ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 2010/0820(NLE) 5.4.2011 * ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας και στη Ρουμανία (14142/2010 C7-0369/2010 2010/0820(NLE)) Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Εισηγητής: Carlos Coelho PR\863444.doc PE456.684v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_NLE-CN_art55am Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης) Τροπολογίες σε σχέδιο πράξης Στις τροπολογίες του Κοινοβουλίου η σήμανση των αλλαγών στο σχέδιο πράξης γίνεται με έντονους πλάγιους χαρακτήρες. Η σήμανση με απλά πλάγια απευθύνεται στις τεχνικές υπηρεσίες και αφορά τα στοιχεία του σχεδίου πράξης για τα οποία προτείνεται διόρθωση εν όψει της επεξεργασίας του τελικού κειμένου (για παράδειγμα,. στοιχεία εμφανώς λανθασμένα ή που έχουν παραλειφθεί σε μία γλωσσική έκδοση). Αυτές οι προτάσεις διόρθωσης υπόκεινται στη συγκατάθεση των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών. Η επικεφαλίδα κάθε τροπολογίας σχετικής με υπάρχουσα πράξη, την οποία το σχέδιο πράξης προτίθεται να τροποποιήσει, φέρει μία τρίτη και μία τέταρτη σειρά που προσδιορίζουν αντίστοιχα την ισχύουσα πράξη και την τροποποιημένη διάταξή της. Τα τμήματα που λαμβάνονται από διάταξη υπάρχουσας πράξης την οποία το Κοινοβούλιο επιθυμεί να τροποποιήσει, ενώ το σχέδιο πράξης δεν έχει τροποποιήσει, σημαίνονται με έντονους χαρακτήρες. Ενδεχόμενες διαγραφές που αφορούν τα τμήματα αυτά σημαίνονται ως εξής: [...]. PE456.684v02-00 2/12 PR\863444.doc
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...7 PR\863444.doc 3/12 PE456.684v02-00
PE456.684v02-00 4/12 PR\863444.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας και στη Ρουμανία (14142/2010 C7-0369/2010 2010/0820(NLE)) (Διαβούλευση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (14142/2010), έχοντας υπόψη το άρθρο 4, παράγραφος 2, της Πράξης Προσχώρησης του 2005, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C7-0369/2010), έχοντας υπόψη το άρθρο 55 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A7-0000/2011), 1. εγκρίνει το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου όπως τροποποιήθηκε 2. καλεί το Συμβούλιο, σε περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά 3. ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει σε περίπτωση που το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στην πρόταση απόφασης 4. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και την Επιτροπή. Έχοντας υπόψη: 1 Πρόταση απόφασης Αιτιολογική σκέψη 4 Σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (4) Στις XXXXX 20XX [ημερομηνία έγκρισης των σχετικών συμπερασμάτων του Συμβουλίου], το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία πληρούν τους όρους σε καθένα από τους αναφερόμενους τομείς. Έχοντας υπόψη: (4) Στις XXXXX 20XX [ημερομηνία έγκρισης των σχετικών συμπερασμάτων του Συμβουλίου], το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία πληρούν τους όρους σε καθένα από τους αναφερόμενους τομείς. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος πρέπει να ενημερώσει γραπτώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός εξαμήνου από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσης απόφασης ως προς PR\863444.doc 5/12 PE456.684v02-00
