«Μετατρέποντας το Microsoft Power Point σε εκπαιδευτικό λογισμικό με τη χρήση μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA)»

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ «Μετατρέποντας το Microsoft Power Point σε εκπαιδευτικό λογισμικό με τη χρήση μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA)» Νικόλαος Κύρκος 1, Κωνσταντίνος Χριστόπουλος 2 1 Δάσκαλος, Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας kikros-n@sch.gr 2 Δάσκαλος, 18 ο Δημοτικό Σχολείο Λαμίας kchristopo@sch.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι περισσότεροι γνωρίζουν το Microsoft Power Point ως ένα πρόγραμμα παρουσιάσεων σε συνέδρια, σεμινάρια κλπ. Οι δυνατότητες του Microsoft Power Point δεν σταματάνε στην δημιουργία μιας εντυπωσιακής παρουσίασης, έστω και αν αυτή δεν είναι σε γραμμική μορφή και έχει αρκετά στοιχεία διαδραστικότητας ανάμεσα στο χρήστη-παρουσιαστή και στους ακροατές-θεατές. Το Microsoft Power Point με τη βοήθεια της χρήσης των μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA) μπορεί να εξελιχθεί σε εργαλείο μάθησης. Πάνω στο Microsoft Power Point με τη χρήση μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA)Η μπορεί να γίνει ανάπτυξη μιας εφαρμογής η οποία να δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να αλληλεπιδράσει μετατρέποντας το λογισμικό παρουσιάσεων σε εκπαιδευτικό λογισμικό. Η πρόταση απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που θα ήθελαν να δημιουργήσουν δικές τους μικρές εφαρμογές, αλλά με μεγάλη προστιθέμενη αξία γνώσης, ανάλογα τις ανάγκες της τάξης τους. Δίνονται υποδείγματα εφαρμογών στα οποία ο εκπαιδευτικός μπορεί να βασίσει τη δημιουργία της δικής του εφαρμογής. Σκοπός είναι να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα του εκπαιδευτικού της τάξης στην δημιουργία εκπαιδευτικών εφαρμογών με εργαλεία που είναι διαθέσιμα σε κάθε σχολική μονάδα. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Power Point, Visual Basic for Applications (VBA) TO POWER POINT: ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ Ή ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ; Το PowerPoint είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο πρόγραμμα παρουσίασης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Microsoft δημιουργούνται ημερησίως περίπου 30 εκατομμύρια παρουσιάσεις. Το Microsoft Power Point είναι ευρέως γνωστό ως ένα πρόγραμμα παρουσιάσεων σε συνέδρια, σεμινάρια κλπ. Οι δυνατότητες του Microsoft Power Point δεν σταματάνε στην δημιουργία μιας εντυπωσιακής παρουσίασης, έστω και αν αυτή δεν είναι σε [1293]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» γραμμική μορφή και έχει αρκετά στοιχεία διαδραστικότητας ανάμεσα στο χρήστη-παρουσιαστή και στους ακροατές-θεατές. Το Microsoft Power Point με τη βοήθεια της χρήσης των μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA) μπορεί να εξελιχθεί σε εργαλείο μάθησης. Το PowerPoint είναι εγκατεστημένο σε περίπου 250 εκατομμύρια υπολογιστές, γράφει ο Ian Parker σε ένα άρθρο στο The New Yorker am 28. Mai 2001 «Can a software package edit our thoughts?» (Μπορεί ένα πακέτο λογισμικού να επεξεργαστεί τις σκέψεις μας) (Parker Ian, 2001). Κάθε χρόνο παράγονται περίπου 35 εκατομμύρια αρχεία του Power Point με πάνω από 10 δισεκατομμύρια διαφάνειες. (Bernt Schnettler, 2007): «Die soziale Form des Wissens» (Η κοινωνική μορφή της γνώσης). Γίνεται ακόμα λόγος μέχρι και για 100 εκατομμύρια αρχεία του Power Point ετησίως. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τον (Edward Tufte, 2003): «The Cognitive Style of Powerpoint» (το Γνωστικό ύφος του PowerPoint). Δεν φαίνεται υπερβολικός ο ισχυρισμός ότι το 95 τοις εκατό όλων των παρουσιάσεων δημιουργούνται με το PowerPoint. Ronald E. LaPorte, Faina Linkov, Tony Villasenor, Francois Sauer, Carlos Gamboa, Mita Lovalekar, Eugene Shubnikov, Akira Sekikawa and Eun Ryoung Sa (2002) «Papyrus to PowerPoint (P 2 P): metamorphosis of scientific communication» (από τον Πάπυρο στο PowerPoint (P 2 P): Μεταμόρφωση της επιστημονικής επικοινωνίας) (LaPorte, R.E. et al., 2002) Για την ιστορία το πρόγραμμα αναπτύχθηκε αρχικά από την εταιρεία Forethought (προνοητικότητα) και ονομαζόταν Presenter (Ο Παρουσιαστής). Μαζί με την λίγο νωρίτερα εμφάνιση του Harvard Graphics το Presenter ήταν ένα από τα πρώτα προγράμματα παρουσίασης. Η πρώτη έκδοση του προγράμματος που τίθενται σε υπολογιστές Macintosh (με 512 KB της μνήμης RAM). Η απόκτηση του Forethought, για 14 εκατομμύρια δολάρια τον Αύγουστο του 1987, από τη Microsoft της έδωσε και την απόκτηση των δικαιωμάτων