Хөтөлбөрийн загвар Физик 11-р анги Хувилбар 1
Танилцуулга 11, 12 дугаар ангийн хөтөлбөр боловсруулах ажил болон сургалтын үеэр энэхүү материалыг ашиглана.
Физик 11-р анги Хөтөлбөрийн зорилго Энэ хөтөлбөрийн дагуу зохион байгуулагдах курс нь дараах зорилготой: 1. Амьдралын ШУба туршилтын Сурагчид цаашид БУ чиглэлээр суралцах эсэхээс үл хамааран бүх сурагчдад үнэ цэнэтэй боловсролын туршлагыг доор дурьдсан зүйлийг хийх хангалттай ойлголт, мэдлэгийг сайтар төлөвлөгдсөн туршилт, практикийн ШУ-ны судалгаагаар дамжуулан эзэмшүүлнэ:- 1.1. Технологжсон нийгэмд өөртөө итгэлтэй иргэн болж төлөвших, ШУ-ны асуудлыг сонирхдог, сонирхлоо хөгжүүлэх чадвартай байх. 1.2. Шинжлэх ухаанч аргын ач холбогдол, хязгаарлалтыг хүлээн зөвшөөрч, түүнийг бусад салбар болон өдөр бүрийн амьдралд ашиглах боломжийг сайшаах. 1.3. 11, 12-р ангийн суралцах үйл ажиллагаанаас цааш Инженерчилэл болон Физиктэй хамааралтай мэргэжлийн чиглэлээр суралцахад тохирохуйцаар бэлтгэгдэх. 2. Дараах чадварыг, чадамжийг хөгжүүлэх: 2.1. Шинжлэх ухааны судалгаа, практиктай хамааралтай. 2.2. Өдөр бүийн үйл ажиллагаанд хэрэгтэй. 2.3. Үр ашигтай, аюулгүй практикүүдийг өөгшүүлэх. 2.4. Үр дүнтэй харилцааг дэмжих. 3. ШУ-тай холбоотой дараах шинж чанаруудыг хөгжүүлэх:- 3.1. Нарвийчлал, тодорхой байдлын талаар анхаарах. 3.2. Бодитойгоор хандах (Objectivity). 3.3. Бүхэллэг, нийцтэй байдал. 3.4. Эрэл, хайгуул хийх ур чадвар. 3.5. Санаачлага. 3.6. Зохион бүтээх чанар. 4. Физикийн ШУ-ны байгаль орчинд үзүүлэх нөлөө болон түүнийг байгаль орчинд ашиглахтай холбоотойгоор байгаль орчны асуудлыг сонирхох, анхаарах явдлыг урамшуулах. 5. Дараах зүйлийн талаарх анхаарлыг дээшлүүлэх:- 5.1. That the study and practice of physics are co-operative and cumulative activities, and are subject to social, economic, technological, ethical and cultural influences and limitations. 5.2. That the implications of physics may be both beneficial and detrimental to the individual, the community and the environment.
5.3. Of the importance of the use of IT for communication, as an aid to experiments and as a tool for the interpretation of experimental and theoretical results. 6. Сурагчдыг идэвхжүүлж, тэд физикийг сэтгэл хангалуун, сонирхолтой байдлаар суралцахуйц тогтвортой сонирхлыг бий болгох. 1.1 Физикийн практик үйл ажиллагаа болон онолын судалгаа нь хоорондоо нягт холбоотой байдаг бөгөөд энэ нь нийгмийн эдийн засгийн технологийн соёлын нөлөөний тухай шинжлэх ухаан юм. 1.2 Физикийн шинжлэх ухаан нь хувь хүнд болон нийгэмд, байгаль орчинд ашигтай байхын зэрэгцээ хор нөлөөтэй байдаг. Туршилтын болон онолын үр дүнгээр мэдээлэл харилцаа холбоонд ашиг тустай.
