Εμπόδια για την αύξηση της διείσδυσης της βιοενέργειας και προτάσεις για την άρση τους

Σχετικά έγγραφα
Eνεργειακή συν-αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων και βιομάζας Η σημασία των δευτερογενών καυσίμων (RDF, SRF)

Ενεργειακή συν-αξιοποίηση. Γ. Κουφοδήμος, Μηχ-Μηχ Ι. Μπούκης, Χημ-Μηχ Τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης


Καθ. Μαρία Λοϊζίδου. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών

Σκοπιμότητα της θερμικής επεξεργασίας στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα. Νικόλαος Μουσιόπουλος

Konstantinos Tzanakoulis Mayor of Larissa, Greece

Βιώσιμες πρακτικές ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων

Το έργο Bioenergy for Business (Β4Β) και τα αποτελέσματά του. Ιωάννης Ελευθεριάδης, ΚΑΠΕ 07 Απριλίου 2017 Metropolitan Expo, Σπάτα

ΘΕΣΕΙΣ ΣΕΠΑΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Κάτια Λαζαρίδη. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Γενική Γραμματέας ΕΕΔΣΑ

Θέμα Πτυχιακή Εργασία : πόλη των Σερρών

ΕΠΑνΕΚ ΤΟΣ Περιβάλλον. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα,

Διαχείριση των απορριμμάτων και επιπτώσεις

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Ενεργειακή Αξιοποίηση αποβλήτων, Μονάδες Βιοαερίου και Καύση

Μηχανική Αποκοµιδή. Μεταφόρτωση. Ανάκτηση και Ανακύκλωση. Μηχανική Επεξεργασία & Αξιοποίηση Υγειονοµική Ταφή. ιαχείριση Ειδικών Απορριµµάτων

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Δυτική Μακεδονία

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων

«ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ»

Βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων: Μία ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη προσέγγιση

ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο ήμων

ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΔΗΜΑΣ ΝΙΚΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ: ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

Πολιτική και Εργαλεία Διαχείρισης στερεών αποβλήτων

Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων. Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός

Επιχειρηματικότητα για την Κατασκευή, Λειτουργία των Υποδομών Περιβάλλοντος & Διαχείρισης. Β. Παπαζήσης, Διευθύνων Σύμβουλος Thalis E.S. S.A.

: «Ιδιαίτερα» κλάσματα βιομάζας Δυναμικό

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ. Ειρήνη Βασιλάκη. αρχιτέκτων μηχανικός χωροτάκτης Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού

ΜΕΒΙΚΑ ΕΠΕ BIOMASS DAY 2018 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΕΡΕΗΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ

Βιομηχανικά απόβλητα και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων

Η Ενεργειακή Αξιοποίηση σαν παράμετρος ενός Ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδίου για την Διαχείριση των Απορριμμάτων.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Το έργο Bioenergy for Business (Β4Β) και τα αποτελέσματά του. Ιωάννης Ελευθεριάδης, ΚΑΠΕ 12 Μαΐου 2016 Αίθουσα σεμιναρίων ΚΑΠΕ, Πικέρμι

WP 3: «Διοικητικά εργαλεία και ενισχύσεις σε τοπικό επίπεδο»

Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει από τα Απόβλητα

Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Πρόεδρος

MIA ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΣΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ

Κρίσιμα σημεία στη διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων προς την κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας

Βιομάζα - Δυνατότητες

Παραγωγή, χαρακτηρισμός και αξιοποίηση στερεών εναλλακτικών καυσίμων RDF-SRF

Η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων ως μοχλός ανάπτυξης: Η περίπτωση της Αττικής

Βιολογικές Επεξεργασίες Στερεών Αποβλήτων

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Επενδύσεις στην Ενεργειακή Αξιοποίηση Αστικών Απορριμμάτων: Δύο Προτάσεις για την Αττική

Ιστορία και Κωδικοποίηση Νομοθεσίας ΑΠΕ: (πηγή:

Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων. Ιωάννης Μαχαίρας ΥΠΕΚΑ Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Αθήνα, 10 Φεβρουαρίου 2014

Ενεργειακό περιεχόμενο Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Υπολειμμάτων και οι επιπτώσεις του στη σκοπιμότητα Μονάδων Θερμικής Επεξεργασίας

Επεξεργασία παραπροϊόντων της ελαιουργίας. Ενεργειακή αξιοποίηση καταλοίπων

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Σχέδιο Δημιουργίας ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων ΜΗΔΕΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΟΣ στη Φυλή

ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ WTERT. Πρόεδρος. Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων. 22 Μαρτίου 2010, Αμφιθέατρο ΤΕΕ/ΤΚΜ. (

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΑΒΒΑΣ ΧΙΟΝΙΔΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

cc bcc 06/05/ :41 ZE3 > FW: ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΣΥΝΕ... ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ: ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΕ Εξοδος

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Το υπό διαβούλευση νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) της Ελλάδας και πορεία προς την Κυκλική Οικονομία

Ενεργειακός και Τεχνικός Προσδιορισμός Εγκατάστασης Βιομάζας στην Τηλεθέρμανση Αμυνταίου

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμων

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ

Διάθεση αστικών αποβλήτων αποβλήτων στην στην ΕΕ % 30 XYT XY A Αποτέφρ φ ωση Ανακύ κ κλω κ ση λω & Κομποστ.

Διαχείριση των Απορριμμάτων και βιώσιμη Ανάπτυξη

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΡυθμιστικήΑρχήΕνέργειας

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Η εναλλακτική διαχείριση αποβλητών συσκευασιών στην Ελλάδα Πρακτικές και νέες εξελίξεις

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Μικρές Μονάδες Αεριοποίησης σε Επίπεδο Παραγωγού και Κοινότητας

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης. τηλ Αθήνα, 16 Φεβρουαρίου 2009

Ν. Μαργαρίτης Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΚΕΤΑ/ΙΔΕΠ

Παραγωγή ενέργειας από απορρίμματα

Η Ανακύκλωση Αποβλήτων στην Ελλάδα.

Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο

Ανάπτυξη και προώθηση στην αγορά οικολογικών καινοτόμων διεργασιών επεξεργασίας πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων

Κυκλική Οικονομία. Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία

Αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού ιαχείρισης Αποβλήτων. Προτεινόμενα Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων ανά ρεύμα αποβλήτου

Προοπτικές ηλεκτροπαραγωγής και χρησιμοποίησης εναλλακτικών καυσίμων στη Δυτική Μακεδονία

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

«Εναλλακτικές Μορφές Διαχείρισης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Απορριμμάτων. Αποτελέσματα του έργου ENERGY WASTE.»

Στοχεύοντας την Μηδενική Παραγωγή Αποβλήτων

Απόψεις ΕΕΔΣΑ για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Δαμιανός Μπούρκας Γενικός Γραμματέας ΕΕΔΣΑ

Biomass Day 2019 Βιο-βάσιμη Οικονομία στην Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κωστής Χριστοδούλου Μέλος ΡΑΕ

Εφαρμογές της Σουηδικής Βιομηχανίας Χάρτου και Χαρτοπολτού για Μηχανική, Βιολογική Επεξεργασία (MBT) Στερεών Αστικών και Βιομηχανικών Αποβλήτων

ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων

Τι έιναι η Βιοµάζα. Κατηγορίες σταθµών εκµετάλλευσης της Βιοµάζας.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ

Διάθεση αστικών αποβλήτων αποβλήτων στην στην ΕΕ % 30 XYT XY A Αποτέφρ φ ωση Ανακύ κ κλω κ ση λω & Κομποστ.

