LIFE+ Environment Policy and Governance Environmental Policy Support Tool for Recycling in Islands - REPT LIFE07 ENV/CY/000081 Layman s Report Λευκωσία, Σεπτέμβριος 2011
1. Το Περιβαλλοντικό Πρόβλημα Οι μικρές νησιωτικές χώρες χαρακτηρίζονται συνήθως από μικρούς πληθυσμούς ή/και καλύπτουν μικρές εκτάσεις και τις περισσότερες φορές είναι σχετικά απομονωμένες από άλλες χώρες. Ταυτόχρονα όμως έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα και υποχρεώσεις που δεν παρουσιάζονται στον ίδιο βαθμό σε άλλες μεγαλύτερες χώρες. Ένα χαρακτηριστικό των μικρών χωρών είναι ότι μεγάλο ποσοστό του οικονομικού και ανθρώπινου δυναμικού τους χρησιμοποιείται για να προσφέρει την βασική υποδομή και τις υπηρεσίες σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό άλλων μεγαλύτερων χωρών. Επιπρόσθετα οι μικρές χώρες είναι συνήθως εξαρτώμενες από εξωτερική βοήθεια για να αντεπεξέλθουν των τεχνικών υποχρεώσεων τους καθώς οι εξαγωγές ανακυκλώσιμων υλικών και το υψηλό κόστος μεταφοράς τους επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η Κύπρος και η Μάλτα ήταν οι πρώτες νησιωτικές χώρες οι οποίες εισχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και οι οποίες ήταν υποχρεωμένες να εφαρμόσουν τη σχετική περιβαλλοντική πολιτική και νομοθεσία έτσι ώστε να προσαρμοστούν με τις υπόλοιπες χώρες κράτη μέλη. Η διαχείριση αποβλήτων αποτελεί πρόβλημα στο οποίο δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο παρελθόν. Από τη χρονική στιγμή της εφαρμογής των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τα υλικά συσκευασίας και τα Απόβλητα Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Συσκευών έχουν παρατηρηθεί πολλά προβλήματα τα οποία σχετίζονται με τη διαχείριση, την ανακύκλωσή και την ανάκτηση υλικών από τις πιο πάνω κατηγορίες αποβλήτων. Ενώ η ανακύκλωση έχει προχωρήσει σημαντικά στις περισσότερες χώρες της ΕΕ δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο μικρές χώρες (Κύπρος και Μάλτα) έχουν καθυστερήσει στον τομέα αυτό. Δυσκολίες στην εφαρμογή των στόχων που καθορίζουν οι Οδηγίες είναι επίσης εμφανείς και σε χώρες όπως είναι η Γαλλία και η Ελλάδα οι οποίες έχουν στην επικράτειά τους μικρά νησιά. Συγκεκριμένα στα νησιά παρουσιάζονται περιβαλλοντικές και οικονομικές δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με το κόστος εξαγωγής των υλικών και τη μικρή ποσότητα των αποβλήτων η οποία σε μερικές περιπτώσεις κάνει την εφαρμογή της ανακύκλωσης οικονομικά ασύμφορη και περιβαλλοντικά μη ορθολογιστική. Επομένως διαπιστώνεται ότι υπάρχει η ανάγκη να καθοριστούν τα προβλήματα τα οποία σχετίζονται με τη διαχείριση των αποβλήτων σε νησιά και να γίνει εξαρχής ανάλυση των παραμέτρων που σχετίζονται με αυτό το θέμα. 2. Το Πρόγραμμα Ο στόχος του προγράμματος Environmental Policy Support Tool for Recycling in Islands (REPT) είναι να υποβοηθηθεί η διαχείριση των αποβλήτων σε χώρες νησιά και σε χώρες μέλη της ΕΕ που έχουν στην επικράτεια τους νησιά κυρίως σε ότι αφορά στη λήψη αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές, διαμέσου της δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού εργαλείου και της λεπτομερούς ανάλυσης των διαφόρων δεδομένων που σχετίζονται με το θέμα της ανακύκλωσης. 1