για το πρόγραμμα, γράφει ο Ian Parker στο The New Yorker am 28. Mai 2001 «Can a software package edit our thoughts?» (Μπορεί ένα πακέτο λογισμικού να επεξεργαστεί τις σκέψεις μας) και μετά την εισαγωγή των Windows 3.0 κωδικοποιήθηκε για τα Windows. Το PowerPoint είναι ένα σελιδοποιημένο πρόγραμμα. Για κάθε σελίδα, η οποία ονομάζεται διαφάνεια, υπάρχουν εκτεταμένες δυνατότητες σχεδιασμού. Αυτές εκτείνονται από την απλή διαφάνεια κειμένου, στις διαφάνειες με γραφικές παραστάσεις, πίνακες και διαγράμματα, μέχρι διαφάνειες με το πολυμεσικό περιεχόμενο, όπως ταινία και ήχος. Τα γραφήματα μπορεί να δημιουργηθούν τόσο με το ίδιο το PowerPoint, όσο ακόμη και με διαφορετικά εργαλεία σχεδίασης, καθώς μπορεί να συμπεριληφθούν και αρχεία με τη μορφή των εικόνων clip art ή φωτογραφιών (σε *.gif, *.jpg, *.png, *.tif, *.bmp). Είναι επίσης δυνατόν να ενσωματωθούν στην παρουσίαση ολοκληρωμένα αρχεία ήχου με τη μορφή *.mp3 και *.wav και αρχεία βίντεο με τη μορφή *.avi, *.mov, *.qt, *.mpg, *.mpeg, *.wmv. Με την εμφάνιση και τη χρησιμοποίηση βιντεοπροβολέων (beamers) άρχισε να απομακρύνεται από τις παρουσιάσεις η χρήση των κλασικών [1294]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ διαφανειών σε επιδιασκόπεια (overhead projectors). Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η δυνατότητα στο PowerPoint της χρήσης κινουμένων σχεδίων μετά την έκδοση του 2002 για τα Windows. Τα κείμενα και οι εικόνες μπορούν να ενσωματωθούν με πολλές διαφορετικές κινούμενες εικόνες σε μεμονωμένες διαφάνειες και η μετάβαση από διαφάνεια σε διαφάνεια μπορεί να γίνει με τα εφέ μετάβασης διαφανειών. Η κατάσταση ειδικής προβολής παρουσίασης επιτρέπει στον χρήστηπαρουσιαστή να προβάλει μόνο το περιεχόμενο της διαφάνειας στην οθόνη που βλέπουν οι θεατές-ακροατές, ενώ παράλληλα προβάλλεται στην οθόνη του χειριστή-παρουσιαστή μια επισκόπηση με σημειώσεις για την τρέχουσα διαφάνεια καθώς επίσης και την επόμενη διαφάνεια. Αυτές οι δυνατότητες εισήχθηκαν με την έκδοση 2004 και απέκτησε ακόμη μια άλλη προσέγγιση η προβολή παρουσίασης στο beamer. Αυτή η δυνατότητα διαφορετικής εμφάνισης στην οθόνη του χειριστή από αυτή των θεατών έλυσε αρκετά προβλήματα ομιλητών και δίκαια χαρακτηρίστηκε το «σκονάκι» του ομιλητή, αφού δίνεται η εντύπωση στους θεατές-ακροατές ότι ο ομιλητής βλέπει και αυτός μόνο την εικόνα που και εκείνοι βλέπουν στην οθόνη προβολής. Η τρέχουσα έκδοση του λογισμικού και των πακέτων PowerPoint πωλούνται τόσο μεμονωμένα όσο και στο πλαίσιο των διαφόρων πακέτων του Microsoft Office, με την πιο πρόσφατη έκδοση του PowerPoint να είναι το: Microsoft PowerPoint 2008 (office: mac 2008) για το Mac OS και το Microsoft Office PowerPoint 2007 (2007 Microsoft Office System) για τα Windows. Στη δημιουργία διαφανειών μπορεί ο χρήστης να επεκταθεί σε προγραμματισμό και αυτοματισμό του PowerPoint αφού μπορεί να χρησιμοποιήσει την VBA (Visual Basic for Application) για Windows/Mac OS μέχρι το PowerPoint 2004, και AppleScript (αυτοματοποίηση μόνο για Mac OS). Η έννοια της VBA, ωστόσο, αναθεωρείται από τους διαδόχους των XP. Με το PowerPoint 2008, η υποστήριξη VBA για Macintosh έχει εγκαταλειφθεί και είναι μόνο μέσω της αυτοματοποιημένης AppleScript. Για να γίνει μια προβολή παρουσιάσεων είναι απαραίτητη η εγκατάσταση του PowerPoint στο υπολογιστή που θα χρησιμοποιηθεί η προβολή. Στα Windows, όχι όμως και στο Macintosh, μπορεί κάποιος να πάρει δωρεάν την έκδοση του προγράμματος προβολής του PowerPoint Viewer. Αυτό μπορεί να λειτουργεί μέχρι και την έκδοση του 2003. Για το πρόγραμμα προβολής του PowerPoint 2007, όμως θα πρέπει να εγκατασταθούν υπό τη νέα μορφή αρχείου που υποστηρίζει το πρόγραμμα. Είναι επίσης δυνατό να δει και να επεξεργαστεί κάποιος τις παρουσιάσεις του PowerPoint με το OpenOffice.org ή Keynote. Ωστόσο, η υποστήριξη αυτή δεν έχει πάντα όλα τα νέα χαρακτηριστικά των αντίστοιχων εκδόσεων του PowerPoint. Οι μέχρι τώρα μορφές αρχείων ήταν στη δημόσια τεκμηριωμένη μορφή *.ppt που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση των παρουσιάσεων. Από το PowerPoint 2007 και το 2008 η αποθήκευση γίνεται από προεπιλογή στο Office Open XML μορφή *.pptx. Οι παρουσιάσεις μπορούν να δημιουργηθούν, καθώς και να εκτελεστούν με τη μορφή ιστοσελίδων του Διαδικτύου *.html ή ως μεμονωμένες διαφάνειες για τις συνηθέστερες μορφές γραφικών. [1295]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» Εκτός από την τυπική μορφή παρουσίασης *.ppt ή *.pptx χρησιμοποιούνται και οι επεκτάσεις αρχείων *.pptm για αρχεία με μακροεντολές, αυτή η δυνατότητα είναι μόνο για Windows, όπως