τη συνέχεια που αποφασίζει να δώσει στις συστάσεις που περιέχονται στις εκθέσεις αξιολόγησης και αναφέρονται στην έκθεση παρακολούθησης και οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα. Or. en PE456.684v02-00 6/12 PR\863444.doc
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Το ιστορικό του Σένγκεν Η συνεργασία Σένγκεν άρχισε στις 14 Ιουνίου 1985, με τη συμφωνία του Σένγκεν που προέβλεπε την κατάργηση των συστηματικών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα των υπογραφόντων κρατών και τη δημιουργία κοινού χώρου, με ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, και ενιαίων εξωτερικών συνόρων (με κοινούς κανόνες για τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, κοινή πολιτική θεώρησης, αστυνομική και δικαστική συνεργασία και τη δημιουργία του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS)). Στα πέντε πρώτα κράτη μέλη που έγιναν μέλη του Σένγκεν (Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες) με την πάροδο του χρόνου προστέθηκαν κι άλλα. Σήμερα, ο χώρος Σένγκεν περιλαμβάνει 25 κράτη μέλη: τις χώρες της ΕΕ Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Φινλανδία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, καθώς και τρεις συνδεδεμένες χώρες μη μέλη της ΕΕ, Νορβηγία, Ισλανδία και Ελβετία (το Λιχτενστάιν αναμένεται ότι θα είναι η τέταρτη συνδεδεμένη χώρα και το σχετικό πρωτόκολλο πρόκειται να τεθεί σε ισχύ στις 7 Απριλίου 2011, μετά το οποίο θα ακολουθήσουν οι απαραίτητες επισκέψεις αξιολόγησης). Η Βουλγαρία, η Κύπρος και η Ρουμανία εφαρμόζουν προς το παρόν μόνον εν μέρει το κεκτημένο του Σένγκεν, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να διενεργούνται έλεγχοι στα σύνορα με τα τρία αυτά κράτη μέλη. Επί του παρόντος, η ελεύθερη κυκλοφορία είναι εγγυημένη σε επικράτεια 42.673 χλμ θαλάσσιων και 7.721 χλμ χερσαίων εξωτερικών συνόρων, καλύπτοντας 25 χώρες και 400 εκατομμύρια πολίτες. Κριτήρια αξιολόγησης Σένγκεν Η Ρουμανία και η Βουλγαρία υιοθέτησαν το κεκτημένο του Σένγκεν όταν προσχώρησαν στην ΕΕ το 2007. Σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 2, της Πράξης Προσχώρησης, η εξακρίβωση, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διαδικασίες αξιολόγησης, ότι οι απαραίτητοι όροι για την εφαρμογή όλων των τμημάτων του κεκτημένου του Σένγκεν (προστασία των δεδομένων, εναέρια σύνορα, χερσαία σύνορα, αστυνομική συνεργασία, σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, θαλάσσια σύνορα και θεωρήσεις) πληρούνται από τα νέα κράτη μέλη αποτελεί προϋπόθεση για την εκ μέρους του Συμβουλίου λήψη απόφασης για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με αυτά τα κράτη μέλη. Η αξιολόγηση οποιουδήποτε νέου κράτους μέλους αρχίζει μετά από αίτηση του εκάστοτε κράτους μέλους (δήλωση ετοιμότητας). Αυτές οι αξιολογήσεις διεξάγονται υπό την αιγίδα της ομάδας εργασίας Σένγκεν για την αξιολόγηση (SCH-EVAL), αρχίζουν με ερωτηματολόγιο προς το κράτος μέλος όσον αφορά όλα τα μέρη του κεκτημένου του Σένγκεν και συνεχίζονται με επισκέψεις αξιολόγησης. Ομάδες εμπειρογνωμόνων αποστέλλονται στο SIS, στα γραφεία SIRENE, στα σύνορα, στα προξενεία, κ.λπ. με την υποχρέωση να εκπονήσουν εξαντλητικές εκθέσεις με τεκμηριωμένες περιγραφές, αξιολογήσεις και συστάσεις που μπορεί να απαιτήσουν πρόσθετα μέτρα και επισκέψεις μεταπαρακολούθησης. PR\863444.doc 7/12 PE456.684v02-00
