Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Διδάσκων 1 Κωδικός Μαθήματος: ΔΕΛΟΓ41-2 Εξάμηνο Μαθήματος: 6 ο ή 8 ο Τύπος Μαθήματος: Επιλογής Περίγραμμα Μαθήματος Τομέας Μαθήματος : Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Μέθοδος διδασκαλίας: Μία τρίωρη διάλεξη/ εβδομάδα. Εργασία Ενεργός συμμετοχή φοιτητών e-class: διαφάνειες διαλέξεων, ασκήσεις, έγγραφα, ανακοινώσεις Επικοινωνία: e-mail: v.c.naoum@gmail.gr 1
Μέθοδος διδασκαλίας Μία τρίωρη διάλεξη/ εβδομάδα Εργασία ενεργός συμμετοχή φοιτητών e-classέγγραφαανακοινώσεις 3 Περίγραμμα Μαθήματος Περιεχόμενο: Εξετάζει τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα Δίνει έμφαση στη κριτική ανάλυση αυτού του σχεδίου λογαριασμών καθώς και στην παρουσίαση των τυποποιημένων υποδειγμάτων των οικονομικών καταστάσεων. Αναλύεται η χρήση συστημάτων τυποποίησης της λογιστικής πρακτικής σε ένα περιβάλλον όπου οι πληροφοριακές ανάγκες των επιχειρήσεων είναι διαφορετικές και μεταβάλλονται. Εξετάζεται η διαμόρφωση των διαφόρων λογαριασμών της λογιστικής, το περιεχόμενο, η χρήση των λογαριασμών καθώς και η συνδεσμολογία τους 2
Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ 6 3
Λογιστικά Πλαίσια ΕΛΠ: Νόμος 4308/2014 ΔΛΠ: Νόμος 2992/2002 Εταιρείες Οδηγίας 34 (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ) Εισηγμένες και Θυγατρικές Εταιρείες εκτός Οδηγίας (ΟΕ, ΕΕ, Ατομική) Ασφαλιστικές Οντότητες Δημοσίου εκτός άρθρου 156 ν. 4270/14 Τράπεζες 7 Σχέση ΕΛΠ και ΔΛΠ Κανόνες ΔΛΠ ΕΛΠ (Ευρωπαϊκή Οδηγία 34) 8 4
ΕΛΠ και ΔΛΠ Ε Λ Π Δ Λ Π 9 Λογιστικά πλαίσια- Χαρακτηριστικά ΕΛΠ απευθύνονται κυρίως σε μικρότερες, οικογενειακές, ολιγομετοχικές, λιγότερο πολύπλοκες επιχειρήσεις περιορισμένου κόστους ΔΛΠ απευθύνονται κυρίως σε εισηγμένες (υποχρεωτικά), πολυμετοχικές, πολύ μεγάλες, πολύπλοκες επιχειρήσεις (πολυεθνικές, τράπεζες, ασφαλιστικές, κλπ) είναι αυξημένου κόστους 10 5
Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (Ν. 4308/2014) Ευθυγράμμιση με διεθνείς πρακτικές Ρυθμίσεις βάσει μεγέθους - όχι νομικού τύπου Καταπολέμηση πολυνομίας (ΕΓΛΣ, Κ.Ν. 2190/1920, 2065/92, κλπ.) Ενιαίο λογιστικό πλαίσιο (κανόνες) Ενιαία, κατανοητά υποδείγματα καταστάσεων 11 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 6
Λογιστικές Αρχές Αρχή Ιστορικού Κόστους Η αναγνώριση των στοιχείων του ενεργητικού γίνεται στο κόστος κτήσης Τη στιγμή της αρχικής αναγνώρισης, το κόστος κτήσης είναι το ίδιο με την εύλογη αξία, δηλαδή της αξία στην οποία θα ανταλλασσόταν ένα στοιχείο του ενεργητικού μεταξύ δυο καλά πληροφορημένων και πρόθυμων μερών. μ Μεταγενέστερα είναι δυνατή η προσαρμογή του κόστους κτήσης στην εύλογη αξία. Αρχή της Αυτοτελούς Λογιστικής Μονάδας Το λογιστικό σύστημα διαμορφώνεται με επίκεντρο την επιχειρηματική μονάδα, που θεωρείται ότι έχει τη δική της υπόσταση, περιουσία και υποχρεώσεις Οι φορείς της επιχειρηματικής μονάδας θεωρούνται τρίτοι Αρχή Δεδουλευμένου Εσόδων και Εξόδων τα έσοδα και τα έξοδα καταχωρούνται όταν πραγματοποιείται η συναλλαγή όχι όταν εισπράττονται ή πληρώνονται. 