συχνά επίσης στη μορφή παρουσίασης *.pps ή *.ppsx, η οποία εξυπηρετεί την άμεση απεικόνιση της παρουσίασης σε πλήρη οθόνη. Μεταξύ των δύο μορφών δεν υπάρχει διαφορά ως προς το περιεχόμενο αφού είναι αποθηκευμένες οι ίδιες πληροφορίες. Για να δει κάποιος τις παρουσιάσεις πρέπει να έχει στον υπολογιστή του, είτε την πλήρη έκδοση του προγράμματος, είτε το δωρεάν πρόγραμμα προβολής του PowerPoint για τα Windows. Εναλλακτικά, χρησιμοποιώντας την έκδοση Windows του PowerPoint από την έκδοση 2003 μπορεί να δημιουργηθεί ένα CD παρουσιάσεων έχοντας μέσα συνδεδεμένα όλα μαζί τα αρχεία με τα αρχεία παρουσίασης με τη δυνατότητα αυτόματης εκκίνησης (autorun) της παρουσίασης. Και σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητη τουλάχιστον η προεγκατάσταση του PowerPoint Viewer στον υπολογιστή όπου θα τοποθετηθεί το CD για την παρουσίαση. Για τις παλιές εκδόσεις, υπάρχει η "Pack and Go" λειτουργία, με αντίγραφα από ένα συμπιεσμένο αρχείο το οποίο αποσυμπιέζεται στον υπολογιστή του τελικού χρήστη. Το συμπιεσμένο αρχείο έχει την επέκταση αρχείου *.ppz και είναι συμπιεσμένα σε μορφή ZIP. Εάν χρησιμοποιηθεί το PowerPoint VBA (μόνο για Windows) αυτοματοποιεί τις μακροεντολές που είναι αποθηκευμένες για όλες τις λειτουργίες παρουσίασης του PowerPoint είτε στο πλαίσιο του ενιαίου αρχείου παρουσίασης είτε ως ένα πρόσθετο (επέκταση αρχείου *.ppa ή συμπλήρωμα *.ppax). Αν θέλει κάποιος να δημιουργήσει τυποποίηση στην εμφάνιση των παρουσιάσεων, για παράδειγμα, όταν πρέπει όλοι να συμμορφώνονται με ένα εταιρικό σχεδιασμό, χρησιμοποιούνται τα πρότυπα που έχουν την επέκταση αρχείου *.pot και αντίστοιχα *.potx ή *.potm. Οι επικριτές μιλούν συχνά για το PowerPoint ότι τυπογραφικά έχει πολύ πενιχρά αποτελέσματα. Αυτό οφείλεται κυρίως επειδή οι πιο άπειροι τυπογραφικά χρήστες χρειάζονται πάρα πολλές επιλογές ρύθμισης όσον αφορά την εικόνα εκτύπωσης, όπως το χρώμα, η γραμματοσειρά, το μέγεθος και η διακόσμηση για το κείμενο που θα διαθέσουν προς εκτύπωση. Έτσι, συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό η διάκριση του κειμένου σε έντονη, πλάγια γραφή και υπογράμμιση, η οποία είναι εξαιρετικά αμφίβολο από τυπογραφικά άποψη (Christoph Bier) typokurz - Einige wichtige typografische Regeln. Μια έρευνα της εταιρείας SirValUse καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι άπειροι χρήστες με τους όρους και τις εκφράσεις που χρησιμοποιούνται εξακολουθούν να προκαλούν προβλήματα. (Usability von Microsoft Office 2003). Επιπλέον, στο PowerPoint μπαίνουν πολλοί χρήστες στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν πολύπλοκα εφέ που κάνουν την παρουσίαση όχι και τόσο επαγγελματική αλλά περισσότερο παιδική, όπως για παράδειγμα είναι τα γράμματα, τα οποία πετούν σε διαδοχή από την πλευρά της οθόνης. Ένα άλλο σημείο κριτικής είναι η κακή στοιχειοθεσία των προγραμμάτων του Office: δεν είναι μόνο δύσκολο η επεξεργασία και δημιουργία πιο πολύπλοκων τύπων με [1296]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ καθαρά γραφικά, αλλά και το αποτέλεσμα εν μέρει δεν είναι ικανοποιητικό. Επίσης, μπορεί να υπάρξουν προβλήματα με τα γραφικά στις παρουσιάσεις όταν πρόκειται να δημιουργηθούν σε Mac και να παίξουν στα Windows. Αυτό οφείλεται στη μη συμβατή μορφή *.tiff, την οποία χρησιμοποιεί πράγματι ως την προεπιλεγμένη μορφή για Mac αλλά η έκδοση των Windows δεν την υποστηρίζει. Επί του παρόντος, φαίνεται ότι δεν υπάρχει λύση για αυτού του είδους το πρόβλημα, εκτός από την απόλυτη αποφυγή του drag and drop για τις εικόνες. (PPTools FAQ) (αγγλικά). Ο λόγος που επέλεξα το Power Point για τη δημιουργία της εφαρμογής είναι για να αναδείξω τις δυνατότητές του σε «απλά χέρια». Οι δυνατότητες που έχει το Power Point να μετατρέπεται από ένα απλό πρόγραμμα παρουσίασης διαφανειών σε σεμινάρια, έξαλλου γι αυτό κατασκευάστηκε, σε ένα διαδραστικό εργαλείο μάθησης. Με τον όρο «απλά χέρια» εννοώ τον εκπαιδευτικό ο οποίος ασχολείται με τις νέες τεχνολογίες και έχει έφεση στην εμβάθυνση των γνώσεων στους υπολογιστές. Έχει πιστέψει ότι ο υπολογιστής μπορεί να μπει στη σχολική τάξη και πράξη και να αποτελέσει εργαλείο παραγωγής γνώσης. Είναι αυτός ο εκπαιδευτικός που όταν δει και χειριστεί την εφαρμογή θα ρωτήσει: «πώς γίνεται αυτό στο Power Point». Είμαι αυτοδίδακτος και η λέξη κλειδί είναι «πώς». Δεν μπορώ να απαριθμήσω τις φορές που είπα αυτή τη λέξη είτε σε κάποιον άλλον είτε στον εαυτό μου. Όταν ένας άνθρωπος ρωτάει «πώς γίνεται» θέλει να μάθει και θα μάθει. Με τον όρο «απλά χέρια» δεν εννοώ τον εκπαιδευτικό που δεν θα ρωτήσει τίποτα για την εφαρμογή, αλλά ούτε