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων της Αττικής (Νεο ΠΕΣΔΑ)

«Προσαρμογή της διαχείρισης στερεών αποβλήτων στην κλιματική αλλαγή» Ο ρόλος της ανακύκλωσης

Στερεά απόβλητα απορρίμματα

Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

Κλάδος Ενέργειας Έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ν. Πλαστήρα 6, 69100, Κομοτηνή

«ΕΓΝΑΤΙΑ» ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Χίου

Transcript:

Εμπόδια για την αύξηση της διείσδυσης της βιοενέργειας και προτάσεις για την άρση τους 1 η Bioenergy expo 3 Δεκεμβρίου 2011 Ιωάννης Μπούκης ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.

Περιεχόμενα παρουσίασης A ύλες: τύποι βιομάζας και ιεράρχηση αξιοποίησης To θεσμικό πλαίσιο ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας, οργανικών αποβλήτων και αστικών στερεών απορριμμάτων (ΑΣΑ) H κατάσταση, οι τάσεις και οι προοπτικές διαχείρισης στερεών αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση Στατιστικά στοιχεία Πορεία υλοποίησης έργων ΑΠΕ και τα κυριότερα εμπόδια & προβλήματα για την υλοποίηση έργων Η/Π με βιομάζα Ορισμός των δευτερογενών καυσίμων, προτυποποίησή, δυναμικό παραγωγής τους και η τεχνολογία Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΤ) Αστικών Στερεών Απορριμμάτων (ΑΣΑ) Πρακτικές εφαρμογές στη βιομηχανία για την ενεργειακή αξιοποίηση δευτερογενών καυσίμων (SRF, RDF) και βιομάζας Πιλοτικά και επιδεικτικά έργα Η/Π με αεριοποίηση δευτερογενών καυσίμων (SRF) και βιομάζας Προβλήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας & βιοαερίου Προβλήματα χρηματοδότησης έργων Αναγνώρισή τους και εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης Συμπεράσματα και προτάσεις 2

Τύποι βιομάζας και ιεράρχηση αξιοποίησης τους (cons & pros) Υψηλό CAPEX (αποδοτική τεχνολογία) Υψηλό OPEX (έξοδα καυσίμου) Ανταγωνιστικές χρήσεις Ξεκάθαρο τιμολογιακό καθεστώς Αβεβαιότητα κτήσης και τιμής Υψηλό CAPEX (αποδοτική τεχνολογία) Υψηλό OPEX (έξοδα καυσίμου) Εναλλακτική λύση στην τροφοδοσία Ξεκάθαρο τιμολογιακό καθεστώς Συνέργειες με γεωργούς Υψηλό CAPEX (περιβαλλοντικά μέτρα) Χαμηλό OPEX Ασφάλεια στην τροφοδοσία Αδιευκρίνηστο τιμολογιακό καθεστώς Δύσκολη αδειοδότηση Παραδοσιακή βιομάζα (υπολείμματα) «Νέα» βιομάζα (ενεργειακές καλλιέργειες) «Παραμελημένη» (neglected) βιομάζα 3

To θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων 4

Διαχείριση στερεών αποβλήτων και ενεργειακή αξιοποίηση του βιογενούς κλάσματος Θεσμικό πλαίσιο και δυνατότητες Iεραρχία διαχείρισης αποβλήτων: 1. αποφυγή παραγωγής αποβλήτων και επαναχρησιμοποίηση (Prevention incl. reuse) 2. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση 3. ανακύκλωση υλικών (Material recycling) με «επιθετικούς στόχους»: μέχρι το 2020 ανάκτηση 50% κ.β. τουλάχιστον του χαρτιού, των μετάλλων, των πλαστικών και του γυαλιού 4. ανάκτηση ενέργειας (εδώ περιλαμβάνονται η αποτέφρωση και άλλες θερμικές μέθοδοι όπως η αεριοποίηση και η πυρόλυση, και μάλιστα με ορισμένα ελάχιστα κριτήρια απόδοσης, π.χ. 65% συνολικός βαθμός ενεργειακής απόδοσης για τις νέες μονάδες) 5. τελική διάθεση (οτιδήποτε δεν χαρακτηρίζεται ανάκτηση). Επιπλέον, στην Οδηγία 2001/77/EK αναφέρεται ότι «... η καύση μη διαχωρισμένων δημοτικών αποβλήτων δεν θα πρέπει να προωθείται από ένα μελλοντικό σύστημα υποστήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην περίπτωση που μια τέτοια προώθηση θα υπέσκαπτε την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων...». Τέλος, στη νέα Οδηγία 2009/28/ΕΚ για τις ΑΠΕ, τονίζεται ότι τα Κράτη-Μέλη πρέπει να λάβουν υπόψη τις ανταγωνιστικές χρήσεις της βιομάζας (τροφικές ανάγκες, χαρτοπολτός, κλπ.) και ότι είναι αναγκαίο να κινητοποιηθούν νέες πηγές βιομάζας - μέσω νέων συστημάτων δασοπονίας αλλά και μέσω της (αξιοποίησης) του βιο-αποδομήσιμου κλάσματος των βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων. Η Ευρωπαϊκή επιτροπή (DG ENER) έχει ήδη αρχίσει να συμπεριλαμβάνει στον τομέα της συγχρηματοδότησης έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας και έργα συν-αξιοποίησης βιομάζας και στερεών ανακτηθέντων καυσίμων (SRF, βλ. στη συνέχεια). 5

Πορεία υλοποίησης έργων ΑΠΕ ΥΠΕΚΑ: Ετήσια έκθεση ΑΠΕ (2010) 6

Κυριότερα εμπόδια & προβλήματα για την υλοποίηση έργων Η/Π με βιομάζα Η τιμή πώλησης ( /kwh) ήταν μέχρι πρόσφατα πολύ χαμηλή. Παρότι η κατάσταση βελτιώθηκε σημαντικά με το Ν. 3851/2010 για τη βιομάζα, το τοπίο παραμένει θολό για τα δευτερογενή καύσιμα (SRF, RDF). Παρά το μεγάλο αριθμό αιτήσεων στη ΡΑΕ, ακόμα δεν λειτουργούν έργα αξιοποίησης στερεάς βιομάζας για Η/Π. Τα κυριότερα εμπόδια αναφέρονται στη συνέχεια: 1. Πρόβλημα ασφάλειας στην προμήθεια καυσίμου ο συνδυασμός SRF/λοιπών οργανικών αποβλήτων & αγροτικής βιομάζας διασπείρει και περιορίζει τον κίνδυνο μονοψωνίων. Επιπλέον, η προτυποποίηση (από πιστοποιημένους φορείς) της βιομάζας, των δευτερογενών καυσίμων και των αξιοποιούμενων οργανικών αποβλήτων στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης, ως προς την πιστοποίηση του βαθμού ανανεωσιμότητας (biogenic fraction) των Α υλών/καυσίμων - όπου απαιτείται -, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα οικονομικότητας. 2. Οι απαραίτητες συνέργειες δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί η σύζευξη όμως: περιβαλλοντικών λύσεων (ολοκληρωμένα συστήματα ανακύκλωσης των ΑΣΑ και άλλων ή οργανικών αποβλήτων από ΒΙ.ΠΕ.) οργανικών αποβλήτων, π.χ. ΣΕΔ ενεργειακών πλεονεκτημάτων (μονάδες βάσεως και συμπαραγωγής με ΑΠΕ δρουν ενισχυτικά και για τους αιολικούς και Φ/Β σταθμούς), και ωφελειών για τους αγρότες (αύξηση % αγροτικής βιομάζας στις μονάδες αξιοποίησης) δημιουργεί ένα ευρύ δίκτυο εμπλεκομένων που ενισχύει την κοινωνική και οικοvομική συνοχή. 3. Δεν επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας Τα οικονομικά οφέλη μπορούν να βελτιωθούν μέσω: του προκύπτοντος περιβαλλοντικού οφέλους (μέσω, π.χ. της συν-διαχείρισης των ΑΣΑ) της αύξησης του λειτουργικού αποτελέσματος (αύξηση του βαθμού απόδοσης μέσω πιο αποδοτικών τεχνολογιών/αεριοποίησης και εφαρμογών συμπαραγωγής) για τη βιομάζα, και της τοπικής συμμετοχής (συμπαραγωγή, σύζευξη με συμπληρωματικές αγροτικές δραστηριότητες) που είναι δυνατό να καταστήσουν βιώσιμες ακόμα και μικρές/μεσαίες επενδύσεις (15.000 50.000 τόνους/έτος). 4. Πρόβλημα με την περιβαλλοντική αδειοδότηση λόγω της γενικότερης αντίδρασης των δημόσιων υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα προώθησης των ΑΠΕ αλλά και, ειδικότερα, με τη βιομάζα λόγω της άγνοιας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών (μικρός αριθμός αδειών) και μίας ανεξήγητης «εχθρότητας» προς τη βιομάζα από τις τοπικές αρχές και κοινωνίες 5. Πρόβλημα με τη χρηματοδότηση των έργων η αναγνώριση των κινδύνων είναι ανεπαρκής, η χρηματοδότηση (λόγω κρίσης) των έργων δεν είναι δυνατή από τις ελληνικές τράπεζες τη δεδομένη στιγμή, και γενικότερα υπάρχει μεγάλη επιφυλακτικότητα στην κάλυψη των απαιτήσεων και εγγυήσεων που απαιτούνται από διεθνή πιστωτικά ιδρύματα 7