13 Λογιστικές Αρχές Αρχή της Συσχέτισης Εσόδων και Εξόδων Απαιτεί τη συσχέτιση των εξόδων που με τα έσοδα της επιχειρηματικής μονάδας. Αρχή της Πλήρους Αποκάλυψης Επιβάλλει οι οικονομικές καταστάσεις να παρουσιάζουν όλες τις σχετικές πληροφορίες που έχουν οικονομικές συνέπειες για την επιχείρηση. Αρχή της Συντηρητικότητας Μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εναλλακτικών χειρισμών επιλέγεται εκείνος που διαμορφώνει τη λιγότερο ευνοϊκή εικόνα για τη χρηματοοικονομική θέση της επιχειρηματικής μονάδας. Αρχή της Αντικειμενικότητας Ένα λογιστικό γεγονός αναγνωρίζεται, και επομένως καταγράφεται, εφόσον η πραγματοποίηση του αποδεικνύεται με αντικειμενικό τρόπο (π.χ. παραστατικό). 14 7
Λογιστική Ισότητα Η οικονομική κατάσταση μιας συγκεκριμένης λογιστικής μονάδας, δηλαδή η σχέση μεταξύ των οικονομικών μέσων που διαθέτει και των πηγών προέλευσής τους, σε ορισμένη χρονική στιγμή, εκφράζεται στη Λογιστική µε μια απλή ισότητα, γνωστή ως λογιστική ισότητα (accounting equation), τα βασικά στοιχεία της οποίας είναι το ενεργητικό, τις υποχρεώσεις και τα καθαρη θεση. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ + ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ 15 Ισολογισμός Είναι η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει συνοπτικά, με χρηματικές μονάδες και με βάση τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές: τα στοιχεία του ενεργητικού της λογιστικής μονάδας και τις πηγές προέλευσής τους σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ενεργητικό Περιουσιακά στοιχεία Παθητικό Από πού αποκτήθηκε η περιουσία 16 8
Ισολογισμός Είναι η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει συνοπτικά, με χρηματικές μονάδες και με βάση τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές: τα στοιχεία του ενεργητικού της λογιστικής μονάδας και τις πηγές προέλευσής τους σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ενεργητικό Πάγιο Κυκλοφορούν Παθητικό Καθαρή Θέση Υποχρεώσεις 17 Ισολογισμός Είναι η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει συνοπτικά, με χρηματικές μονάδες και με βάση τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές: τα στοιχεία του ενεργητικού της λογιστικής μονάδας και τις πηγές προέλευσής τους σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ενεργητικό Πάγιο Κυκλοφορούν Παθητικό Ίδια Κεφάλαια Ξένα Κεφάλαια 18 9
Ισολογισμός Είναι η χρηματοοικονομική κατάσταση που εμφανίζει συνοπτικά, με χρηματικές μονάδες και με βάση τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές: τα στοιχεία του ενεργητικού της λογιστικής μονάδας και τις πηγές προέλευσής τους σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ενεργητικό Πάγιο Κυκλοφορούν ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Παθητικό Ίδια Κεφάλαια Ξένα Κεφάλαια ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 19 Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως Δομή της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης (Κατά Λειτουργία): Πωλήσεις - Κόστος Πωλήσεων (Πωληθέντων): Μικτό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης + Λειτουργικά Έσοδα - Λειτουργία Διοίκησης - Λειτουργία Διάθεσης - Λειτουργία Έρευνας & Ανάπτυξης Μερικό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης Έσοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία - Έξοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία Ολικό Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης + Μη Λειτουργικά Έσοδα - Μη Λειτουργικά Έξοδα Κέρδη Χρήσης Προ Φόρων - Φόρος Εισοδήματος Καθαρά Κέρδη Χρήσης 20 10
Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως Δομή της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης (Κατά Είδος): Πωλήσεις - Κόστος Πωλήσεων (Πωληθέντων): Μικτό Αποτέλεσμα + Λειτουργικά Έσοδα - Λειτουργικά Έξοδα Λειτουργικό Αποτέλεσμα Έσοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία - Έξοδα από Χρηματοοικονομική Λειτουργία Χρηματοοικονομικό Αποτέλεσμα + Μη Λειτουργικά Έσοδα - Μη Λειτουργικά Έξοδα Κέρδη Χρήσης Προ Φόρων - Φόρος Εισοδήματος Καθαρά Κέρδη Χρήσης 21 Άσκηση 1.1 Στον Ισολογισμό: Επιλέξτε την απάντηση σας απεικονίζονται τα έσοδα της επιχείρησης απεικονίζονται τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης απεικονίζεται το ποσό των μετρητών που εισπράττονται από την επιχείρηση απεικονίζεται το ποσό των μετρητών που πληρώνονται από την επιχείρηση 11
Άσκηση 1.2 Τα προπληρωμένα ασφάλιστρα είναι ένας λογαριασμός: Επιλέξτε την απάντηση σας Του Ισολογισμού Της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσεως Της Κατάστασης Ταμιακών Ροών Κανένα από τα παραπάνω 23 Άσκηση 1.3 Ποια είναι η γενικά αποδεκτή σειρά των περιουσιακών στοιχείων και των απαιτήσεων κατά την προετοιμασία του Ισολογισμού; Επιλέξτε την απάντηση σας (1) Κυκλοφορούν Ενεργητικό (2) Πάγιο Ενεργητικό (3) Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (4) Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις (5) Ίδια Κεφάλαια (1) Κυκλοφορούν Ενεργητικό (2) Πάγιο Ενεργητικό (3) Ίδια Κεφάλαια (4) Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις (5) Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (1) Πάγιο Ενεργητικό (2) Κυκλοφορούν Ενεργητικό (3) Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (4) Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις (5) Ίδια Κεφάλαια (1) Πάγιο Ενεργητικό (2) Κυκλοφορούν Ενεργητικό (3) Ίδια Κεφάλαια (4) Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (5) Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις 24 12
Άσκηση 1.4 Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία δεν είναι βραχυπρόθεσμη υποχρέωση; Επιλέξτε την απάντηση σας Ομόλογα Γραμμάτια πληρωτέα Προμηθευτές Φόροι πληρωτέοι 25 Άσκηση 1.5 Τα ίδια κεφάλαια αυξάνονται στην περίπτωση: Επιλέξτε την απάντηση σας ανάληψης κεφαλαίων πραγματοποίησης εξόδων πραγματοποίησης εσόδων όλων των παραπάνω 26 13