Η τελική έκθεση αποφαίνεται κατά πόσον το ενδιαφερόμενο νέο κράτος μέλος, έχοντας υποβληθεί σε πλήρη διαδικασία αξιολόγησης, πληροί όλες τις προϋποθέσεις για την πρακτική εφαρμογή. Η απόφαση ένταξης πρέπει να ληφθεί από το Συμβούλιο, με ομόφωνη απόφαση όλων των κυβερνήσεων των κρατών που ανήκουν ήδη στο χώρο του Σένγκεν. Συμπέρασμα σχετικά με τη Βουλγαρία Η Βουλγαρία εξέδωσε τη δήλωση ετοιμότητάς της στις 25 Ιανουαρίου 2008. Η αξιολόγηση όσον αφορά την προστασία δεδομένων ήταν θετική. Η απόφαση εγκρίθηκε από το Συμβούλιο μετά από θετική γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, από τις 5 Νοεμβρίου 2010, συνδέθηκε το SIS και έκτοτε είναι σε πλήρη λειτουργία. Με την επίσκεψη αξιολόγησης του SIS διαπιστώθηκε η ορθή εφαρμογή των λειτουργιών του SIS και του SIRENE, σύμφωνα με το σχετικό κεκτημένο του Σένγκεν. Μεταξύ των θεμάτων που χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής είναι: η εφαρμογή του τρίπτυχου μοντέλου για τα γραφεία του SIRENE η παροχή περαιτέρω εκπαίδευσης στους τελικούς χρήστες όσον αφορά τη χρήση των λατινικών χαρακτήρων η ελαχιστοποίηση των επεμβάσεων χειριστή στα γραφεία του SIRENE. Το μεγαλύτερο μέρος των προπαρασκευαστικών εργασιών για την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας έχει ολοκληρωθεί όσον αφορά τις θεσμικές και επιχειρησιακές δομές. Έχουν οριστικοποιηθεί οι συμφωνίες με όμορες χώρες (Ρουμανία, Ελλάδα, Σερβία) όσον αφορά την αστυνομική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η προετοιμασία περαιτέρω συμφωνιών με άλλα κράτη μέλη. Η αξιολόγηση της χορήγησης θεωρήσεων ήταν ως επί το πλείστον θετική και από ορισμένες απόψεις μπορεί να εκληφθεί ως βέλτιστη πρακτική. Με βάση τα αποτελέσματα ορισμένων μέτρων που επακολούθησαν, το συμπέρασμα είναι ότι η Βουλγαρία είναι σε θέση να εφαρμόσει το κεκτημένο του Σένγκεν εν ευθέτω χρόνω. Οι συστάσεις που έγιναν έχουν τεθεί σε εφαρμογή στο μεταξύ. Ωστόσο, το προσωπικό θα πρέπει να μην πάψει να είναι σε επιφυλακή όσον αφορά τον κίνδυνο λαθρομετανάστευσης και άλλων μορφών κατάχρησης των θεωρήσεων καθώς και για πιθανές πιέσεις που θα δεχθεί μόλις αρχίσει η έκδοση των θεωρήσεων Σένγκεν. Εναέρια σύνορα: η υποδομή που χρησιμοποιείται για τους έλεγχους στα σύνορα πληροί τις απαιτήσεις του κώδικα συνόρων του Σένγκεν και ο εξοπλισμός πρώτης και δεύτερης γραμμής είναι ως επί το πλείστον επαρκής και σύγχρονος. Ωστόσο, διαπιστώθηκαν ορισμένες αδυναμίες στον τομέα του εξοπλισμού, της διεξαγωγής των ελέγχων στα σύνορα και της εκπαίδευσης, του πλήρους διαχωρισμού των ατόμων στο αεροδρόμιο του Burgas, και συνεχίζονται οι προσπάθειες όσον αφορά την υποχρέωση κοινοποίησης των στοιχείων των επιβατών, τις γλωσσικές δεξιότητες και την εφαρμογή της ευθύνης των μεταφορέων. Θαλάσσια σύνορα: η συστηματική τακτική ανάλυση κινδύνου, ο έλεγχος των αλιευτικών σκαφών και οι έλεγχοι στα σύνορα στα σκάφη αναψυχής μπορούν να θεωρηθούν ως βέλτιστη πρακτική. Το σύστημα επιτήρησης των συνόρων κρίθηκε ότι πληροί σε γενικές γραμμές τις PE456.684v02-00 8/12 PR\863444.doc
