ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΧΕΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... - 1-1.1 Τίτλος έργου ή δραστηριότητας...- 1-1.2 Είδος και μέγεθος του έργου...- 2-1.3 Γεωγραφική θέση και διοικητική υπαγωγή έργου...- 3-1.4 Κατάταξη του έργου...- 4-1.5 Φορέας του έργου...- 4-1.6 Περιβαλλοντικός μελετητής για την τροποποίηση του έργου...- 5 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ... - 6-2.1 Συνοπτική τεχνική περιγραφή του αδειοδοτημένου έργου...- 6-2.2 Εξέλιξη αδειοδοτημένου έργου...- 9 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ... - 11-3.1 Αναλυτική περιγραφή της τροποποίησης του έργου...- 11-3.2 Τεχνική σύγκριση περιβαλλοντικά εγκεκριμένου και προτεινόμενου έργου...- 15-3.3 Αναλυτική περιγραφή κύριων βοηθητικών και επιμέρους υποστηρικτικών/συνοδών εγκαταστάσεων και έργων...- 20-3.4 Παρουσίαση των εναλλακτικών λύσεων που εξετάστηκαν για το προτεινόμενο έργο...- 21-3.5 Κατασκευή προτεινόμενων έργων...- 24-3.6 Εκτιμώμενο ισοζύγιο χωματισμών...- 25-3.7 Προτεινόμενο πρόγραμμα παρακολούθησης...- 25 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ... - 26-4.1 Μεταβολές θεσμικού πλαισίου που διέπει τις χρήσεις γης και τους όρους δόμησης στην περιοχή του έργου και σχετική συμβατότητα του έργου με αυτές...- 26-4.2 Τυχόν τροποποιήσεις που έχουν επέλθει μετά την αρχική περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου ή έκδοση νέων διατάξεων που αφορούν σε θεσμοθετημένα όρια εκπομπών ρύπων στο σύνολο των περιβαλλοντικών μέσων και παραμέτρων που σχετίζονται με την κατασκευή ή/και λειτουργία του έργου...- 27-4.3 Τυχόν τροποποιήσεις σε θεσμοθετημένες κανονιστικές διατάξεις ή έκδοση νέων που σχετίζονται με την κατασκευή ή την λειτουργία του έργου...- 27-4.4 Τεκμηρίωση της συμβατότητας της αιτούμενης τροποποίησης του έργου και του τρόπου λειτουργίας του με τις τροποποιήσεις που έχουν επέλθει στις θεσμοθετημένες δεσμεύσεις...- 28 - KΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ... - 29-5.1 Κλίμα - Βιοκλίμα...- 29-5.2 Γεωμορφολογία...- 30-5.3 Γενικές Γεωλογικές συνθήκες...- 31-5.4 Υδατικοί πόροι...- 35-5.5 Οικοσυστήματα - Βλάστηση - Χλωρίδα...- 38-5.6 Πανίδα...- 40-5.7 Προστατευόμενες - Οικολογικά ευαίσθητες περιοχές...- 41-5.8 Τοπίο και αισθητικό περιβάλλον...- 44-5.9 Δημογραφικά στοιχεία - Κοινωνικά χαρακτηριστικά...- 46-5.10 Κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον...- 47-5.11 Στοιχεία παραγωγής...- 49-5.12 Υφιστάμενες χρήσεις...- 50-5.13 Πολεοδομικές - Χωροταξικές ρυθμίσεις...- 52-5.14 Τεχνικές Υποδομές...- 54-5.15 Αρχαιολογικοί χώροι - Μνημεία...- 58-5.16 Ατμοσφαιρικό Περιβάλλον...- 61-5.17 Ακουστικό Περιβάλλον...- 63 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ... - 67-6.1 Πρόγραμμα Παρακολούθησης...- 67 - ENVECO A.E.
6.2 Πορίσματα του αρχικώς επιβληθέντος προγράμματος παρακολούθησης με ειδικότερη έμφαση σε στοιχεία του που απαιτούν τροποποίηση ή/και επανασχεδιασμό...- 69-6.3 Πορίσματα τακτικών και έκτακτων περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων που διεξήχθησαν στο έργο ή τη δραστηριότητα κατά την διάρκεια ισχύος της προς τροποποίηση ΑΕΠΟ...- 70 - KΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ - 73-7.1 Γεωμορφολογία - Έδαφος - Τοπίο...- 73-7.2 Υδατικοί πόροι...- 74-7.3 Οικοσυστήματα - Χλωρίδα - Πανίδα...- 74-7.4 Χρήσεις Γης - Οικιστικό - Κοινωνικοοικονομικό Περιβάλλον - Υποδομές...- 75-7.5 Αρχαιολογικοί χώροι και Πολιτιστική Κληρονομιά...- 76-7.6 Ατμοσφαιρικό περιβάλλον...- 77-7.7 Ακουστικό περιβάλλον...- 77 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ... - 78-8.1 Γεωμορφολογία - Έδαφος - Τοπίο...- 78-8.2 Υδατικοί πόροι...- 79-8.3 Οικοσυστήματα - Χλωρίδα - Πανίδα...- 79-8.4 Χρήσεις Γης - Οικιστικό - Κοινωνικοοικονομικό Περιβάλλον - Υποδομές...- 80-8.5 Αρχαιολογικοί χώροι και πολιτιστική κληρονομιά...- 81-8.6 Ατμοσφαιρικό περιβάλλον...- 82-8.7 Ακουστικό περιβάλλον...- 82-8.8 Πρόγραμμα παρακολούθησης σχετικό με την αιτούμενη τροποποίηση...- 82 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΕΠΟ... - 83-9.1 Συμπεράσματα από την εκτίμηση της διαφοροποίησης των επιπτώσεων μεταξύ της περιβαλλοντικά εγκεκριμένης και της προτεινόμενης χάραξης...- 83-9.2 Προτεινόμενο Σχέδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και εφαρμογής των προτεινόμενων μέτρων αποφυγής και αντιμετώπισης των επιπτώσεων της αιτούμενης τροποποίησης...- 84-9.3 Προτάσεις τροποποίησης των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων του οδικού άξονα...- 88 - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ Παράρτημα Ι: Έγγραφα Παράρτημα ΙΙ: Φωτογραφική Τεκμηρίωση Παράρτημα ΙΙΙ: Χάρτες και Σχέδια Παράρτημα IV: Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ENVECO A.E.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΧΑΡΤΩΝ α/α Τίτλος Χάρτη/ Σχεδίου Κλίμακα Περιβαλλοντικοί χάρτες 1. Χάρτης Προσανατολισμού 1:25.000 2. Χάρτης Προστατευόμενων - Οικολογικά Ευαίσθητων Περιοχών 1:25.000 3. Χάρτης Τύπων Οικοτόπων - Χρήσεων Γης 1:5.000 4. Οριζοντιογραφία Προτεινόμενης και Περιβαλλοντικά Εγκεκριμένης Χάραξης 1:2.500 Τεχνικά Σχέδια Εγκεκριμένη χάραξη 5. Οριζοντιογραφία Χ.Θ. 4+500-5+000 Σημείωση: το εν λόγω σχέδιο ισχύει μέχρι τη Χ.Θ. 4+700, ακολούθως ισχύει το επόμενο 1:500 σχέδιο 6. Σήραγγα Τ2, Οριζοντιογραφία, Μέρος 1/4 1: 2000 7. Μηκοτομή Η403 4+000-5+000 Αριστερός Κλάδος Σημείωση: το εν λόγω σχέδιο ισχύει από τη Χ.Θ. 3+900 έως τη Χ.Θ. 4+850 1: 1.000/ 1: 200 8. Μηκοτομή Η403 4+009,31-4+997,21 Δεξιός Κλάδος Σημείωση: το εν λόγω σχέδιο ισχύει από τη Χ.Θ. 3+900 έως τη Χ.Θ. 4+850 1: 1.000/ 1: 200 Προτεινόμενη χάραξη Κατολίσθηση Ορύγματος Η403, Οριστική Γεωτεχνική Μελέτη Σταθεροποίησης και Αποκατάστασης Κατολίσθησης 9. Οριζοντιογραφία 1:5000 10. Διατομές 466-468 1: 200 11. Διατομές 470-472 1: 200 12. Διατομές 474-476 1: 200 13. Ανάπτυγμα όψης 1: 200 14. Μηκοτομές Πλευρικών Ορίων 1: 200 ENVECO A.E.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Τίτλος έργου ή δραστηριότητας Ο παρόν «Φάκελος Τροποποίησης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων» αφορά τις εργασίες σταθεροποίησης και αποκατάστασης της κατολίσθησης του ορύγματος Η403 του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης. Οι εν λόγω εργασίες αφορούν το νότιο πρανές του αυτοκινητόδρομου μεταξύ των Χ.Θ. 4+550 - Χ.Θ. 4+800. Ο αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης έχει συνολικό μήκος 11,6km περίπου (Χ.Θ. 0+000 - Χ.Θ. 11+600). Όσον αφορά το περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο έργο του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης επισημαίνονται τα εξής: Για το έργο έχουν εκδοθεί Περιβαλλοντικοί Όροι σύμφωνα με την από 05/08/2002 Α.