε τοξικά σωματίδια ή αέρια (κυρίως καπνό τσιγάρου) GOLD 2005 Η ΧΑΠ είναι μια κοινή νόσος που μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί, χαρακτηρίζεται από εμμένοντα αναπνευστικά συμπτώματα και μόνιμη απόφραξη των αεραγωγών η οποία οφείλεται σε διαταραχές των αεραγωγών ή/και των κυψελίδων που συνήθως προκαλούνται από σημαντική έκθεση σε βλαπτικά σωματίδια ή αέρια GOLD 2018

6 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία ΧΑΠ κατά GOLD: Φαινότυποι??? Δεν αναφέρετε πουθενά στο κείμενο παρά μόνο σε βιβλιογραφικές αναφορές..

7 N o P u b lic a tio n s XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Όμως ΧΑΠ και φαινότυποι: η βιβλιογραφία εκρήγνυται μετά το P u b M e d : C O P D a n d P n e n o ty p e s y e a r

8 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία ΧΑΠ και φαινότυποι: καλύτερη κατανόηση της νόσου εξατομικευμένη διαγνωστική προσέγγιση και θεραπεία όλοι οι ασθενείς δεν είναι οι ίδιοι

9 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία ΧΑΠ και φαινότυποι: καλύτερη κατανόηση της νόσου εξατομικευμένη διαγνωστική προσέγγιση και θεραπεία όλοι οι ασθενείς δεν είναι οι ίδιοι

10 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία ΧΑΠ και φαινότυποι: η αξία της φαινοτύπησης των ασθενών Αναγνώριση των διαφορετικών χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των ασθενών που σχετίζονται με κλινικά σημαντικές εκβάσεις (συμπτώματα, παροξύνσεις, ανταπόκριση στη θεραπεία, ρυθμό προόδου της νόσου, θνητότητα) Μας επιτρέπουν να κατατάξουμε τους ασθενείς σε ομάδες με διαφορετικές ανάγκες και διαφορετική πρόγνωση που απαιτούν διαφορετική θεραπευτική στρατηγική

11 XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία ΧΑΠ και φαινότυποι: η δυσκολία της φαινοτύπησης των ασθενών στην κλινική πράξη

12 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO) XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ τι σημαίνουν για τον ασθενή και πως βοηθούν το γιατρό Asthma COPD Overlap (ACO) Συμπεράσματα

13 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ Mirza et al. Mayo Clin Proc. 2017;92(7):

14 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση

15 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - κύριο αίτιο η στατική και δυναμική υπερδιάταση με τα ανάλογα κακά επακόλουθα

16 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - Επίδραση συμπτωμάτων στην επιβίωση ασθενών με ΧΑΠ

17 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - Συμπτώματα ανεξαρτήτως σπιρομετρικής απόφραξης - Διακύμανση συμπτωμάτων μέσα στην διάρκεια της ημέρας Miravitlles et al. Respir Res Partridge et al. Current Medical Research and Opinion 2009

18 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - ο περιορισμός στην φυσική δραστηριότητα σχετίζεται επίσης με τις παροξύνσεις και την επιβίωση των ασθενών

19 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - ο περιορισμός στην φυσική δραστηριότητα αποτελεί φαινοτυπική έκφραση της νόσου

20 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 1. O ασθενής με ΧΑΠ και έντονη κλινική συμπτωματολογία και περιορισμό στην άσκηση - θεραπευτική παρέμβαση

21 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 2. O ασθενής με ΧΑΠ και συχνές παροξύνσεις

22 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 2. O ασθενής με ΧΑΠ και συχνές παροξύνσεις η αναπνευστική λειτουργία αποτελεί προβλεπτικό παράγοντα για τον φαινότυπο αυτό

23 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 2. O ασθενής με ΧΑΠ και συχνές παροξύνσεις μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνητότητα

24 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 2. O ασθενής με ΧΑΠ και συχνές παροξύνσεις σχετικά σταθερός φαινότυπος, αλλά στην πραγματικότητα ασθενείς με > 2 παροξύνσεις κατ έτος 20%

25 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 2. O ασθενής με ΧΑΠ και συχνές παροξύνσεις θεραπευτική παρέμβαση

26 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα τα 2 άκρα της ΧΑΠ

27 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα ο βαθμός εμφυσήματος δεν σχετίζεται με την σπιρομέτρηση