τον και εκπαιδευτικό που δεν θα ενδιαφερθεί, πιθανόν να μην μπορεί, να την εντάξει στη διαδικασία μάθησης της τάξης του, βοηθώντας τους μαθητές που προβληματίζονται με τα προβλήματα. Έχοντας λίγες γνώσεις πάνω στην παλέτα δημιουργίας του μπορεί με μια μικρή προσπάθεια και λίγη θέληση να προχωρήσει στη δημιουργία μικρών εφαρμογών που να μπορεί να τις εντάξει στην εκπαιδευτική διαδικασία της τάξης του. Έχω ακούσει πολλούς, που είναι γνώστες και χειριστές ενός υπολογιστή, να ρωτάνε το «πως γίνεται» όταν βλέπουν μια εφαρμογή ή μια παρουσίαση και όταν τους λες ότι είναι εφαρμογές στο Multimedia Builder ή κυρίως στο Flash τότε απογοητεύονται και δεν συνεχίζουν. Κι αυτό γιατί δεν διαθέτουν στον προσωπικό του υπολογιστή το πρόγραμμα και δεν διαθέτουν και τα χρήματα να το αγοράσουν. Η άποψη ότι κυκλοφορεί ευρέως σπασμένο δεν θα μπορεί να δοθεί ως δικαιολογία σε ανθρώπους που διδάσκουν τη νομιμότητα και την απαιτούν από τους μαθητές τους. Το Power Point είναι ένα πρόγραμμα εγκατεστημένο στον κάθε υπολογιστή. Είναι εύκολο για τον κάθε ενδιαφερόμενο να δοκιμάσει να δημιουργήσει κάτι πιο πάνω από μια απλή παρουσίαση. Μετά από αυτό θα έρθει και η σειρά του Multimedia Builder ή του Flash, όταν ανακαλύψει ότι δεν μπορεί να κάνει πολύπλοκα και πάρα πολλά φύλλα, λόγω του όγκου που καταλαμβάνουν στο Power Point, τότε θα οδηγηθεί στα εξειδικευμένα προαναφερόμενα αυτά προγράμματα. Η μαγιά της δημιουργίας θα έχει ήδη τεθεί και θα αρχίζει να αποδίδει καρπούς. Αυτό είναι το μήνυμα της χρήσης αυτού του προγράμματος για τη δημιουργία της εφαρμογής. Η εκπαίδευση έχει ανάγκη από εκπαιδευτικά λογισμικά από χέρια των ανθρώπων της [1297]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» εκπαίδευσης. Αυτοί γνωρίζουν καλύτερα από κάθε άλλον, τι έχει ανάγκη σήμερα η προσφορά γνώσης και πως συντελείται μάθηση. Το μειονέκτημα του Power Point είναι ότι οι διαφάνειες με πολύπλοκες επιλογές και εικόνες καταλαμβάνουν πάρα πολύ χώρο στο δίσκο ενώ με το Multimedia Builder ή κυρίως στο Flash δεν συμβαίνει το ίδιο. Για να επεκτείνω περισσότερο την προτεινόμενη εφαρμογή, αφού η ίδια δίνει τη δυνατότητα για απεριόριστη επέκταση, θα πρέπει να την μετουσιώσω σε Flash. Η VISUAL BASIC FOR APPLICATIONS (VBA) Η χρήση της Visual Basic for Applications (VBA) είναι μια έμμεση «διαφήμιση» προς τους εκπαιδευτικούς για τη χρήση της και σε άλλες εφαρμογές του Microsoft Office, όπως το Word, Excel, ή την Access. Προγράμματα τα οποία όλοι τα έχουν διαθέσιμα και εγκατεστημένα στον προσωπικό τους υπολογιστή. Ακούνε για την Visual Basic for Applications (VBA) και θεωρούν ότι είναι κάτι το πολύ δύσκολο για να ασχοληθεί κάποιος, ίσως και ακατόρθωτο. Η Visual Basic for Applications (VBA) είναι ένα από τα προγράμματα του Microsoft Office που ανήκουν στην γλώσσα script. Αναπτύχθηκε από την Microsoft και προέρχεται από τη διάλεκτο BASIC Visual Basic (VB). Οφείλει την ανάπτυξή της στην πρόθεση για τον έλεγχο των διαδικασιών εντός των προγραμμάτων του Microsoft Office. Από μέσα της δεκαετίας του 1990 η Visual Basic for Applications (VBA) είναι ο διάδοχος των, μέχρι αυτό το σημείο, εφαρμογών του Microsoft Office που περιελάμβαναν διάφορες γλώσσες μακροεντολών. Προς το παρόν η Visual Basic for Applications (VBA) είναι διαθέσιμη στα προγράμματα του Microsoft Office Word (από την έκδοση 97), Excel (από την έκδοση 95), Access (από την έκδοση 95), Project, PowerPoint, FrontPage, Visio (από την έκδοση 2000) και το Outlook. Επιπλέον η Visual Basic for Applications (VBA) έχει παραχωρήσει το δικαίωμα χρήσης της στην Corel Corporation και είναι διαθέσιμο στο Corel Draw και Corel Photo-Paint. Η Visual Basic for Applications (VBA) χρησιμοποιείται επίσης ως γλώσσα μακροεντολών στο AutoCAD, ArcGIS, ARIS, CATIA, MindManager και πολλές άλλες εφαρμογές. Το Microsoft Office 2008 για Macintosh δεν παρέχει υποστήριξη Visual Basic for Applications (VBA) πλέον, κι αυτό γίνεται έχοντας το βλέμμα στραμμένο στη διάδοχο κατάσταση-αντικατάσταση. Η Visual Basic for Applications (VBA) είναι μια ισχυρή γλώσσα script και είναι η πιο συνηθισμένη λύση, για παραγωγή εφαρμογών με βάση τα προγράμματα του Microsoft Office (Excel, Word, Access, Powerpoint, κ.