Κύριοι εμπλεκομένοι και αλληλεξαρτήσεις για την υλοποίηση έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας Σχηματικό διάγραμμα Δανειστής (Τράπεζα ή Fund) ΜΕΤΟΧΟΣ Α ΜΕΤΟΧΟΣ Β Παροχέας τεχνογνωσίας- Κύριος ανάδοχος του έργου (EPC) Συμφωνία σύναψης δανείων Συμφωνία Μετόχων Συμφωνία σχεδιασμού δημοπράτησης κατασκευής Υπεργολάβοι ΕΚΕΣ Συμφωνία προσφοράς επιχειρηματικού κεφαλαίου ΚΥΡΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Συμφωνία λειτουργίας και συντήρησης Λειτουργός μονάδας Η/Π Συμφωνία προμήθειας Α' υλών Συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας Διασύνδεση με δίκτυο Συμφωνία αγοράς θερμότητας ΟΤΑ Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ΔΕΣΜΗΕ ΔΕΗ Φορείς αξιοποίησης θερμότητας 8

Μονάδα Μηχανικής-Βιολογικής Επεξεργασίας (MBT) ανακύκλωσης των ΑΣΑ και παραγωγής SRF Η μονάδα ΜΒΤ της HRO στο Osnabrück-Γερμανία δυναμικότητας 100.000 τόνων ΑΣΑ/έτος 9

Σύγκριση ΑΣΑ και άλλων καυσίμων με το SRF-Trockenstabilat Σύγκριση ΚΘΔ των ΑΣΑ και του Stabilat 18.000 16.000 15.000-18.000 kj / kg 14.000 12.000 10.000 8.000 ~ 9.500 ~ 12.000 6.000 4.000 2.000 0 ΑΣΑ 40% Υγρασία Μετά τη βιολογική ξήρανση Σύγκριση ΚΘΔ του Stabilat και άλλων καυσίμων Stabilat μετά το διαχωρισμό ανακυκλώσιμων Καύσιμο Θερμογόνος δύναμη Θερμογόνος δύναμη [kj/kg] [Btu/lbs] Λιγνίτης 8,000 16,000 3,600 7,200 Ξύλο 10,500 16,500 4,500 7,100 Χαρτί 13,500 5,800 Stabilat 16,000 18,000 6,900 7,800 10