π. 85884 ΚΥΑ «Έγκριση περιβαλλοντικών όρων του έργου Κατασκευή και λειτουργία του αυτοκινητόδρομου Λάρισας Θεσσαλονίκης: Τμήμα Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης». Σύμφωνα με τους Περιβαλλοντικούς Όρους, το έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του Αυτοκινητόδρομου Λάρισα - Θεσσαλονίκη, τμήμα: Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης μήκους 11,6 km περίπου. Η αρχή της χάραξης (Χ.Θ. 0+000) είναι η Χ.Θ. 8+700 του προηγούμενου τμήματος (2 ο Υποτμήμα «Πέρας κόμβου Συκουρίου Πέρας κόμβου Τεμπών») και τέλος η Χ.Θ. 11+600 που είναι η αφετηρία του επόμενου υποτμήματος (Β έξοδος Τεμπών - Πυργετός). Η χάραξη αρχικά καθορίστηκε να γίνει σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση Ζ2, όπως περιγράφεται στην εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Με την από 20/08/2003 Α.π. 132055 ΚΥΑ «Τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το οδικό έργο Αυτοκινητόδρομος Λάρισα - Θεσσαλονίκη, τμήμα Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης» ορίζεται ότι η χάραξη θα γίνει σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση Ζ(Ζ1), η οποία μετά τη Χ.Θ. 3+850 (έξοδος της σήραγγας Σ1 μήκους 1915 m περίπου) ταυτίζεται με τη λύση Ζ2, όπως περιγράφεται στην εγκεκριμένη Μ.Π.Ε. του έργου. Με την από 23/02/2005 Α.π. 141512 ΚΥΑ «Ανανέωση περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία του τμήματος Μαλιακός Κλειδί του Αυτοκινητόδρομου Πάτρας Αθήνας Θεσσαλονίκης Ευζώνων (ΠΑΘΕ)» εκδόθηκε η απόφαση της παράτασης ισχύος, έως την 31/12/2015 της από 05/08/2002 Α.π. 85884 ΚΥΑ με θέμα την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του τμήματος Α.Κ. Τεμπών Α.Κ. Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου Λάρισας Θεσσαλονίκης, όπως τροποποιήθηκε με την με Α.Π. 132055/20.08.2003 ΚΥΑ. Με την από 28/11/2006 Α.π. 106468/ απόφαση ΕΥΠΕ «Τροποποίηση σχεδιασμού στη Βόρεια Έξοδο Τεμπών του Αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ» εγκρίθηκαν μικροτροποποιήσεις στο σχεδιασμό στη βόρεια έξοδο Τεμπών, με στόχο τη διατήρηση μεγαλύτερου αριθμού πλατάνων. Με την από 01/08/2011 Α.Π. οικ. 201977 ΚΥΑ «Τροποποίηση της ΚΥΑ με α.π. οικ.85884/5.8.2002 με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ με ENVECO A.E. - 1 -
α.π.132055/20.8.2003» εγκρίθηκαν οι εξής τροποποιήσεις στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη: o το σύνθετο τεχνικό έργο διέλευσης του αυτοκινητοδρόμου υπεράνω του αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης, της σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων και της υφιστάμενης εθνικής οδού, που παραλλάσσεται, μεταξύ των ΧΘ 0+600 και 1+320, o οι εγκαταστάσεις εξαερισμού έκτακτης ανάγκης στη μεγαλύτερη εκ των δύο σηράγγων, οι οποίες αποτελούνται από δύο φρέατα με τις οδούς πρόσβασης σε αυτά, καθώς και μια σήραγγα εξαερισμού που κατασκευάζεται από μέσα προς τα έξω χωρίς εξωτερική οδοποιία πρόσβασης, o τα κτίρια ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και δραστηριοτήτων λειτουργίας των δύο σηράγγων, οι χώροι προσωρινής στάθμευσης οι μικροτροποποιήσεις λόγω ωρίμανσης του σχεδιασμού (οριζοντιογραφικές, μηκοτομικές διατομή σηράγγων κλπ.) και η προσαρμογή της υφιστάμενης εθνικής οδού περί τη ΧΘ 0+400. Τέλος, με την από 06-11-2008 Α.Π. 109038/απόφαση ΕΥΠΕ «Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής εργοταξιακών και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων για την κατασκευή του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ» αδειοδοτήθηκαν περιβαλλοντικά οι συνοδές εγκαταστάσεις για την κατασκευή του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ. 1.2 Είδος και μέγεθος του έργου Το περιβαλλοντικά αδειοδοτημένο έργο αφορά την κατασκευή και λειτουργία αυτοκινητόδρομου στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης, μήκους 11,6km περίπου (Χ.Θ. 0+000 - Χ.Θ. 11+600). Το υπό μελέτη τμήμα του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ προβλέπεται με την ολοκλήρωση του να αντικαταστήσει το αντίστοιχο τμήμα της Εθνικής Οδού Νο 1 στην περιοχή των Τεμπών. Η σύνδεση του αυτοκινητόδρομου με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο θα πραγματοποιείται με τους κόμβους Τεμπών και Ραψάνης που βρίσκονται στην είσοδο και την έξοδο της κοιλάδας των Τεμπών. Οι προτεινόμενες εργασίες σταθεροποίησης και αποκατάστασης της κατολίσθησης του ορύγματος Η403 αφορούν το νότιο πρανές του αυτοκινητόδρομου σε μήκος περί τα 250m (Χ.Θ. 4+550 - Χ.Θ. 4+800), ενώ το συνολικό εμβαδόν της έκτασης όπου προτείνονται έργα ανέρχεται σε 24,4 στρέμματα περίπου. Συνοπτικά, τα προτεινόμενα έργα περιλαμβάνουν τα εξής: Εκσκαφές αποφόρτισης και κατασκευή πλατύσματος σε απόσταση 59,0m από τον άξονα της οδού, στο υψόμετρο +42,0, ενώ στη συνέχεια διαμορφώνεται πρανές με κλίση υ:β=1:2 έως το υψόμετρο +74,2. Στη θέση αυτή δημιουργείται βαθμίδα πλάτους 5,0m. Η βαθμίδα αυτή εκτείνεται σε όλο το μήκος του νέου πρανούς και συνδέεται με την υφιστάμενη αγροτική οδό. Για την αποκατάσταση της κατολίσθησης σχεδιάσθηκε αντίβαρο στον πόδα του ορύγματος, μεγίστου ύψους 5.0m. Η αποφόρτιση της ολισθαίνουσας μάζας περιλαμβάνει την εκσκαφή του ENVECO A.E. - 2 -
ορύγματος και του φυσικού πρανούς αρχικά οριζόντια σε μέγιστη απόσταση 62,0m από τον άξονα της οδού, και στη συνέχεια με κλίση υ:β=1:2. Τοποθετείται μία σειρά πασσάλων σε απόσταση 59,0m στο πλάτωμα που δημιουργείται κατά τις εκσκαφές της αποφόρτισης. Οι πάσσαλοι συνδέονται με ενιαίο κεφαλόδεσμο, ο οποίος τοποθετείται σε ενιαίο υψόμετρο +43,0. Για την εξυπηρέτηση των παρακείμενων ιδιοκτησιών προβλέπεται η μετακίνηση του υφιστάμενου αγροτικού δρόμου. Το νέο όρυγμα σχεδιάσθηκε με κλίση πρανών υ:β=1:1, υποστηριζόμενο από παθητικές αγκυρώσεις και θα πρέπει να επενδυθεί με συρματόπλεγμα ενίσχυσης, τοποθετούμενο κάτω από τις κεφαλές των αγκυρίων. Ο σχεδιασμός του κατάντη πασσαλοδιαφράγματος πραγματοποιήθηκε για αντιστηριζόμενο ύψος 2,5m με στάθμη κεφαλόδεσμου σε υψόμετρο +43,0. Ο σχεδιασμός του ανάντη πασσαλότοιχου πραγματοποιήθηκε για μέγιστο αντιστηριζόμενο ύψος 7,5m, Ο κεφαλόδεσμος τοποθετήθηκε σε διαφορετικά υψόμετρα μεταξύ +77,45 και +80,60, προκειμένου να υλοποιηθεί η μετακίνηση της αγροτικής οδού στα ανάντη πριν τις εκσκαφές αποφόρτισης. 1.3 Γεωγραφική θέση και διοικητική υπαγωγή έργου 1.3.1 Θέση - Διοικητική υπαγωγή έργου Η περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης διέρχεται από τους Δήμους Τεμπών και Αγιάς και πιο συγκεκριμένα από τις Δημοτικές Ενότητες Μακρυχωρίου, Αμπελακίων και Ευρυμενών. Η ευρύτερη περιοχή του έργου υπάγεται διοικητικά στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, της Περιφέρειας Θεσσαλίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας. Η υπό μελέτη τροποποίηση στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη χωροθετείται στην Δημοτική Ενότητα Αμπελακίων του Δήμου Τεμπών. Η περιοχή της υπό μελέτη τροποποίησης εντοπίζεται βόρεια του οικισμού Αμπελάκια, σε απόσταση περί τα 1.300m. Δυτικά της περιοχής της υπό μελέτη τροποποίησης διέρχεται το ρέμα Μέγα Λάκκος, σε απόσταση περί τα 140m. 1.3.2 Γεωγραφικές συντεταγμένες έργου ή δραστηριότητας Οι συντεταγμένες της περιοχής της προτεινόμενης τροποποίησης δίνονται στον Πίνακα που ακολουθεί Συντεταγμένες περιοχής αιτούμενης τροποποίησης (ΕΓΣΑ 87 ) Χ Υ ΒΑ κορυφή 375693,56 4416877,90 ΒΔ κορυφή 375547,42 4413762,36 ENVECO A.E. - 3 -