λπ.). Η Visual Basic for Applications (VBA) ερμηνεύεται ως γλώσσα προγραμματισμού, ισοδύναμης σύνταξης με την Visual Basic. Οι δυνατότητες και η δύναμη της Visual Basic for Applications (VBA), ωστόσο, είναι αισθητά μειωμένες σε σύγκριση με αυτές της Visual Basic. Για παράδειγμα, ένα σενάριο Visual Basic for Applications (VBA), αν και προκαταρτίζεται για να κατασκευάζει μεταβλητές και σταθερούς πίνακες και να πραγματοποιεί ελέγχους σύνταξης, δεν είναι δυνατή η κατάρτιση εκτελέσιμου κώδικα μηχανής. Η Visual Basic for [1298]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ Applications (VBA) έχει σχεδιαστεί κατά κύριο λόγο για διαδικαστικό προγραμματισμό. Κατηγορίες και αντικείμενα που μπορούν να παρουσιαστούν συντακτικά και να εφαρμοστούν, ωστόσο, με την επιφύλαξη των υφιστάμενων περιορισμών της Visual Basic Classic, αφού υπάρχει μεταξύ των απουσία της κληρονομικότητας των εφαρμογών, μπορεί να χρησιμοποιηθούν άλλα χαρακτηριστικά, όπως τα ενσωματωμένα δεδομένα, η συγγενική διεπαφή και η πολυμορφία κατά τη διάρκεια της ροής. Η πρόσβαση μέσω Visual Basic for Applications (VBA) στο αντίστοιχο πρόγραμμα υποδοχής (Word, Excel, κ.λπ.) γίνεται από μια συνήθως καλά τεκμηριωμένη διεπαφή προγραμματισμού. Στις αντίστοιχες εφαρμογές υπάρχουν δίπλα στον πυρήνα της Visual Basic for Applications (VBA) (δομές ελέγχου, τύποι δεδομένων, μαθηματικές λειτουργίες, σύστημα αρχείων) ειδικές ιδιότητες του προγράμματος που την φιλοξενεί. Αυτά τα αντικείμενα επιτρέπουν την αυτοματοποίηση των διαδικασιών των αντίστοιχων προγραμμάτων υποδοχής. Δεδομένου ότι αυτή η διασύνδεση υλοποιείται με τη χρήση του Component Object Model (COM), μπορούν να έχει πρόσβαση μια εφαρμογή Visual Basic for Applications (VBA) σε άλλα συστατικά COM από εκείνα που προβλέπονται από το πρόγραμμα υποδοχής. Μέχρι την έκδοση της Visual Basic 6.0, ήταν εύκολα δυνατή η αντικατάσταση μονάδων και έντυπα μεταξύ Visual Basic for Applications (VBA) και Visual Basic (VB). Μετά όπως την μεταφορά από τη Visual Basic στο NET-Framework, δεν είναι πλέον δυνατή η άμεση ανταλλαγή ενοτήτων και φορμών, δεδομένου ότι έχει αλλάξει η μορφή του αρχείου. Ωστόσο, μπορεί επίσης να διατίθενται ενότητες (αρχεία πηγαίου κώδικα) μέσα από την μετονομασία και την κατάλληλη προσαρμογή στις δομές δεδομένων του NET-Framework. Για τις φόρμες δεν είναι αυτό δυνατό. Θα πρέπει να ανακαταστευαστούν πλήρως. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης σε Visual Studio.NET με τα εργαλεία του Visual Studio για το Office System (VSTO) Αdd-ins για το MS Office που μπορεί να αναλάβει η ίδια καθήκοντα με τις παραδοσιακές μακροεντολές. Από την πλευρά της εταιρείας Microsoft υπάρχουν εκτιμήσεις κατά τις οποίες μακροπρόθεσμα θα αντικατασταθεί η Visual Basic for Applications (VBA) από μια η βάση τεχνολογίας NET. Οι δυνατότητες εφαρμογής της Visual Basic for Applications (VBA) δεν περιορίζεται στην αυτοματοποίηση των εφαρμογών που την δέχονται, αφού το εύρος των παρεχόμενων δυνατοτήτων περιλαμβάνει τα βασικά χαρακτηριστικά της Visual Basic. Ως εκ τούτου, οι εφαρμογές της Visual Basic for Applications (VBA), καθώς και όλες οι άλλες εφαρμογές των Windows μπορεί να περιέχουν κακόβουλο κώδικα. Αντί για μια εκ των προτέρων προσέγγιση για την ασφάλεια, στην οποία έχουν δυνητικά επικίνδυνες λειτουργίες, ήδη κατά το σχεδιασμό της γλώσσας, ή την εκτέλεση της μακροεντολής, χρησιμοποιώντας ένα sandbox, ώστε να προστατεύεται από το υπόλοιπο σύστημα, το Microsoft Office διαθέτει μόνο εκ των υστέρων μεθόδους για να εξασφαλίσει την εκτέλεση του προγράμματος, όπως τη δυνατότητα εξέτασης ενδεχομένως μιας υφιστάμενης μακροπιστοποίησης. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με την [1299]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» ευκολία εκμάθησης του Visual Basic for Applications (VBA), οδήγησαν στον πολλαπλασιασμό των ιών μακροεντολών του Word. Νεότερες εκδόσεις του MS Office είναι εξοπλισμένες με τη δυνατότητα, σε προγράμματα του, να ζητάνε την άδεια εκτέλεσης μακροεντολών πριν από την εκτέλεση της Visual Basic for Applications (VBA) και να συστήνουν μόνο αξιόπιστα και επαληθεύσιμα πιστοποιητικά και μετά να επιτρέπουν την εκτέλεση μακροεντολών. Για την προστασία από την πρόσβαση στον κώδικα Visual Basic for Applications (VBA) μπορεί να εισαχθεί ένας κωδικός πρόσβασης. Η προστασία αυτή στο παρελθόν θα μπορούσε μερικώς να παρακαμφθεί αρκετά εύκολα, για παράδειγμα, με την εισαγωγή στην ισοδύναμο εφαρμογή του πακέτου OpenOffice.org. Λόγω της εξάπλωσης της Visual Basic for Applications (VBA) και μέσω του διαδικτύου, κυκλοφορούν σειρές από συλλογές σε ελεύθερο πρόγραμμα, για τη λογοτεχνία ακόμα και για εμπορικές προσφορές. Σε βιομηχανικές περιοχές των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων η Visual Basic for Applications (VBA) χρησιμοποιείται συχνά, για να βρίσκουν γρήγορα μικρότερες λύσεις πληροφορικής. Επιδιώκεται η δημιουργία ενός καθαρού και βιώσιμου χρηστικού προγραμματισμού, υπό την προϋπόθεση ότι