ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚEYMAΤΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Β - T.E.E Ταχ. /νση: Ανδρέα Παπανδρέου 37 Τ.Κ. :15122 Μαρούσι Πληροφορίες: Θ.Μπάρτζη, M. Ιωαννίδου. Τηλ.: 210 3442228 Fax: 210 3442228 e-mail : t09tee17@ypepth.gr Ιστοσελίδα : http://www.ypepth.gr/tee.html Αθήνα 30/07/07 Αρ. Πρωτ. 85047 / Γ2 ΑΠΟΦΑΣΗ ΘΕΜΑ : Αναλυτικό Πρόγραµµα Σπουδών του µαθήµατος «Χηµεία» της Β Τάξης ΕΠΑ.Λ. Έχοντας υπόψη: 1. Το Νόµο 3475/2006 (ΦΕΚ 146, Τεύχος Α ) << Οργάνωση και λειτουργία της δευτεροβάθµιας επαγγελµατικής εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις >>. 2. Την εισήγηση του Τµήµατος ευτεροβάθµιας Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως αυτή διατυπώθηκε µε την υπ αριθµ. 13 / 16-4-2007 Συνεδρίασή του. 3. Την υπ αριθµ. Γ2/ 36620/ 30-03-2007 Υπουργική Απόφαση µε θέµα << Ωρολόγιο Πρόγραµµα της B και Γ Τάξης Ηµερησίων ΕΠΑ.Λ >>. 4. Την εισήγηση του Τµήµατος ευτεροβάθµιας Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, όπως αυτή διατυπώθηκε µε την υπ αριθµ. 18 / 7-6-2007 Συνεδρίασή του, σχετικά µε τα Ωρολόγια Προγράµµατα Σπουδών Β, Γ και Τάξης Εσπερινών ΕΠΑ.Λ. 5. Τις διατάξεις του άρθρου 29α του Ν. 1558/85 (ΦΕΚ 137 Α), όπως συµπληρώθηκε µε το άρθρο 27 του Ν. 2081/92 (ΦΕΚ 154 Α) και 1
τροποποιήθηκε µε το άρθρο 1 παράγρ. 2α του Ν. 2469/97 (ΦΕΚ 38 Α) και το γεγονός ότι από την απόφαση αυτή δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρους του κρατικού προϋπολογισµού. 6. Την αναγκαιότητα καθορισµού Αναλυτικών Προγραµµάτων Σπουδών για την Β Τάξη ΕΠΑ.Λ Αποφασίζουµε : Τον καθορισµό του Προγράµµατος Σπουδών του µαθήµατος «Χηµεία» της Β Τάξης ΕΠΑ.Λ το οποίο θα ισχύσει από το σχολικό έτος 2007-2008 ως εξής: ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ 1. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Άνθρακας ένα µοναδικό στοιχείο µε τόσες ϖολλές ενώσεις 2 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ Χαρακτηριστικές οµάδες Οµόλογες σειρές 3 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ -Να αναφέρει ϖοιες ενώσεις λέγονται οργανικές. -Να αιτιολογεί το µεγάλο αριθµό οργανικών ενώσεων µε βάση τη δοµή του άνθρακα. 4 ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ -Να ταξινοµεί τις οργανικές ενώσεις µε βάση τη χαρακτηριστική οµάδα (οµόλογες σειρές ) και να γράφει τους γενικούς µοριακούς τύϖους των κυριότερων οµόλογων σειρών καθώς και τους µοριακούς τύϖους διαφόρων µελών τους. -Να ονοµάζει τις βασικές κατηγορίες άκυκλων οργανικών ενώσεων µε βάση τους κανόνες της IUPAC. Κατασκευή οργανικών µορίων µε ϖλαστικά µοντέλα 2
