Ερώτηση: Γιατί το κόστος ευκαιρίας της επιλογής να σπουδάσει κάποιος Νομικά είναι μεγαλύτερο από το κόστος ευκαιρίας να σπουδάσει σε μια σχολή Κομμωτικής; Απάντηση: Το κόστος ευκαιρίας που αντιστοιχεί στις Νομικές σπουδές είναι μεγαλύτερο επειδή τόσο το άμεσο όσο και το έμμεσο κόστος είναι μεγαλύτερο από τις σπουδές σε μια σχολή Κομμωτικής. Για παράδειγμα, το κόστος σε όρους διαφυγόντος εισοδήματος για τον φοιτητή της Νομικής είναι ιδιαίτερα υψηλό αφού θα πρέπει να θυσιάσει τα χρηματικά οφέλη που θα μπορούσε να αποκομίσει από τη είσοδο στην αγορά εργασίας αμέσως μετά την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 1
Ερώτηση: Όταν μια οικονομία λειτουργεί κάτω από τη Καμπύλη των Παραγωγικών της Δυνατοτήτων α) οι πόροι είναι εξίσου χρήσιμοι για την παραγωγή οποιουδήποτε αγαθού β) τότε θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή ενός αγαθού μειώνοντας την παραγωγή ενός άλλου αγαθού γ) τότε η παραγωγική διαδικασία χαρακτηρίζεται ως αποτελεσματική δ) δεν χρειάζεται να μειώσει την παραγωγή από το ένα αγαθό για να αυξήσει την παραγωγή του άλλου αγαθού ε) η αύξηση της παραγωγής απαιτεί την αύξηση των πόρων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 2
Ερώτηση: Ένας εργαζόμενος μπορεί να παράγει ετησίως είτε 4 αυτοκίνητα είτε 10 τόνους πορτοκάλια. Έστω ότι η οικονομία Α έχει 10 εργαζόμενους, α) σχεδιάστε την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας (κάθετος άξονας: αυτοκίνητα, οριζόντιος άξονας: πορτοκάλια). Βρείτε το σταθερό όρο σε κάθε άξονα. Ποια είναι η κλίση της ΚΠΔ β) ποιο είναι το κόστος ευκαιρίας για την παραγωγή αυτοκινήτων; Απάντηση α) Πορτοκάλια 100 Κλίση: -2.5 40 Αυτοκίνητα Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 3
β) Το κόστος ευκαιρίας ενός αυτοκινήτου δίνεται από την αντίστροφη τιμή της κλίσης της ΚΠΔ και ισούται με 2.5 τόνους πορτοκαλιών. Για παράδειγμα, εάν μετακινήσουμε έναν εργαζόμενο από τον αγροτικό τομέα στον κλάδο της κατασκευής αυτοκινήτων τότε θα έχουμε 4 αυτοκίνητα περισσότερα και 10 τόνους πορτοκαλιών λιγότερο. Δηλαδή, θα θυσιάσουμε 10 τόνους πορτοκαλιών για να έχουμε 4 αυτοκίνητα παραπάνω. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 4
Ερώτηση: Έστω ότι έχουμε τα ακόλουθα στοιχεία στον πίνακα που μας περιγράφουν την προσφορά και τη ζήτηση ποδηλάτων Τιμή Ζητούμενη Προσφερόμενη ( ) Ποσότητα Ποσότητα 100 70 30 200 60 40 300 50 50 400 40 60 500 30 70 600 20 80 α) Όταν η τιμή είναι 100, υπάρχει πλεονασματική ζήτηση ή πλεονασματική προσφορά; Τι θα συμβεί στην περίπτωση που η τιμή είναι 400; Σε καθεμιά από τις δυο αυτές περιπτώσεις πόσες είναι οι μονάδες του πλεονάσματος ή του ελλείματος; β) Βρείτε την τιμή και την ποσότητα ισορροπίας γ) Δείξτε διαγραμματικά τις καμπύλες προσφοράς και ζήτησης Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 5
