ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑ.Λ. Β 17 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Στο παραπάνω κείµενο ο συγγραφέας κάνει λόγο για την απόσχιση του ανθρώπου από το περιβάλλον του. Αρχικά, αναφέρει ότι η τάση του ανθρώπου για αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες αποδίδεται στη µοναξιά που νιώθει. Παράλληλα, τονίζει ότι είναι αδύνατη η επικοινωνία µε αυτή τη ζωή σε αντίθεση µε αυτή που θάλλει γύρω µας. Στη συνέχεια, δηλώνει εµφατικά το δισυπόστατο της ανθρώπινης ύπαρξης καθώς αφενός ο ίδιος ο άνθρωπος διέπρεψε µε τη γνώση των επιστηµών, αφετέρου η πορεία του υπήρξε καταστροφική µε τους πολέµους και την ασέβεια που επέδειξε στο περιβάλλον. Επιπροσθέτως, επισηµαίνει ότι ο άνθρωπος πρέπει να επικεντρωθεί στην επικοινωνία του στη Γη, µολονότι η αυξηµένη της συχνότητα οδηγεί στην αλλοτρίωσή του. Τέλος, καταλήγει στο συµπέρασµα ότι η σωτηρία θα επέλθει µε τη στροφή στην ανθρωπιστική παιδεία και ότι η δικαίωση του ανθρώπινου γένους θα πραγµατοποιηθεί µε την υπέρβαση της µοναξιάς προσδίδοντας έτσι πραγµατική αξία στη ζωή σε όλες τις διαστάσεις της. Β1. Όσο η επικοινωνία πυκνώνει µε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα, τόσο η µοναξιά µας, η ανθρώπινη, µεγαλώνει και η αποξένωση κυριαρχεί. Είναι γεγονός, ότι η σηµερινή εποχή χαρακτηρίζεται απο µια πρωτόγνωρη τεχνολογική έκρηξη σε όλους τους τοµείς και ειδικότερα στον τοµέα της επικοινωνίας. Πιο συγκεκριµένα, η χρήση των κινητών τηλεφώνων, του διαδικτύου και του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου σαφώς και εκµηδενίζει τις αποστάσεις όπως επίσης µεταδίδει πληροφορίες σε όλα τα µήκη και πλάτη της γης. Ωστόσο, η εκτεταµένη χρήση τους και η υπερβολική προσκόλληση σε αυτά υποβιβάζουν τη γνήσια και αληθινή επικοινωνία και αντικαθιστούν τις διαπροσωπικές επαφές. Η ζωντάνια και η αµεσότητα παραχωρούν τη θέση τους στην «απρόσωπη οθόνη» χωρίς συναισθήµατα και ψυχική
επαφή. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσµα ο άνθρωπος να αλλοτριώνεται, να νιώθει «ολοµόναχος, ξένος, παντάξενος», να χάνεται στις µεγάλες αρτηρίες της τεχνολογίας. Β2. α) Τα δοµικά µέρη της παραγράφου είναι τα ακόλουθα: Θεµατική περίοδος: «Αποκαλύπτεται όµως... διπλή υπόσταση». Λεπτοµέρειες - Σχόλια: «Από τη µια... τα θέµατα των συµφερόντων του». Κατακλείδα: «Η υπερφίαλη αυτή στάση... της δικής του υπάρξεως». β) Τα τέσσερα παραδείγµατα µεταφορικής χρήσης του λόγου είναι τα ακόλουθα: «Περιµένει λοιπόν ένα χέρι βοηθείας και παρηγοριάς από τους πλανήτες και τα µακρινά άστρα» (Παράγραφος 1η). «... η ζωή όµως γύρω µας ανθίζει» (Παράγραφος 2η). «... γέννησε αριστουργηµάτα στο λόγο και στην τέχνη» (Παράγραφος 3η) «... η γη... έχει επουλώσει τις πληγές στις θάλασσες...» (Παράγραφος 6η). Β3. α) ταυτόχρονα = συγχρόνως, παράλληλα, σύγχρονα γέννησε = δηµιούργησε αισθανθεί = νιώσει πληθαίνουν = αυξάνονται, πολλαπλασιάζονται ανάλγητη = άπονη β) ανούσια ουσιώδης, σηµαντική εµφανίζεται εξαφανίζεται, χάνεται ανέφικτη εφικτή πυκνώνει αραιώνει υψηλά χαµηλά Β4. α) Αξίζει να σηµειωθεί ότι ο συγγραφέας διατυπώνει µια ρητορική ερώτηση. Αρχικά, µε τη χρήση του ερωτηµατικού επιθυµεί να προβληµατίσει τον αναγνώστη, να κεντρίσει το ενδιαφέρον του, ενώ συγχρόνως επιτυγχάνεται α µεσότητα, ζωντάνια,