Άσκηση 1.6 Η εταιρία Δ πραγματοποιεί έσοδα από παροχή λογιστικών υπηρεσιών στους πελάτες της και εισπράττει το αντίστοιχο ποσό σε μετρητά. Τι είδους μεταβολές θα προκύψουν από αυτή την συναλλαγή; Επιλέξτε την απάντηση σας Αύξηση του Ενεργητικού και των Υποχρεώσεων Μείωση του Ενεργητικού και της Καθαρής Θέσης Αύξηση του Ενεργητικού και της Καθαρής Θέσης Αύξηση του Ενεργητικού και μείωση του Ενεργητικού. 27 Άσκηση 1.7 Ποιος από τους παρακάτω λογαριασμούς δεν είναι λογαριασμός ισολογισμού; Επιλέξτε την απάντηση σας Αποθέματα Κτίρια Ζημιά από πώληση μηχανήματος Δεδουλευμένα έξοδα 28 14
Άσκηση 1.8 Τα εμπορικά σήματα και τα πνευματικά δικαιώματα δεν αποτελούν περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης λόγω της έλλειψης υλικής υπόστασης. Επιλέξτε την απάντηση σας: Σωστό Λάθος 29 Τα προπληρωμένα έξοδα είναι: a) Ποσά τα οποία θα εισπραχθούν στο μέλλον b) Έξοδα τα οποία θα αναγνωριστούν σε μελλοντικές χρήσεις c) Κόστη τα οποία θα προκαλέσουν ταμειακή εκροή στο μέλλον d) Κανένα από τα παραπάνω Η εταιρία A αγοράζει εξοπλισμό και πραγματοποιούνται τα ακόλουθα έξοδα: τιμή τοις μετρητοίς 20.000, έξοδα ασφάλισης κατά τη διάρκεια της μεταφοράς 100, έξοδα εγκατάστασης 400 και έξοδα δοκιμών 50. Ποιο ποσό πρέπει να καταχωρηθεί ως το κόστος κτήσης του εξοπλισμού; a) 20.000 b) 20.400 c) 20.500 d) 20.550 Άσκηση 1.9 30 15
Άσκηση 1.10 Παραδείγματα λειτουργικών εξόδων είναι: ενοίκια, αποσβέσεις, πληρωμή μερισμάτων. Σ Λ Παραδείγματα λοιπών λειτουργικών εσόδων είναι οι επιχορηγήσεις και τα έσοδα από ενοίκια. Σ Λ Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσεως παρουσιάζει την χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης και πιο συγκεκριμένα τα μέσα που της ανήκουν. Σ Λ 31 Άσκηση 1.11 Ο λογαριασμός των προπληρωμένων εξόδων επιβαρύνει τα αποτελέσματα της τρέχουσας χρήσης. Σ Λ Σκοπός της Κ.Α.Χ. είναι η κάλυψη των πληροφοριακών αναγκών μόνο των εκτός της επιχείρησης ενδιαφερομένων μερών. Σ Λ 32 16
Λογαριασμός Το σύνολο των λογαριασμών μίας λογιστικής οντότητας διακρίνεται: Λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού: που εμφανίζονται στις λογιστικές καταστάσεις και καλούνται και πρωτοβάθμιοι. Λογαριασμούς Αναλυτικών Καθολικών: είναι εκείνοι στους οποίους αναλύονται ορισμένοι από τους λογαριασμούς του Γενικού Καθολικού. Διακρίνονται σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους και τεταρτοβάθμιους ανάλογα με το επίπεδο ανάλυσή τους. Οικόπεδα 400 Λογαριασμός Γενικού Καθολικού ή Πρωτοβάθμιος Λογαριασμός Οικόπεδα Α 100 Οικόπεδα Β 200 Οικόπεδα Γ 100 Λογαριασμοί Αναλυτικού Καθολικού του λογαριασμού Οικόπεδα ή Δευτεροβάθμιοι Λογαριασμοί 33 Λογαριασμός 700 Πελάτες Λογαριασμός Γενικού Καθολικού ή Πρωτοβάθμιος Λογαριασμός Πελάτες Εσωτερικού Πελάτες Εξωτερικού 300 Λογαριασμοί Αναλυτικού Καθολικού του λογαριασμού Πελάτες ή Δευτεροβάθμιοι Λογαριασμοί 400 Πελάτης Α Πελάτης Β Πελάτης Χ Πελάτης Υ 100 200 200 200 Τριτοβάθμιοι Λογαριασμοί 34 17