Απάντηση: α) Όταν η τιμή είναι 100, η ζήτηση υπερβαίνει τη προσφορά και άρα υπάρχει έλλειμα. Επειδή η ζήτηση είναι 70 και η προσφορά 30, η διαφορά τους αντιστοιχεί στο έλλειμα (70-30=40 μονάδες). Όταν υπάρχει έλλειμα η τιμή θα αυξηθεί για να εξισωθεί η ζήτηση με την προσφορά (μείωση ζήτησης και αύξηση προσφοράς). β) Η τιμή ισορροπίας είναι 300 και η ποσότητα ισορροπίας 50. (γ) (δ) Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 6
Ερώτηση: Συνδυασμός Τιμή (P x ) Ποσότητα (Q x ) Α 4 0 Β 3 5 Γ 2 10 Δ 1 15 Ε 0 20 Υπολογίστε την ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού Χ ως προς την τιμή του στην περίπτωση που μετακινούμαστε από το σημείο Δ στο σημείο Β, και από το Β στο Δ. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 7
Απάντηση: Η ελαστικότητα ζήτησης του αγαθού Χ ως προς την τιμή του δίνεται από τον εξής τύπο: E D =(ΔQ/ΔP)*(P/Q) Όταν μετακινούμαστε από το σημείο Β στο Δ έχουμε: ΔQ=15-5=10, ΔP=1-3=-2, P=3, Q=5 Συνεπώς η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι: E D =(10/-2)*(3/5)=-3 Όταν μετακινούμαστε από το σημείο Δ στο Β έχουμε: ΔQ=5-15=-10, ΔP=3-1=2, P=1, Q=15 Συνεπώς η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή είναι: E D =(-10/2)*(1/15)=-10/30=-0.33 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 8
Ερώτηση Λ 1. Αύξηση της τιμής του αγαθού θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης του αγαθού. Λ Σ Λ Λ Σ 2. Αν το αγαθό x είναι κανονικό αγαθό, τότε μια αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής του. 3. Μείωση της τιμής εισιτηρίων κινηματογράφου είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων των κινηματογράφων. Αυτό σημαίνει ότι η ζήτηση για παρακολούθηση κινηματογράφου είναι ελαστική; 4. Το αυτοκίνητο και η βενζίνη είναι υποκατάστατα αγαθά. 5. Εάν τα μήλα και τα πορτοκάλια είναι υποκατάστατα αγαθά μια αύξηση της τιμής των μήλων θα μειώσει τη ζήτηση για πορτοκάλια. 6. Η ζήτηση για αχλάδια θα πρέπει να είναι περισσότερο ελαστική από τη ζήτηση για φρούτα. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 9
Λ Λ Σ Σ 7. Ο όρος σχετική τιμή αναφέρεται στην κλίση της καμπύλης ζήτησης; 8. Ο όρος σχετική τιμή αναφέρεται στην διαφορά των τιμών δύο αγαθών; 9. Ο όρος σχετική τιμή αναφέρεται στον λόγο των τιμών δύο αγαθών; 10. Η αγοραία καμπύλη ζήτησης σχηματίζεται από το άθροισμα των ατομικών καμπυλών ζήτησης των καταναλωτών. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 10
Ερώτηση: 1. Ο νόμος της ζήτησης λέει, πως μεταβάλλεται η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού Χ, όλων των άλλων παραγόντων σταθερών, όταν a. η τιμή του αγαθού Χ μεταβάλλεται b. το καταναλωτικό εισόδημα μεταβάλλεται c. οι τιμές των άλλων αγαθών μεταβάλλονται d. και τα τρία παραπάνω (α,β,γ) συμβαίνουν e. Τίποτα από τα παραπάνω. 2. Εάν μια αύξηση στην τιμή των παντελονιών blue jeans οδηγούσε σε μια αύξηση της ζήτησης για παπούτσια τύπου tennis shoes, τότε τα blue jeans και τα tennis shoes είναι: a. Υποκατάστατα b. Συμπληρωματικά c. Κανονικά αγαθά d. Κατώτερα αγαθά e. Τίποτα από τα παραπάνω. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 11
