Πρακτικές λύσεις για περισσότερες και καλύτερες επενδύσεις «Εργαλειοθήκη επιτάχυνσης παραγωγικών επενδύσεων» Εισήγηση Επενδυτικό συνέδριο 23-24 Απριλίου 2018 Α1. Επενδύσεις στη βιομηχανία
Ας συστηθούμε Στυλιανός Σμπυράκης Principal Global Innovation & Investment Incentives Deloitte
100 δισ. συσσωρευμένο επενδυτικό κενό έναντι της ΕΕ Επενδύσεις ως % του ΑΕΠ 26% 25% 26% 24% 22% 22% 26% 24% 23% 22% 22% 23% 22% 23% 23% 21% + 50 δισ. 20% 20% 20% 20% 19% 19% 19% 20% 20% Top 5 χώρες ΕΕ 4 μονάδες διαφορά Σύνολο ΕΕ-28 18% 15% + 100 δισ. 7.5 μονάδες διαφορά Ελλάδα 13% 12% 12% 12% 12% 13% 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Ελλάδα ΕΕ Top 5 χώρες Σημειώσεις: Επενδύσεις ως % του ΑΕΠ υπολογίζονται με βάση το δείκτη ΑΣΠΚ (Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου) / ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) 5 Top χώρες: Χώρες με την καλύτερη επενδυτική επίδοση το 2017 - ΑΣΠΚ ως % του ΑΕΠ 3 Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, EUROSTAT
Ανταγωνιστικότητα Doing Business Προκλήσεις από διεθνή επενδυτικό ανταγωνισμό Κατάταξη Ελλάδας 71 η 87 η Στοιχεία: 2008 Στοιχεία: 2016 96 η 61 η Στοιχεία: 2008 Στοιχεία: 2016 67 η Στοιχεία: 2017 + 28 η Ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε. 27 η Ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε. 5 Top χώρες 2016 + ΕΕ-28 2016 ΕΕ-28 2008 5 Top χώρες 2016 5 Top Χώρες 2008 - Ελλάδα 2016 ΕΕ-28 2016 EΕ-28 2008 Ελλάδα 2008 5 Top Χώρες 2008 10% 15% 20% 25% 30% - Ελλάδα 2016 Ελλάδα 2008 10% 15% 20% 25% 30% Επενδύσεις ως % του ΑΕΠ Επενδύσεις ως % του ΑΕΠ Σημείωση: Η ανταγωνιστικότητα απεικονίζει την βαθμολογία στον δείκτη διεθνούς ανταγωνιστικότητας του WEF. Οι επενδύσεις αφορούν τον δείκτη Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου ως ποσοστό % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Στοιχεία 2016. Top 5 χώρες: Οι χώρες που είχαν την καλύτερη επενδυτική επίδοση ΑΣΠΚ ως % του ΑΕΠ (Τσεχία, Σουηδία, Εσθονία, Ιρλανδία, Αυστρία) Σημείωση: Απεικονίζεται η κατάταξη στον δείκτη Doing Business της World Bank. Οι επενδύσεις αφορούν τον δείκτη Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου ως ποσοστό % του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Στοιχεία 2016. 4
Η εργαλειοθήκη επιτάχυνσης παραγωγικών επενδύσεων που ανέπτυξε η Deloitte για τον ΣΕΒ Φάρμακα Τρόφιμα Μέταλλα - Εξόρυξη Ενέργεια Τηλεπικοινωνίες Μεταφορές - Logistics Μελετήθηκαν 9 κλάδοι: Εκπαίδευση Έρευνα Καινοτομία - Τεχνολογία Κυκλική Οικονομία Πραγματοποιήθηκαν +30 συνεντεύξεις με κορυφαίες επιχειρήσεις, φορείς της δημόσιας διοίκησης αλλά και με φορείς του εξωτερικού. Αξιολογήθηκαν οι βασικές παράμετροι που αξιολογεί ο δυνητικός επενδυτής οι οποίες αφορούν σε 5 κατηγορίες: Ι. Αναγνώριση επενδυτικού περιβάλλοντος ΙΙ. Εξασφάλιση προϋποθέσεων ανταγωνιστικής λειτουργίας ΙΙΙ. Αδειοδότηση & υλοποίηση επένδυσης IV. Εξασφάλιση αναγκαίας χρηματοδότησης V. Εξασφάλιση αποδοτικότητας και συμμόρφωση σε κανόνες Αναγνωρίστηκαν πάνω από 130 καλές πρακτικές σε περισσότερες από 35 χώρες σε συνεργασία με το διεθνές δίκτυο της Deloitte. Εντοπίστηκαν 36 προβλήματα που αφορούν τόσο το σύνολο των κλάδων όσο και συγκεκριμένα κάθετα προβλήματα συγκεκριμένων κατηγοριών επενδύσεων. Σχεδιάστηκαν 50 εργαλεία βασισμένα σε καλές πρακτικές για την κινητοποίηση επενδύσεων και τη στήριξη αναπτυξιακών προοπτικών. 5