απαιτήσεις του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Η παρακολούθηση που επακολούθησε κατέδειξε ότι το υπήρξαν βελτιώσεις στο ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης των ακτών και ότι οι διαπιστωθείσες αδυναμίες (στους τομείς των ελέγχων στα σύνορα, της έκδοσης θεωρήσεων, των υποδομών, του προσωπικού και των γλωσσικών δεξιοτήτων) έχουν αντιμετωπισθεί. Χερσαία σύνορα: συνεργασία επαγγελματικού επιπέδου στα σύνορα, τόσο σε σχέση με τους ελέγχους στα σύνορα όσο και στο θέμα της επιτήρησης των συνόρων Επιπλέον, η επάρκεια του διαθέσιμου εξοπλισμού πρώτης και δεύτερης γραμμής βαθμολογήθηκε θετικά, μολονότι η διαδικασία προμήθειας εξοπλισμού καθώς και η απαιτούμενη σχετική εκπαίδευση βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Διαπιστώθηκε ότι εξακολουθούσαν να υφίστανται αδυναμίες στον τομέα των έλεγχων στα σύνορα, της επιτήρησης των συνόρων, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση της αντίληψης των καταστάσεων, τη συνεργασία μεταξύ φορέων, την εναέρια επιτήρηση και την επιλεγείσα προσέγγιση σε επίπεδο τακτικής. Τα αποτελέσματα της νέας επίσκεψης το Δεκέμβριο του 2010 δεν ήταν και πάλι ικανοποιητικά και πραγματοποιήθηκε επίσκεψη μεταπαρακολούθησης στις 23 Μαρτίου 2011. Η επιτροπή αξιολόγησης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Βουλγαρία έχει σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο και ότι, όσον αφορά τον τομέα των ελέγχων στα σύνορα και τα εξωτερικά χερσαία σύνορα, πληροί πλέον τους όρους του Σένγκεν. Ωστόσο, για να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση των ήδη ληφθέντων μέτρων και κατάλληλη προετοιμασία για μια πιθανώς αυξανόμενη μεταναστευτική πίεση μετά την πλήρη ένταξη, η επιτροπή αξιολόγησης καλεί τη Βουλγαρία να προετοιμάσει «ειδική δέσμη» συνοδευτικών μέτρων. Συμπέρασμα σχετικά με τη Ρουμανία Η Ρουμανία εξέδωσε τις δηλώσεις ετοιμότητάς της το 2007 και το 2008. Η αξιολόγηση όσον αφορά την προστασία δεδομένων ήταν θετική. Η απόφαση εγκρίθηκε από το Συμβούλιο μετά από θετική γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, από τις 5 Νοεμβρίου 2010, συνδέθηκε το SIS και έκτοτε είναι σε πλήρη λειτουργία. Με την επίσκεψη αξιολόγησης του SIS διαπιστώθηκε η ορθή εφαρμογή των λειτουργιών του SIS και του SIRENE, σύμφωνα με το σχετικό κεκτημένο του Σένγκεν. Ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για το N.SIS και το SIRENE θεωρήθηκαν η τελευταία λέξη της τεχνικής. Ωστόσο, ορισμένα ζητήματα χρήζουν περαιτέρω προσοχής, ιδίως το θέμα της απουσίας των εντύπων Α και Μ για τις προειδοποιήσεις του άρθρου 95 του ΣΕΣ (ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης), αλλά το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι ρουμανικές αρχές φαίνεται να έχουν αντιμετωπίσει ικανοποιητικά το ζήτημα. Έγιναν ορισμένες συστάσεις και υπήρξε εν συνεχεία παρακολούθηση για αρκετά άλλα ζητήματα (περαιτέρω εκπαίδευση, ελαχιστοποίηση των επεμβάσεων χειριστή, βελτίωση των κινητών σταθμών PDA). Οι διμερείς συμφωνίες αστυνομικής συνεργασίας με την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία έχουν κυρωθεί. Όλες οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας, μετά από σχετική παρακολούθηση, μπορεί να θεωρηθεί ότι έχουν ολοκληρωθεί. PR\863444.doc 9/12 PE456.684v02-00