Συντεταγμένες περιοχής αιτούμενης τροποποίησης (ΕΓΣΑ 87 ) Χ Υ ΝΑ κορυφή 375685,51 4413691,51 ΝΔ κορυφή 375639,21 4413673,40 1.4 Κατάταξη του έργου Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 1958/2012 (ΦΕΚ 21 Β 2012) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες συμφώνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (ΦΕΚ Α 209/2011)», όπως τροποποιήθηκε με την Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 20741/2012 (ΦΕΚ 1565 Β 2012) «Τροποποίηση της 1958/13-1-2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (Α 209) (Β 21)» το υπό μελέτη έργο κατατάσσεται στην 1 η Ομάδα «Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών» και ειδικότερα στην κατηγορία ΑΙ, α/α 1: «Αυτοκινητόδρομος». Στον Πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η κατάταξη του υπό μελέτη έργου κατά την ελληνική στατιστική κατάταξη οικονομικών δραστηριοτήτων (ΣΤΑΚΟΔ 08). Πίνακας 1.4-1. Κατάταξη του έργου κατά την ελληνική κατάταξη οικονομικών δραστηριοτήτων (ΣΤΑΚΟΔ 08) Έργο/ δραστηριότητα Κωδικός ΣΤΑΚΟΔ 08 ΣΤ Κατασκευές 42 Έργα πολιτικού μηχανικού Κατασκευή δρόμων και αυτοκινητόδρομων 42.11-0 Κατασκευή γεφυρών και σηράγγων 42.13-0 Οι ως άνω αναφερόμενες οικονομικές δραστηριότητες δεν αναφέρονται στην ΚΥΑ Αριθ. οικ. 3137/191/Φ.15 (ΦΕΚ 1048 Β 2012) «Αντιστοίχηση των κατηγοριών των βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα» όπως συμπληρώθηκε με την ΚΥΑ Αριθμ. οικ. 13234/800/Φ.15 (ΦΕΚ 3251 Β 2012) «Συμπλήρωση της οικ. 3137/191/Φ.15/2012 (Β 1048) κοινής υπουργικής απόφασης Αντιστοίχηση των κατηγοριών των βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων και των δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα». 1.5 Φορέας του έργου Παραχωρησιούχος του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του τμήματος Μαλιακός - Κλειδί του Αυτοκινητόδρομου Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι (ΠΑΘΕ)» είναι η Ανώνυμη Εταιρία με την επωνυμία Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ανώνυμη Εταιρία Παραχώρησης για τον Αυτοκινητόδρομο Τμήμα ΠΑΘΕ Μαλιακός - Κλειδί και τον διακριτικό τίτλο «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.» (βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης Νόμος 3605/2007 ΦΕΚ 190Α/08.08.2007). ENVECO A.E. - 4 -
Κατασκευαστής του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του τμήματος Ράχες Μαλιακού - Κλειδί Ημαθίας του οδικού άξονα Πάτρας Αθηνών Θεσσαλονίκης Ευζώνων (ΠΑΘΕ)» είναι η «Κοινοπραξία Κατασκευής Μαλιακός - Κλειδί - MKC JV». Υπεύθυνος της Κοινοπραξίας Κατασκευής Μαλιακός - Κλειδί για το υπό μελέτη έργο είναι ο Γενικός Διευθυντής Έργου Thomas Schattenfroh (τηλ. 2495093191 - fax 2495093070). 1.6 Περιβαλλοντικός μελετητής για την τροποποίηση του έργου Η παρούσα μελέτη εκπονήθηκε από την εταιρία «ΕΝVECO A.E., Προστασία και Διαχείριση Περιβάλλοντος» (έδρα: Περικλέους 1, Αθήνα, τηλ: 210-6125027, fax: 210-6148149, info@enveco.gr, www.enveco.gr), κάτοχο Μελετητικού Πτυχίου Κατηγορίας 27 τάξης Γ, στην οποία ανατέθηκε βάσει σχετικής Σύμβασης με την «Κοινοπραξία Κατασκευής Μαλιακός - Κλειδί - MKC JV». Η μελέτη ακολουθεί τα προβλεπόμενα από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί περιβαλλοντικής αδειοδότησης και υπεύθυνος της μελέτης είναι ο κ. Σπύρος Παπαγρηγορίου, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Dipl, MSc, MLitt., Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΝVECO A.E. Η Ομάδα της ENVECO A.E. που εργάσθηκε για την εκπόνηση του παρόντος Φακέλου συγκροτήθηκε από τους παρακάτω επιστήμονες: Σπύρος Παπαγρηγορίου Γιάννης Μπεκιάρης Εμμανουηλία Καλφάκη Αλεξάνδρα Καββαδία Βαγγέλης Παντελιάς, Μαρία Χαραλαμποπούλου Πολιτικός Μηχανικός, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Dipl., MSc., MLitt, Υπεύθυνος Μελέτης Περιβαλλοντολόγος Παν/μιου Αιγαίου, M.Δ.Ε. E.M.Π., Συντονιστής Μελέτης (ibekiaris@enveco.gr) Μηχανικός Περιβάλλοντος Μ.Δ.Ε. Πολυτεχνείου Κρήτης (mkalfaki@enveco.gr) Βιολόγος Παν. Βουκουρεστίου, MSc Παν. Κρήτης (akavvadia@enveco.gr) Μηχανικός Έργων Υποδομής ΤΕ Χημικός Παν/μιου Πατρών-Ψηφιακή Επεξεργασία Σχεδίων ENVECO A.E. - 5 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΔΙΟΔΟΤΗΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ 2.1 Συνοπτική τεχνική περιγραφή του αδειοδοτημένου έργου Οριζοντιογραφική περιγραφή της εγκεκριμένης χάραξης Η αρχή της προτεινόμενης χάραξης τίθεται στη Χ.Θ. 0+000. Ο αυτοκινητόδρομος οδεύει παράλληλα και δυτικά της υφιστάμενης εθνικής οδού. Περί τη Χ.Θ. 0+615 ξεκινά κοιλαδογέφυρα με την οποία ο αυτοκινητόδρομος διέρχεται πάνω από την υφιστάμενη εθνική οδό και την ΣΓΥΤ. Το τέλος της κοιλαδογέφυρας βρίσκεται στη Χ.Θ. 1+320. Εν συνεχεία ο αυτοκινητόδρομος κινείται κατάντη της Εθνικής οδού (νοτίως αυτής). Ο αυτοκινητόδρομος συνεχίζει σε επιφανειακή χάραξη μέχρι τη Χ.Θ. 1+880 για τον δεξιό κλάδο και 1+903 για τον αριστερό κλάδο, οπότε οι δύο κλάδοι εισέρχονται σε δίδυμες σήραγγες Τ1. Η σήραγγα του αριστερού κλάδου έχει μήκος 1915m, ενώ του δεξιού κλάδου 1958m. Οι δύο κλάδοι του αυτοκινητόδρομου εξέρχονται από τις δίδυμες σήραγγες Τ1 περί τη Χ.Θ. 3+838 του δεξιού κλάδου και 3+819 του αριστερού κλάδου. Ακολούθως η χάραξη συνεχίζει επιφανειακά μέχρι τη Χ.Θ. 4+861 του δεξιού κλάδου και 4+862 του αριστερού κλάδου, οπότε προβλέπονται δύο δίδυμες σήραγγες (Τ2) μήκους 5989m για τον δεξιό κλάδο και 5975 για τον αριστερό κλάδο. Ο αυτοκινητόδρομος εξέρχεται των σηράγγων Τ2 περί τη Χ.Θ. 10+838 για τον αριστερό κλάδο και 10+851 για τον δεξιό κλάδο. Βορείως της εξόδου του αυτοκινητόδρομου από τις εξόδους των σηράγγων Τ2 η χάραξη είναι επιφανειακή μέχρι το τέλος του υπό εξέταση τμήματος (Χ.Θ. 11+620). Μηκοτομική περιγραφή της εγκεκριμένης χάραξης Η μέγιστη και ελάχιστη κλίση πολυγωνικής για την εγκεκριμένη χάραξη είναι 0,8% και -1,2% αντίστοιχα. Στο επιφανειακό τμήμα της χάραξης, πριν την προβλεπόμενη κοιλαδογέφυρα, ο αυτοκινητόδρομος κινείται σε ευθυγραμμία με σχετικά ήπιες κλίσεις (-0,5%). Πριν την είσοδο του αυτοκινητόδρομου στις δίδυμες σήραγγες Τ1 η κλίση του δρόμου αυξάνεται (0,8%). Στη σήραγγα Τ1 οι κλίσεις κυμαίνονται από 0,75% έως -0,75%. Στο επιφανειακό τμήμα της χάραξης βορείως της σήραγγας Τ1 και νοτίως της σήραγγας Τ2 η κλίση είναι σταθερή και ίση με -0,8%. Η κλίση αυξάνεται πριν την είσοδο στη σήραγγα Τ2 (0,5%), ενώ εντός της σήραγγας η κλίση κυμαίνεται μεταξύ των τιμών 0,75% και -1,1%. Στο επιφανειακό τμήμα βορείως της σήραγγας Τ2 η κλίση του δρόμου αυξάνεται από -2,3% σε -0,6%. ENVECO A.E. - 6 -