Σημαντικότερα Εμπόδια Επενδύσεων στη βιομηχανία: Αδειοδότηση και Φορολογία Επενδυτική διαδρομή Ελλιπείς δομές υποδοχής επενδυτών Αρνητική εικόνα της Ελλάδας I. Αναγνώριση επενδυτικού περιβάλλοντος Αβέβαιο φορολογικό πλαίσιο Αργή απονομή δικαιοσύνης Ασαφές και κατακερματισμένο ρυθμιστικό πλαίσιο Μικρή ψηφιακή ωριμότητα Δυσκολίες στην κάλυψη τεχνικών θέσεων εργασίας Αδυναμίες χωροταξικού σχεδιασμού Καθυστερήσεις στην αδειοδότηση και αντιδράσεις τοπικής κοινωνίας Ανεπαρκής συνεργασία για την παραγωγή καινοτομίας III. Αδειοδότηση & υλοποίηση επένδυσης II. Εξασφάλιση προϋποθέσεων ανταγωνιστικής λειτουργίας Μη ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας Αδυναμία πρόσβασης & υψηλό κόστος Πολύπλοκες διαδικασίες αναδιάρθρωσης Γραφειοκρατικές διαδικασίες προγραμμάτων ενισχύσεων Ελλιπή φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις Αβεβαιότητα ελέγχων & λοιπών φορολογικών θεμάτων IV. Εξασφάλιση αναγκαίας χρηματοδότησης V. Εξασφάλιση αποδοτικότητας και συμμόρφωση σε κανόνες 6
Απόκλιση από το διεθνή ανταγωνισμό σε επιλεγμένους δείκτες 2018 (σε 190 χώρες) Χρήσεις γης & μεταβίβαση ακινήτων Άδεια κατασκευής 145 η 37 η 58 η 44 η 2018 (σε 137 χώρες) Επίδραση της φορολογίας σε κινητροδότηση επενδύσεων Δαπάνες εταιρειών σε έρευνα & ανάπτυξη 137 η 79 η 87 η 36 η Καινοτομία 85 η 31 η Τεχνολογική ετοιμότητα διαθεσιμότητα τελευταίων τεχνολογιών 62 η 29 η Ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών 121 η 38 η Διάμεσος ΕΕ-28 7
Ενδεικτικά παραδείγματα εργαλειοθήκης
Μηχανισμοί προ-αδειοδότησης και διαδικτυακή ενημέρωση για επιτρεπόμενες χρήσεις γης Ψηφιοποίηση γεω-πληροφοριών: χρήσεις γης, δόμησης, δασικής και αρχαιολογικής νομοθεσίας, κτλ. και τυποποίηση απαιτήσεων αδειοδότησης. 145 η 47 ο 33 ος 30 η 11 η 9 η 4 η Εφαρμόζεται σε Ολλανδία, Δανία, Σουηδία και Γεωργία, διασφαλίζοντας την ασφάλεια, αποτελεσματικότητα & ταχύτητα στην ηλεκτρονική καταχώρηση χρήσεων και μεταβιβάσεων γης με λύσεις Blockchain. Doing Business (190 χώρες) Χρήσεις γης & μεταβίβαση ακινήτων Προ-αδειοδότηση επιχειρηματικών ζωνών με συγκεκριμένους όρους δόμησης. Εφαρμόζονται δεσμευτικοί χρόνοι και εγκρίσεις και πιστοποιούνται οικόπεδα / αγροτεμάχια σχετικά με περιβαλλοντικά, αρχαιολογικά και ιδιοκτησιακά θέματα. Ηνωμένο Βασίλειο - Manchester Enterprise Zone Οριοθέτηση ζώνης επιχειρηματικότητας, προαδειοδότηση οικοπέδων & καθορισμός των όρων δόμησης Καναδάς Investment Ready Certified Sites Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων Εκ των προτέρων έλεγχος & πιστοποίηση για περιβαλλοντικά, αρχαιολογικά, ιδιοκτησιακά θέματα ισχύος 4 ετών 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 9 9