Το πρόγραμμα έχει επικεντρωθεί σε δύο από τις πιο σημαντικές πηγές αποβλήτων που δημιουργούν προβλήματα διαχείρισης σε νησιά: o o Υλικά Συσκευασίας (ΥΣ) και πιο συγκεκριμένα στο γυαλί, στα μέταλλα, στα πλαστικά και στο χαρτί. Απόβλητα Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Συσκευών (ΑΗΗΣ) και πιο ειδικά στα συστήματα ψύξης, στις οθόνες και τους λαμπτήρες φθορισμού. 3. Στόχοι Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με τις επιλεχθείσες κατηγορίες αποβλήτων. Τη σύγκριση των υφιστάμενων πρακτικών ανάκτησης και ανακύκλωσης και των πολιτικών που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα που συμμετέχει το πρόγραμμα. Ανάλυση των απαιτήσεων των οδηγιών της ΕΕ σχετικά με τις επιλεχθείσες κατηγορίες αποβλήτων. Την οικονομική ανάλυση των πρακτικών ανακύκλωσης ανά κατηγορία αποβλήτου με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την τεχνική και οικονομική τους αποτελεσματικότητα λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες συνθήκες σε κάθε συμμετέχουσα χώρα. Την ανάλυση των πρακτικών ανακύκλωσης που χρησιμοποιούνται με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το περιβαλλοντικό κόστος της ανακύκλωσης και τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Τον καθορισμό των εμποδίων και περιορισμών που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχουσες χώρες στην εφαρμογή αειφόρων αλλά και οικονομικά αποτελεσματικών τεχνικών ανακύκλωσης. Την παρουσίαση της τεχνικής δυνατότητας και οικονομικής βιωσιμότητας των μεθόδων και τεχνολογιών οι οποίες μπορούν με επιτυχία να ενδυναμώσουν την περιβαλλοντική απόδοση στους τομείς της ανάκτησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων. Τη διάχυση των πληροφοριών και την εκπαίδευση του προσωπικού των αρμόδιων αρχών και άλλων οργανισμών/ φορέων που ασχολούνται με το θέμα της ανακύκλωσης των υλικών στα νησιά. Τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού εργαλείου έχοντας ως στόχο την καθοδήγηση στη λήψη αποφάσεων και τον υπολογισμό του οικονομικού και περιβαλλοντικού κόστους / οφέλους από την ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών και Αποβλήτων Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού. 4. Αποτελέσματα Για κάθε χώρα που συμμετείχε στο πρόγραμμα και ανά κατηγορία αποβλήτου έχουν εξαχθεί τα ακόλουθα αποτελέσματα: Συλλογή και καταγραφή δεδομένων σε σχέση με τα παραγομένα απόβλητα. 2
Καθορισμός των τεχνικών και των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται σε κάθε συμμετέχουσα χώρα για ανάκτηση και ανακύκλωση των αποβλήτων. Περιγραφή των νομοθετημάτων που εφαρμόζονται σε κάθε χώρα. Συλλογή των απαραίτητων στατιστικών στοιχείων και δεδομένων που σχετίζονται με την ανακύκλωση. Σύγκριση των υφιστάμενων τεχνικών που χρησιμοποιούνται ανά χώρα σε σχέση με τις απαιτήσεις των οδηγιών της ΕΕ και σύγκριση της αποτελεσματικότητας των τεχνικών αυτών. Πιο ειδικά τα ακόλουθα έχουν αναλυθεί και συγκριθεί: o Το ποσοστό εφαρμογής των οδηγιών της ΕΕ σε κάθε συμμετέχουσα στο πρόγραμμα χώρα. o Τα αποτελέσματα της εφαρμογής των οδηγιών σε κάθε χώρα. o Η εφαρμοσιμότητα των σχετικών οδηγιών της ΕΕ σε κάθε συμμετέχουσα χώρα. o Οι λόγοι σχετικά με τη διαφορετικότητα του ποσοστού εφαρμογής των οδηγιών της ΕΕ ανά συμμετέχουσα χώρα. Επιπρόσθετα, έχουν γίνει τα ακόλουθα: Τεχνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανάλυση της ανακύκλωσης για τις επιλεχθείσες κατηγορίες