παραστικότητα και δίνει έµφαση στα λεγόµενά του. Επιπροσθέτως, εκφράζει την απορία του σχετικά µε τον προβληµατισµό του για την ενασχόληση και αναζήτηση του ανθρώπου για άλλους κόσµους. Η χρήση τις διπλής παύλας στη συγκεκριµένη πρόταση παίζει παρενθετικό ρόλο. Επιπλέον, προσδίδει έµφαση και µε τη χρήση της ο συγγραφέας εκφράζει την αντίθετη τάση που κυριαρχεί στις µέρες µας. β) Από την άλλη, από τον ίδιο τον άνθρωπο σφραγίζεται η ιστορική πορεία του µε πολέµους και αγριότητες, θεοποιούνται τα υλικά αγαθά και συντηρούνται η αδικία και οι ανισότητες. Γ. Παραγωγή λόγου. ΤΙΤΛΟΣ : ΠΡΟΛΟΓΟΣ : ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ : ΡΑΣΗ - ΑΝΤΙ ΡΑΣΗ Στη σύγχρονη εποχή, εποχή αέναων αλλαγών και τεχνολογικών επιτευγµάτων, κάνει αισθητή την παρουσία του το φαινόµενο της έλλειψης σεβασµού στο φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για ένα φαινόµενο αλληλένδετο µε τη βιοµηχανική και τεχνολογική ανάπτυξη, το οποίο έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, ώστε η ανθρώπινη ζωή να γνωρίζει τις αρνητικές συνέπειές του. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ : Πριν γίνει λόγος για τους τρόπους µε τους οποίους µπορεί να αποκαταστήσει ο άνθρωπος τη σχέση του µε το περιβάλλον, αξίζει να αναφερθούν οι επιπτώσεις που έχει η συµπεριφορά του ανθρώπου σε αυτό. 1ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ : 1. Καταστροφή χλωρίδας και πανίδας. 2. Εξάντληση φυσικών πόρων. 3. Χρησιµοποίηση ευρύτατων υλικών που δεν αποικοδοµούνται.
4. Μόλυνση υδάτων κόσµου από βιοµηχανικά απόβλητα και πετρελαιοκηλίδες. 5. άση γίνονται παρανάλωµα της φωτιάς, οικοπεδοποιούνται, ενώ παράλληλα οι πνεύµονες οξυγόνου ολοένα και λιγοστεύουν. 6. Μεγαλουπόλεις αργοπεθαίνουν και βυθίζονται στην ασχήµια µε την άναρχη δόµηση. 7. Η ατµόσφαιρα ρυπαίνεται και απειλεί µε αποριόριστες καταστροφές ( µνηµεία, σωµατική υγεία ). 8. Η αύξηση του αριθµού των πυρηνικών δοκιµών υποδηλώνει έλλειψη ευαισθησίας πάνω σε θέµατα προστασίας του περιβάλλοντος. 9. Αύξηση θανάτων ( αυξηµένη νοσηρότητα ιδιαίτερα στα µεγάλα αστικά κέντρα ). 10. Επίδραση στην ψυχοπνευµατική ισορροπία του ατόµου ( αλλοίωση της προσωπικότητας του ανθρώπου ). ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ : Είναι αναµφισβήτητη πραγµατικότητα η αρχή του τέλους για τη φύση. Γι' αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να προταθούν τρόποι για την αποκατάσταση της σχέσης του ανθρώπου µε το φυσικό περιβάλλον. 2ο ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΤΡΟΠΟΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ : 1. Περιβαλλοντική αγωγή ( καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης ). 2. Προγραµµατισµένη βιοµηχανική ανάπτυξη. 3. Αυστηρές ποινές για τους παραβάτες. 4. Αξιοποίηση εναλλακτικών µορφών ενέργειας ( ήλιος, αέρας ). 5. Βιολογικός καθαρισµός. 6. Αποκέντρωση πληθυσµιακή ( αντιστροφή του µοντέλου του υδροκεφαλισµού ). 7. Αλλαγή των προσανατολισµών της κοινωνίας ( συλλογική αντίληψη ότι η ποσοτική ανάπτυξη έφθασε στα όριά της και ότι είναι επιτακτική ανάγκη να τεθεί κάποιος έλεγχος σε αυτή. Μόνο έτσι θα µπορέσουµε ίσως να ξαναβρούµε τη χαµένη ποιότητα ζωής. ΕΠΙΛΟΓΟΣ : Μπορούµε να ελπίζουµε σε περιορισµό της εξάπλωσης του νοσηρού φαινοµένου της έλλειψης σεβασµού στο φυσικό περιβάλλον και σε κάποια βελτίωση
της κατάστασης, αν δεν εξακολουθήσουµε να αδρανούµε µπροστά στο πρόβληµα, αλλά προβούµε αποφασιστικά στη λήψη ορθών µέτρων για την έγκαιρη αντιµετώπισή του. Όποια µέτρα όµως κι αν ληφθούν, δεν θα είναι αποτελεσµατικά, αν δεν στοχεύουν στην εξάλειψη των βαθύτερων αιτιών που προκαλούν το φαινόµενο. Και αυτά δεν µπορεί να είναι άλλα από την προσπάθεια του καθενός ξεχωριστά αλλά και συλλογικά. Επιµέλεια : Γιόρτσιου Χρυσάνθη Ιστορικός