Τυπική διατομή Η τυπική διατομή του περιβαλλοντικά αδειοδοτημένου αυτοκινητόδρομου στο υπό μελέτη τμήμα είναι τετράιχνη διατομή διαχωρισμένου οδοστρώματος με δύο λωρίδες κυκλοφορίας (2 x 3,75) και μία Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης ανά κατεύθυνση 2,5m. Οι πλευρικές διαμορφώσεις των άκρων είναι σύμφωνες με τις προβλεπόμενες στην Προσφορά, οι οποίες με τη σειρά τους βασίζονται στις αντίστοιχες πλευρικές διαμορφώσεις του αυτ/μου της Εγνατίας Οδού. Στις σήραγγες εφαρμόστηκε διατομή δύο λωρίδων ανά κλάδο με Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης. Τα στοιχεία της τυπικής διατομής του αυτοκινητόδρομου παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 2.1-1. Τυπική διατομή αυτοκινητόδρομου Δύο λωρίδες κυκλοφορίας 3.75m έκαστη Λωρίδα έκτακτης ανάγκης Περιθωριακή λωρίδα (οριογραμμή) Κεντρική διαχωριστική νησίδα 7.50 m 2.50 m 0.75 m 3.00 m Έρεισμα οδού 2.00 m * Συνολική στέψη 28,50 m * το πλάτος των 2.00 m για το έρεισμα επιλέχθηκε προκειμένου να εξοικονομηθεί επαρκής χώρος για την εγκατάσταση του Η/Μ εξοπλισμού (όπως π.χ. φωτισμός), την άρδευση και την τοποθέτηση των ικριωμάτων. Τα δύο καταστρώματα είναι διαχωρισμένα με πετάσματα τύπου New Jersey (σε περίπτωση συνηθισμένου πλάτους κεντρικής νησίδας) ή με στηθαία ασφαλείας (σε περίπτωση διαπλατυσμένης κεντρικής νησίδας). Στηθαία ασφαλείας τοποθετήθηκαν επίσης και στα ερείσματα της οδού. Διατομή ορύγματος Η403 Στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη 1 «Έκθεση προς Καθορισμό Διαδικασιών Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Οδικός Άξονας ΠΑΘΕ, Τμήμα Α.Κ. Τεμπών Α.Κ. Ραψάνης, Επικαιροποίηση Σχεδιασμού Οδικού Άξονα - Έκθεση προς Καθορισμό Διαδικασιών Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης» δεν περιλαμβάνονται αναλυτικές διατομές για το προτεινόμενο έργο που εγκρίθηκε περιβαλλοντικά. Σύμφωνα με την εγκεκριμένη οριζοντιογραφία προβλέπεται στην περιοχή του έργου το όρυγμα Η403. Στα πλαίσια του οριστικού σχεδιασμού του έργου παρουσιάζεται το τεχνικό σχέδιο που είναι η διατομή στην Χ.Θ. 4+680 που αντιστοιχεί στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη για το όρυγμα Η403. Στην εν λόγω Χ.Θ., το όρυγμα Η403 παρουσιάζει το μέγιστο του βάθος, ήτοι 15m περίπου. Το πρανές έχει διαμορφωθεί με κλίση 2:3. 1 Από 01/08/2011 Α.Π. οικ. 201977 ΚΥΑ «Τροποποίηση της ΚΥΑ με α.π. οικ.85884/5.8.2002 με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ με α.π.132055/20.8.2003» ENVECO A.E. - 7 -
αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης Σχήμα 2.1-1. Διατομή ορύγματος Η403 στην Χ.Θ. 4+680 (διατομή που αντιστοιχεί στο περιβαλλοντικά εγκεκριμένο όρυγμα) Πηγή: Τεχνικό Σχέδιο «Διατομές Η403 Χ.Θ. 4+520 - Χ.Θ. 4+720» (κωδικός: PRI 122414 A-, Prisma S.A., 2008). ENVECO A.E. - 8 -
2.2 Εξέλιξη αδειοδοτημένου έργου Η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ συνοψίζεται ακολούθως: Για το έργο έχουν εκδοθεί Περιβαλλοντικοί Όροι σύμφωνα με την από 05/08/2002 Α.π. 85884 ΚΥΑ «Έγκριση περιβαλλοντικών όρων του έργου Κατασκευή και λειτουργία του αυτοκινητόδρομου Λάρισας Θεσσαλονίκης: Τμήμα Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης». Σύμφωνα με τους Περιβαλλοντικούς Όρους, το έργο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία του Αυτοκινητόδρομου Λάρισα - Θεσσαλονίκη, τμήμα: Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης μήκους 11,6 km περίπου. Η αρχή της χάραξης (Χ.Θ. 0+000) είναι η Χ.Θ. 8+700 του προηγούμενου τμήματος (2 ο Υποτμήμα «Πέρας κόμβου Συκουρίου Πέρας κόμβου Τεμπών») και τέλος η Χ.Θ. 11+600 που είναι η αφετηρία του επόμενου υποτμήματος (Β έξοδος Τεμπών - Πυργετός). Η χάραξη αρχικά καθορίστηκε να γίνει σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση Ζ2, όπως περιγράφεται στην εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου. Με την από 20/08/2003 Α.π. 132055 ΚΥΑ «Τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για το οδικό έργο Αυτοκινητόδρομος Λάρισα - Θεσσαλονίκη, τμήμα Α.Κ. Τεμπών - Α.Κ. Ραψάνης» ορίζεται ότι η χάραξη θα γίνει σύμφωνα με την προτεινόμενη λύση Ζ(Ζ1), η οποία μετά τη Χ.Θ. 3+850 (έξοδος της σήραγγας Σ1 μήκους 1915 m περίπου) ταυτίζεται με τη λύση Ζ2, όπως περιγράφεται στην εγκεκριμένη Μ.Π.Ε. του έργου. Με την από 23/02/2005 Α.π. 141512 ΚΥΑ «Ανανέωση περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία του τμήματος Μαλιακός Κλειδί του Αυτοκινητόδρομου Πάτρας Αθήνας Θεσσαλονίκης Ευζώνων (ΠΑΘΕ)» εκδόθηκε η απόφαση της παράτασης ισχύος, έως την 31/12/2015 της από 05/08/2002 Α.π. 85884 ΚΥΑ με θέμα την έγκριση περιβαλλοντικών όρων του τμήματος Α.Κ. Τεμπών Α.Κ. Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου Λάρισας Θεσσαλονίκης, όπως τροποποιήθηκε με την με Α.Π. 132055/20.08.2003 ΚΥΑ. Με την από 28/11/2006 Α.π. 106468/ ΕΥΠΕ «Τροποποίηση σχεδιασμού στη Βόρεια Έξοδο Τεμπών του Αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ» εγκρίθηκαν μικροτροποποιήσεις στο σχεδιασμό στη βόρεια έξοδο Τεμπών, με στόχο τη διατήρηση μεγαλύτερου αριθμού πλατάνων. Με την από 01/08/2011 Α.Π. οικ. 201977 ΚΥΑ «Τροποποίηση της ΚΥΑ με α.π. οικ.85884/5.8.2002 με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ με α.π.132055/20.8.2003» εγκρίθηκαν οι εξής τροποποιήσεις στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη: o το σύνθετο τεχνικό έργο διέλευσης του αυτοκινητοδρόμου υπεράνω του αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης, της σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτήτων και της υφιστάμενης εθνικής οδού, που παραλλάσσεται, μεταξύ των ΧΘ 0+600 και 1+320, o οι εγκαταστάσεις εξαερισμού έκτακτης ανάγκης στη μεγαλύτερη εκ των δύο σηράγγων, οι οποίες αποτελούνται από δύο φρέατα με ης οδούς πρόσβασης σε αυτά, καθώς και μια ENVECO A.E. - 9 -