οι αναπτυγμένες δέσμες ενεργειών, οι μακροεντολές και η δομή, αντιστοιχούν στα πρότυπα της ανάπτυξης του λογισμικού. Για αυτό το λόγο, είναι αναγκαίο να σχεδιαστεί η Visual Basic for Applications (VBA) ακριβώς όπως και άλλα προγράμματα λογισμικού, και οι συνήθεις μακροεντολές να αποθηκεύονται εκ των προτέρων στο στυλ προγραμματισμού προς όφελος μιας καλά προγραμματισμένης σχεδίασης λογισμικού. ΜΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Μια έτοιμη εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο στην προσωπική ιστοσελίδα: http://users.sch.gr/kirkos-n/ ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΠΑΦΗΣ Η διεπαφή χρήστη (User Interface, UI) υλοποιεί την αμφίδρομη επικοινωνία συστήματος - χρήστη (υπολογιστή - ανθρώπου). Παραδοσιακά, σε εφαρμογές επεξεργασίας δεδομένων ο κύκλος λειτουργίας του προγράμματος ήταν: είσοδος επεξεργασία - έξοδος και το μεγαλύτερο τμήμα του κώδικα αφιερωνόταν στην επεξεργασία. Η είσοδος γινόταν αποκλειστικά από το πληκτρολόγιο. Ουσιαστικά ο προγραμματιστής επινοούσε μια «γλώσσα» εισόδου που έπρεπε να κατέχει ο χρήστης και την οποία αποδεχόταν το σύστημα, ώστε να την επεξεργάζεται και να παράγει το αποτέλεσμα στη γλώσσα εξόδου που ήταν συνήθως γραμμογραφημένες εκτυπώσεις. Η διεπαφή χρήστη σε τέτοια συστήματα ήταν ρυθμού χαρακτήρων (charactermode UI). Στα πιο μοντέρνα προγράμματα για λόγους ευχρηστίας η διεπαφή βασίζεται σε γραφικά (Graphical User Interfaces, GUI). Η υλοποίηση GUI απαιτεί περισσότερο κώδικα και η εκτέλεσή τους καταναλώνει περισσότερους πόρους. Σε αρκετές περιπτώσεις συμβαίνει το πρόγραμμα να περνάει περισσότερο χρόνο σε κώδικα που υλοποιεί τη διεπαφή, παρά σε [1300]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ «παραγωγικό» κώδικα που υπολογίζει κάποιο αποτέλεσμα. Οι ενέργειες του χρήστη καταδεικνύονται, δεν πληκτρολογούνται. Τα δεδομένα πληκτρολογούνται, όταν αυτό είναι πιο πρακτικό από το να επιλέγονται. Το σημαντικότερο πλήκτρο διεπαφής στην παρούσα εφαρμογή είναι το κουμπί αυξομείωσης. Σχήμα 1: Μορφή κουμπιού αυξομείωσης. Το κουμπί αυξομείωσης ορίζεται από το Μενού του κώδικα και των μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA): Σχήμα 2: Μενού του κώδικα και των μακροεντολών της Visual Basic for Applications (VBA). Είναι ένα στοιχείο ελέγχου που αρχικά έχει τη μορφή: Σχήμα 3: Αρχική μορφή κουμπιού αυξομείωσης Το προσαρμόσαμε όμως στις δικές μας απαιτήσεις και γι αυτό του δώσαμε κόκκινο χρώμα. Θέλαμε να ξεχωρίζει στην επιφάνεια ώστε να προσελκύει το μάτι των μαθητών στο σημείο του, ώστε να προβούν στην κίνηση επιλογής της μεταβλητής τιμής του. Το πλαίσιο κειμένου πάνω από το κουμπί αυξομείωσης παίρνει τις τιμές που επιλέγει ο μαθητής με το κουμπί αυξομείωσης. Έτσι, κάθε φορά που ο μαθητής κάνει κλικ στο αριστερό ή στο δεξιό βέλος του κουμπιού αυξομείωσης ή κινεί το ενδιάμεσο ορθογώνιο του κουμπιού εμφανίζεται η νέα τιμή στο πλαίσιο. Έτσι επιλέγει τον επιθυμητό αριθμό ο οποίος θα αποτελέσει το δεδομένο στο πρόβλημα. Στην διαφάνεια υπάρχουν και κουμπιά εντολών. Σχήμα 4: Αρχική μορφή κουμπιού εντολών. Τοποθετήσαμε στο πάνω μέρος του και ένα πλαίσιο κειμένου (Label) που έχει την αρχική εμφάνιση: Σχήμα 5: Κουμπί αυξομείωσης και πλαίσιο κειμένου το οποίο δέχεται τις τιμές από την κύλιση της αυξομείωσης. [1301]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» Από το παράθυρο των ιδιοτήτων του ρυθμίζονται όλα τα στοιχεία του. Θέση, Μέγεθος, Χρώμα, Ανώτερη τιμή, Κατώτερη τιμή, Βήμα αυξομείωσης τιμής κ.ά.. Σχήμα 6: Πίνακας ιδιοτήτων για το κουμπί αυξομείωσης στον κώδικα Visual Basic for Applications (VBA). Τα Κουμπιά εντολών, όπως το λέει και η ονομασία των, όταν ενεργοποιηθούν κάνοντας κλικ πάνω τους δίνουν εντολή για την εκτέλεση μιας διαδικασίας ή οποία έχει προγραμματιστεί με τον κώδικα Visual Basic for Applications (VBA). Ο ΚΩΔΙΚΑΣ Παραθέτω παραδειγματικά τον κώδικα της Visual Basic for Applications (VBA) που χρησιμοποιείται στην πρώτη διαφάνεια «στο μανάβικο του κυρ- Πεπόνα» της εφαρμογής. Σκοπός της παράθεσης είναι να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά σε όσους θέλουν να ασχοληθούν αλλά και να αναδείξει ότι δεν είναι κάτι το ακατόρθωτο ή το απλησίαστο η χρήση μακροεντολών σε ένα πρόγραμμα που τις υποστηρίζει.. Private Sub CommandButton1_Click() 'ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ Dim T1, T2, T3, T4, T5, tt, tel T1 = Val(ScrollBar1) T2 = Val(ScrollBar2) / 10 T3 = Val(ScrollBar3) / 10 T4 = Val(ScrollBar4) / 10 T5 = Val(ScrollBar5) / 10 tel = Val(teliko.Text) tt = T1 - ((T2 * T4) + (T3 * T5)) If tt = tel Then APANTHSH.Caption = " ΜΠΡΑΒΟ!!! ΤΟ ΒΡΗΚΕΣ " End If If tt <> tel Then [1302]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ APANTHSH.Caption = " ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΠΑΛΙ ή ΔΕΣ ΤΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ" End If ΕΠΙΛΟΓΟΣ Δεν «εφεύρα τον τροχό» με τη δημιουργία αυτής της εφαρμογής και την χρήση κώδικα. Είναι στις δυνατότητες πολλών ασχολουμένων με το «μηχανάκι» που λέγεται ηλεκτρονικός υπολογιστής. Έχω συναντήσει αρκετούς συναδέλφους που ενδιαφέρονται. Και αυτό είναι θετικό σημάδι στην πρόοδο και στην εξέλιξη. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Agostinelli S., La regulation dans un environment d apprentissage informatise: une experience en physique. These nouveau, Universite de Provence,1994, στο Πολίτης Π., Κόμης Β., Μελέτη της συσχέτισης του μαθησιακού τύπου με την επίδοση κατά τη χρήση υπερμεσικού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή: Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση από απόσταση, Ρέθυμνο, 8-10 Ιουνίου 2001 2. Ausubel, D.P. (1960), The use of advance organizers in the learning and retention of meaningful verbal material. Journal of Educational Psychology, 51, 267-272. 3. Axel Buhl, Petra Strauch: Grundkurs VBA. Einführung in die Programmentwicklung mit Visual Basic for Applications in Excel. 2005. ISBN 978-3-486-57889-8 4. Bernd Held: Excel VBA. Kompendium mit über 1000 Makros Verlag: Markt + Technik ISBN 978-3-8272-4117-7 5. Crawford, Kathryn. (1996) Vygotskian approaches to human development in the information era. Educational Studies in Mathematics. (31) 43-62. 6. Frey, K.(1998), Η Μέθοδος Project, Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη, 30-36 7. Gardner, H. (1983). Frames of Mind. New York: Basic Books Inc 8. Günthner, Susanne und Hubert Knoblauch (2007): Wissenschaftliche Diskursgattungen - PowerPoint et al. In: Peter Auer und Harald Baß ler (Hg.): Reden und Schreiben in der Wissenschaft. Frankfurt am Main: Campus. 9. Hausfather, Samuel J.,(1996) Vygotsky and Schooling: Creating a Social Contest for learning. Action in Teacher Education. (18) 1-10. 10. Jonassen D. (2000). Revisiting Activity Theory as a Framework for Designing Student- Centered Learning Environments, In D. Jonassen & S. Land (Eds). Theoretical foundations of Learning Environments, LEA. 11. Knape, Joachim (2007): PowerPoint in rhetoriktheoretischer Sicht. In: Schnettler/Hubert Knoblauch 12. Knoblauch, Hubert (2007a): Der Raum der Rede. Soziale Ökologie und die Performanz von Powerpoint-Vorträgen. In: Schnettler/Knoblauch [1303]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» 13. Knoblauch, Hubert (2007b): Wissens-Präsentation. Zeigen und Wissen bei PowerPointpräsentationen. In: Renate Lachmann et al (Hg.): Rhetorik als kulturelle Praxis. München: Fink. S. 14. LaPorte, R.E. et al. (2002): Papyrus to PowerPoint: Metamorphosis of scientific communication. British Medical Journal 325 15. Luria A.R. (1979), The Making of Mind, Michael Cole & Sheila Cole (Eds), Cambridge, Massachusetts and London, England: Harvant Univercity Press 16. Nelson W., Palumbo D., Learning instruction & hypermedia, Journal of Educational Multimedia & Hypermedia, Vol. 1(3), 1992, στο Πολίτης Π., Κόμης Β., «Μελέτη της συσχέτισης του μαθησιακού τύπου με την επίδοση κατά τη χρήση υπερμεσικού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος», Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή: Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση από απόσταση, Ρέθυμνο, 8-10 Ιουνίου 2001 17. Novak, J.D. (1991). Clarify with concept maps: A tool for students and teachers alike. The Science Teacher, 58(7) 18. Papert,Seymour (1991)Νοητικές θύελλες εκδόσεις Οδυσσέας, μετάφραση, Αίγλη Σταματίου 19. Parker, Ian (2001): Absolute PowerPoint - The software that tells you what to think. The New Yorker 28.05.: 76-87. 20. Pias, Klaus (2006): Image Supported Cooperative Work. Zur Vorgeschichte von PowerPoint. Vortrag auf der Tagung PowerPoint. Prä sentieren in Wissenschaft und Wirtschaft, 5. Juli 2006, Humboldt- Universität zu Berlin verfügbar als audiofile unter http://homepage.univie.ac.at/claus.pias/aktuell/ PowerPoint/PowerPoint.html 21. Rogers, C. (1983) Freedom to Learn: For the 80 s. Merrill 22. Schnettler, Bernt und Hubert Knoblauch (Hg.) (2007): Powerpoint- Prä sentationen. Neue Formen der gesellschaftlichen Kommunikation von Wissen. Konstanz: UVK 23. Schnettler, Bernt, Sabine Petschke und René Tuma (2007): Eine empirische Typologie von Powerpointpräsentationen. In: Schnettler/Knoblauch 24. Tufte, Edward R. (2006): The Cognitive Style of Powerpoint. Pitching Out Corrupts Within. Cheshire, Connecticut: Graphics Press. 