Хөтөлбөрийн агуулга Доорх хүснэгтэнд хөтөлбөрийн аль агуулга 11, 12-р ангийн материал болохыг харуулна. Хэсэг Нэгж G 11 G 12 I Ерөнхий физик 1 Физик хэмжигдэхүүнүүд ба нэгжүүд 2 Хэмжих аргууд II Ньютоны Механик 3 Кинематик 4 Динамик 5 Хүч 6 Ажил, энерги, чадал 7 Тойргоор эргэх хөдөлгөөн 8 Гравитацын орон III Бодис 9 Бодисын төлөв /фазууд/ 10 Хатуу биеийн деформац 11 Идеал хий 12 Температур 13 Материалын дулааны шинж чанарууд IV Хэлбэлзэл, долгион 14 Хэлбэлзэл 15 Долгион 16 Суперпозиц /Хэлбэлзэл долгионыг нэмэх/
Хэсэг Нэгж G 11 G 12 V Цахилгаан, соронзон 17 Цахилгаан орон 18 Цахилгаан багтаамж 19 Цахилгаан гүйдэл 20 Тогтмол гүйдлийн хэлхээ 21 Соронзон орон 22 Цахилгаан соронзон 23 Цахилгаан соронзон индукц 24 Хувьсах гүйдэл VI Орчин үеийн физик 25 Цэнэгтэй бөөмс 26 Квант физик 27 Цөмийн физик VII Мэдээлэл цуглуулах ба дамжуулах 28 Гүйдэл мэдрэгч 29 Зайнаас мэдрэх төхөөрөмж 30 Мэдээлэл дамжуулах
1-р хэсэг: Ерөнхий физик 11-р анги Бүлэг 1: Физик хэмжигдэхүүн ба нэгж 1.1 Физик хэмжигдэхүүн 1.2 СИ-системийн нэгж 1.3 Скаляр ба вектор (a) Аливаа физик хэмжигдэхүүн нь тоон утга, нэгжээр илэрхийлэгддэг болохыг ойлгосноо харуулах. (b) СИ системийн үндсэн хэмжигдэхүүнүүд, тэдгээрийн нэгжийг сэргээн санах: масс (кг), урт (м), хугацаа (с), гүйдэл (A), температур (K). (c) Уламжилсан нэгжүүдийг СИ системийн үндсэн нэгжүүдийн ноогдвор ба үржвэрээр илэрхийлэх, энэ хөтөлбөр дэх нэгжүүдийг зохимжтойгоор хэрэглэх. (d) Физикийн тэгшитгэлийг СИ-системийн үндсэн нэгжээр шалгах. (e) Графикийн тэнхлэг, хүснэгтийн баганын тэмдэглэлийг ASE(association for science education)- ийн стандартын дагуу хэрэглэх, ойлгосноо харуулах. (Signs, Symbols and Systematics (The ASE Companion to 16 19 Science, 2000)) (f) Нэгжүүдийг аравтын нэмэх, хасах зэрэгтээр илэрхийлэхдээ дараах товчлол, тэмдэглэгээг ашиглах: пико (p), нано (n), микро (µ), милли (m), санти (c), деци (d), кило (к), мега (M), гига (G), тера (T).
11-р анги (g) Хөтөлбөрт орсон физик хэмжигдэхүүнийг боломжит баримжаалал хийх. (j) Скаляр болон вектор хэмжигдэхүүнийг хооронд нь ялгах, жишээ гаргах. (k) Нэг хавтгай дээрх векторуудыг нэмэх, хасах. (l) Векторыг перпендикуляр хоёр байгуулагч болгон задлах. 1-р хэсэг: Ерөнхий физик Бүлэг 2: Хэмжилтийн аргачлал 2.1 Хэмжилт 2.2 Алдаа ба нарийвчлал /uncertainties/ ууд (a) Урт, эзлэхүүн, өнцөг, масс, хугацаа, температур, цахилгааны хэмжигдэхүүнийг хэмжих аргачлалыг хэрэглэх, хөтөлбөрийн харгалзах хэсэгт зохих нарийвчлалтайгаар ашиглах. Тухайлбал сурагчид дараах чадвартай болно:- 1. Шугам, штангенциркуль, микрометр ашиглан уртыг хэмжих 2. Пүршин ба хөшүүргэн жинлүүр ашиглан жин, массыг хэмжих 3. Өнцөг хэмжигч ашиглан өнцөг хэмжих 4. Хугацаа хэмжигч (цаг, секундомер) ашиглан хугацааны завсарыг хэмжих 5. Осцилоскопын хугацаанаас хамаарсан графикийг тайлбарлах 6. Термометр болон температур мэдрэгч ашиглан температурыг хэмжих 7. Тохиромжтой хуваарь бүхий амперметр, вольтметр сонгож хэрэглэх 8. Тэглэх аргад гальванометр хэрэглэх 9. Осцилоскопыг ашиглах талаарх ойлголтоо харуулах
(b) Аналог болон тоон багаж хэрэглэх. 11-р анги (c) Тохируулгын муруй (calibration curve) хэрэглэх. (d) Байнгын (тэг алдааг оруулаад) ба санамсаргүй алдааны ялгааны талаарх ойлголтоо харуулах. (e) Хазайлт (accuracy) ба нарийвчлал (precision) хоорондох ялгааг ойлгож байгаагаа харуулах. (f) Хэмжигдэхүүнүүдийн үнэмлэхүй (actual) болон харьцангуй алдааг нэгтгэн үнэлэх (статистикийн нарийн хандлага шаардлагагүй). Хэсэг II: Ньютоны механик Бүлэг-3: Кинематик 3.1 Шулуун замын хөдөлгөөн 3.2 Муруй замын хөдөлгөөн a) Шилжилт, хурд (скаляр, вектор), хурдатгалыг тодорхойлох. b) Шилжилт, хурд (скаляр, вектор), хурдатгалыг график ашиглан дүрслэх.