3. Ο νόμος της ζήτησης υποστηρίζει ότι μια αύξηση στην τιμή ενός αγαθού έχει ως αποτέλεσμα την: a. Μείωση της ζήτησης για το συγκεκριμένο αγαθό b. Μείωση της ζητούμενης ποσότητας για το συγκεκριμένο αγαθό c. Αύξηση της ζήτησης για το συγκεκριμένο αγαθό d. Αύξηση της ζητούμενης ποσότητας για το συγκεκριμένο αγαθό e. Τίποτα από τα παραπάνω. 4. Εάν μια αύξηση στα εισοδήματα των καταναλωτών οδηγούσε σε μια μείωση της ζήτησης για εξοπλισμό camping, τότε ο εξοπλισμός για camping είναι: a. Υποκατάστατο αγαθό b. Συμπληρωματικό αγαθό c. Κανονικό αγαθό d. Κατώτερο αγαθό e. Τίποτα από τα παραπάνω. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 12
5. Το αυτοκίνητο και η βενζίνη είναι: a. Ανεξάρτητα αγαθά b. Ουδέτερα αγαθά c. Υποκατάστατα αγαθά d. Συμπληρωματικά αγαθά e. Τίποτα από τα παραπάνω. 6. Ποιο από τα παρακάτω γεγονότα μετακινεί την ζήτηση για ωρολόγια χειρός προς τα δεξιά; a. Μια μείωση της τιμής των ωρολογίων b. Μια μείωση των εισοδημάτων εάν τα ωρολόγια θεωρηθούν ως κανονικά αγαθά c. Μια μείωση της τιμής των μπαταριών για ωρολόγια, εάν οι μπαταρίες και τα ωρολόγια θεωρηθούν ως συμπληρωματικά αγαθά d. Μια αύξηση στην τιμή των ωρολογίων e. Τίποτα από τα παραπάνω. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 13
7. Εάν μια μικρή ποσοστιαία αύξηση της τιμής ενός αγαθού συμβάλλει σημαντικά στην μείωση της ζητούμενης ποσότητας για το συγκεκριμένο αγαθό, τότε η ζήτηση για αυτό το αγαθό είναι: a. Ανελαστική ως προς την τιμή b. Ελαστική ως προς την τιμή c. Πλήρως ελαστική ως προς την τιμή d. Ανελαστική ως προς το εισόδημα e. Ελαστική ως προς το εισόδημα 8. Ένας παράγοντας που δεν επηρεάζει τη ζήτηση για ένα αγαθό είναι: a. Οι καταναλωτικές προτιμήσεις και το εισόδημα των αγοραστών b. Ο αριθμός των ατόμων που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν το αγαθό c. Η μεταβολή της τιμής του d. Οι τιμές των άλλων αγαθών e. Οι αναμενόμενες μεταβολές της τιμής του αγαθού και του εισοδήματος των καταναλωτών που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν το αγαθό. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 14
9. Όταν λέμε ότι η ζήτηση για ένα προϊόν έχει μειωθεί εννοούμε ότι a. Για κάποιο λόγο παρουσιάζεται έλλειψη του προϊόντος στην αγορά b. Η καμπύλη ζήτησης για το προϊόν έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά c. Λόγω της αυξημένης τιμής οι καταναλωτές αγοράζουν τώρα μικρότερη ποσότητα d. Οι καταναλωτές τώρα θα είναι διατεθειμένοι να αγοράζουν μικρότερη ποσότητα από το αγαθό συγκριτικά με πριν, για κάθε δυνατή τιμή του προϊόντος e. Τίποτα από τα παραπάνω. 10. Καθώς η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, οι καταναλωτές αυξάνουν το χρηματικό ποσό που δαπανούν για αυτό το αγαθό. Στην περίπτωση αυτή: a. Η καμπύλη ζήτησης για το αγαθό δεν έχει αρνητική κλίση b. Η ζήτηση για το αγαθό είναι ελαστική c. Η ζήτηση για το αγαθό είναι ανελαστική d. Η ζήτηση για το αγαθό είναι πλήρως ελαστική Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 15