25. Vygotsky, L.S. (1978). Mind and society: The development of higher mental processes. Cambridge, MA: Harvard University Press. Gardner, H. (1983). Frames of Mind. New York: Basic Books Inc. 26. Yates, JoAnne und Wanda Orlikowski (2007b): The PowerPoint Presentation and Its Corollaries: How Genres Shape Communicative Action in Organizations. In: Mark Zachry und Charlotte Thralls (Hg.): The Cultural Turn: Communicative Practices in Workplaces and the Professions. Amityville, NY: Baywood Publishing (im Druck). Dt. 2007a In: Schnettler/Knoblauch (im Druck) unter dem Titel: Die Powerpoint- [1304]

2o Πανελλήνιο Εκπαιδευτικό Συνέδριο Ημαθίας ΠΡΑΚΤΙΚΑ Präsentation und ihre Familie. Wie Gattungen das kommunikative Handeln in Organisationen prä gen. 27. Βακαλούδη, Α., «Η Δημιουργία Εκπαιδευτικών Projects, με τη Διδακτική και Παιδαγωγική Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνίας», Πρακτικά 3 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή,Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση, Ρόδος, Σεπτέμβριος 2002 28. Δημητρακοπούλου, Α.(2001). «Το επιστημονικό πεδίο των Εκπαιδευτικών Εφαρμογών των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας και η σχέση τους με την Εκπαίδευση από απόσταση: Βασικές θεωρήσεις». Πρακτικά 1 ου Συνεδρίου Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα, 27-28 Μαΐου 2001 29. Καλαβάσης, Μ. (1997 «Η επίδραση του Νέου Τεχνολογικού Περιβάλλοντος στους Στόχους της Εκπαίδευσης» στο: Θέματα Διδακτικής των Μαθηματικών ΙΙΙ, Πρακτικά 4ης Διεθνούς Επιστημονικής Διημερίδας στην Διδακτική των Μαθηματικών, που οργανώθηκε από τα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, εκδόσεις Ατραπός. 30. Κορδάκη, Μ.& Κόμης, Β. (2000), «Αντιλήψεις καθηγητών Πληροφορικής σχετικά με τη φύση του αντικειμένου και τον τρόπο εισαγωγής του στην Εκπαίδευση», 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή, Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση, Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα, Οκτώβριος 2000 31. Μακράκης, Β. (2000), Υπερμέσα στην Εκπαίδευση. Μια κοινωνικοεποικοδομηστική προσέγγιση, Μεταίχμιο, Αθήνα 32. Ματσαγγούρας, Η. (2002), Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, Αθήνα:Μ. Γρηγόρης 33. Ματσαγγούρας, Η. (2002),Στρατηγικές διδασκαλίας: Η κριτική σκέψη στη διδακτική Πράξη, Αθήνα: Gutenberg Muthukrisna, M.et al. (1993). Children alternative frameworks: Should they be directly addressed by the science instruction. Journal of Research in Science Teaching, 30, 233-248 34. Ντρενογιάννη Ε. (2001), «Δεξιότητες; Διαχείρισης και Επεξεργασίας Πληροφοριών: Ένας Στόχος αιχμής για την Εκπαίδευση στην Κοινωνία της Πληροφορίας», Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση και στην Εκπαίδευση από Απόσταση, Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου,359-369 35. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΥΠΕΠΘ.(2002),Επιθεώρηση εκπαιδευτικών θεμάτων, Αθήνα, 2002 36. Ράπτης, Α. - Ράπτη, Α.(2004)Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας Ολική Προσέγγιση Τόμος Α εκδόσεις Ράπτη Α. Αθήνα 37. Ράπτης, Α. & Ράπτη, Α.(2002), Μάθηση και Διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας:ολική προσέγγιση, Τόμοι. Α &Β, Αθήνα 38. Τζιμογιάννης. Α, Παππάς. Ε. (2001), Ποιοτική Ανάλυση και Μελέτη της Εξερεύνησης ενός Εκπαιδευτικού Λογισμικού Υπερμέσων από μαθητές Γυμνασίου, Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση και στην Εκπαίδευση από Απόσταση, Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου,567-583 [1305]

«Ψηφιακές και Διαδικτυακές εφαρμογές στην Εκπαίδευση» 39. Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) (2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών - Αναλυτικά Προγράμματα Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Αθήνα. 40. Χρυσαφίδης, Κ.(1994). Βιωματική- Επικοινωνιακή διδασκαλία. Η εισαγωγή της μεθόδου Project στο σχολείο, Αθήνα:Gutenberg. WEBLINKS Offizielle Produktseite von Microsoft PowerPoint für Windows (deutsch) Offizielle Produktseite von Microsoft PowerPoint für Macintosh (deutsch) Downloaddetails: PowerPoint Viewer 2007 (englisch) PPT-FAQ: Umfangreiche Sammlung von Hilfestellungen zu häufigen PowerPoint-Problemen (deutsch) PowerPoint-TV: Kostenloser Video-Podcast zu Themen rund um PowerPoint (deutsch) PowerPoint-Präsentation zur Geschichte von PowerPoint (englisch) VBA-Seite von Microsoft (englisch) [1306]