αποβλήτων. Αναγνώριση των δυσκολιών και προβλημάτων που αντιμετωπίζονται στην ανακύκλωση στις συμμετέχουσες χώρες. Αναγνώριση των ειδικών συνθηκών που είναι σχετικές με την ανακύκλωση σε νησιωτικές χώρες ή χώρες που έχουν στην επικράτεια τους μικρά νησιά. Στα πλαίσια του προγράμματος έχει ετοιμαστεί ένα ηλεκτρονικό εργαλείο (Decision Support Tool) το οποίο έχει διαδοθεί σε φορείς που εμπλέκονται με το θέμα της ανακύκλωσης συσκευασιών και Αποβλήτων Ηλεκτρικού Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού στις συμμετέχουσες χώρες και το οποίο στοχεύει στην υποβοήθηση λήψης απόφασης σχετικά με την ανακύκλωση στα νησιά. To εργαλείο αυτό συνοδεύεται από σχετικό εγχειρίδιο χρήσης ενώ παρέχεται η δυνατότητα on-line βοήθειας προς τους χρήστες διαμέσου της ιστοσελίδας του έργου. Ο ρόλος του εργαλείου αυτού είναι ιδιαίτερα σημαντικός σε σχέση με τα πιο κάτω: Τεχνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανάλυση της εφαρμογής των οδηγιών της ΕΕ στις χώρες από τις οποίες προέρχονται οι εταίροι του προγράμματος διαμέσου της υφιστάμενης βάσης δεδομένων. Παρέχεται η δυνατότητα σύγκρισης των διαφόρων μεθόδων διαχείρισης των αποβλήτων. Παρουσίαση γενικών συμπερασμάτων σχετικά με την εφαρμοσιμότητα, την οικονομική αποτελεσματικότητα και αειφορία της ανακύκλωσης σε νησιά. Το τελικό και πιο σημαντικό στοιχείο του προγράμματος ήταν η ενημέρωση του κοινού, των αρμόδιων υπηρεσιών, της βιομηχανίας, και άλλων ενδιαφερομένων, σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νησιωτικές χώρες ή οι χώρες που έχουν στην επικράτεια του νησιά, κατά την ανακύκλωση των αποβλήτων. Κύριος σκοπός της ενημέρωσης ήταν η διάδοση γνώσης για θέματα αειφορίας και οικονομικής αποτελεσματικότητας των διαφόρων μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων. Η χρήση του ηλεκτρονικού εργαλείου από τις δημόσιες αρχές αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό βήμα σε σχέση με την εκτίμηση των υφιστάμενων και μελλοντικών επιλογών, τον εμπλουτισμό της βάσης δεδομένω ν και την υποβοήθηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. 3
Τα αποτελέσματα του προγράμματος και η χρήση του ηλεκτρονικού εργαλείου λήψης αποφάσεων αποτελούν σημαντικό βήμα στη διαδικασία λήψης απόφασης για τα υλικά που θα μπορούσαν να επεξεργαστούν στα νησιά παρά να εξάγονται σε άλλες χώρες για επεξεργασία. Επιπρόσθετα, η σύγκριση με το κόστος επεξεργασίας των υλικών σε μεγαλύτερες χώρες μπορεί να οδηγήσει στις κατάλληλες επιλογές για την επαξεργασία των αποβλήτων στα νησιά (π.χ. επεξεργασία των πιο επικίνδυνων μερών των αποβλήτων στα νησιά). 5. Περιγραφή του Ηλεκτρονικού Εργαλείου Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων Το Εργαλείο Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων παρέχει στο χρήστη τη δυνατότητα να κάνει τα ακόλουθα: Να υπολογίζει τις ποσότητες αποβλήτων από τα ΑΗΗΣ και τα ΥΣ βασιζόμενο σε στοιχεία πληθυσμού και οικονομικών δραστηριοτήτων. Να προβλέπει τις μελλοντικές ποσότητες αποβλήτων που θα πρέπει να διαχειριστούν αφού συσχετίζει τις ποσότητες των αποβλήτων με τηνς αύξηση τους πληθυσμού. Να υπολογίζει τις ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων που μπορεί να καταλήξουν στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων διαχείρισης τους. Να αναλύει σενάρια what-if για διάφορες μεθόδους διαχείρισης π.