28 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα Ο εμφυσηματικός φαινότυπος σχετίζεται με βαρύτερη νόσο

29 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα Ο εμφυσηματικός φαινότυπος σχετίζεται με καχεξία, απώλεια βάρους (και μυϊκής μάζας) και χειρότερη θνητότητα

30 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα Ο βρογχιτιδικός φαινότυπος σχετίζεται με συχνότερες παροξύνσεις και συμπτώματα

31 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα ειδικά φαινοτυπικά χαρακτηριστικά

32 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα διαφορετικές συνοσηρότητες

33 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα διαφορές στη θεραπευτική προσέγγιση

34 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 3. Χρόνια βρογχίτιδα Vs Εμφύσημα ειδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις στο εμφύσημα

35 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες συχνός φαινότυπος ειδικά στον χρόνιο βρογχιτιδικό

36 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες χειρότερη ποιότητα ζωής

37 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες μεγαλύτερος κίνδυνος θανάτου (ισχύει και vice versa)

38 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες θεραπευτικές παρεμβάσεις - είναι οι β-blockers ασφαλείς?

39 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες θεραπευτικές παρεμβάσεις - είναι οι β-blockers ασφαλείς?

40 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες θεραπευτικές παρεμβάσεις - είναι οι β-blockers ασφαλείς?

41 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες θεραπευτικές παρεμβάσεις - είναι τα LABA-LAMA ασφαλή στους καρδιαγγειακούς ασθενείς?

42 Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ 4. Ασθενείς με ΧΑΠ και συνοσηρότητες θεραπευτικές παρεμβάσεις - είναι τα LABA-LAMA ασφαλή στους καρδιαγγειακούς ασθενείς?

43 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO) XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ τι σημαίνουν για τον ασθενή και πως βοηθούν το γιατρό Asthma COPD Overlap (ACO) Συμπεράσματα

44 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? ορισμοί

45 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? διαγνωστική προσέγγιση

46 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? ο ρόλος της σπιρομέτρησης

47 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? μην βάζετε εύκολα την ταμπέλα ACO, η σωστή διαγνωστική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στην ταυτοποίηση της νόσου (άσθματος ή ΧΑΠ)

48 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? μην βάζετε εύκολα την ταμπέλα ACO, η σωστή διαγνωστική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στην ταυτοποίηση της νόσου (άσθματος ή ΧΑΠ)

49 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? επίπτωση

50 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? επίπτωση - εξαρτάται από ποια «μεριά» το βλέπει κανείς..

51 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? χειρότερη συμπτωματολογία από τις 2 νόσους μόνες τους

52 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? περισσότερες παροξύνσεις από τις 2 νόσους μόνες τους

53 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? περισσότερες συνοσηρότητες από τις 2 νόσους μόνες τους

54 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? χειρότερος έλεγχος από τις 2 νόσους μόνες τους

55 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? θεραπευτική παρέμβαση

56 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? θεραπευτική παρέμβαση - ο ρόλος της περιφερικής ηωσινοφιλίας

57 Asthma COPD Overlap (ACO) ΧΑΠ και βρογχικό άσθμα, ACOS ή ACO ή..chaos? θεραπευτική παρέμβαση - ο ρόλος της περιφερικής ηωσινοφιλίας

58 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO) XAΠ και φαινότυποι γενικά στοιχεία Οι συνηθέστεροι κλινικοί φαινότυποι της ΧΑΠ τι σημαίνουν για τον ασθενή και πως βοηθούν το γιατρό Asthma COPD Overlap (ACO) Συμπεράσματα

59 Συμπεράσματα Ο καθορισμός κλινικών φαινοτύπων βοηθά στην καλύτερη κατανόηση της ΧΑΠ Βασικοί κλινικοί φαινότυποι στη ΧΑΠ ο ασθενής με έντονα συμπτώματα και περιορισμό δραστηριοτήτων, ο ασθενής με συχνούς παροξυσμούς, ο εμφυσηματικός και χρόνιος βρογχιτιδικός ασθενής, ο ασθενής με συνοσηρότητες Η κατανόηση των φαινοτύπων θα βοηθήσει να κατανοήσουμε και τους υποκείμενους ενδοτυπικούς μηχανισμούς Η συνύπαρξη άσθματος και ΧΑΠ αποτελεί κλινική πραγματικότητα αλλά σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών Ειδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις με φαινοτυπική καθοδήγηση

60 Φαινότυποι ΧΑΠ (ACO)