Μηχανισμοί επιτάχυνσης αδειοδότησης: αδειοδότηση μίας στάσης, εξωτερικοί συνεργάτες, δήλωση συμμόρφωσης και δεσμευτικές προθεσμίες Άδεια κατασκευής Doing Business (190 χώρες) 76 η 58 η 32 η 29 η 24 η Πορτογαλία: Λειτουργία κεντρικής επισπεύδουσας αρχής, όπου ολιγομελής επιτροπή συντονίζει και επισπεύδει συνολικά τη διαδικασία με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες Γεωργία: Εξωτερικοί πιστοποιημένοι φορείς για αξιολόγηση Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Προθεσμία 15 ημερών - εφαρμογή άπρακτης προθεσμίας Ολλανδία: Ηλεκτρονική κοινοποίηση και all in one permit που αντικατέστησε 25 άδειες για έργα μικρής κλίμακας. Ενοποίηση περιβαλλοντικών ρυθμίσεων και λειτουργία one-stop shop για όλα τα έργα από το 2019. Γερμανία: Δήλωση συμμόρφωσης αν δεν αυξάνονται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε μετατροπές ή επεκτάσεις. Αυστηρά 1 μήνας προθεσμία για ενδεχόμενη αντίρρηση One-Stop-Shop: έργα συγκεκριμένου κλάδου αδειοδοτούνται από συγκεκριμένη αδειοδοτούσα αρχή Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 10 10
Σταδιακή μακροχρόνια μείωση του φορολογικού συντελεστή Το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου: Ελκυστικό φορολογικό πλαίσιο με σταδιακή και προβλέψιμη μείωση του φορολογικού συντελεστή πάνω από 10 μονάδες σε μια δεκαετία Μείωση του εταιρικού φόρου 30% 2006 19% σήμερα 137 19 137 WEF 2018 (137 χώρες) Effect of taxation on incentives to invest 28% 26% 24% 23% 21% 20% 20% Βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης Αναβάθμιση των ηλεκτρονικών συστημάτων 43 43 40 40 43 44 50 Διακρατικές συμφωνίες για ανταλλαγή πληροφοριών Μείωση της γραφειοκρατίας 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Κρατικά φορολογικά έσοδα Φορολογικός Συντελεστής νομικών προσώπων 11 Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 11
Οριζόντια φορολογικά κίνητρα Η Ιταλία αναγνωρίζοντας το έλλειμα ανταγωνιστικότητας της έχει αναπτύξει σημαντικά οριζόντια φορολογικά κίνητρα 137 η 135 η 137 WEF 2018 (137 χώρες): Effect of taxation on incentives to invest Υπερ-αποσβέσεις (Super & Hyper Depreciation) Εξαίρεση ενδοομιλικών συναλλαγών σε ΦΠΑ Αποζημίωση για εταιρικές συμμετοχές Πίστωση φόρου επί των δραστηριοτήτων Ε&Α Καθεστώς των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας Φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση ανθρώπινου κεφαλαίου +11% αύξηση επενδύσεων σε πάγια- 2017 302.700 επιχειρήσεις (2015) χρησιμοποίησαν την πίστωση φόρου για ανακεφαλαιοποίηση μέσω ιδίων κεφαλαίων - 18,9 δισ. (ACE) 4 δισ. συμφωνίες ανάπτυξης επενδύσεων περιόδου 2011-2018 Μείωση φορολογίας εταιρειών από 27,5% σε 24%, από το 2017 2,1 δισ. υλοποιήθηκαν, οι οποίες έχουν δημιουργήσει / διαφυλάξει 58.000 θέσεις εργασίας 12 Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 12
Ιταλία Πορτογαλία Ηνωμένο Βασίλειο Λετονία Λιθουανία Γαλλία Ιρλανδία Ισπανία Πολωνία Τσεχία Αυστρία Ολλανδία Ουγγαρία Ελλάδα Ρουμανία Σλοβακία Ανταγωνιστικά φορολογικά εργαλεία με στόχο την απελευθέρωση της έρευνας και καινοτομίας 87 η 35 η 20 η 14 ο WEF 2018 (137 χώρες): Company spending on R&D Φορολογική Πίστωση Δαπανών R&D Υπερέκπτωση Δαπανών R&D Φορολογική Ωφέλεια 50% 48% 33% 30% 30% 30% 25% 25% 19% 19% 14% 14% 9% 9% 8% 5% 50% 48% 33% 300% 300% 30% 25% 25% 200% 200% 14% 14% 200% 130% 150% 125% 13 Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 13