11. Όλων των άλλων παραγόντων σταθερών, τα αποτελέσματα μια αύξησης της τιμής του καφέ, παρουσιάζονται a. με μια μετατόπιση προς τα δεξιά της καμπύλης ζήτησης για καφέ b. με μια μετατόπιση προς τα αριστερά της καμπύλης ζήτησης για καφέ c. με μετακίνηση προς τα κάτω επί της καμπύλης ζήτησης του καφέ d. με μετακίνηση προς τα πάνω επί της καμπύλης ζήτησης του καφέ 12. Έστω ότι μοσχαρίσιο κρέας και το κοτόπουλο είναι υποκατάστατα. Μια αύξηση στη τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος θα έχει σαν αποτέλεσμα a. την αύξηση της ζήτησης για κοτόπουλο b. την μείωση της ζήτησης για κοτόπουλο c. τη μείωση της ζητούμενης ποσότητας για μοσχαρίσιο κρέας d. τη μείωση της ζήτησης για μοσχαρίσιο κρέας Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 16
13. Αύξηση της τιμής εισιτηρίου για κινηματογράφο, είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των εσόδων των κινηματογραφικών αιθουσών. Αυτό σημαίνει ότι a. η ζήτηση για κινηματογράφο είναι ελαστική b. η ζήτηση για κινηματογράφο είναι ανελαστική c. η ελαστικότητα της ζήτησης είναι μοναδιαία d. κανένα από τα παραπάνω (α,β,γ) 14. Για ποια από τα παρακάτω αγαθά και υπηρεσίες η ζήτηση είναι πιθανόν να είναι πιο ανελαστική ως προς την τιμή; a. Αεροπορικά εισιτήρια b. Εισιτήρια αστικής γραμμής c. Αποστάσεις που εξυπηρετεί το ταξί d. Μεταφορές Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 17
15. Ας υποθέσουμε ότι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή των αυτοκινήτων είναι ίση µε 2,0 και ότι οι προμηθευτές των αυτοκινήτων αυξάνουν την τιμή κατά 10%. Εάν όλοι οι λοιποί προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης αυτοκινήτων παραμείνουν σταθεροί τότε η μεταβολή της τιμής θα επιφέρει: a. μείωση της ζητούμενης ποσότητας αυτοκινήτων κατά 10% b. αύξηση της ζητούμενης ποσότητας αυτοκινήτων κατά 20% c. μείωση της ζητούμενης ποσότητας αυτοκινήτων κατά 20% d. μείωση της ζήτησης αυτοκινήτων κατά 20% 16. Η τιµή της βενζίνης αλλάζει κάθε εβδομάδα στα πρατήρια. Παρά ταύτα ο Γιάννης δαπανά ακριβώς 10 ευρώ κάθε εβδομάδα στην αγορά βενζίνης. Αυτό σημαίνει ότι: a. η συμπεριφορά του Γιάννη παραβιάζει το νόμο της ζήτησης b. η ζήτηση του Γιάννη για βενζίνη είναι εντελώς ανελαστική c. η ζήτηση του Γιάννη για βενζίνη είναι εντελώς ελαστική d. η ζήτηση του Γιάννη για βενζίνη έχει μοναδιαία ελαστικότητα Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 18
17. Αν αυξηθεί το εισόδημα των καταναλωτών, τότε για ένα κατώτερο αγαθό: a. Αυξάνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών γενικά b. Μειώνεται η συνολική δαπάνη των καταναλωτών γενικά c. Αυξάνεται η ζήτηση του d. Μειώνεται η ζήτηση του 18. Έστω ότι η αρχικά ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού είναι 1000kgr. Έστω ότι η εισοδηματική ελαστικότητα είναι e d,i =0,5 και η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή e d,p =-0,2. Εάν το εισόδημα αυξηθεί κατά 20% και κατόπιν η τιμή κατά 10% η τελική ζητούμενη ποσότητα θα είναι: a. 1126.4 b. 1078 c. 1024 d. 800 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 19