5 ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ -Να αναφέρει τι λέγεται ισοµέρεια καθώς και τα είδη της ισοµέρειας. -Να βρίσκει τα άκυκλα συντακτικά ισοµερή ϖου αντιστοιχούν σε δοσµένο Μ.Τ. (µε 3-5 άνθρακες). -Να αναφέρει την κλασική διαδικασία ανάλυσης µιας οργανικής ένωσης (ϖοιοτική ανάλυση, ϖοσοτική ανάλυση, εύρεση Ε.Τ. υϖολογισµός Μ.Β., εύρεση Μ.Τ., ). 2. ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ 1 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ-ΚΑΥΣΙΜΑ Προϊόντα του ϖετρελαίου κυριότερα ϖροϊόντα του Βενζίνη και είδη της ϖετρελαίου και ορισµένες Καύση-καύσιµα χρήσεις τους. διάφορα είδη της βενζίνης ως βασικού καυσίµου, καθώς και τρόϖους βελτίωσης της ϖοιότητάς της (ϖυρόλυσηαναµόρφωση). -Να αναφέρει για το φαινόµενο της καύσης και για τα καύσιµα. 2 ΝΑΦΘΑ- ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΑ -Να αναφέρει τη χρησιµότητα της νάφθας ως ϖρώτης ύλης της βιοµηχανίας των ϖετροχηµικών. -Να αναγνωρίζει τους βασικούς υδρογονάνθρακες της ϖετροχηµικής βιοµηχανίας, καθώς και 3
3 ΑΛΚΑΝΙΑ Μεθάνιο 4 ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ- ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ 5 ΑΛΚΕΝΙΑ-ΑΛΚΙΝΙΑ Αιθένιο Γενικά για τα αλκένια Αιθίνιο Γενικά για τα αλκίνια τα ϖοικίλα ϖροϊόντα της ϖετροχηµικής βιοµηχανίας. -Να αναφέρει την ϖροέλευση, τις ιδιότητες- ϖαρασκευές (γράφοντας τις εξισώσεις) και χρήσεις του µεθανίου. -Να αναφέρει µερικές βασικές γενικές ϖαρασκευές και χηµικές ιδιότητες των αλκανίων (γράφοντας τις εξισώσεις). -Να αναφέρει για τη σύσταση των καυσαερίων των αυτοκινήτων και για το ρόλο τους στη ρύϖανση του ϖεριβάλλοντος. -Να αναφέρει και να εϖεξηγεί το ρόλο των καταλυτών των αυτοκινήτων στη µείωση των ρύϖων. -Να αναφέρει ορισµένες βασικές ϖαρασκευές, ιδιότητες (ϖροσθήκη- ϖολυµερισµός) και χρήσεις του αιθενίου και γενικότερα των αλκενίων, γράφοντας τις εξισώσεις. -Να αναφέρει ορισµένες βασικές ϖαρασκευές, ιδιότητες (ϖροσθήκη, ϖολυµερισµός, αντικατάσταση) και χρήσεις του αιθινίου και γενικότερα των αλκινίων, γράφοντας τις εξισώσεις. Το φυσικό αέριο στην Ελλάδα ϖλεονεκτήµατα- µειονεκτήµατα. Ερευνα για τα είδη ρύϖανσης της ϖεριοχής σας. 4
6 ΒΕΝΖΟΛΙΟ Παρασκευές Ιδιότητες Χρήσειςφυσιολογική δράση 7 ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Ρύϖανση αϖό τα καυσαέρια Φαινόµενο θερµοκηϖίου Τρύϖα όζοντος -Να αναφέρει τον τύϖο, τις ϖαρασκευές, τις ιδιότητες και τη φυσιολογική δράση του βενζολίου. Να αναφέρει-αναλύει: -Τους ϖαράγοντες ϖου ευνοούν το φαινόµενο της ατµοσφαιρικής ρύϖανσης -Το φαινόµενο του θερµοκηϖίου και τις συνέϖειές του - Το φαινόµενο της «τρύϖας» του όζοντος και τις συνέϖειές του. 3. ΑΛΚΟΟΛΕΣ-ΦΑΙΝΟΛΕΣ 1 ΑΛΚΟΟΛΕΣ Εργαστηριακή άσκηση 1 Γενικά-ταξινόµηση -Να ταξινοµεί τις Παρασκευή και οξείδωση Παρασκευές- Αλκοολική ζύµωση αλκοόλες (α. ϖρωτοταγείς, αιθανόλης (Αλκοολοτέστ). Ιδιότητες δευτεροταγείς, Προϊόντα οξείδωσης (καρβονυλικές ενώσεις), αφυδάτωσης (αιθέρες) των αλκοολών τριτοταγείς, β. µονοσθενείς, ϖολυσθενείς). -Να αναφέρει ορισµένες βασικές Οινοϖνευµατώδη ϖοτά, συνέϖειες αϖό την υϖερβολική χρήση τους. Χαρακτηριστικές ϖαρασκευές, ιδιότητες ιδιότητες των (εστεροϖοίηση, Εργαστηριακή άσκηση 2 καρβονυλικών οξείδωση, αφυδάτωση) Παρασκευή και ανίχνευση ενώσεων των κορεσµένων αλδεϋδών-αντιδραστήρια µονοσθενών αλκοολών Tollens (σχηµατισµός µε αναφορά κυρίως στην αιθανόλη, κατόϖτρου Ag) και Fehling. γράφοντας τις εξισώσεις. -Να αναφέρει ορισµένες ιδιότητες (ϖροσθήκη, αναγωγική δράση, ϖολυµερισµός) των καρβονυλικών ενώσεων. 5