χ. ποιες θα είναι οι ποσότητες των ΑΗΗΣ και των αποβλήτων συσκευασειών αν χρησιμοποιηθεί η X μέθοδος διαχείρισης; Το λογισμικό μπορεί να ετοιμάσει τα σχετικά αποτελέσματα σε μορφή έκθεσης τα οποία παρουσιάζουν τις ποσότητες των αποβλήτων απ όπου και μπορούν να γίνουν οι συγκρίσεις για τις διάφορες μεθόδους ανακύκλωσης. Ο κυριότερος στόχος του λογισμικού είναι να παρέχει στις εθνικές περιβαλλοντικές αρχές ένα εργαλείο λήψης αποφάσεων το οποίο έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος της εφαρμογής των διαφόρων μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων που εφαρμόζονται στα νησιά. Οι αρμόδιες αρχές με τη χρήση του θα μπορούν να ελέγχουν την κατάσταση που θα επικρατήσει εάν χρησιμοποιήσουν μία συγκεκριμένη μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων όπως: Πόσα υλικά θα ανακυκλωθούν; Ποιο θα είναι το κόστος εφαρμογής μιας συγκεκριμένης πολιτικής; Ποια θα είναι τα περιβαλλοντικά κέρδη; 4
Ποιες θα είναι οι αλλαγές στο περιβαλλοντικό και οικονομικό τομέα εάν αλλάξουν οι πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων; 6. Η Συνδρομή του Εργαλείου Υποστήριξης Λήψης Απόφασης (DST) Άμεση Συνδρομή: Εφαρμόζοντας την οδηγία της ΕΕ για τα απόβλητα συσκευασιών και τα ΑΗΗΣ σε νησιά με την ανάδειξη των πιο αποτελεσματικών οικονομικών και περιβαλλοντικών μεθόδων διαχείρισης τους, γίνεται μεγάλη συνδρομή στη μείωση του αποτυπώματος του διοξειδίου του άνθρακα που οφείλεται στη διαχείριση των αποβλήτων αυτών στα νησιά. Οι κατά κεφαλή εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου που σχετίζονται με τα υλικά συσκευασίας στις ΕΕ15 υπολογίζονται σε περίπου 216 kg CO 2 ισοδύναμο το χρόνο. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 80 εκατομμύρια τόνους ή 2% της συνολικής ποσότητας εκπομπής αερίων θερμοκηπίου στις ΕΕ15. Η ανακύκλωση των υλικών συσκευασιών έχει οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα σε σχέση με τουςπερισσότερους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αυτά περιλαμβάνουν μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της τάξης του 0.6% στις ΕΕ15 για το έτος 2002. Σχετικά με τα ΑΗΗΕ, μια από τις κυρίαρχες περιβαλλοντικές ανάγκες είναι να αποκτηθεί έλεγχος στα CFCs στις παλαιές συσκευές ψυγείων. Εάν ο ρυθμός συλλογής των αερίων αυτών στις ΕΕ27 όπως έχει καταγραφεί αυξηθεί από 27% (έτος 2005) σε 75% (έτος 2011), θα επιτευχθεί μία σημαντική μείωση των αερίων που καταστρέφουν τη στοιβάδα του όζοντος, μειώνοντας τις εκπομπές CO 2 στην ατμόσφαιρα κατά περίπου 34 εκατομμύρια τόνους. Το λογισμικό εργαλείο αναμένεται να χρησιμοποιηθεί και από άλλα νησιά, εκτός από αυτά τα οποία προέρχονται οι εταίροι του προγράμματος για να εντοπιστούν οι πιο περιβαλλοντικά φιλικές και οικονομικά βιώσιμες μέθοδοι διαχείρισης αποβλήτων για κάθε περίπτωση. Η εφαρμογή της πλέον περιβαλλοντικής μεθόδου διαχείρισης σε κάθε νησί θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των περιβαλλοντικών αρνητικών επιπτώσεων για κάθε εξεταζόμενο σενάριο διαχείρισης αποβλήτων. Έμμεση Συνδρομή: Άλλα νησιά στην Ευρώπη και εκτός Ευρώπης μπορούν να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό εργαλείο λήψης απόφασης έτσι ώστε να αναδείξουν το πιο περιβαλλοντικά φιλικό και οικονομικά βιώσιμο σενάριο για τη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασιών και των ΑΗΗΣ. Επιπρόσθετα, τα νησιά αυτά μπορεί να καθοδηγηθούν από τις τεχνικές και περιβαλλοντικές εκθέσεις που έχουν ετοιμαστεί στα πλαίσια αυτού του προγράμματος και την υφιστάμενη βάση δεδομένων του λογισμικού εργαλείου, έτσι ώστε να εκπονήσουν παρόμοιες έρευνες για οποιεσδήποτε νέες τεχνολογίες ή συστήματα διαλογής, να δημιουργήσουν και να εξετάσουν την μελλοντική εφαρμογή καινούριων σεναρίων διαχείρισης. 5