Εάν ΔΙ=20% τότε γνωρίζοντας ότι e d,i =0,5 προκύπτει ότι ΔQ/ΔΙ=0,5 ή ΔQ/0,2=0,5 ή ΔQ=0,2 * 0,5=0,10. Λόγω της αύξησης του εισοδήματος προκύπτει ότι η νέα ζητούμενη ποσότητα είναι: (Q 2 -Q 1 )/Q 1 =0,10 ή (Q 2 -Q 1 )=0,10*Q 1 ή Q 2 = Q 1 +0,10*Q 1. Για Q 1 =1000 έχω Q 2 = 1000+0,10*1000 ή Q 2 = 1000+100 ή Q 2 = 1100 Εάν ΔP=10% τότε γνωρίζοντας ότι e d,p =-0,2 προκύπτει ότι ΔQ/ΔP=-0,2 ή ΔQ/0,1=-0,2 ή ΔQ=-0,2 *0,1=-0,02. Λόγω όμως της μείωσης της τιμής προκύπτει ότι η νέα ζητούμενη ποσότητα είναι: Q 2* = Q 2 + Q 2 (-0,02) ή Q 2* = 1100-22=1078 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 20
19. Έστω μια συνάρτηση ζήτησης Q d =180-3P. Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή όταν η τιμή μεταβάλλεται από 20 σε 25 είναι: a. 1/2. b. 5/7. c. 1/3. d. 5/7 P(20): Q d,20 =180-3*20=180-60=120 P(25): Q d,25 =180-3*25=180-75=105 Ε d,p =(ΔQ/ΔP)(P/Q)= (105-120/25-20)(20/120)=-30/60=-1/2 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 21
20. Η συνολική ζήτηση για το αγαθό Α ήταν για δύο διαδοχικά έτη 10.000 και 8.000 μονάδες αντίστοιχα. Αν το εισόδημα αυξήθηκε κατά 10% μεταξύ των δύο ετών, η εισοδηματική ελαστικότητα για το αγαθό ήταν a. Ε A,Y =1 b. Ε A,Y =0.2 c. Ε A,Y =-0.4 d. Ε A,Y =-2 Ε d,i =(ΔQ/ΔI)(I/Q)= (ΔQ/Q)(ΔI/I)=(-0.20/0.10)=-2 22. Γνωρίζουμε ότι για ένα αγαθό Χ η εισοδηματική ελαστικότητα ζήτησης είναι ίση με Ε X,I =-0.05. Το αγαθό αυτό χαρακτηρίζεται ως a. Κανονικό b. Κατώτερο c. Συμπληρωματικό d. Υποκατάστατο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 22
23. Η καμπύλη ζήτησης ενός φαρμακευτικού προϊόντος δίνεται από την Q D =50 Η ελαστικότητα ζήτησης του εν λόγω αγαθού ως προς την τιμή, όταν η τιμή του αυξάνεται από Ρ 1 =120 σε Ρ 2 =150 είναι ίση με a. 0 b. 0.2 c. 0.7 d. -3 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 23
24. Η καμπύλη ζήτησης ενός φαρμακευτικού προϊόντος δίνεται από την Q D =50. Όταν η τιμή του αυξάνεται από Ρ 1 =120 σε Ρ 2 =150, η συνολική δαπάνη για το αγαθό αυτό θα: a. Αυξηθεί κατά 25% b. Αυξηθεί κατά 5% c. Θα μείνει αμετάβλητη d. Θα μειωθεί κατά 12% Q D =50, P 1 =120: TE 1 =50*120=600 Q D =50, P 1 =150: TE 2 =50*150=750 %ΔTE= (TE 2 - TE 1 )/ TE 1 =0.25 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 24
Ερώτηση: Στον παρακάτω πίνακα δίνονται οι ποσότητες σε κιλά 4 αγαθών που καταναλώνονται μηνιαίως από ένα νοικοκυριό πριν και μετά την αύξηση της τιμής του αγαθό Χ από 100Ευρώ σε 150Ευρώ, ceteris paribus. Αγαθό Ποσότητα πριν την αύξηση της τιμής του Χ Ποσότητα μετά την αύξηση της τιμής του Χ Χ 55 40 Ψ 40 50 Ζ 35 35 Τ 60 42 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 25