Οι έλεγχοι που διεξήχθησαν στο τμήμα θεωρήσεων της ρουμανικής πρεσβείας στο Chisinau και στο γενικό προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη και τα μέτρα που ελήφθησαν στη συνέχεια καταδεικνύουν ότι σήμερα η Ρουμανία είναι σε θέση να εφαρμόσει πλήρως το κεκτημένο του Σένγκεν, ότι σε όλα τα θέματα που έχρηζαν προσοχής ή επανεξέτασης η κατάσταση έχει διορθωθεί (βελτίωση της αξιολόγησης κινδύνου, αναβάθμιση των χαρακτηριστικών ασφαλείας των κτιρίων, βελτίωση της διαδικασίας υποβολής και επεξεργασίας της αίτησης θεώρησης κλπ.) και ότι από ορισμένες απόψεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής. Εναέρια σύνορα: γενικά υπάρχει μια καλά οργανωμένη δημόσια αρχή που φέρει εις πέρας τη διαχείριση των συνόρων, καλή επαγγελματική ικανότητα μεταξύ των αστυνομικών υπαλλήλων στα σύνορα και ικανοποιητική γνώση των απαιτήσεων του κώδικα συνόρων του Σένγκεν. Χρειάστηκε να πραγματοποιηθεί νέα επίσκεψη όπου διαπιστώθηκε ότι οι αδυναμίες που είχαν εντοπισθεί είχαν διορθωθεί (ευθύνη των μεταφορέων, διαθέσιμη υποδομή για το διαχωρισμό επιβατών Σένγκεν και μη, αδυναμίες ήσσονος σημασίας στον εξοπλισμό πρώτης και δεύτερης γραμμής). Θαλάσσια σύνορα: υπάρχει καλό επίπεδο συνεργασίας και επικοινωνίας, καλή αντίληψη των καταστάσεων και ικανότητα αντίδρασης και καλό επίπεδο ανάλυσης κινδύνου. Οι αδυναμίες που είχαν εντοπισθεί ως προς την ευθύνη των μεταφορέων, τη διεξαγωγή των ελέγχων στα σύνορα και την εκπαίδευση έχουν διορθωθεί. Χερσαία σύνορα: καλό επίπεδο ελέγχων στα σύνορα, σε γενικές γραμμές επαγγελματική προσέγγιση σε επίπεδο τακτικής και σε επιχειρησιακό επίπεδο όσον αφορά την επιτήρηση στα σύνορα. Οι διαθέσιμες υποδομές και το επίπεδο επιτόπιας στελέχωσης κρίθηκαν ικανοποιητικά. Ορισμένες μικρές αδυναμίες που είχαν εντοπισθεί αντιμετωπίσθηκαν καταλλήλως στη διαδικασία παρακολούθησης και οι συστάσεις ως επί το πλείστον εφαρμόστηκαν (διεξαγωγή των ελέγχων στα σύνορα, εξοπλισμός πρώτης και δεύτερης γραμμής, αύξηση του αριθμού αιφνιδιαστικών επιθεωρήσεων ως τρόπος καταπολέμησης της διαφθοράς). Τα δύο συνοριακά σημεία ελέγχου στα οποία χρειάστηκε να γίνει νέα επίσκεψη είναι πλέον απολύτως επιχειρησιακά και εξοπλισμένα σύμφωνα με τις συναφείς συστάσεις. Επίσης, οι αδυναμίες ως προς τον εξοπλισμό για την επιτήρηση των συνόρων έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Σύμφωνα με τις εκθέσεις αξιολόγησης, η Ρουμανία είναι συνολικά επαρκώς προετοιμασμένη να εφαρμόσει ικανοποιητικά τόσο τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν που δεν σχετίζονται με τη ΣΕΣ, όσο και αυτές που σχετίζονται με τη ΣΕΣ. Οι προϋποθέσεις για να λάβει το Συμβούλιο της απόφαση που προβλέπεται στο άρθρο 4, παράγραφος 2, της πράξης προσχώρησης του 2005 πληρούνται και άρα οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα, εναέρια, χερσαία και θαλάσσια, μπορούν να αρθούν. Πρόσβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα αποτελέσματα της διαδικασίας αξιολόγησης Με επιστολή του στις 12 Νοεμβρίου 2010, το Συμβούλιο παρέπεμψε το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας και στη Ρουμανία στο Κοινοβούλιο για γνωμοδότηση. PE456.684v02-00 10/12 PR\863444.doc