11- р анги c) Хурд хугацааны график доорх талбай ашиглан шилжилтийг олох. d) Шилжилт - хугацааны графикийн налалт ашиглан хурдыг олох. e) Хурд - хугацааны графикийн налалт ашиглан хурдатгал олох. f) Хурд, хурдатгалын тодорхойлолтоос шулуун замын жигд хувьсах хөдөлгөөнийг илэрхийлэх тэгшитгэл гаргах. g) Шулуун замын жигд хувьсах хөдөлгөөнийг илэрхийлэх тэгшитгэл ашиглан бодлого бодох. Тухайлбал агаарын эсэргүүцэлгүй нэгэн төрлийн таталцалын оронд унаж буй биеийн хөдөлгөөн. h) Хүндийн хүч нь масс болон чөлөөт уналтын хурдатгалын үржвэртэй тэнцүү гэдгийг сэргээн санах. i) Унаж буй биеийг ашиглан чөлөөт уналтын хурдатгалыг тодорхойлох туршилтыг дүрслэх. (describe) j) Нэгэн төрлийн таталцалын оронд агаарын эсэргүүцэлтэй үед унаж буй биеийн хөдөлгөөнийг чанарын хувьд дүрслэх. (describe) k) Хөдөлгөөний нэг чиглэлд тогтмол хурдтай перпендикуляр чиглэлд тогтмол хурдатгалтай хөдөлгөөнийг тайлбарлах, дүрслэх. (агаарын эсэргүүцэлгүй орчинд өнцөг үүсгэн шидэгдсэн биеийн хөдөлгөөн) Бүлэг-4: Динамик 4.1 Ньютоны хуулиуд 4.2 Хөдөлгөөний тоо хэмжээ, хөдөлгөөний тоо хэмжээ хадгалагдах хууль
a) Хөдөлгөөний тухай Ньютоны хуулиудыг томьёолох. 11-р анги b) Масс нь биеийн хөдөлгөөнийг эсэргүүцэх шинж чанар (инерцит чанар) гэдгийг ойлгосноо харуулах. c) Таталцалын орны зүгээс масстай биед үзүүлэх нөлөөгөөр хүндийн хүчийг тайлбарлах, хэрэглэх. d) Хөдөлгөөний тоо хэмжээ нь масс болон хурдны үржвэр гэж тодорхойлох. e) Хүч нь хөдөлгөөний тоо хэмжээний өөрчлөлтийн хурд болохыг тодорхойлох. f) Хурдатгал болон хүч нь ижил чиглэлтэй болохыг тооцон F = ma хамаарлыг сэргээн санаж, түүнийг ашиглан бодлого бодох g) Хөдөлгөөний тоо хэмжээ хадгалагдах хуулийг томьёолох. h) Нэг хэмжээс дэх хоёр биеийн харимхай ба харимхай бус мөргөлдөөний энгийн бодлого бодоход хөдөлгөөний тоо хэмжээ хадгалагдах хуулийг хэрэглэх. (сэргэлтийн коэффициентийг тооцохгүй) i) Абсолют харимхай мөргөлдөөнд мөргөлдөхөөс өмнөх үеийн харьцангуй хурд нь мөргөлдөөний дараах үеийн харьцангуй хурдтай тэнцүү гэдгийг мэдэх. j) Биесийн мөргөлдөөний үед системийн хөдөлгөөний тоо хэмжээ хадгалагдах ба харин кинетик энерги өөрчлөгдөж болно гэдгийг ойлгосноо харуулах. Бүлэг 5: Хүч 5.1 Хүчний төрөл 5.2 Хүчний тэнцвэр 5.3 Хүндийн төв 5.4 Хүчний эргүүлэх үйлчлэл