σήραγγα εξαερισμού που κατασκευάζεται από μέσα προς τα έξω χωρίς εξωτερική οδοποιία πρόσβασης, o τα κτίρια ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και δραστηριοτήτων λειτουργίας των δύο σηράγγων, οι χώροι προσωρινής στάθμευσης οι μικροτροποποιήσεις λόγω ωρίμανσης του σχεδιασμού (οριζοντιογραφικές, μηκοτομικές διατομή σηράγγων κλπ.) και η προσαρμογή της υφιστάμενης εθνικής οδού περί τη ΧΘ 0+400. Ο αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ στο τμήμα ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης βρίσκεται υπό κατασκευή, σύμφωνα με τον οριστικό σχεδιασμό, όπως αυτός έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά, με τις αποφάσεις που παρουσιάστηκαν ανωτέρω. Με την από 06-11-2008 Α.Π. 109038/απόφαση ΕΥΠΕ «Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής εργοταξιακών και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων για την κατασκευή του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ» αδειοδοτήθηκαν περιβαλλοντικά οι συνοδές εγκαταστάσεις για την κατασκευή του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ. Στην περιοχή του περιβαλλοντικά εγκεκριμένου ορύγματος Η403 του αυτοκινητόδρομου, μετά από ισχυρές βροχοπτώσεις που έλαβαν χώρα την περίοδο Δεκέμβριος 2012 - Ιανουάριος 2013, παρουσιάστηκε αστοχία στην περιμετρική τάφρο οφρύος του ορύγματος και ρωγμή στο μέτωπο της εκσκαφής του. Ακολούθως πραγματοποιήθηκε γεωτεχνική έρευνα για την διερεύνηση των αιτιών της αστοχίας και εκπονήθηκε γεωτεχνική μελέτη για την πρόταση κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης. Αναλυτικά το ιστορικό των προτεινόμενων έργων παρουσιάζεται στο επόμενο Κεφάλαιο. ENVECO A.E. - 10 -
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ Στην παρούσα παράγραφο παρουσιάζεται η προτεινόμενη τροποποίηση στο περιβαλλοντικά εγκεκριμένο έργο, σύμφωνα με την Τεχνική Έκθεση «Κατολίσθηση Ορύγματος Η403 Οριστική Γεωτεχνική Μελέτη Σταθεροποίησης και Αποκατάστασης Κατολίσθησης» (Χ. Εφραιμίδης, 13-11- 2013). Στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος Φακέλου παρουσιάζονται αναλυτικά Τεχνικά Σχέδια για τα προτεινόμενα έργα (Οριζοντιογραφία, Διατομές και Μηκοτομές). 3.1 Αναλυτική περιγραφή της τροποποίησης του έργου 3.1.1 Σκοπιμότητα της προτεινόμενης τροποποίησης Ακολούθως παρουσιάζεται το σύντομο ιστορικό, η αιτία και ο μηχανισμός της κατολίσθησης που σημειώθηκε στο όρυγμα Η403, σύμφωνα με την Τεχνική Έκθεση (Χ. Εφραιμίδης, 13-11-2013) που έχει συνταχθεί για το προτεινόμενα έργα σταθεροποίησης και αποκατάστασης της κατολίσθησης. Σύντομο ιστορικό Την περίοδο του Δεκεμβρίου 2012 - Ιανουαρίου 2013 έλαβαν χώρα έντονες και ισχυρές βροχοπτώσεις, αποτέλεσμα των οποίων ήταν η αστοχία της περιμετρικής τάφρου οφρύος του πρανούς του ορύγματος Η403 και στη συνέχεια η εμφάνιση ρωγμής στο μέτωπο της εκσκαφής του. Η αρχική μετακίνηση ήταν της τάξης των 10cm αλλά οι ρωγμές επεκτάθηκαν υπό μορφή "πετάλου" στον αγροτικό δρόμο του φυσικού πρανούς στα 100m περίπου ανάντη από το φρύδι της εκσκαφής του ορύγματος. Άμεσα ξεκίνησε η παρακολούθηση του φαινομένου και η εκτέλεση γεωτεχνικής έρευνας για την εκπόνηση οριστικής γεωτεχνικής μελέτης σταθεροποίησης και αποκατάστασης της κατολίσθησης. Η γεωτεχνική έρευνα περιελάμβανε την εκτέλεση γεωερευνητικών εργασιών με δειγματοληπτικές γεωτρήσεις και εργαστηριακές δοκιμές καθώς και την τοποθέτηση εντός των γεωτρήσεων ειδικών οργάνων παρακολούθησης μετακινήσεων σε βάθος (αποκλισιόμετρα) και καταγραφής της διακύμανσης των υπόγειων υδάτων (πιεζόμετρα). Πιο συγκεκριμένα εκτελέσθηκαν οι γεωτρήσεις GI-1 (20.10m) και GI-2 (29.90m), η θέση των οποίων παρουσιάζεται στο Τεχνικό Σχέδιο «Σχέδιο 1: Οριζοντιογραφία» του Παραρτήματος ΙΙΙ, στις οποίες τοποθετήθηκαν αποκλισιόμετρα, οι γεωτρήσεις PI-1 (17.00m), PI-2 (17.50m) στις οποίες τοποθετήθηκαν πιεζόμετρα και η γεώτρηση GI-3 (20.10m), η οποία ήταν καταστροφική, χωρίς δειγματοληψία (στην οποία τοποθετήθηκε πιεζόμετρο). Βάσει των αποτελεσμάτων των μετρήσεων η διεπιφάνεια ολίσθησης εντοπίσθηκε σε βάθος 18,0m περίπου στο αποκλισιόμετρο GI-1, που τοποθετήθηκε στο φρύδι του ορύγματος ανάντη της τάφρου οφρύος και σε βάθος 30,0m στη γεώτρηση GI-2 που εκτελέσθηκε κατάντη της υφιστάμενης αγροτικής οδού. Δεδομένου του μεγάλου βάθους της διεπιφάνειας ολίσθησης που αποκαλύφθηκε, ENVECO A.E. - 11 -
προτάθηκε και εκτελέσθηκε συμπληρωματική γεωτεχνική έρευνα με δύο διεγματοληπτικές γεωτρήσεις GI-4 (26.00m) και GI-5 (20.00m), έτσι ώστε να διαπιστωθεί το εύρος της ολίσθησης, και εάν αυτό περιορίζεται στα όρια του υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμου, όπως δείχνουν οι μέχρι σήμερα μετρήσεις, και δεν εκτείνεται προς την υφιστάμενη Εθνική Οδό στην περιοχή των Τεμπών. Στις συμπληρωματικές γεωτρήσεις τοποθετήθηκαν επίσης όργανα μέτρησης μετακινήσεων (αποκλισιόμετρα), έτσι ώστε να διαπιστωθεί (ή αποκλειστεί) με ακρίβεια πιθανή επέκταση της ολίσθησης. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων μετρήσεων παρακολούθησης μετακινήσεων Η μέγιστη τιμή της μετακίνησης που μετρήθηκε στην GI-1 ήταν 80mm, ενώ στην GI-2 ήταν 30mm, κατά τον άξονα Α, δηλαδή κατά τη φορά της κίνησης. Ο ρυθμός εξέλιξης της μετακίνησης βρέθηκε εξαιρετικά αυξανόμενος. Επίσης στο αποκλισιόμετρο της GI-2 παρουσιάζεται δευτερογενή επιφάνεια ολίσθησης σε βάθος 10,0m περίπου με επιταχυνόμενο ρυθμό εξέλιξης, έτσι όπως προκύπτει από τις καταγραφές. Στο αποκλισιόμετρο της γεώτρησης GI-4 εντοπίσθηκε μετακίνηση της τάξης των 8mm σε βάθος 5.0m. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μετρήσεις λήφθηκαν στη χρονικά ξηρή περίοδο του καλοκαιριού εκτιμάται ότι ο ρυθμός μετακίνησης αναμένεται να αυξηθεί κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες και επομένως δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα μιας ανεξέλεγκτα μεγάλης μετακίνησης εδαφικής μάζας προς τα κατάντη, στο υπό κατασκευή τμήμα του αυτοκινητόδρομου. Ο συνολικός όγκος της μετακινούμενης εδαφικής μάζας εκτιμάται μεταξύ 150.000,0m 3 180.000,0m 3. και Αιτία και μηχανισμός κατολίσθησης Σύμφωνα με την οριστική γεωτεχνική μελέτη το όρυγμα είχε σχεδιαστεί με μέγιστο ύψος 15,0m περίπου και κλίση πρανών υ:β=1:1,5 χωρίς ενδιάμεση βαθμίδα. Από τη γεωτεχνική έρευνα και από τις αποκλισιομετρικές μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν προέκυψε ότι το επίπεδο της ολίσθησης βρίσκεται εντός της στρώσης του αποσαθρωμένου φυλλίτη, στην ένστρωση της αργίλου. Η γενεσιουργός αιτία του φαινομένου είναι κατά κύριο λόγο η παρουσία νερού, η οποία μειώνει τα μηχανικά χαρακτηριστικά της αργιλικής ένστρωσης, καθώς και του υπερκείμενου σχηματισμού. Προφανώς, στην εκδήλωση της ολίσθησης συνέβαλε η εκσκαφή ικανού όγκου χωματισμών για την κατασκευή του ορύγματος, ο οποίος επιδρούσε ως "αντίβαρο" στο φυσικό πρανές. Η μετακίνηση ξεκίνησε τον Ιανουάριο 2013 μετά από περίοδο έντονων και ισχυρών βροχοπτώσεων. Τα όμβρια ύδατα κατείσδυσαν στο εσωτερικό του φυσικού πρανούς πιθανότατα από το επίπεδο της ανάντη αγροτικής οδού, αλλά και από το ίδιο το φυσικό πρανές, δεδομένου ότι οι διαπερατότητες των επιφανειακών σχηματισμών παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλές τιμές. Η δράση των όμβριων υδάτων συνδυαζόμενη με την ανύψωση της στάθμης του υπόγειου υδάτινου ορίζοντα, ο οποίος ENVECO A.E. - 12 -