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου σχετικά με την αρχή της καλή τη πίστει συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων, την οποία ανακλά το άρθρο 13, παράγραφος 2, της ΣΕΕ, το Κοινοβούλιο πρέπει να διαθέτει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να μπορεί να ασκεί πλήρως το ρόλο του στη διαδικασία. Με επιστολή του προέδρου της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Juan Fernando López Aguilar), στις 16 Δεκεμβρίου 2010, προς τον Υπουργό Εσωτερικών της βελγικής προεδρίας του Συμβουλίου (Annemie Turtelboom), το Κοινοβούλιο ζήτησε τις εκθέσεις αξιολόγησης για τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, τυχόν εκθέσεις για νέες επισκέψεις, καθώς και τις συστάσεις που είχαν γίνει σε κάθε χώρα και τις πληροφορίες για την κατάσταση όσον αφορά την εφαρμογή των εν λόγω συστάσεων από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Στις 25 Ιανουαρίου το Κοινοβούλιο έλαβε την απάντηση του Συμβουλίου, η οποία ανέφερε ότι τα έγγραφα που είχαν ζητηθεί μπορούσαν να δοθούν στον πρόεδρο, τους συντονιστές των πολιτικών ομάδων και τους εισηγητές. Κανονίστηκε να υπάρξει πρόσβαση στα έγγραφα αυτά σε ασφαλή αίθουσα στους χώρους του Συμβουλίου. Σύμφωνα με τους κανόνες ασφαλείας του Συμβουλίου για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ, τα έγγραφα θα παραμείνουν στην κατοχή του Συμβουλίου και δεν θα πρέπει να γίνει ακολούθως καμία άμεση αναφορά στα περιεχόμενά τους κατά τη διάρκεια δημόσιων συνεδριάσεων. Αξίζει να τονισθεί ότι στην απάντησή του το Συμβούλιο έκανε ένα σημαντικό βήμα οπισθοδρόμησης σε σχέση με τη θέση του το 2007, όταν είχε ζητηθεί από το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει για την ένταξη εννέα χωρών (Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία και Σλοβενία) στο χώρο του Σένγκεν, γεγονός απαράδεκτο. Παράλληλα, οι πρέσβεις της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας απέστειλαν επιστολή στο Συμβούλιο ζητώντας να αποχαρακτηρισθούν τα έγγραφα αυτά και να αποσταλούν σε όλα τα κράτη μέλη. Η ΕΜΑ αποδέχθηκε το αίτημα, με πλειοψηφία των μελών της, και τα έγγραφα απεστάλησαν τελικά στο Κοινοβούλιο στις 15 Φεβρουαρίου 2011, με αποτέλεσμα να μπορούν οι βουλευτές να έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο των αξιολογήσεων, στις συστάσεις και τα τελικά συμπεράσματα. Ωστόσο, το Κοινοβούλιο αποφάσισε να θεωρήσει τα δύο αυτά έγγραφα ως «διαβαθμισμένα» λόγω του ευαίσθητου χαρακτήρα τους όσον αφορά την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων των δύο κρατών μελών. Οι βουλευτές είχαν πρόσβαση σε «ασφαλή αίθουσα» με βάση τους κανόνες που εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα εμπιστευτικά έγγραφα. Η πλήρης πρόσβαση στις εκθέσεις αξιολόγησης των εμπειρογνωμόνων σχετικά με την πρόοδο της προετοιμασίας των δύο αυτών χωρών έχει ζωτική σημασία ώστε να υπάρξει σαφής αξιολόγηση με βάση όλα τα στοιχεία που απαιτούνται, ώστε να αποφαίνεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη γνωμοδότησή του κατά πόσον οι δύο αυτές χώρες είναι έτοιμες να προσχωρήσουν στο χώρο Σένγκεν. Συμπεράσματα του εισηγητή Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων και τις επισκέψεις PR\863444.doc 11/12 PE456.684v02-00