11-р анги (a) Нэгэн төрлийн таталцалын орон дахь масс, цахилгаан орон дахь цэнэгт үйлчлэх хүчийг дүрслэх. (b) Шингэн дэх биеийг дээш түлхэх хүчний шалтгааны талаар ойлгосноо харуулах. (c) Үрэлтийн болон зуурамтгай хүч (агаарын эсэргүүцлийг оролцуулан)-ний талаар ойлгосноо харуулах. (үрэлтийн болон зуурамтгайн коэффициентийн ойлголт шаардахгүй) (d) Хүчний тэнцвэрийг илэрхийлэхэд вектор гурвалжны арга ашиглах. (e) Биеийн хүндийн хүчийг хүндийн төв хэмээх нэг цэг дээр үйлчлэх хүчээр илэрхийлж болохыг ойлгосноо харуулах. (f) Хос хүч нь зөвхөн эргүүлэх үйлчлэл үзүүлдэг болохыг ойлгосноо харуулах. (g) Нэг ба хос хүчний моментийг тодорхойлох, хэрэглэх. (h) Нийлбэр хүч болон хүчний моментийн нийлбэр тэг үед систем тэнцвэрт оршино гэдгийг ойлгосноо харуулах. (i) Хүчний моментийн зарчмыг хэрэглэх. Бүлэг 6: Aжил, энерги, чадал 6.1 Энерги хувирах ба хадгалагдах чанар 6.2 Ажил
6.3 Потенциал энерги, кинетик энерги, дотоод энерги 6.4 Чадал 11- анги (a) Энергийн хэлбэрүүд, түүний хадгалагдах хувирах жишээ гаргах, энерги хадгалагдах чанарыг энгийн жишээнд хэрэглэх. (b) Ажил нь хүч болон тухайн хүчний чиглэлийн дагуух шилжилтийн үржвэрээр илэрхийлэгдэнэ гэдгийг ойлгосноо харуулах. (c) Төрөл бүрийн нөхцөлд гүйцэтгэсэн ажлыг тооцоолох, энд гадны тогтмол даралтын үед хийн тэлэлтийн ажлыг оруулна: W = p V. (d) Хөдөлгөөний тэгшитгэлүүдээс E k = ½mv 2 томьёог гаргах. (e) E k = ½mv 2 томьёог сэргээн санах, ашиглах. (f) Таталцлын потенциал энерги ба харимхайн потенциал энергийг хооронд нь ялгах. (g) Нэгэн төрлийн орон дахь хүч болон потенциал энергийн хоорондох холбоог ойлгосноо харуулах, бодлого бодоход хэрэглэх. (h) W = Fs томьёоноос, дэлхийн гадарга орчмын потенциал энергийн өөрчлөлтийн E p = mgh томьёог гаргах. (i) Дэлхийн гадарга орчмын потенциал энергийн өөрчлөлтийн E p = mgh томьёог сэргээн санах, хэрэглэх. (j) Дотоод энергийн тухай ойлголтыг ойлгосноо харуулах. (k) Системийн ашигт үйлийн коэффициент нь системийн хийсэн ашигтай ажил болон нийт энергийн харьцаа болохыг сэргээн санах, ойлгох.
11-анги (l) Ахуйн хэрэгсэл дэх энергийн алдагдлыг үнэлэх, уг асуудал шийдвэрлэхэд үр ашгийн тухай ойлголтыг хэрэглэх. (m) Чадлыг нэгж хугацаанд хийсэн ажил ба хүч болон хурдны үржвэр байдлаар тодорхойлох. (n) P = W/t болон P = Fv хамаарлыг хэрэглэн бодлого бодох. Хэсэг III: Бодис Бүлэг 9: Бодисын төлөв 9.1 Нягт 9.2 Хатуу бие, шингэн, хий 9.3 Шингэн дэх даралт 9.4 Төлөвийн өөрчлөлт (a) Нягт ухагдахууныг тодорхойлох. (b) Хатуу бие, шингэн, хийн бүтэц, нягтын ялгааг молекулын хөдөлгөөн, эрэмбэ, зай гэсэн энгийн ойлголттой холбох. (c) Хатуу бие, шингэн, хийг энгийн кинетик загвараар дүрслэх.