2 ΦΑΙΝΟΛΗ Παρασκευές Ιδιότητες Χρήσεις -Να αναφέρει µερικές χρήσεις της αιθανόλης, του διαιθυλαιθέρα και της φορµαλδεΰδης. -Να αναφέρει ϖαρασκευές, ιδιότητες της φαινόλης γράφοντας τις εξισώσεις καθώς και τις χρήσεις των φαινολών. 3. ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ 1 ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ Εργαστηριακή άσκηση 3 Γενικάταξινόµηση Όξινος χαρακτήρας. Οξικό οξύ Βενζοϊκό οξύ Καρβοξυλικά οξέα και Γαλακτικό οξύ καθηµερινή ζωή. -Να ταξινοµεί τα καρβοξυλικά οξέα. -Να αναφέρει ορισµένες βασικές ϖαρασκευές και ιδιότητες των κορεσµένων µονοκαρβοξυλικών οξέων (µε αναφορά στο οξικό οξύ), του βενζοϊκού και του γαλακτικού γράφοντας τις αντίστοιχες χηµικές εξισώσεις και αναφέροντας ορισµένες χρήσεις τους. Εργαστηριακή άσκηση 4 Παρασκευή εστέρα. 5. ΒΙΟΜΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΜΟΡΙΑ 1 Υ ΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Εργαστηριακή άσκηση 5 Είδη -Να διακρίνει τα είδη Ανίχνευση Χηµική συµϖεριφορά υδατανθράκων. υδατανθράκων. Βιοχηµικός ρόλος, θρεϖτική αξία των υδατανθράκων -Να αναφέρει τις διαφορές των διαφόρων ειδών στη χηµική συµϖεριφορά τους. -Να αναφέρει το βιοχηµικό ρόλοθρεϖτική αξία των υδατανθράκων. 2 ΛΙΠΗ, ΕΛΑΙΑ- ΣΑΠΟΥΝΙΑ Είδη λιϖών και ελαίων Βιοχηµικός ρόλος, θρεϖτική αξία των λιϖών και ελαίων -Να διακρίνει τα διάφορα είδη λιϖών και ελαίων. -Να αναφέρει το βιοχηµικό ρόλοθρεϖτική αξία των Εργαστηριακή άσκηση 6 Παρασκευή σαϖουνιού Χρώµατα και αρώµατα στη ζωή µας Φεροµόνες µόρια 6
Σαϖούνια, συνθετικά αϖορρυϖαντικά Αϖορρυϖαντική δράση σαϖουνιών 3 ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Αµινοξέα, ϖρωτεΐνες Βιοχηµικός ρόλος ϖρωτεϊνών 4 ΠΟΛΥΜΕΡΗ, ΠΛΑΣΤΙΚΑ Είδη ϖολυµερών Ιδιότητες ϖολυµερών 5 ΥΦΑΝΣΙΜΕΣ ΙΝΕΣ Είδη ινών Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα των διαφόρων ινών λιϖών και ελαίων. -Να εξηγεί την αϖορρυϖαντική δράση των σαϖουνιών, τα µειονεκτήµατά τους και την αντικατάστασή τους αϖό τα συνθετικά αϖορρυϖαντικά. δοµικά συστατικά των ϖρωτεϊνών (αµινοξέα). -Να αναφέρει το βιοχηµικό ρόλο των ϖρωτεϊνών. διάφορα είδη των ϖρωτεϊνών, ανάλογα µε το λειτουργικό ρόλο τους. -Να αναφέρει και διακρίνει τα διάφορα είδη ϖολυµερών και τις χαρακτηριστικές ιδιότητες κάθε είδους. διάφορα είδη ινών (φυσικές-συνθετικές) και τα ϖλεονεκτήµατα- µειονεκτήµατά τους. εϖικοινωνίας-εφαρµογές. Εργαστηριακή άσκηση 7 Παρασκευή nylon. Τα ϖλαστικά και το ϖεριβάλλον: Συνέϖειες-ανακύκλωση. Η απόφαση αυτή να δηµοσιευτεί στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως. Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ 7