Ημερολόγιο Βήμα 1ο: Ημερολογιακή Εγγραφή Πώληση με Πίστωση Εμπορευμάτων Αξίας 100 Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση (1) 1/10/2011 Πελάτες 1 0 0 Πωλήσεις 1 0 0 Πώληση με Πιστ. Τιμ. Δ.Α. 25 (2) Ταμείο Πωλήσεις (1) 100 100 (1) 35 Ημερολόγιο Βήμα 1ο: Ημερολογιακή Εγγραφή Εξόφληση Υποχρεώσεων σε Προμηθευτές ύψους 50 Ημερ. Αιτιολογία Χρέωση Πίστωση (1) 1/10/2011 Πελάτες 1 0 0 Πωλήσεις 1 0 0 Πώληση με Πιστ. Τιμ. Δ.Α. 25 (2) 2/10/2011 Προμηθευτές 5 0 Ταμείο 5 0 Εξόφληση Προμ. Γραμ Είσπρ. 125 (3) Βήμα 2ο: Ενημέρωση Γενικού Καθολικού Προμηθευτές Ταμείο (2) 50 (1) 100 50 (2) 36 18
Ισοζύγιο Αναλυτικό Ισοζύγιο είναι ένας πίνακας στον οποίο καταγράφονται όλοι οι αναλυτικοί λογαριασμοί ενός Γενικού Λογαριασμού, τα ποσά των χρεώσεων και πιστώσεων και το χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο τους (Πελατών, Προμηθευτών, κλπ.). Πελάτες 65.000 6.500 Πελάτης Νικολάου 30.000 Πελάτης Γεωργίου 20.000 6.000 Πελάτης Νικηφόρου 15.000 500 Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Πελατών Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Νικολάου 30.000 0 30.000 0 Γεωργίου 20.000 6.000 14.000 0 Νικηφόρου 15.000 500 14.500 0 37 Ισοζύγιο Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Πελατών Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Νικολάου 30.000 0 30.000 0 Γεωργίου 20.000 6.000 14.000 0 Νικηφόρου 15.000 500 14.500 0 ΣΥΝΟΛΑ 65.000 6.500 58.500 0 Ισοζύγιο Γενικού Καθολικού Ποσά Υπόλοιπα Χρεώσεως Πιστώσεως Χρεωστικά Πιστωτικά Πελάτες 65.000 6.500 58.500 0 38 19
Ισοζύγιο 39 Άσκηση 1.12 Στις 31/12/20Χ2 στο γενικό καθολικό της επιχείρησης X, ο λογαριασμός αποσβεσμένα μηχανήματα είχε υπόλοιπο 75.000. Στις 30/6/20Χ3 η επιχείρηση πούλησε τα μηχανήματα για 50.000 με κέρδος 40.000. Ο συντελεστής απόσβεσης ήταν 30%. Ζητείται: Να υπολογίσετε το κόστος κτήσης των μηχανημάτων. 40 20
Άσκηση 1.13 Η επιχείρηση Α αγόρασε μηχανήματα αξίας 50.000 με ωφέλιμη ζωή 5 έτη και υπολειμματική αξία 5.000. Η μέθοδος απόσβεσης που χρησιμοποιείται είναι η σταθερή. Το υπόλοιπο του λογαριασμού αποσβεσμένα μηχ/τα στην αρχή του τρίτου έτους λειτουργίας του θα είναι: a) 9.000 b) 18.000 c) 27.000 d) 32.000 Η καθαρή αξία των παγίων ισούται με: a) Το κόστος κτήσης b) Τις συσσωρευμένες αποσβέσεις c) Το κόστος κτήσης μείον τις συσσωρευμένες αποσβέσεις d) Κανένα από τα παραπάνω 41 ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ 42 21
Γενικές Ομάδες Λογαριασμών Ομάδα 1: Ενσώματα και άυλα μη κυκλοφορούντα (πάγια) περιουσιακά στοιχεία. Ομάδα 2: Αποθέματα. Ομάδα 3: Χρηματοοικονομικά και λοιπά περιουσιακά στοιχεία Ομάδα 4: Καθαρή θέση Ομάδα 5: Υποχρεώσεις. Ομάδα 6: Έξοδα και ζημιές Ομάδα 7: Έσοδα και κέρδη Ομάδα 8: Ιδιοπαραγωγή, υποκαταστήματα και αποτελέσματα περιόδου ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Κ. Α. Χ. 43 Κωδικοποίηση Λογ/σμών Η κωδικοποίηση των λογ/σμών γίνεται με βάση τις εξής αρχές: Οι λογ/σμοί κάθε ομάδας λαμβάνουν το πρώτο αραβικό ψηφίο της Ομάδας που ανήκουν. Σε κάθε Ομάδα είναι δυνατόν να σχηματισθούν 10 πρωτοβάθμιοι λογ/σμοί από το 0 έως το 9 Κάθε α βάθμιος λογ/σμός αναπτύσσεται σε β βάθμιους λογ/σμούς (εκατονταδικό σύστημα) Κάθε β βάθμιος λογ/σμός αναπτύσσεται σε γ βαθμίους (εκατονταδικό σύστημα). Ο γενικός τύπος του κωδικών των λογαριασμών του Ε.Γ.Λ.Σ. είναι 44 22