11-анги (d) Броуны хөдөлгөөнийг үзүүлэх туршилтыг дүрслэх, уг туршилтаар молекулын хөдөлгөөнийг батлах. (e) Металл, полимер, аморф материалын жишээгээр хатуу биеийн талст болон талст биш бүтцийг ялгах. (f) Даралт ухагдахууныг тодорхойлох, хийн даралтыг тайлбарлахад кинетик загвар хэрэглэх. (g) Даралт, нягтын тодорхойлолтоос p = ρgh тэгшитгэлийг гаргах (h) p = ρgh тэгшитгэлийг хэрэглэх. (i) Хайлах, буцлах, уурших үзэгдлүүдийг ялгах. Бүлэг 10: Хатуу биеийн деформац 10.1 Агшилт ба суналт 10.2 Уян харимхай ба уян налархай шинж (a) Деформац нь хүчний үйлчлэлээр үүсдэг, нэг хэмжээст тохиолдолд деформац нь шахалтын эсвэл сунгалтын хэлбэртэй гэдгийг ойлгох. (b) Үйлчлэх хүч, суналт, харимхайн хязгаар, пүршний хат, Гукийн хууль гэсэн нэр томьёогоор пүршний төрх байдлыг илэрхийлэх. (c) Агшилт, суналт, Юнгийн модуль гэсэн нэр томьёог тодорхойлох, хэрэглэх.
11-р анги (d) Металл утасны Юнгийн модулийг тодорхойлох туршилтыг дүрслэх. (e) Материалын уян харимхай ба налархай деформацыг ялгах. (f) Деформацлагдсан материалын харимхайн энергийг Хүч суналтын графикийн доорх талбайгаар олох. (g) Бат бөхийн хязгаарын тухай ойлголтыг оролцуулан уян, хэврэг, полимер материалуудын хувьд хүч-суналтын графикийн мэдлэгээ үзүүлэх. Хэсэг IV: Долгион Бүлэг 15: Долгион 15.1 Гүйгч долгион 15.2 Тууш ба хөндлөн долгион 15.3 Туйлшрал 15.4 Хурд, давтамж, долгионы урт 15.5 Цахилгаан соронзон спектр (a) Пүрш, долгионы тэвш, олсны хэлбэлзлээр долгион тарах гэж юу болохыг дүрслэх. (b) Шилжилт, далайц, фазын зөрүү, үе, давтамж, долгионы урт, хурд зэрэг нэр томьёог ойлгосноо харуулах, хэрэглэх.
11- анги (c) Долгионы хурд, давтамж, урт гэсэн ойлголтыг ашиглан v = f тэгшитгэлийг гаргах. (d) v = f тэгшитгэлийг сэргээн санах, хэрэглэх. (e) Гүйгч долгионоор энерги зөөгддөг гэдгийг ойлгосноо харуулах. (f) эрчим~(далайц) 2 хамаарлыг сэргээн санах, хэрэглэх. (g) Хөндлөн болон тууш долгионыг жиших. (h) Хөндлөн болон тууш долгионы график дүрслэлийг тайлбарлах, анализ хийх. (i) Туйлшрал нь тууш долгионтой холбоотой үзэгдэл болохыг ойлгосноо харуулах. (j) Осциллоскоп ашиглан дууны давтамжийг тодорхойлох. (k) Зогсонги долгион ашиглан дууны долгионы уртыг тодорхойлох. (l) Цахилгаан соронзон долгионууд вакуумд ижил хурдаар тардаг гэдгийг товч өгүүлэх, радио долгионоос гамма туяа хүртэлх гол цацаргалтуудыг долгионы уртаар эрэмбэлсэн жагсаалтыг сэргээн санах. Бүлэг 16: Суперпозиц 16.1 Зогсонги долгион 16.2 Дифракц 16.3 Интерференц