7. Διάχυση Αποτελεσμάτων Μερικές από τις ενέργειες διάχυσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος ήταν οι πιο κάτω: Η ιστοσελίδα του προγράμματος: www.eng.ucy.ac.cy/rept Η ιστοσελίδα ανανεώνεται τακτικά από το προσωπικό της Γαία Εργαστήριο Μηχανικής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Κύπρου. Στην ιστοσελίδα έχει αναρτηθεί το λογισμικό εργαλείο DSTσε μορφή που είναι διαθέσιμη στους επισκέπτες της ιστοσελίδας και που μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Επίσης έχει τοποθετηθεί το εγχειρίδιο χρήσης του εργαλείου και παρέχεται δυνατότητα βοήθειας προς το χρήστη διαμέσου του διαδικτύου (on-line help). Φυλλάδια και άλλo έντυπο υλικό στην αγγλική, ελληνική και γαλλική γλώσσα. Δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και επιστολές προς ενδιαφερόμενους φορείς. Πληροφοριακές ημερίδες στην Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα και Γαλλία. Διοργάνωση εργαστηρίων για εκπαίδευση στη χρήση του λογισμικού εργαλείου DSΤσε Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα. Το Τελικό Συνέδριο του προγράμματος που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο και στο οποίο προσκλήθηκαν διάφοροι φορείς και ομιλητές από το εξωτερικό. 8. Εταίροι του Προγράμματος Οι πιο κάτω έξι εταίροι έχουν λάβει μέρος σε αυτό το πρόγραμμα: Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι υπεύθυνο για διάφορα θέματα από τα οποία τα πιο σημαντικά είναι τα θέματα Πολεοδομίας και Οικήσεως της Κύπρου, το κτηματολόγιο και οι Τοπικές Αρχές. Το Υπουργείο Εσωτερικών συντονίζει και την κατασκευή της υποδομής και τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της Κύπρου, θέμα το οποίο σχετίζεται άμεσα με το πρόγραμμα REPT. 6
Νικολαιδης και Συνεργάτες Ltd Η εταιρεία Νικολαΐδης και Συνεργάτες είναι ιδιωτικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1996, με έδρα την Λευκωσία. Η εταιρεία προσφέρει μία σειρά από συμβουλευτικές υπηρεσίες στον τομέα του Πολιτικού Μηχανικού και Μηχανικού Περιβάλλοντος. Η εταιρεία προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στη βιομηχανία και σε δημόσιους οργανισμούς. Ιδρυτική αρχή και κυριότερος στόχος της εταιρείας είναι να προσφέρει υπηρεσίες σε τομείς που αποσκοπούν στην υλοποίηση σύγχρονων αναπτυξιακών έργων, προγραμμάτων και έργων Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, με ταυτόχρονη διασφάλιση της μέγιστης προστασίας και σεβασμού προς το περιβάλλον. Η εταιρεία δραστηριοποιείται κυρίως στο τομέα της προσφοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών για τη διαχείριση υγρών, στερεών, και αέριων αποβλήτων, στην εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών, στον τομέα του σχεδιασμού επίβλεψης κατασκευής και διαχείρισης έργων και στον τομέα του σχεδιασμού έργων που σχετίζονται με την αποχέτευση και ύδρευση. ΓΑΙΑ Eργαστήριο Μηχανικής Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Κύπρου