Προτυποποίηση δευτερογενών καυσίμων 11

Αεριοποίηση SRF (Stabilat) Βασική αρχή 12

Μονάδα αεριοποίησης Stabilat στο Osnabrück (750 kg/h) Διάγραμμα ροής 13

H ολοκληρωμένη μονάδα διαχείρισης ΑΣΑ και βιομάζας στην Ημαθία («μικρή» μονάδα) EFFLUENTS INPUT ORGANIC STREAMS PRODUCTS Municipal Solid Wastes (MSW) Energy crops Separately collected organic wastes (dry) Organic wastes & sludges (wet) Cleaned air Inerts VOC treatment MSW Recycling Plant (MSWRP) Compost Plant Anaerobic Digestion Plant (ADP) Treated effluents SRF Condensate Treatment Maturation metals (Fe, Al) Integrated Gasification System dried biomass Biomass Dryer G electiricty Ash Flue Gas Cleaning compost Water Heat Recovery Steam Generator Flue gases G electiricty Integrated Facility MSW and Organic Wastes Treatment Facility Gasification Facility 14

Ενεργειακή αξιοποίηση SRF/RDF και βιομάζας Η ενεργειακή αξιοποίηση (καύση, μικτή καύση ή αεριοποίηση) αποτελεί μία άριστη λύση για το σύνολο των οργανικών ενδιάμεσων ρευμάτων (SRF/RDF) που προκύπτουν ως παραπροϊόντα ολοκληρωμένων διαχειριστικών επιλογών που προηγούνται στην ιεραρχία διαχείρισης των ΑΣΑ, όπως η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση. Η θερμική αξιοποίηση του SRF μπορεί να συνδυασθεί με την συν-αξιοποίηση και άλλων οργανικών καυσίμων/αποβλήτων, υψηλού βιογενούς κλάσματος, όπως η ξ. ιλύς (από ΜΕΑΛ), τα βιομηχανικά παραπροϊόντα και, κυρίως, την αγροτική βιομάζα που μπορεί έτσι να βρει μία αξιόπιστη διέξοδο ως συμπληρωματικό καύσιμο σε μονάδες μικρού ή μεσαίου μεγέθους μειώνοντας παράλληλα - και τον κίνδυνο προμήθειας καυσίμου για τους επενδυτές (αρχή της πολυτροφοδοσίας). Μικρές (<3 ΜWe) ή μεσαίες (<5-10 ΜWe) μονάδες μπορούν να διαθέτουν ευκολότερα μέρος της θερμικής τους ενέργειας και να επιτυγχάνουν συνέργειες με άλλες βιομηχανίες σε οργανωμένες ΒΙ.ΠΕ. ή ΒΙΟ.ΠΑ. Δεδομένα από διαδικασίες διαβούλευσης τόσο με ΜΚΟ όσο και με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, καταδεικνύουν ότι αποδοχή για την εγκατάσταση μονάδων θερμικής επεξεργασίας θα ήταν δυνατή μόνο σε περιοχές που έχουν ήδη εγκατασταθεί και λειτουργούν αποδοτικά συστήματα αποφυγής δημιουργίας ΑΣΑ και συστημάτων ανακύκλωσης (είτε με ΔσΠ είτε με μονάδες ανακύκλωσης και μονάδες ΜΒΤ). Στο πλαίσιο αυτό, προτυποποιημένα-πιστοποιημένα δευτερογενή καύσιμα με υψηλή ΚΘΔ (επομένως χαμηλή υγρασία), χαμηλό επίπεδο χλωρίου και άλλων ρυπαντών σε συνδυασμό και με βιομάζα είναι δυνατόν να τύχουν ευρύτερης κοινωνικής αποδοχής. 15

Προβλήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας & βιοαερίου Υπάρχει σήμερα μία «εχθρότητα» στη χωροθέτηση έργων ΑΠΕ γενικότερα και έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας ή SRF/βιομάζας ειδικότερα. Έτσι: Κυριαρχούν έντονα σύνδρομα τύπου NIMBY, NOPE, NIME, CAVE, BANANA, κλπ. Δεν υπάρχει ευρύτερη ενημέρωση ούτε αναλυτική δημόσια διαβούλευση Αναδύονται έντονα εμπειρίες από προηγούμενα αποτυχημένα παραδείγματα (π.χ. Τ/Θ Νυμφασίας, ΒΙΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ) και περιβαλλοντικές αστοχίες Έχει γίνει από τις τοπικές κοινωνίες και τους ΟΤΑ - αποδεκτή η υπάρχουσα επικρατούσα κατάσταση (απόρριψη αποβλήτων στους επιφανειακούς και υδάτινους αποδέκτες, π.χ. κατσίγαρος, καύση υπολειμμάτων στα χωράφια, ΧΑΔΑ, ανεξέλεγκτη διάθεση υγρών αποβλήτων σε ρυάκια και ποτάμια, κλπ.) Δεν προσμετράται πουθενά το περιβαλλοντικό κόστος (π.χ. πυρκαγιές, οσμές, ευτροφισμοί, κλπ.) και δεν εφαρμόζεται η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» (ΡΡΡ) Δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα επιτυχημένα παραδείγματα ή όπου υπάρχουν αποσιωπούνται ή δαιμονοποιούνται (π.χ. Ψυτάλλεια, διαχείριση αερίου σε ΧΥΤΑ, κλπ.) Οι αδειοδοτούσες αρχές δεν είναι σε πολλές περιπτώσεις επαρκώς ενημερωμένες. 16

Πρόταση «Ολοκληρωμένης θερμικής αξιοποίησης» ελαστικών και άλλων αποβλήτων στη Δυτική (West) Αττική!Τι αποδεχόμαστε ήδη! 17

Ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων στην Oreade Le Havre (από ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ)!Τι δεν μπορούμε να αποδεχθούμε! 18

Προβλήματα χρηματοδότησης έργων Αναγνώρισή τους και εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης Παρά την έντονη ανάπτυξη έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας & βιοαερίου στην Ελλάδα η χρηματοδότηση τους είναι προβληματική και οι κύριοι λόγοι αναφέρονται στη συνέχεια: Δεν έχει δοθεί η σημασία που απαιτείται στην αναγνώριση, εκτίμηση και αντιμετώπιση των κυριότερων κινδύνων (risk assessment & mgmt), όπως προμήθεια καυσίμου, αδειοδότηση, τεχνολογικοί εταίροι, κλπ. τα σχετικά Επιχειρησιακά Σχέδια πρέπει να είναι ξεκάθαρα και αναλυτικά στα θέματα αυτά Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν εμπειρία στην υλοποίηση παρόμοιων έργων στην παρούσα δε συγκυρία δεν διαθέτουν την απαραίτητη ρευστότητα εξετάζεται η δυνατότητα συγχρηματοδότησης από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού αλλά και, σε περίπτωση μεγάλων (>10 Μ ) επενδυτικών σχεδίων, από Αναπτυξιακές Τράπεζες (EIB, EBRD, BSTDB, EIF, κλπ.) ή/και η δυνατότητα σύναψης κοινοπρακτικών δανείων με εμπορικές τράπεζες Οι επιδοτήσεις βαίνουν μειούμενες (δεν υπάρχει αντίστοιχο του ΕΠΕ ή του ΕΠΑΝ) και οι ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται ακόμα και για την προσφορά των ιδίων κεφαλαίων (equity) δυνατή η αξιοποίηση προγραμμάτων κρατικών εγγυήσεων από χώρες-εξαγωγείς σχετικών τεχνολογιών (π.χ. CoFACE-Γαλλία, Euler/Hermes-Γερμανία, κλπ.) Υπάρχει ανασφάλεια για τους όρους τιμολόγησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από το ΔΕΣΜΗΕ σε μακροπρόθεσμη βάση άρα και ανασφάλεια εξυπηρέτησης των δανείων ξεκάθαρη παροχή εγγυήσεων 20ετούς βάσης για π.χ. 300 MWe από βιομάζα σε μία βάση first connected - first served Απαιτείται ξεκάθαρο νομικο-θεσμικό πλαίσιο για τους όρους τιμολόγησης της ενέργειας από αξιοποίηση του βιογενούς κλάσματος του SRF/RDF 19