16.4 Хоёр үүсгүүрийн интерфренцийн зураг 11- р анги 16.5 Дифракцийн тор (a) Суперпозицийн зарчмыг хэрэглэх, тайлбарлах. (b) Микродолгион, долгионы пүрш, агаарын багана ашиглан зогсонги долгионыг үзүүлэх туршилтыг ойлгосноо харуулах. (c) Графикийн аргаар зогсонги долгион хэрхэн үүсэхийг тайлбарлах, зангилаа ба багцралыг ялгах. (d) Дифракц ухагдахууны утгыг тайлбарлах. (e) Долгионы тэвш ашиглан өргөн, нарийн завсартай үеийн усны долгионы дифракцийг үзүүлэх туршилтыг ойлгосноо харуулах. (f) Интерференц ба когерент чанарыг ойлгосноо харуулах. (g) Ус, гэрэл, микродолгион ашиглан хоёр үүсгүүрийн интерференцийг үзүүлэх туршилтыг ойлгосноо харуулах. (h) Хоёр үүсгүүрийн интерференцийн зурвас ажиглагдах нөхцлийн талаарх ойлголтоо харуулах. (i) Гэрлийн хос завсрын интерфренцийн ашиглах. -томьёог сэргээн санах, бодлого бодоход (j) томьёог сэргээн санах, бодлого бодоход ашиглах, гэрлийн долгионы уртыг тодорхойлоход дифракцын торыг хэрхэн ашиглахыг дүрслэх. (спектрометрийг хэрэглэх, бүтцийн талаар оруулахгүй.)
11-р анги Хэсэг V: Цахилгаан ба соронзон Бүлэг 17: Цахилгаан орон 17.1 Цахилгаан орны тухай ойлголт 17.2 Нэгэн төрлийн цахилгаан орон (a) Цахилгаан орон ухагдахууныг хүчний орны жишээгээр хэрхэн ойлгосноо харуулах, цахилгаан орны хүчлэгийг үл хөдлөх нэгж эерэг цэгэн цэнэгт үйлчлэх хүчээр тодорхойлох. (b) Цахилгаан орныг хүчний шугамаар дүрслэх. (c) Цэнэглэгдсэн, параллель хоёр ялтасын хоорондох нэгэн төрлийн орны хүчлэгийг потенциалын ялгавар ба ялтасын хоорондох зайгаар илэрхийлсэн E = V/d томьёог сэргээн санах, хэрэглэх. (d) Нэгэн төрлийн цахилгаан орон дахь цэнэгт үйлчлэх хүчийг тооцоолох. (e) Нэгэн төрлийн цахилгаан орон дахь цэнэгт бөөмийн хөдөлгөөнийг дүрслэх. Бүлэг 19: Цахилгаан гүйдэл 19.1 Цахилгаан гүйдэл
11- р анги 19.2 Потенциалын ялгавар 19.3 Эсэргүүцэл ба хувийн эсэргүүцэл 19.4 Цахилгаан хөдөлгөгч хүчний үүсгүүр (a) Цахилгаан гүйдэл нь цэнэгт бөөмсийн урсгал гэдгийг ойлгосноо харуулах. (b) Цэнэгийн тоо хэмжээ ба кулон нэгжийг тодорхойлох. (c) Q = It томьёог сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох. (d) Потенциалын ялгавар ба вольт нэгжийг тодорхойлох. (e) V = W/Q томьёог сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох. (f) P = VI, P = I 2 R томьёог сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох. (g) Эсэргүүцэл ба Ом нэгжийг тодорхойлох. (h) V = IR томьёог сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох. (i) Тогтмол температуртай металл дамжуулагч, хагас дамжуулагч диод, үлайсах утастай чийдэнгийн гүйдэл хүчдэлийн хамаарлыг тоймлон зурах, тайлбарлах. (j) Термисторын (термистор нь сөрөг температурын коэффициенттэй гэж тооцоорой) температурын хамаарлыг тоймлон зурах. (k) Омын хуулийг томьёолох. (l) R = ρl/-а томьёог сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох.
