Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Λουξεμβούργο, 17 Οκτωβρίου 2016 (OR. fr) 13056/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 17 Οκτωβρίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες MAMA 200 CFSP/PESC 802 RELEX 825 TU 16 αριθ. προηγ. εγγρ.: 13049/16 MAMA 199 CFSP/PESC 799 RELEX 824 TU 15 Θέμα: Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την Τυνησία - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (17 Οκτωβρίου 2016) Επισυνάπτονται στο Παράρτημα για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την Τυνησία όπως εγκρίθηκαν κατά την 3492α σύνοδό του στις 17 Οκτωβρίου 2016. 13056/16 DM/ss 1 DGC 2B EL
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΝΗΣΙΑ Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, 17 Οκτωβρίου 2016) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Το Συμβούλιο δηλώνει εκ νέου προς τον λαό της Τυνησίας την ισχυρή δέσμευσή του να υποστηρίξει τη μετάβαση που ξεκίνησε το 2011 με στόχο την ελευθερία, τη δημοκρατία, την αξιοπρέπεια και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η πρόοδος που επιτεύχθηκε στο πλαίσιο της μετάβασης αυτής είναι αξιόλογη και αποτελεί πηγή ελπίδας για την περιοχή και για τον υπόλοιπο κόσμο. Ταυτοχρόνως, η Τυνησία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις: δύσκολη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, σημαντικές απειλές για την ασφάλεια, καθώς και ανάγκη να γίνουν πράξη οι προωθημένες διακηρύξεις του νέου Συντάγματος. Αυτές οι σημαντικές προκλήσεις θέτουν τη χώρα σε εξαιρετική κατάσταση, στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να ανταποκριθεί καταλλήλως. Σύμφωνα με τη Συνολική Στρατηγική της, η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον να συμβάλει στην ανθεκτικότητα της τυνησιακής κοινωνίας και να στηρίξει την εμφάνιση μιας δημοκρατικής, ισχυρής και σταθερής Τυνησίας στη γειτονιά της. 2. Το Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για την κοινή ανακοίνωση «Ενίσχυση της υποστήριξης της ΕΕ προς την Τυνησία» της Ύπατης Εκπροσώπου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του να στηρίξει πλήρως την εδραίωση της δημοκρατίας στην Τυνησία, με βάση τις αρχές του κράτους δικαίου, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης και μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης. Η στήριξη της ΕΕ προς τις μεταρρυθμίσεις που αποφάσισαν η κυβέρνηση και ο λαός της Τυνησίας παραμένει σταθερή και ισχυρή. Η στήριξη αυτή πρέπει να εκφρασθεί επίσης μέσω πολιτικού διαλόγου υψηλού επιπέδου, ευρύτερου και πιο φιλόδοξου από ποτέ, μεταξύ της Τυνησίας και της ΕΕ, σχετικά με το σύνολο των θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Η προσεχής επίσκεψη του Προέδρου της Τυνησίας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα καταδεικνύει την κοινή βούληση για έναν τέτοιο διάλογο. 13056/16 DM/ss 2
3. Η πρόοδος στον πολιτικό τομέα θα αντέξει στον χρόνο μόνον εάν συνοδεύεται από οικονομική πρόοδο του ιδίου εύρους. Το πενταετές αναπτυξιακό σχέδιο της Τυνησίας, η έγκριση και η ταχεία έναρξη εφαρμογής του οποίου αποτελούν προτεραιότητα, είναι ουσιώδες στοιχείο των μεταρρυθμίσεων. Το σχέδιο αυτό θα αποτελέσει εξάλλου μια βάση την οποία θα λαμβάνουν υπόψη τους οι εταίροι της Τυνησίας προκειμένου να στοχοθετούν τη στήριξη και τη χρηματοοικονομική ενίσχυση που παρέχουν στη χώρα. Η Διεθνής Διάσκεψη για την Προώθηση των Επενδύσεων στην Τυνησία, που θα λάβει χώρα στις 29 και 30 Νοεμβρίου στην Τύνιδα, θα αποτελέσει την ευκαιρία για να εκφρασθεί εκ νέου σε πολύ υψηλό επίπεδο η στήριξη της ΕΕ. Το Συμβούλιο ενθαρρύνει τις ευρωπαϊκές αποστολές υψηλού επιπέδου με τις οποίες επιδιώκεται η ενίσχυση των οικονομικών δεσμών με την Τυνησία. 4. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την προσέγγιση που εισηγούνται η Ύπατη Εκπρόσωπος και η Επιτροπή λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρα της κατάστασης στην Τυνησία, η οποία αποσκοπεί στην κινητοποίηση του συνόλου των μέσων που διαθέτει η ΕΕ, μεταξύ των οποίων συνόλου χρηματοοικονομικών και μη μέτρων, ύψους αναλόγου των περιστάσεων. Ειδικότερα, το Συμβούλιο υποστηρίζει την ενίσχυση της χρηματοδοτικής βοήθειας της ΕΕ με ποσό έως και 300 εκατ. ευρώ για το 2017 και τη διατήρηση υψηλού επιπέδου χρηματοδότησης έως το 2020 βάσει της προόδου των μεταρρυθμίσεων που ανακοινώνονται στο σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης της κυβέρνησης, με παράλληλη αντιμετώπιση των πλέον επειγουσών αναγκών της χώρας. Το Συμβούλιο στηρίζει επίσης τη συνέχιση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της ΕΕ και επικροτεί την πρόσφατη έγκριση ενός δεύτερου προγράμματος ύψους 500 εκατ. ευρώ. Από την πλευρά τους, τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν να εξετάσουν τη δυνατότητα συμπληρωματικής χρηματοδοτικής και μη χρηματοδοτικής συνδρομής. Το Συμβούλιο χαιρετίζει τη θέσπιση του νέου νόμου για τις επενδύσεις από τη συνέλευση των αντιπροσώπων του λαού της Τυνησίας και καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει γρήγορα στην εφαρμογή του προκειμένου να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον και να δοθεί αποφασιστική ώθηση των επενδύσεων στην Τυνησία. 13056/16 DM/ss 3
5. Το Συμβούλιο εκτιμά ότι η κοινή ανακοίνωση της Ύπατης Εκπροσώπου και της Επιτροπής πρέπει να χρησιμεύσει ως καταλύτης για αυξημένη δέσμευση της ΕΕ και των κρατών μελών να στηρίξουν τη μετάβαση της Τυνησίας, σε στενή συνεργασία με τις τυνησιακές αρχές. Ο ενεργός ρόλος των αρχών της Τυνησίας στη διαδικασία αυτή είναι καθοριστικής σημασίας προκειμένου να εξασφαλισθεί ενισχυμένη και αποτελεσματικότερη χρήση της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχουν η ΕΕ και οι άλλοι διεθνείς εταίροι. 6. Η ΕΕ καλεί την Τυνησία να συνεχίσει τη συνολική και αποτελεσματική εφαρμογή του Συντάγματος, την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και την προαγωγή των ανθρώπινων δικαιωμάτων, παραμένει δε πλήρως δεσμευμένη όσον αφορά τη στήριξή της προς την ιστορική αυτή διαδικασία. Η ΕΕ ενθαρρύνει τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών με διαφάνεια και χωρίς αποκλεισμούς και είναι έτοιμη να υποστηρίξει την οργάνωση και παρατήρησή τους. Η ΕΕ καλεί επίσης την Τυνησία να συνεχίσει τις προσπάθειές της προκειμένου να ενισχυθούν η χρηστή διακυβέρνηση, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και του τομέα της δικαιοσύνης, καθώς και η καταπολέμηση της διαφθοράς, που είναι όλες ουσιαστικές για την επιτυχία της πολιτικής και οικονομικής ανάκαμψης της Τυνησίας. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της προτίθενται να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις στους τομείς αυτούς, μεταξύ άλλων με την κοινή αξιοποίηση των διδαγμάτων από τις μεταβάσεις που σημειώθηκαν στην Ευρώπη. 7. Η ΕΕ επικροτεί την αναγγελία και ενθαρρύνει την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τη νέα κυβέρνηση της Τυνησίας. Είναι πρόθυμη να στηρίξει τις μεταρρυθμίσεις αυτές σύμφωνα με την αποκεντρωμένη προσέγγιση, τον στόχο της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και την αρχή της βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης που προβλέπεται από το Σύνταγμα. Η μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών αποκλίσεων, ιδίως των περιοχών του Κέντρου και του Νότου, η μεγαλύτερη προώθηση ίσων ευκαιριών για όλους και η ενίσχυση του ρόλου των γυναικών είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα της Τυνησίας. Οι μεταρρυθμίσεις της Τυνησίας για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η νεολαία, ιδίως η αυξημένη προσφορά εκπαίδευσης και απασχόλησης για τους νέους, είναι επίσης ζωτικής σημασίας και η ΕΕ σκοπεύει επίσης να τους παράσχει την υποστήριξή της. 13056/16 DM/ss 4
8. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων ενόψει της σύναψης σφαιρικής και σε βάθος συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών (ALECA). Η ΕΕ επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να εργασθεί με την Τυνησία για την ταχεία σύναψη φιλόδοξης συμφωνίας, με την εφαρμογή μη συμμετρικής προσέγγισης υπέρ της Τυνησίας, με στόχο να αποτελέσει η εν λόγω διαδικασία σημαντική παράμετρο της στήριξης της οικονομικής διαφοροποίησης της χώρας και της κοινωνικοοικονομικής της ανάπτυξης. Προς τον σκοπό αυτό, η ΕΕ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να στηρίξει τις διαπραγματεύσεις και την εφαρμογή μελλοντικής συμφωνίας με σύνολο συνοδευτικών μέτρων. Συναφώς, το Συμβούλιο καλεί την ΕΕ να διερευνήσει κάθε δυνατότητα εφαρμογής των πρωτοβουλιών που προβλέπονται στην κοινή ανακοίνωση για την υποστήριξη της ανάπτυξης της Τυνησίας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. 9. Η στήριξη και η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της διαδικασίας μετάβασης της Τυνησίας προς τη δημοκρατία παραμένει υψηλή προτεραιότητα της ΕΕ. Η ΕΕ θα συνεχίσει να ενθαρρύνει τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στον διάλογο με τις αρχές, σε όλους τους τομείς δράσης και ειδικότερα με τον τριμερή διάλογο ΕΕ-κυβέρνησης της Τυνησίας-κοινωνίας των πολιτών. Η κοινωνία των πολιτών οφείλει εξίσου να αναλάβει την ευθύνη να προάγει τη διαδικασία της απαραίτητης μεταρρύθμισης. 10. Η ΕΕ υπενθυμίζει την ιδιαίτερη σημασία της ενίσχυσης του διαλόγου και της ευρωμεσογειακής περιφερειακής και υποπεριφερειακής συνεργασίας, τόσο σε θέματα ειρήνης και ασφάλειας όσο και σε θέματα οικονομικής ολοκλήρωσης, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της ενέργειας. Υποστηρίζει πλήρως τα διαρθρωτικά προγράμματα που εκτελούνται στο πλαίσιο της Ένωσης για τη Μεσόγειο και χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη συμμετοχή της Τυνησίας και τα πρώτα έργα που δρομολογήθηκαν, ιδίως στην Bizerta. 13056/16 DM/ss 5
11. Η ΕΕ και η Τυνησία αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, που απαιτούν συντονισμένες δράσεις των δύο πλευρών με σεβασμό των κοινών αξιών της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μετά τον ενισχυμένο πολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου ΕΕ-Τυνησίας γύρω από θέματα ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας, ο οποίος πραγματοποιήθηκε το 2015, η ΕΕ ενίσχυσε τη συνεργασία της στους τομείς αυτούς με την Τυνησία. Η ΕΕ συμμερίζεται τις ανησυχίες της τυνησιακής κυβέρνησης ως προς τον αντίκτυπο της κρίσης της Λιβύης στην Τυνησία. Η ΕΕ θα ενισχύσει την εφαρμογή της σημαντικής της συνεργασίας με την Τυνησία στον τομέα της ασφάλειας, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της πρόληψης της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης και του εξτρεμισμού, βάσει των προτάσεων της κοινής ανακοίνωσης και του ενισχυμένου διαλόγου. 12. Η ΕΕ επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία της με την Τυνησία στους τομείς της μετανάστευσης και της κινητικότητας, οι οποίοι αποτελούν κοινή προτεραιότητα. Η ΕΕ θα προσανατολίσει τη στήριξή της ώστε να αντιμετωπισθούν η παράτυπη μετανάστευση και τα βαθύτερα αίτιά της, μέσω της προαγωγής της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης. Η ΕΕ ενθαρρύνει την Τυνησία να συμμετάσχει ενεργά στην εταιρική σχέση για την κινητικότητα, στο σχέδιο δράσης της Βαλέτας και στις διαδικασίες του Ραμπάτ και του Χαρτούμ, καθώς και να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει η συνεργασία με την ΕΕ, περιλαμβανομένου του καταπιστευματικού ταμείου έκτακτης ανάγκης για τη σταθερότητα και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης και του φαινομένου των εκτοπισμένων ατόμων στην Αφρική. Η ΕΕ χαιρετίζει την έναρξη, στις 12 Οκτωβρίου 2016, των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες διευκόλυνσης των θεωρήσεων και επανεισδοχής και ενθαρρύνει την Τυνησία να αποτελέσει την πρώτη χώρα της Νότιας Γειτονίας που θα συνάψει παρόμοιες φιλόδοξες και αποτελεσματικές συμφωνίες. 13. Το Συμβούλιο καλεί την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν την τακτική παρακολούθηση, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, της υλοποίησης της κοινής ανακοίνωσης για τη στήριξη της Τυνησίας. 13056/16 DM/ss 6