συναντήθηκε σε ελάχιστο βάθος από την επιφάνεια του εδάφους στις γεωτρήσεις - περίπου στα 4.5m στις γεωτρήσεις GI-2, GI-3 και PI-2, στα 16.5m στη GI-1 και στα 12.0m στη PI-1 - προκάλεσαν τον κορεσμό του φυσικού πρανούς και την πιθανή ανάπτυξη υπερπιέσεων στην ασθενή ζώνη. Επίσης οι ρωγμές που δημιουργούνται εξαιτίας των κύκλων ύγρανσης - ξήρανσης στην επιφάνεια του φυσικού πρανούς καθώς και στην ανάντη αγροτική οδό φαίνεται ότι διευκόλυναν την κατείσδυση του νερού σε μεγαλύτερο βάθος αυξάνοντας το βαθμό κορεσμού των εδαφικών σχηματισμών. Η επιφάνεια ολίσθησης, σύμφωνα και με την κατά μήκος εδαφική τομή των γεωτρήσεων, έχει κλίση 5 ο - 10 ο περίπου προς τα κατάντη. Η κλίση αυτή χαρακτηρίζεται γενικώς ήπια και δεν ευνοεί φαινόμενα κίνησης, τα οποία μπορούν να εμφανισθούν μόνο σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές μηχανικών χαρακτηριστικών του εδάφους και την ανάπτυξη υπερπιέσεων. 3.1.2 Αναλυτική τεχνική περιγραφή των προτεινόμενων έργων Προτείνεται εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με ενιαία κλίση υ:β=1:2, μετά τη διαμόρφωση πλατύσματος μήκους 59.0m και την κατασκευή φρεατοπασσάλων στο τέλος του πλατύσματος. Εν συνεχεία παρουσιάζεται πιο αναλυτικά, ο σχεδιασμός του προτεινόμενου έργου σταθεροποίησης της κατολίσθησης. Οι εκσκαφές αποφόρτισης σχεδιάσθηκαν βάση των υπολογισμών ευστάθειας που πραγματοποιήθηκαν στην διατομή 468. Η εκσκαφή περιλαμβάνει την κατασκευή πλατύσματος σε απόσταση 59.0m από τον άξονα της οδού, στο υψόμετρο +42.0, ενώ στη συνέχεια διαμορφώνεται πρανές με κλίση υ:β=1:2 έως το υψόμετρο +74.2. Στη θέση αυτή δημιουργείται βαθμίδα πλάτους 5.0m, η οποία θα αποτελέσει και το δάπεδο εργασίας για την κατασκευή των προεντεταμένων αγκυρώσεων του ανάντη πασσαλότοιχου. Η βαθμίδα αυτή εκτείνεται σε όλο το μήκος του νέου πρανούς και συνδέεται με την υφιστάμενη αγροτική οδό στις διατομές 462 και 472. Για την αποκατάσταση της κατολίσθησης σχεδιάσθηκε αντίβαρο στον πόδα του ορύγματος, μεγίστου ύψους 5.0m. Η αποφόρτιση της ολισθαίνουσας μάζας περιλαμβάνει την εκσκαφή του ορύγματος και του φυσικού πρανούς αρχικά οριζόντια σε μέγιστη απόσταση 62.0m από τον άξονα της οδού, και στη συνέχεια με κλίση υ:β=1:2. Η διαστασιολόγηση του έργου γίνεται με βάση τα γεωμετρικά δεδομένα της διατομής 468 (στο Παράρτημα ΙΙΙ του παρόντος Φακέλου παρουσιάζεται το τεχνικό σχέδιο «Σχέδιο 3.2: Διατομές 466-468»). Τοποθετείται μία σειρά πασσάλων σε απόσταση 59.0m στο πλάτωμα που δημιουργείται κατά τις εκσκαφές της αποφόρτισης. Οι πάσσαλοι έχουν διάμετρο Φ1000mm, μήκος L=12.0m, αξονική μεταξύ τους απόσταση l=2.0m. Οι πάσσαλοι συνδέονται με ενιαίο κεφαλόδεσμο, διαστάσεων 1.3m x 1.0m, ο οποίος τοποθετείται σε ενιαίο υψόμετρο +43.0. Ο ανάντη πασσαλότοιχος σχεδιάσθηκε αφενός μεν προκειμένου να μειωθεί το ύψος του ορύγματος που δημιουργείται από τις εκσκαφές αποφόρτισης στο ανάντη της αγροτικής οδού φυσικού πρανούς και αφετέρου για την αποφυγή ανάπτυξης δυνητικών διεπιφανειών ολίσθησης στο ανάντη όρυγμα καθώς και για την ελαχιστοποίηση των απαλλοτριώσεων. ENVECO A.E. - 13 -
Για την εξυπηρέτηση των παρακείμενων ιδιοκτησιών, κρίθηκε απαραίτητη η μετακίνηση του υφιστάμενου αγροτικού δρόμου. Το νέο όρυγμα σχεδιάσθηκε με κλίση πρανών υ:β=1:1, υποστηριζόμενο από παθητικές αγκυρώσεις και θα πρέπει να επενδυθεί με συρματόπλεγμα ενίσχυσης, τοποθετούμενο κάτω από τις κεφαλές των αγκυρίων. Συνιστάται η εφαρμογή κατάλληλης υδροσποράς στο τελικά διαμορφούμενο πρανές. Τα παθητικά αγκύρια πλήρους πάκτωσης αποτελούνται από σιδηρές ράβδους Φ25mm, S500s, έχουν μήκος L=12.0m και τοποθετούνται σε διάτρημα Φ89mm. Επίσης θα κατασκευαστούν σε κάνναβο 3.0 x 3.0m, με κλίση 100 (προς τα κάτω) ως προς την οριζόντιο, σε πεσσοειδή διάταξη. Για την αποστράγγιση του πρανούς προτείνεται η κατασκευή αποστραγγιστικών οπών από PVC διάτρητο σωλήνα Φ2in περιτυλιγμένο σε γεωύφασμα, μήκους 9.0m, υπό γωνία 50 ως προς την οριζόντιο, προς τα πάνω. Οι αποστραγγιστικές οπές κατασκευάζονται σε δύο σειρές στο πρανές και σε οριζόντια απόσταση 6,0m. Ο σχεδιασμός του κατάντη πασσαλοδιαφράγματος πραγματοποιήθηκε για αντιστηριζόμενο ύψος 2,5m με στάθμη κεφαλόδεσμου σε υψόμετρο +43.0. Το αντιστηριζόμενο ύψος θεωρείται ότι αντιστοιχεί σε έδαφος με μηδενική αντίσταση (μηδενικές παθητικές ωθήσεις) κατάντη του πασσαλοδιαφράγματος. Η θεώρηση αυτή έγινε προκειμένου να ληφθεί υπόψη πιθανή ολίσθηση του εδάφους μπροστά από τον πάσσαλο είτε πιθανή μετακίνηση - διατάραξη, η οποία προκαλεί σημαντική μείωση των μηχανικών χαρακτηριστικών του, έτσι ώστε θεωρητικά να μηδενίζεται η αλληλεπίδρασή του με το πασσαλοδιάφραγμα. Το αντιστηριζόμενο ύψος των 2.5m που λήφθηκε υπόψη στους υπολογισμούς είναι μικρότερο κατά 1,5m περίπου από το διαπιστωμένο επίπεδο ολίσθησης σύμφωνα με τις αποκλισιομετρικές μετρήσεις (γεώτρηση GI-1), εκτιμώντας έτσι ότι η διατάραξη δεν θα συμβεί σε όλο πάχος της κατάντη ολισθαίνουσας μάζας. Το μήκος των πασσάλων προέκυψε κατά τη διαστασιολόγηση του πασσάλου σε σχέση με το βάρος και τον όγκο της κατολίσθησης, που προσομοιώνονται από την απαιτούμενη ανθιστάμενη δύναμη του πασσάλου. Έτσι στο τμήμα μεταξύ των διατομών 466 και 470 όπου συναντάται ο κύριος όγκος της ολισθαίνουσας μάζας με μέσο ύψος 25.0m περίπου (18.0m στον πόδα και 30.0m στο φρύδι) εκτεινόμενο σε μήκος μεγαλύτερο των 100.0m, η απαιτούμενη ανθιστάμενη δύναμη οδήγησε σε μήκος πασσάλου 12.0m. Ο σχεδιασμός του ανάντη πασσαλότοιχου πραγματοποιήθηκε για μέγιστο αντιστηριζόμενο ύψος 7.5m, δηλαδή κατά 1.0m μεγαλύτερο από την πραγματική απόσταση μεταξύ του αναβαθμού που δημιουργείται από τις εκσκαφές αποφόρτισης και του κεφαλόδεσμου των πασσάλων. Ο κεφαλόδεσμος τοποθετήθηκε σε διαφορετικά υψόμετρα μεταξύ +77.45 και 80.60, προκειμένου να υλοποιηθεί η μετακίνηση της αγροτικής οδού στα ανάντη πριν τις εκσκαφές αποφόρτισης, δεδομένου ότι η υφιστάμενη οδός έχει αστοχήσει από την κατολίσθηση. Πιο συγκεκριμένα μεταξύ των διατομών 466 και 470 ο κεφαλόδεσμος βρίσκεται σε υψόμετρο +80.6, μεταξύ των διατομών 470 και 472 στο υψόμετρο +70.4 και μεταξύ 472 και 474 σχεδιάσθηκε σε υψόμετρο +77.45. Οι πάσσαλοι έχουν διάμετρο Φ1000mm, μήκος L=14.0m, αξονική μεταξύ τους απόσταση l=2.0m και συνδέονται με ενιαίο κεφαλόδεσμο, διαστάσεων b x l = 1.3m x 1.0m, ενώ τοποθετήθηκαν ανάλογα με το αντιστηριζόμενο ύψος μία (1) έως (2) σειρές προεντεταμένων αγκυρώσεων. Οι προεντεταμένες αγκυρώσεις τοποθετούνται σε δύο σειρές μεταξύ των διατομών 466 και 470 και σε μία σειρά μεταξύ 470 και 472. Η πρώτη σειρά αποτελείται από τρίκλωνα συρματόσχοινα ενώ η δεύτερη σειρά από πεντάκλωνα. Οι κεφαλές των αγκυρίων συνδέονται ENVECO A.E. - 14 -