Το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, διοικείται από το Συμβούλιο και τη Σύγκλητο και αποτελεί ένα ερευνητικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα αναγνωρισμένου κύρους στην Κύπρου. Η Πολυτεχνική σχολή του Πανεπιστημίου ιδρύθηκε το 2001 και λειτούργησε το 2003. Αν και πρόκειται για μια καινούρια σχολή παρουσιάζει έντονη και ταχεία ανάπτυξη. Το διδακτικό προσωπικό της Πολυτεχνικής Σχολής απαρτίζεται από διεθνούς επιπέδου εμπειρογνώμονες με πολυετή εμπειρία σε διάφορους τομείς όπως π.χ. τη μηχανική υπολογιστών, των υλικών, την επεξεργασία νερών και υγρών αποβλήτων. Τα βασικά στελέχη της Πολυτεχνικής σχολής έχουν ένα ισχυρό ιστορικό όσον αφορά τη διαχείριση μεγάλων έργων και αρκετοί από αυτούς έχουν επιτύχει διεθνή αναγνώριση στη διδασκαλίας. Στα πρώτα 4 χρόνια από τη λειτουργία της 2003-2007 η σχολή κατάφερε να προσελκύσει και να διαχειριστεί εξωτερικά προγράμματα με αξία άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών προγραμμάτων που αφορούν το Ανθρώπινο Δυναμικό και την Κινητικότητα με προϋπολογισμούς άνω του ενός εκατομμυρίου έκαστο. Το Πανεπιστήμιο Κύπρου διατηρεί ερευνητική συνεργασία με περισσότερα από 120 πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα διεθνώς. Σήμερα, το ακαδημαϊκό προσωπικό από όλα τα τμήματα εμπλέκεται σε 40 διαφορετικού τύπου ερευνητικά προγράμματα. Επίσης από το 1998, το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 150 ερευνητικά έργα στα πλαίσια του 5ου και 6ου Προγράμματος-Πλαισίου, όπου σε πολλές περιπτώσεις αποτέλεσε και το κύριο συντονιστικό όργανο. Αντίστοιχα η Πολυτεχνική Σχολή διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και το κύρος για να επωφεληθεί από την υλοποίηση νέων προτάσεων. Οι δραστηριότητες του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, καλύπτουν μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη συστημάτων για την ολοκληρωμένη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων, την ανάλυση κύκλου ζωής, την απορρύπανση των εδαφών και των υδάτων, την μοντελοποίηση της ρύπανσης του αέρα, την εκτίμηση του κινδύνου και την ανάπτυξη των πράσινων τεχνολογιών, κ.α. Η Πολυτεχνική Σχολή εργοδοτεί πέραν των 100 ερευνητών συμβάλλοντας έτσι στην προσφορά εργασίας σε νέους επιστήμονες. Η Σχολή έχει επίσης προσελκύσει σημαντικό αριθμό ερευνητών 7
από άλλες κυρίως ευρωπαϊκές χώρες, συμβάλλοντας έτσι στη μεταφορά γνώσης και τεχνογνωσίας και στην πιο αποτελεσματική ενσωμάτωση της χώρας στην ευρωπαϊκή ερευνητική περιοχή. Green Dot (Κύπρου) Public Co. Ltd Η GreenDot Cyprus αποτελεί μέχρι σήμερα το μόνο Συλλογικό Σύστημα Διαχείρισης Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών στην Κύπρο. Ο Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με απόφαση του έχει εγκρίνει και αδειοδοτήσει από την 1η Αυγούστου 2006 την GreenDot Cyprus ως Συλλογικό Φορέα Διαχείρισης Αποβλήτων Συσκευασιών. Μέχρι σήμερα ο Οργανισμός συνεργάζεται με πέραν από 850 εταιρείες. Η υπογραφή συμβάσεων με μέλη ή και μετόχους συνεχίζεται και αναμένεται ότι ένας σημαντικός ακόμη αριθμός επιχειρήσεων υπόχρεων συσκευασίας θα συμβληθεί σταδιακά με το Σύστημα. Green Dot Μάλτα Ltd / GreenPak διαχείριση των αποβλήτων. Η GreenPak είναι διαπιστευμένη να διαχειρίζεται την ανάκτηση υλικών συσκευασίας εναρμονισμένα και σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες στην Μάλτα και Γκόζο όπου σύμφωνα και με τις οδηγίες της ΕΕ στόχος είναι να αντιμετωπιστούν σταδιακά αλλά ανοδικά τα προβλήματα Όλες οι εταιρείες της Μάλτας που δημιουργούν με τις δραστηριότητες τους απόβλητα υλικών συσκευασίας υποχρεούνται σε ένα βαθμό να ανακτούν αυτά τα απόβλητα. Το πρόγραμμα εναρμόνισης όπως το διαχειρίζεται η GreenPak επιτρέπει στις εταιρείες να υλοποιούν αυτή τους την υποχρέωση. Το πρόγραμμα εναρμόνισης της GreenPak είναι το μόνο διαπιστευμένο πρόγραμμα εναρμόνισης στην Μάλτα και είναι πλήρως διαπιστευμένο από την Μαλτέζικη Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (MEPA) και λειτουργεί σε μη κερδοσκοπική βάση. Η GreenPak είναι επίσης μέλος του PRO EUROPE, ενός οργανισμού που στεγάζει εθνικούς οργανισμούς ανάκτησης αποβλήτων συσκευασίας που φέρουν το σήμα Green Dot. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ H Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 2001 από βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που διαθέτουν συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά ή κατασκευάζουν διάφορες συσκευασίες με βασικό σκοπό, να αυτοδιαχειριστούν με το βέλτιστο τρόπο τους οικονομικούς πόρους, που είναι υποχρεωμένες από το νόμο να διαθέσουν για την ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας των προϊόντων τους (μία προσέγγιση που ενθαρρύνεται από ευρωπαϊκό και ελληνικό νομικό πλαίσιο). Σήμερα, πάνω από 1700 επιχειρήσεις είναι συμβεβλημένες με την Ε.Ε.Α.Α ενώ στο μετοχικό της κεφάλαιο συμμετέχει κατά 35% και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος. Οι συντονισμένες ενέργειες που ακολουθεί η Ε.Ε.Α.Α. έχουν συμβάλλει, ώστε σήμερα να έχουν τη δυνατότητα ανακύκλωσης σχεδόν 8 εκ. κάτοικοι σε ολόκληρη την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Συστήματος της Ε.Ε.Α.Α., που έχουν ήδη κατατεθεί στις αρμόδιες αρχές, το 2011 οι ποσότητες των υλικών που ανακυκλώθηκαν από το σύνολο των δραστηριοτήτων της εταιρείας 8
ανήλθαν σε 478.000 τόνους (συμπεριλαμβανομένων και των ποσοτήτων από τα Βιομηχανικά και Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας-ΒΕΑΣ που πιστοποιούνται καθώς και του χαρτιού εντύπων που ανακτάται). Σήμερα στη χώρα λειτουργούν 28 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) της Ε.Ε.Α.Α., όπου με τη συνεργασία των Δήμων, καταλήγει το περιεχόμενο περίπου 125 χιλ. μπλε κάδων με τη χρήση 370 ειδικών οχημάτων συλλογής. Αναφορικά με τα νησιά, έργα ανακύκλωσης έχουν αναπτυχθεί σε 22 νησιά και εξυπηρετούν περίπου 350.000 μόνιμους κατοίκους. Eco-Emballages Η Eco-Emballages είναι ένας μη κερδοσκοπικός ιδιωτικός οργανισμός. Είναι υπεύθυνος για την σύσταση εξειδικευμένης συλλογής και ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας στην περιοχές που εμπίπτουν κάτω από τη δικαιοδοσία της Γαλλίας με όρους και συνεταιρισμό που συμφωνείται με τις τοπικές αρχές. Η Eco- Emballages προσφέρει στις τοπικές αρχές οικονομική και τεχνική βοήθεια και τις υποστηρίζει στην εφαρμογή και παρακολούθηση της συλλογής ειδικών αποβλήτων. Η προσέγγιση που χρησιμοποιεί ο οργανισμός θεωρείται τόσο επιτυχής που η Eco-Emballages θεωρείται σαν ένας σημαντικός οργανισμός στην Ευρωπαϊκή επικράτεια αλλά και εκτός Ευρώπης (Νέα Καληδονία, Αλγερία, Μαυριτανία, Νότια Αφρική και αλλού). 9