Ολοκληρωμένο πρόγραμμα μετασχηματισμού βιομηχανίας I4.0 Βέλγιο Φλάνδρα Visie 2050 Βαλλωνία Marhall Plan 4.0 Made Different Factories of the future Ολλανδία Ιρλανδία Factory 4.0 Ηνωμένο Βασίλειο CATAPULT : High Value Manufacturing Γαλλία Industrie du Futur Ισπανία Industria Conectada 4.0 Πορτογαλία INDUSTRIA 4.0 Smart Industry Δανία MADE: Manufacturing Academy Ελλάδα? Ιταλία Εθνικό σχέδιο Industria 4.0 Αυστρία Industrie 4.0 Σουηδία SMART INDUSTRY Γερμανία Industrie 4.0 Τσεχία Průmysl 4.0 Ουγγαρία IPAR 4.0 National Technology Platform Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 14 14
Ολοκληρωμένο πρόγραμμα μετασχηματισμού βιομηχανίας I4.0 Η Ιταλία ανακοίνωσε το Φεβρουάριο του 2017 το νέο εθνικό σχέδιο που στοχεύει στη μετάβαση στην 4η βιομηχανική επανάσταση Στόχοι σχεδίου: Αύξηση Ιδιωτικών επενδύσεων στη βιομηχανία κατά 10 δισ. μόνο το 2017/2018 Κέντρα καινοτομίας σε όλη τη χώρα 85 η 29 η WEF 2018 (137 χώρες): Capacity of Innovation + 1 δισ. Μέτρα στήριξης επενδύσεων Αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων στην Ε&Α και Καινοτομία κατά 11 δισ. την περίοδο 2017 2020 (+2% του ΑΕΠ) Φορολογικά κίνητρα ~1.400 διδακτορικά σε θέματα Ι4.0 Πιστοποίηση 3.000 διοικητικών στελεχών 200.000 φοιτητές 15 Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 15
Επιλεγμένες καλές πρακτικές στον κλάδο εξόρυξης και μεταποίησης μετάλλων Συνεργατικοί σχηματισμοί στον κλάδο μεταποίησης μετάλλων για μετάβασης Industry 4.0 Καναδάς Ισπανία Φινλανδία Ρουμανία Οικοσύστημα κλάδου εξόρυξης & μεταποίησης μετάλλων Ιταλία Σλοβενία Πολωνία Γεωλογικές βάσεις δεδομένων για δυνητικές εξορύξεις Κέντρο καινοτομίας & έρευνας για δραστηριότητες εξόρυξης & μεταποίησης μετάλλων Ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών ΑΠΕ για την παραγωγή ενέργειας του εξορυκτικού κλάδου Ηλιακή ενέργεια: Αυστραλία & Αφρική Αιολική Ενέργεια: Καναδάς & Ν. Αμερική 16
Στήριξη ανταγωνιστικής λειτουργίας εξόρυξης & μεταποίησης Ο Καναδάς έχει αναπτύξει ολοκληρωμένη προσέγγιση βιώσιμης ανάπτυξης του κλάδου εξόρυξης & μεταποίησης μετάλλου για την εκμετάλλευση του πλούσιου ορυκτού πλούτου 121 η 24 ος WEF 2018 (137 χώρες) State of Cluster development 19 πανεπιστήμια & 24 κολέγια του Οντάριο διαθέτουν προγράμματα εξόρυξης, γεωλογίας & μηχανολογίας Εκσυγχρονισμός νομοθεσίας & δυνατότητα ευελιξίας σε επίπεδο περιφέρειας: Στο Οντάριο πραγματοποιήθηκε δημόσια διαβούλευση με περισσότερους από 1.000 ενδιαφερόμενους και 200 γραπτές αναφορές $57,6 δισ. συνεισφορά κλάδου εξόρυξης & μεταποίησης μετάλλων στο ΑΕΠ του Καναδά: 19% συμμετοχή του κλάδου στις συνολικές εξαγωγές (2016) Δημιουργία γεωλογικών βάσεων δεδομένων & διάθεσή τους διαδικτυακά 3 η μεγαλύτερη προμηθεύτρια στον κλάδο εξόρυξης παγκοσμίως με περισσότερους από 3.200 προμηθευτές Εργαλειοθήκη Επιτάχυνσης Παραγωγικών Επενδύσεων 2018 Deloitte Business Solutions S.A. 17 17