μεταξύ τους με μεταλλική δοκό UPN160 ή με δοκό οπλισμένου σκυροδέματος διαστάσεων b x l = 40cm x 40cm. Το μήκος των προεντεταμένων αγκυρώσεων υπολογίσθηκε L=15.0m, από τα οποία 10.0m αποτελούν το ελεύθερο μήκος και τα υπόλοιπα 5.0m το πακτωμένο. O πασσαλότοιχος προτείνεται να επενδυθεί κατάλληλα με σκυρόδεμα. Για τη νέα διαμόρφωση του κατάντη πρανούς συστήνεται η άμεση φύτευσή του με υδροσπορά, προκειμένου να εμποδιστεί η κατείσδυση των όμβριων υδάτων και κατά συνέπεια η δημιουργία επιφανειών ολίσθησης, τυχούσα εκδήλωση των οποίων δεν θα επιφέρει μεν προβλήματα στην οδό, αλλά μπορεί να επηρεάσει το ανάντη έργο αντιστήριξης. Επίσης η φύτευση θα βελτιώσει τη συνοχή του επιφανειακού μανδύα αποτρέποντας τη δημιουργία αυλακώσεων και επιφανειακών ρωγμών, από τις οποίες η κατύσδειση των όμβριων υδάτων είναι ευκολότερη, αποκαθιστώντας ταυτόχρονα και την αισθητική του περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, προτείνεται η διαμόρφωση του εσωτερικού της βαθμίδας με την κατασκευή τάφρου ποδός καθώς και η κατασκευή τάφρου οφρύος στο όρυγμα, προκειμένου να επιτευχθεί η συλλογή των υδάτων και η διοχέτευσή τους στον κοντινότερο αποδέκτη. 3.2 Τεχνική σύγκριση περιβαλλοντικά εγκεκριμένου και προτεινόμενου έργου Η Οριζοντιογραφία του περιβαλλοντικά εγκεκριμένου έργου και της προτεινόμενης τροποποίησης παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.2-1 που ακολουθεί. ENVECO A.E. - 15 -
Σχήμα 3.2-1. Οριζοντιογραφία περιβαλλοντικά εγκεκριμένου και προτεινόμενου έργου Με καφέ χρώμα παρουσιάζεται το περιβαλλοντικά εγκεκριμένο όρυγμα Η403, ενώ με γαλάζιο χρώμα έχουν επισημανθεί τα όρια της περιοχής των προτεινόμενων επεμβάσεων. Το περιβαλλοντικά εγκεκριμένο όρυγμα Η403 αναπτύσσεται στο νότιο πρανές του αυτοκινητόδρομου και αναπτύσσεται σε περιοχή έκτασης 2,5 στρεμμάτων περίπου. Το μέγιστο ύψος του περιβαλλοντικά αδειοδοτημένου ορύγματος ανέρχεται σε 15m. Τα προτεινόμενα έργα σταθεροποίησης της κατολίσθησης του ορύγματος στο νότιο πρανές του αυτοκινητόδρομου αναπτύσσονται σε περιοχή έκτασης περί τα 24,4 στρέμματα (προτεινόμενη ζώνη συμπληρωματικής απαλλοτρίωσης για τις εν λόγω εργασίες). Τα έργα σταθεροποίησης της κατολίσθησης εκτίνονται από το υψόμετρο +40,00 έως το υψόμετρο +90,00 περίπου (διατομή 468). Στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη 2 «Έκθεση προς Καθορισμό Διαδικασιών Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Οδικός Άξονας ΠΑΘΕ, Τμήμα Α.Κ. Τεμπών Α.Κ. Ραψάνης, Επικαιροποίηση Σχεδιασμού Οδικού Άξονα - Έκθεση προς Καθορισμό Διαδικασιών Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης» δεν περιλαμβάνονται διατομές για το προτεινόμενο έργο που εγκρίθηκε περιβαλλοντικά. Ακολούθως 2 Aπό 01/08/2011 Α.Π. οικ. 201977 ΚΥΑ «Τροποποίηση της ΚΥΑ με α.π. οικ.85884/5.8.2002 με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ με α.π.132055/20.8.2003» ENVECO A.E. - 16 -
παρουσιάζεται το τεχνικό σχέδιο (Σχήμα 3.2-2) που είναι η διατομή στην Χ.Θ. 4+680 που αντιστοιχεί στην περιβαλλοντικά εγκεκριμένη χάραξη για το όρυγμα Η403. Στην εν λόγω Χ.Θ., το περιβαλλοντικά εγκεκριμένο όρυγμα Η403 παρουσίαζε το μέγιστο του βάθος, ήτοι 15m περίπου. Το πρανές του περιβαλλοντικά εγκεκριμένου ορύγματος είχε διαμορφωθεί με κλίση 2:3. Στο Σχήμα 3.2-3 παρουσιάζεται η διατομή 468 των προτεινόμενων έργων. Το προτεινόμενο όρυγμα διαμορφώνεται με κλίση 1:2 και το ύψος της πλαγιάς όπου αναπτύσσονται τα έργα ανέρχεται σε 50m περίπου. ENVECO A.E. - 17 -
Σχήμα 3.2-2. Διατομή ορύγματος Η403 στην Χ.Θ. 4+680 (διατομή που αντιστοιχεί στο περιβαλλοντικά εγκεκριμένο όρυγμα) Πηγή: Τεχνικό Σχέδιο «Διατομές Η403 Χ.Θ. 4+520 - Χ.Θ. 4+720» (κωδικός: PRI 122414 A-, Prisma S.A., 2008). ENVECO A.E. - 18 -
Σχήμα 3.2-3. Διατομή 468 προτεινόμενων έργων Επίπεδο αυτοκινητόδρομου Πηγή: Τεχνικό Σχέδιο «Διατομές 466-468» (κωδικός ESI 450204 A-, Χ. Εφραιμίδης, 2013) ENVECO A.E. - 19 -
3.3 Αναλυτική περιγραφή κύριων βοηθητικών και επιμέρους υποστηρικτικών/συνοδών εγκαταστάσεων και έργων Για την κατασκευή του προτεινόμενου έργου θα χρησιμοποιηθούν οι ήδη αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις 3 που λειτουργούν στην περιοχή του αυτοκινητόδρομου δυτικά της εισόδου στην σήραγγα Τ2 («Υποστηρικτικές Εγκαταστάσεις Νότια Είσοδος Σήραγγας Τ2»). Οι περιβαλλοντικά αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις «Υποστηρικτικές Εγκαταστάσεις Νότια Είσοδος Σήραγγας Τ2» είναι προσωρινές (θα απομακρυνθούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του αυτοκινητόδρομου) και περιλαμβάνουν τα εξής, που συνδέονται με απόλυτα αναγκαίες υποστηρικτικές εργασίες: 1. Χώρος στάθμευσης οχημάτων/μηχανημάτων (μπετονιέρες, πρέσες κλπ.) 2. Ιστοί φωτισμού εγκαταστάσεων. 3. Περίφραξη χώρου (δρόμοι, πόρτες, περίφραξη, σήμανση, φύλαξη). 4. Υποσταθμός ηλεκτρικού ρεύματος. 5. Γεννήτρια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (για την υποστήριξη των εγκαταστάσεων σε περίπτωση διακοπής ηλεκτρικού ρεύματος ή blackout). 6. Ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη (εφεδρικά). 7. Μετασχηματιστές, ηλεκτρικοί πίνακες και παρελκόμενα. 8. Δύο απλά βυτία νερού των 20 m 3 περίπου έκαστο για την τροφοδοσία των σηράγγων. 9. Κεντρική δεξαμενή νερού των 30 m 3 περίπου για την υδροδότηση των εγκαταστάσεων. 10. Προσωρινοί χώροι στάθμευσης / αποθήκευσης: Χώρος για στάθμευση μικρών αυτοκινήτων και μηχανημάτων για τις σήραγγες. Χώρος για αποθήκευση πλαισίων & δικτυωτών πλαισίων. Χώρος για αποθήκευση αγκυρίων. 11. Εργοταξιακό Εργαστήριο δοκιμών & ελέγχων (με θάλαμο συντήρησης δοκιμίων). 12. Χώρος υγιεινής (τουαλέτες) για το προσωπικό με σηπτικό βόθρο (στεγανό). 13. Χώρος παραμονής προσωπικού (χωρίς κουζίνα). 14. Γραφεία φορητά. 3 Από 06-11-2008 Α.Π. 109038/απόφαση ΕΥΠΕ «Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής εργοταξιακών και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων για την κατασκευή του τμήματος ΑΚ Τεμπών - ΑΚ Ραψάνης του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ» ENVECO A.E. - 20 -