α) να βρείτε τη σταυροειδή ελαστικότητα ζήτησης ανάμεσα στα αγαθά Ψ Ζ, Ζ Χ και Τ Χ. β) Τι είναι μεταξύ τους τα αγαθά Ψ και Χ, τα αγαθά Ζ και Χ και τα αγαθά Τ και Χ; Απάντηση: α) Σύμφωνα με τον ορισμό της σταυροειδούς ελαστικότητας έχουμε: Ε ΥΧ =(ΔQ Υ /ΔP Χ )(P Χ /Q Υ )=)(10/50)(100/40)=0.5 Ε ZΧ =(ΔQ Z /ΔP Χ )(P Χ /Q Z )=)( 0/50)(100/35)=0 Ε TΧ =(ΔQ T /ΔP Χ )(P Χ /Q T )=)(-18/50)(100/60)=-0.6 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 26
β) Τα αγαθά μεταξύ τους μπορεί να είναι υποκατάστατα, συμπληρωματικά ή ανεξάρτητα. Όταν είναι υποκατάστατα η σταυροειδής ελαστικότητα είναι θετική. Όταν είναι συμπληρωματικά η σταυροειδής ελαστικότητα είναι αρνητική. Όταν είναι ανεξάρτητα η σταυροειδής ελαστικότητα είναι ίση με μηδέν. Άρα τα Υ-Χ είναι υποκατάστατα αφού Ε ΥΧ >0. Άρα τα Ζ-Χ είναι ανεξάρτητα αφού Ε ZΧ =0. Άρα τα Τ-Χ είναι συμπληρωματικά αφού Ε TΧ <0. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 27
Ερώτηση: Σας δίνονται στοιχεία λειτουργίας για μια ανταγωνιστική επιχείρηση για το Q και το L. Η αμοιβή της κάθε μονάδας του L είναι P L =3600. Επίσης για την παραγωγή του προϊόντος χρησιμοποιούνται 10 μονάδες κεφαλαίου (K) γνωρίζοντας ότι το κεφάλαιο είναι σταθερό. Η τιμή του Κ είναι P L =560 και τέλος η τιμή του προϊόντος στην αγορά είναι P=360. L 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Q 0 10 28 51 72 90 102 112 120 126 130 Βρείτε το άριστο επίπεδο παραγωγής της επιχείρησης και το συνολικό της κέρδος στο σημείο ισορροπίας. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 28
Απάντηση: Για να βρούμε το maxπ αρκεί να υπολογίσουμε τη διαφορά max(tr-tc) Για τον υπολογισμό του TC χρειάζομαι να υπολογίσω το VC και FC Γνωρίζουμε ότι VC=P L *L Επίσης γνωρίζω ότι το maxπ παρατηρείται όταν MC=MR. Άρα, γνωρίζοντας το VC υπολογίζω και το MC=ΔVC/ΔQ. Εναλλακτικά το MC θα μπορούσε να υπολογισθεί και ως εξής: MC=ΔVC/ΔQ= Δ(P L L)/ΔQ= P L Δ(L)/ΔQ=P L (1/MP L ). Επίσης γνωρίζω ότι MR=ΔTR/ΔQ ή βραχυχρόνια MR=P=360. Το maxπ επιτυγχάνεται όταν MR=MC και το MC είναι αυξανόμενο. Αυτό συμβαίνει με βάση τα δεδομένα όταν MR=MC=P=360 δηλαδή όταν Q=112. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 29
PL L Q VC AVC MC MP FC TC ATC TR Π 3600.0 0.0 0.0 0.0 - - - 5600.0 5600.0-0.0-5600.0 3600.0 1.0 10.0 3600.0 360.0 360.0 10.0 5600.0 9200.0 920.0 3600.0-5600.0 3600.0 2.0 28.0 7200.0 257.1 200.0 18.0 5600.0 12800.0 457.1 10080.0-2720.0 3600.0 3.0 51.0 10800.0 211.8 156.5 23.0 5600.0 16400.0 321.6 18360.0 1960.0 3600.0 4.0 72.0 14400.0 200.0 171.4 21.0 5600.0 20000.0 277.8 25920.0 5920.0 3600.0 5.0 90.0 18000.0 200.0 200.0 18.0 5600.0 23600.0 262.2 32400.0 8800.0 3600.0 6.0 102.0 21600.0 211.8 300.0 12.0 5600.0 27200.0 266.7 36720.0 9520.0 3600.0 7.0 112.0 25200.0 225.0 360.0 10.0 5600.0 30800.0 275.0 40320.0 9520.0 3600.0 8.0 120.0 28800.0 240.0 450.0 8.0 5600.0 34400.0 286.7 43200.0 8800.0 3600.0 9.0 126.0 32400.0 257.1 600.0 6.0 5600.0 38000.0 301.6 45360.0 7360.0 3600.0 10.0 130.0 36000.0 276.9 900.0 4.0 5600.0 41600.0 320.0 46800.0 5200.0 Σε αυτό το σημείο TR=P*Q=360*112=40320. Σε αυτό το σημείο L=7 και το VC=25200. Επίσης το FC=5600. Άρα το TC=FC+VC=25200+5600=30800. Συνεπώς το Συνολικό Κέρδος είναι Π=TR-TC=40320-30800=9520. Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 30