O κύκλος ζωής του έργου (από EBRD) Σημείο RIP RIP Στο σημείο αυτό (ή λίγο πριν απ αυτό) σταματά η εξέταση έργων από τις Τράπεζες 20

Συμπεράσματα Η νέα Οδηγία 28/2009/ΕΚ για τις ΑΠΕ και ο Νόμος 3851/2010 συντελούν ήδη στην αύξηση της διείσδυσης της Βιοενέργειας στην Ελλάδα. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για έργα ενεργειακής αξιοποίησης στερεάς βιομάζας (Η/Π με καύση, αεριοποίηση, πυρόλυση) και οργανικών αποβλήτων (Η/Π από μονάδες βιοαερίου), όπως έχει καταγραφεί στο μεγάλο αριθμό αιτήσεων στη ΡΑΕ. Το νέο πλαίσιο διαχείρισης απορριμμάτων συντελεί στη σταδιακή μείωση των ΧΥΤΑ, στην αύξηση της ανακύκλωσης των ΑΣΑ και στην παραγωγή δευτερογενών οργανικών καυσίμων (RDF, SRF, Trockenstabilat, κλπ.) υψηλού βιογενούς κλάσματος, που είναι δυνατόν να συν-αξιοποηθούν με αγροτική βιομάζας(κλαδοδέματα, υπολείμματα καλαμιού-βαμβακιάς, ενεργειακές καλλιέργειες, κλπ.). Οι εφαρμογές αυτές αυξάνουν την κοινωνική αποδοχή, βελτιώνουν την οικονομικότητα των μονάδων, τονώνουν το γεωργικό τομέα και συμβάλλουν στη βιωσιμότητα υλοποίησης παρόμοιων έργων (ασφάλεια προμήθειας καυσίμου και πολυτροφοδοσία, δυνατότητα ευκολότερης χρηματοδότησης). Η ανάπτυξη συνεργειών (στον περιβαλλοντικό, ενεργειακό & γεωργικό τομέα) είναι απαραίτητη για την ευρύτερη οικονομική και κοινωνική στήριξη των επενδύσεων. Η ανάπτυξη εφαρμογών συμπαραγωγής είναι αναγκαία για την επιτυχή υλοποίηση αποκεντρωμένων μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης δευτερογενών καυσίμων ή/και βιομάζας μικρού (<3 MWe) ή μεσαίου (3-6 ΜWe) μεγέθους. Εφαρμόζονται ήδη δράσεις R&D για την περαιτέρω βελτίωση προηγμένων μεθόδων (πυρόλυσης και αεριοποίησης) για την θερμική συν-αξιοποίηση των δευτερογενών καυσίμων (SRF/RDF) και, κυρίως, της «ακριβής» αγροτικής βιομάζας και των ενεργειακών καλλιεργειών. 21

Προτάσεις Οι προτάσεις για την υλοποίηση των έργων ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας εστιάζονται: - στην εξασφάλιση των Α υλών σε οικονομικές τιμές, στη συμβολαιοποιημένη προμήθεια τους (δηλ. εξασφάλιση μεγάλων ποσοτήτων με σταθερή ποιότητα), με εξέταση δυνατότητας πολυτροφοδοσίας κυρίως με συν-αξιοποίηση βιομάζας-srf - στην εφαρμογή τεχνολογίας μετατροπής υψηλής απόδοσης (ιδίως στην περίπτωση «ακριβών» Α υλών) και στις δυνατότητες συμπαραγωγής - στην απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης χωρίς αναίτιες, μακρόχρονες καθυστερήσεις (ενημέρωση των εμπλεκόμενων αρχών και φορέων) - Στην ανάπτυξη συνεργειών στον ενεργειακό, περιβαλλοντικό και γεωργικό τομέα - στην εξέταση εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης των έργων - στην εξασφάλιση σταθερού πλαισίου τιμολόγησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε 20ετή βάση. 22

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ! 23