11-р анги (m) Цахилгаан хөдөлгөгч хүч (ц.х.х) нь бүрэн хэлхээгээр нэгж эерэг цэнэгийг шилжүүлэхэд үүсгүүрийн зарцуулах энерги болохыг тодорхойлох. (n) Цахилгаан хөдөлгөгч хүч (ц.х.х) ба потенциалын ялгаврыг энергийн талаас нь ялгах. (o) Цахилгаан хөдөлгөгч хүч (ц.х.х) ний үүсгүүрийн дотоод эсэргүүцэл нь ерөнхий потенциалын ялгавар ба гаралтын чадалд үзүүлэх нөлөөг ойлгосноо харуулах. Бүлэг 20: Тогтмол гүйдлийн хэлхээ 20.1 Ахуйн цахилгаан хэлхээ 20.2 Цэнэг ба энерги хадгалагдах 20.3 Тэнцвэржсэн потенциал (a) ASE(association for science education) стандартын дагуу хэлхээний тэмдэг, тэмдэглэгээг сэргээн санах, тохируулан хэрэглэх. (b) Үүсгүүр, түлхүүр, резистор, амперметр, вольтметр, болон хөтөлбөрт тусгасан бусад элементүүдийг агуулсан цахилгаан хэлхээг схемчлэн зурах, тайлбарлах. (c) Кирхгофын 1-р хуулийг сэргээн санах, цэнэг хадгалагдахтай холбох. (d) Кирхгофын 2-р хуулийг сэргээн санах, энерги хадгалагдахтай холбох. (e) Кирхгофын хууль ашиглан, цуваа холболттой хоёр ба түүнээс олон резисторын ерөнхий эсэргүүцлийн томьёог гаргах.
11-р анги (f) Цуваа холболттой хоёр ба түүнээс олон резисторын ерөнхий эсэргүүцлийн томьёог ашиглан бодлого бодох. (g) Кирхгофын хууль ашиглан, зэрэгцээ холболттой хоёр ба түүнээс олон резисторын ерөнхий эсэргүүцлийн томьёог гаргах. (h) Зэрэгцээ холболттой хоёр ба түүнээс олон резисторын ерөнхий эсэргүүцлийн томьёог ашиглан бодлого бодох. (i) Энгийн цахилгаан хэлхээний бодлого бодоход Кирхгофын хууль ашиглах. (j) Хүчдэл хуваарилагчийг үүсгүүрийн потенциалын ялгаварыг өөрчлөхөд хэрэглэдэг болохыг ойлгосноо харуулах. (k) Термистор болон Фото-резисторын температур ба гэрэлтүүлгээс эсэргүүцэл нь хамаардаг чанарыг ашиглан потенциалын ялгаварыг удирдаж болохыг тайлбарлах. (l) Потенциометрийг ашиглан гаралтын потенциалын ялгаваруудыг өөрчлөх зарчмийг сэргээн санах, түүнийг ашиглан бодлого бодох. Хэсэг VI: Орчин үеийн физик Бүлэг 27 Цөмийн Физик 27.1 Цөм 27.2 Изотоп 27.3 Цөмийн процесс (a) α хийх. -бөөмийн сарнилын туршилтын дүнгээс өчүүхэн хэмжээтэй цөм оршин байдаг тухай дүгнэлт
11-р анги (b) Протон, нейтроноос тогтох цөм ба түүнийг тойрон эргэх электрон бүхий атомын хялбар загварыг дүрслэх. (c) Нуклоны ба протоны тоог ялгах. (d) Элемент нь нейтроны тоогоороо ялгаатай хэд хэдэн изотоптой байж болно гэдгийг ойлгосноо харуулах. (e) Нуклидыг илэрхийлэх энгийн тэмдэглэгээг хэрэглэх. (f) Нуклон ба протоны тоо, масс тоо, энерги нь цөмийн процессын үед хадгалагдана гэдгийг мэдэх. (g) Цөмийн энгийн урвалыг дараах хэлбэрийн цөмийн урвалын тэгшитгэлээр илэрхийлэх. (h) Цөмийн цацраг идэвхт задрал аяндаа явагддаг, санамсаргүй шинжтэй болохыг мэдсэнээ харуулах. (i) α -, β -, γ - цацралын мөн чанар ба шинжийг ойлгосноо харуулах. (β + -г оруулахгүй: β -цацрал гэдэгт β - -ойлгоно). (j) Задралын хурдны флуктуац хэлбэрээс цацраг идэвхт задрал нь санамсаргүй явагддаг болохыг гаргах.
Document Title 1 of #