Ερώτηση: Η συνάρτηση ζήτησης μιας μονοπωλιακής επιχείρησης είναι Q=200-2P. Η συνάρτηση του AVC είναι AVC=Q+4. α) Εάν η επιχείρηση παράγει Q=20 μεγιστοποιεί τα κέρδη της; β) Προσδιορίστε την ποσότητα και την τιμή του προϊόντος όταν η επιχείρηση βρίσκεται σε ισορροπία. γ) Υπολογίστε το μέγιστο κέρδος της επιχείρησης με δεδομένο ότι το σταθερό κόστος (FC) ανέρχεται σε 1200. Απάντηση α) Η μονοπωλιακή επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν MR=MC. Υπολογισμός MR: P=200-1/2Q TR=PQ=(100-1/2Q)Q=100Q-1/2Q 2 MR=ΔTR/ΔQ=100-Q Υπολογισμός MC: VC=AVC*Q=(Q+4)Q=Q 2 +4Q Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 31
MC=ΔVC/ΔQ=2Q+4 Για Q=20 MR=100-Q=100-20=80 MR=2Q+4=40+4=44 Άρα η επιχείρηση ΔΕΝ μεγιστοποιεί τα κέρδη της αφού: MR>MC Μπορεί δηλαδή να συνεχίζει να παράγει υψηλότερα επίπεδα προϊόντος αφού η επιπρόσθετη μονάδα παραγωγής θα συντελεί στην αύξηση των TR περισσότερο από το TC Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 32
β) Η μονοπωλιακή επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν MR=MC. MR=MC ή 100-Q=2Q+4 ή 3Q=96 ή Q=32 Όταν Q=32 η τιμή είναι P=100-1/2(32)=84 Άρα (Q E, P E )=(32,84) γ) Μέγιστο Κέρδος: Π=TR-TC Στην Ισορροπία έχω TR=PQ=84(32)=2688 TC=TC+VC=1200+AVC(Q)=1200+(Q+4)Q=1200+(32) 2 +4(32)=2352 Π=TC+VC=2688-2352=336 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 33
Ερώτηση: Έστω ότι η συνάρτηση ζήτησης που αντιμετωπίζει για το προϊόν της μία μονοπωλιακή επιχείρηση είναι: Q=2.000 20P. Το συνολικό κόστος παραγωγής της επιχείρησης δίνεται από την σχέση TC = 0,05Q 2 +10.000. α) Να βρεθούν η τιμή και η ποσότητα του προϊόντος καθώς και το κέρδος της επιχείρησης στη θέση ισορροπίας της. Απάντηση: α) Από τη συνάρτηση ζήτησης που δίνεται προκύπτει η αντίστροφη συνάρτησης ζήτησης: Q=2.000-20P ή P=100-Q/20. Οπότε TR(Q)=P*Q=(100-Q/20)Q=100Q-Q 2 /20 MR(Q)=ΔTR(Q)/(ΔQ)=100-2Q/20=100-Q/10 Από τη συνάρτηση του συνολικού κόστους (TC) βρίσκουμε το οριακό κόστος (MC), που είναι: MC(Q)=ΔTC/ΔQ=0,1Q Με βάση τη συνθήκη ισορροπίας της επιχείρησης, MR = MC, έχουμε: Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 34
MR(Q)= MC(Q) ή 100-Q/10=0,1Q ή Q*=500 Για Q* = 500, από την αντίστροφη συνάρτησης ζήτησης προκύπτει: P=100-Q/20=100-500/20=75 ή p*=75. Στη θέση ισορροπίας της επιχείρησης, το συνολικό έσοδο (TR), το συνολικό κόστος (TC) και το μέσο κόστος (AC) αντίστοιχα είναι: TR=p*Q*=75(500)=37500 TC=0,05(500) 2 +10000=22500 AC=TC/Q=22500/500=45 Οπότε, το κέρδος της επιχείρησης είναι: Π=(p-AC)Q=(75-45)500=15000 Τμήμα Οικονομικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Πατρών Νικόλαος Γιαννακόπουλος 35