15. Ιατρείο - Χώρος για Α Βοήθειες. 16. Βοηθητικό μικρό συνεργείο και ράμπα καθαρισμού οχημάτων. 17. Αποθήκη μικροϋλικών (συνεργείου και ηλεκτρολόγων). 18. Υδρογεώτρηση. 19. Τραπεζοειδής τάφρος για την απορροή ομβρίων υδάτων. 20. Από την εκσκαφή της σήραγγας δημιουργούνται τριών ειδών υλικά: Υλικά ακατάλληλα που πρέπει να απορριφθούν. Υλικά κατάλληλα για κατασκευή επιχώματος (θα ενσωματωθούν στα έργα οδοποιίας). Υλικά κατάλληλα για θραύση (θα προωθούνται στον σπαστήρα). Εντός των ορίων απαλλοτρίωσης του υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομου έχει διαμορφωθεί χώρος μεταφόρτωσης υλικών εκσκαφής, που καταλαμβάνει έκταση μικρότερη των 2.000m 2. 21. Δεξαμενή καυσίμων (όγκου 5 m 3 ). Εντός των ορίων απαλλοτρίωσης του υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομου τοποθετήθηκε σειρά υποστηρικτικών εγκαταστάσεων, απαραίτητων για την κατασκευή και ασφάλεια της σήραγγας (ενδεικτικά αναφέρονται: ηλεκτρικός αεροσυμπιεστής σήραγγας, ανεμιστήρας εξαερισμού σήραγγας, αεροφυλάκιο, μικρό παρασκευαστήριο εκτοξευόμενου σκυροδέματος (Gunite), χώρος σιδηρού οπλισμού έργου). 3.4 Παρουσίαση των εναλλακτικών λύσεων που εξετάστηκαν για το προτεινόμενο έργο Ακολούθως παρουσιάζονται οι εναλλακτικές προτάσεις που εξετάστηκαν για το έργο αντιστήριξης, για τις οποίες πραγματοποιήθηκαν γεωτεχνικοί έλεγχοι ευστάθειας, σύμφωνα με την Τεχνική Έκθεση (Χ. Εφραιμίδης, 13-11-2013) που εκπονήθηκε για το προτεινόμενο έργο. Οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν επί της διατομής 468. Περίπτωση 1 Κατασκευή φρεατοπασσάλων στο ανάντη φυσικό πρανές σε απόσταση 10.0m περίπου από την υφιστάμενη τάφρο οφρύος. Η τιμή της προκύπτουσας ανθιστάμενης δύναμης είναι εξαιρετικά υψηλή (F=3800 kn/μ.μ.) και είναι αδύνατο να παραληφθεί από τους πασσάλους. ENVECO A.E. - 21 -
Περίπτωση 2 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:4. Ο συντελεστής ασφάλειας που υπολογίσθηκε για την περίπτωση φόρτισης εξαιρετικά δυσμενών υδραυλικών συνθηκών είναι FS=0.835<1.0, γεγονός που καθιστά τη λύση μη αποδεκτή. Περίπτωση 3 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:4 και κατασκευή φρεατοπασσάλων σε απόσταση 45.0m από τον πόδα του ορύγματος. Για συντελεστή ασφάλειας FS=1.0 η ανθιστάμενη δύναμη που προέκυψε είναι της τάξης των 1000kN/μ.μ. και η οποία προκαλεί εντατικά μεγέθη που δεν παραλαμβάνονται από τους πασσάλους. Περίπτωση 4 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:5. Ο συντελεστής ασφάλειας που υπολογίσθηκε για την περίπτωση φόρτισης εξαιρετικά δυσμενών υδραυλικών συνθηκών είναι FS=0.744<1.0, γεγονός που καθιστά τη λύση μη αποδεκτή. Επίσης η εκσκαφή του φυσικού πρανούς απαιτεί εξαιρετικά μεγάλη έκταση προς τα ανάντη, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερη απαλλοτρίωση και προκαλεί αβεβαιότητες σχετικά με την ευστάθεια του πρανούς ανάντη της αγροτικής οδού. Περίπτωση 5 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:5 και κατασκευή φρεατοπασσάλων σε απόσταση 45.0m από τον πόδα του ορύγματος. Για συντελεστή ασφάλειας FS=1.0 η ανθιστάμενη δύναμη που προέκυψε είναι της τάξης των 1500kN/μ.μ. και η οποία προκαλεί εντατικά μεγέθη που δεν παραλαμβάνονται από τους πασσάλους. Επίσης για τη μη αποδοχή της λύσης ισχύουν και οι λόγοι που αναφέρονται στην περίπτωση 4. Περίπτωση 6: Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:6. Ο συντελεστής ασφάλειας που υπολογίσθηκε για την περίπτωση φόρτισης εξαιρετικά δυσμενών υδραυλικών συνθηκών είναι FS=0.953<1.0, γεγονός που καθιστά τη λύση μη αποδεκτή. Επίσης η εκσκαφή του φυσικού πρανούς απαιτεί εξαιρετικά μεγάλη έκταση προς τα ανάντη, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερη απαλλοτρίωση και προκαλεί αβεβαιότητες σχετικά με την ευστάθεια του πρανούς ανάντη της αγροτικής οδού. Περίπτωση 7 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:6 και κατασκευή φρεατοπασσάλων σε απόσταση 45.0m από τον πόδα του ορύγματος. Για συντελεστή ασφάλειας FS=1.0 η ανθιστάμενη δύναμη που προέκυψε είναι της τάξης των 200kN/μ.μ. και παραλαμβάνεται από τους πασσάλους. Για τη μη αποδοχή της λύσης ισχύουν και οι λόγοι που αναφέρονται στην περίπτωση 6. ENVECO A.E. - 22 -
Περίπτωση 8 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος με διαμόρφωση του φυσικού πρανούς με υ:β=1:1.5, κατασκευή τριών σειρών φρεατοπασσάλων σε απόσταση 15.0m από τον πόδα του ορύγματος καθώς και τριών σειρών προεντεταμένων αγκυρώσεων στο πρανές της εκσκαφής. Το μήκος των αγκυρώσεων λήφθηκε κατ ελάχιστο 20.0m, έτσι ώστε να τέμνει την επιφάνεια ολίσθησης. Η απαιτούμενη δύναμη των προεντεταμένων αγκυρίων υπολογίσθηκε σε 300kN/μ.μ. Στην συνέχεια κατασκευάζεται αντίβαρο από καλής ποιότητας προϊόντα εκσκαφών, ύψους 10.0m, το οποίο εγκιβωτίζει τους πασσάλους και τις προεντεταμένες αγκυρώσεις. Εξετάσθηκαν επιφάνειες ολίσθησης, μπροστά και πίσω από τα πασσαλοδιαφράγματα και οι συντελεστές ασφάλειας που προέκυψαν είναι: FS=0.985 - η επιφάνεια ολίσθησης τέμνει τις προεντεταμένες αγκυρώσεις και εμφανίζεται μπροστά από τους πασσάλους, χωρίς να τους επηρεάζει. FS=1.000 - η επιφάνεια ολίσθησης τέμνει τις προεντεταμένες αγκυρώσεις και τους πασσάλους. Η προκύπτουσα ανθιστάμενη δύναμη είναι F=1710kN/μ.μ., η οποία δεν μπορεί να παραληφθεί από τους πασσάλους. Περίπτωση 9 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με κλίση υ:β=1:1.5 ή υ:β=1:2, μετά τη διαμόρφωση πλατύσματος μήκους 47.0m και την κατασκευή φρεατοπασσάλων στο τέλος του πλατύσματος. Το διαμορφωμένο όρυγμα εντός της ολισθαίνουσας μάζας κατασκευάζεται στο μέγιστο ύψος του με τρεις αναβαθμούς (Hmax=10.0m) και δύο ενδιάμεσες βαθμίδες, πλάτους 4.0m. Οι τιμές των συντελεστών ασφάλειας είναι ικανοποιητικές, ενώ η προκύπτουσα ανθιστάμενη δύναμη παραλαμβάνεται από τους πασσάλους. Παρόλα αυτά η διαμόρφωση του ορύγματος εντός της ολισθαίνουσας μάζας παρουσιάζει δυσκολίες κατασκευής όσον αφορά τη συναρμογή του με τα έργα ανάντη της αγροτικής οδού. Επίσης η κατασκευή των βαθμίδων μπορεί να αποτελέσει αιτία τοπικής ή και γενικευμένης ολίσθησης, λόγω της κατύσδεισης μέσου αυτής των όμβριων υδάτων στο σώμα του ορύγματος. Τέλος επισημαίνεται ότι η κατασκευή του είναι πολύπλοκη και χρονοβόρα, γεγονός που δεν ικανοποιεί τις χρονικές απαιτήσεις του σχεδιασμού του έργου. Περίπτωση 10 Εκσκαφή της ολισθημένης μάζας του ορύγματος και του ανάντη φυσικού πρανούς με ενιαία κλίση υ:β=1:2, μετά τη διαμόρφωση πλατύσματος μήκους 59.0m και την κατασκευή φρεατοπασσάλων στο τέλος του πλατύσματος. Δεδομένου ότι οι τιμές των συντελεστών ασφάλειας είναι ικανοποιητικές και τα προκύπτοντα εντατικά μεγέθη στους πασσάλους είναι ανεκτά, η λύση γίνεται αποδεκτή. ENVECO A.E. - 23 -