παρακολούθησης που χρειάστηκε να πραγματοποιήσουν οι ομάδες εμπειρογνωμόνων, ο εισηγητής καταλήγει στη διαπίστωση ότι, μολονότι υπάρχουν πάντα εκκρεμούντα ζητήματα για τα οποία απαιτείται τακτική υποβολή εκθέσεων και μεταπαρακολούθηση κάποια στιγμή στο μέλλον, ωστόσο αυτά δεν αποτελούν κώλυμα για την πλήρη ένταξη των κρατών μελών στο χώρο Σένγκεν. Τα συμπεράσματα των εμπειρογνωμόνων είχαν ήδη εγκριθεί από το Συμβούλιο και διαβιβάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με εξαίρεση την τελευταία έκθεση παρακολούθησης όσον αφορά τη νέα επίσκεψη στα χερσαία σύνορα της Βουλγαρίας, η οποία απομένει να εγκριθεί και διαβιβαστεί τυπικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (μολονότι ο εισηγητής είχε ήδη την ευκαιρία να την παραλάβει «άτυπα»). Ο εισηγητής είχε επίσης την ευκαιρία να επισκεφθεί, μαζί με το σκιώδη εισηγητή, και τις δύο χώρες (22 έως 25 Μαρτίου) και να διαπιστώσει επί τόπου την εξέλιξη και όλες τις απαιτούμενες βελτιώσεις που είχαν μεσολαβήσει. Ως εκ τούτου, ο εισηγητής υποστηρίζει την απόφαση να ανοίξουν τα σύνορα για τα εν λόγω κράτη μέλη. Αυτή τη στιγμή, τόσο η Ρουμανία όσο και η Βουλγαρία έχουν αποδείξει ότι είναι επαρκώς προετοιμασμένες ώστε να εφαρμόσουν τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν ικανοποιητικά. Θα πρέπει, ωστόσο, να ληφθεί υπόψη ότι η περιοχή Βουλγαρία - Τουρκία - Ελλάδα είναι μία από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ όσον αφορά τη λαθρομετανάστευση. Αυτό σημαίνει ότι η Βουλγαρία θα πρέπει να εγκρίνει πρόσθετα μέτρα, και συγκεκριμένα να ετοιμάσει ειδικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει δράσεις που θα τεθούν σε εφαρμογή μόλις ενταχθεί στο Σένγκεν, καθώς και κοινή προσέγγιση (μεταξύ -TK-BG) προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην ενδεχόμενη μεγάλη αύξηση της μεταναστευτικής πίεσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο εισηγητής υποβάλλει τροπολογία με την οποία ζητεί από τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη να ενημερώσουν γραπτώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός εξαμήνου από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της παρούσης απόφασης, σχετικά με την εφαρμογή των εν λόγω πρόσθετων μέτρων και τις αδυναμίες. Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι η άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα επιτάσσει υψηλό επίπεδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών, σχετικά με την ύπαρξη ουσιαστικών ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, διότι η ασφάλεια του χώρου Σένγκεν εξαρτάται από την αυστηρότητα και την αποτελεσματικότητα που επιδεικνύει κάθε κράτος μέλος στα εξωτερικά του σύνορα. PE456.684v02-00 12/12 PR\863444.doc