ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις

Σχετικά έγγραφα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ ΣΥΝΕΙΡΜΟΣ


Η μέγιστη δυναμική ενέργεια του ελατηρίου κατά τη διάρκεια της απλής αρμονικής ταλάντωσης του σώματος είναι ίση με : 2m g. m g i. m g. iii. k. ii.

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. (εξεταστέα ύλη: κρούσεις, ελατήρια, μηχανική ρευστών, κινηματική στερεού, φαινόμενο Doppler)

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 17/4/2016 ΘΕΜΑ Α

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018

ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1 4 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 14/4/2019

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 23 ΜΑΪOY 2016 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Επαναληπτικό Διαγώνισμα Φυσικής Προσανατολισμού Γ Λυκείου ~~ Διάρκεια: 3 ώρες ~~

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Επαναληπτικό Διαγώνισμα Ι Φυσικής Γ Λυκείου

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΜΟΝΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ONOMA/ΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

Γκύζη 14-Αθήνα Τηλ :

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΜΟΝΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. Στις ερωτήσεις Α1-Α4, να γράψετε στην κόλλα σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών Τζιόλας Χρήστος. και Α 2

2. Κατά την ανελαστική κρούση δύο σωμάτων διατηρείται:

A4. Η δύναμη επαναφοράς που ασκείται σε ένα σώμα μάζας m που εκτελεί

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γʹ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΤΡΙΤΗ 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Θέμα 1ο Να σημειώσετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΦ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 13/4/2018

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ:

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΘΕΜΑ Α Α. Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙ ΕΣ

Θέμα Α Στις ερωτήσεις A1 - A4, να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα σε κάθε αριθμό το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΑΞΗ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 6

υ υ Μονάδες 5 Α 2. Δύο σφαίρες (1) και (2) που έχουν ορμές, αντίστοιχα, συγκρούονται κεντρικά και ελαστικά. Κατά την κρούση ισχύει: p p και 1

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 A ΦΑΣΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ

3ο Διαγώνισμα προσομοίωσης - Γ' Λυκείου Θετικού προσανατολισμού.

Γενικές εξετάσεις Φυσική Γ λυκείου θετικής και τεχνολογικής κατεύθυνσης

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 180min ΤΜΗΜΑ:. ONOMA/ΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 ο ΘΕΜΑ 2 ο ΘΕΜΑ 3 ο ΘΕΜΑ 4 ο ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΕΣ

Ημερομηνία: Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΜΟΝΑΔΕΣ 5. A4. Σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα έχοντας στροφορμή μέτρου L. Τη χρονική στιγμή t=0 ασκούμε στο σώμα ροπή δύναμης μέτρου τ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 180min ΤΜΗΜΑ:. ONOMA/ΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 ο ΘΕΜΑ 2 ο ΘΕΜΑ 3 ο ΘΕΜΑ 4 ο ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΕΣ

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 5o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΘΕΜΑΤΑ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. Αν η κρούση της σφαίρας με τον κατακόρυφο τοίχο είναι ελαστική, τότε ισχύει:. = και =.. < και =. γ. < και <. δ. = και <.

Φυσική Ο.Π. Γ Λυκείου

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. δ) κινείται έτσι ώστε η μεταξύ τους απόσταση να παραμένει σταθερή.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 180min ΤΜΗΜΑ:. ONOMA/ΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 ο ΘΕΜΑ 2 ο ΘΕΜΑ 3 ο ΘΕΜΑ 4 ο ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΕΣ

ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

1. Η απομάκρυνση σώματος που πραγματοποιεί οριζόντια απλή αρμονική ταλάντωση δίδεται από την σχέση x = 0,2 ημ π t, (SI).

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΜΟΝΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΟΕΦΕ 2009 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤ. & ΤΕΧΝ. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Διαγώνισμα Φυσικής Γ Λυκείου Ταλαντώσεις-Κρούσεις-Κύματα-Ρευστά ~~ Διάρκεια 3 ώρες ~~

β. F = 2ρΑυ 2 γ. F = 1 2 ραυ 2 δ. F = 1 3 ραυ 2

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 8 ΣΕΛΙ ΕΣ

Σάββατο 12 Νοεμβρίου Απλή Αρμονική Ταλάντωση - Κρούσεις. Σύνολο Σελίδων: Επτά (7) - Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες. Θέμα Α.

Θέμα Α (Μονάδες 25) α. με πλάτος Α και περίοδο Τ 2. β. με πλάτος Α 2

A3. Στο στιγμιότυπο αρμονικού μηχανικού κύματος του Σχήματος 1, παριστάνονται οι ταχύτητες ταλάντωσης δύο σημείων του.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΙΟΣ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΝΝΕΑ (6)

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών Τζιόλας Χρήστος

ιαγώνισµα Γ Τάξης Ενιαίου Λυκείου Επαναληπτικά Θέµατα Φυσικής Ενδεικτικές Λύσεις Θέµα Α

ΑΡΧΗ 1ης ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ : ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΑΞΗ : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ : MAIOΣ 2016 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ : 7

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ(ΘΕΡΙΝΑ)

Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Transcript:

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέματα και Απαντήσεις Επιμέλεια: Ομάδα Φυσικών http://www.othisi.gr

Τετάρτη, 13 Ιουνίου 018 ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Στις ερωτήσεις Α1-Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. Α1. Δύο μικρά σώματα με μάζες m και 4m, που κινούνται στην ίδια ευθεία με αντίθετες κατευθύνσεις και ταχύτητες υ1 και υ αντίστοιχα, συγκρούονται μετωπικά και πλαστικά. Αν η χρονική διάρκεια της κρούσης είναι αμελητέα και το συσσωμάτωμα ακινητοποιείται, τότε τα δύο σώματα πριν την κρούση είχαν α) αντίθετες ταχύτητες β) ίσες ορμές γ) αντίθετες ορμές δ) ίσες κινητικές ενέργειες. Μονάδες 5 Α. Ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση με τη συχνότητα f του διεγέρτη να είναι λίγο μεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα f0 του ταλαντωτή. Αν ελαττώσουμε την περίοδο του διεγέρτη, το πλάτος της ταλάντωσης του ταλαντωτή α) παραμένει σταθερό β) αυξάνεται αρχικά και μετά ελαττώνεται γ) ελαττώνεται αρχικά και μετά αυξάνεται δ) ελαττώνεται. Μονάδες 5 Α3. Μεταξύ δύο σημείων Α και Β ενός στάσιμου κύματος που έχει δημιουργηθεί σε ένα γραμμικό ελαστικό μέσο παρεμβάλλονται συνολικά δύο δεσμοί. Τα σημεία Α και Β έχουν μεταξύ τους α) διαφορά φάσης ίση με 0 β) διαφορά φάσης ίση με π γ) διαφορά φάσης ίση με π/4 δ) διαφορά φάσης ίση με π/. Μονάδες 5 1

Α4. Το ανοιχτό κυλινδρικό δοχείο του σχήματος βρίσκεται εντός πεδίου βαρύτητας με επιτάχυνση βαρύτητας g και περιέχει νερό πυκνότητας ρ. Το ύψος του νερού στο δοχείο είναι Η. Στο σημείο Α, που απέχει απόσταση h από τον πυθμένα του δοχείου, η υδροστατική πίεση είναι ίση με α) Patm + ρgh β) Patm + ρg(h-h) γ) ρgh δ) ρg(h-h) Μονάδες 5 Α5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιο σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α) Περίοδος Τδ ενός διακροτήματος ονομάζεται ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς της απομάκρυνσης. β) Κατά την εκδήλωση σεισμικής δόνησης το έδαφος λειτουργεί ως διεγέρτης για τα κτίρια. Όταν η συχνότητα του σεισμικού κύματος γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα ενός κτιρίου, το πλάτος της ταλάντωσης του κτιρίου μεγιστοποιείται. γ) Σε μια φθίνουσα ταλάντωση, με μικρή σταθερά απόσβεσης b, όταν η σταθερά απόσβεσης αυξηθεί λίγο, ο ρυθμός μείωσης του πλάτους της ταλάντωσης ελαττώνεται. δ) Κατά τη ροή ιδανικού ρευστού σε οριζόντιο σωλήνα, όταν οι ρευματικές γραμμές παρουσιάζουν την ίδια πυκνότητα, η ταχύτητα ροής δεν μεταβάλλεται. ε) Σε ένα ρολόι με δείκτες η γωνιακή επιτάχυνση του λεπτοδείκτη είναι σταθερή και διάφορη του μηδενός. ΑΠΑΝΤΗΣΗ A1. γ) A5. α) Λάθος A. δ) β) Σωστό A3. α) γ) Λάθος A4. δ) δ) Σωστό ε) Λάθος Μονάδες 5

Β1. Στην ελεύθερη επιφάνεια νερού που ηρεμεί, στις θέσεις Κ και Λ βρίσκονται δύο όμοιες και σύγχρονες κυματικές πηγές απλών αρμονικών κυμάτων Π1 και Π, που απέχουν μεταξύ τους απόσταση d = 3λ 1. Οι πηγές ταλαντώνονται χωρίς αρχική φάση, με συχνότητα f1, πλάτος ταλάντωσης Α και παράγουν κύματα μήκους κύματος λ1, που διαδίδονται στην επιφάνεια του νερού με σταθερή ταχύτητα. Ένα σημείο Σ της επιφάνειας του νερού απέχει από την πηγή Π1 απόσταση d1= λ1 και από την πηγή Π απόσταση d, όπως στο σχήμα. Το ευθύγραμμο τμήμα ΣΚ είναι κάθετο στο ΚΛ. Διπλασιάζουμε τη συχνότητα ταλάντωσης των δύο πηγών διατηρώντας σταθερό το πλάτος Α της ταλάντωσής τους. Το Σ μετά τον διπλασιασμό της συχνότητας ταλάντωσης των πηγών θα είναι: i. σημείο ενίσχυσης ii. σημείο απόσβεσης iii. σημείο που ταλαντώνεται με πλάτος Α α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες Μονάδες 6 ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) Σωστή απάντηση είναι η i. β) Αιτιολόγηση: Η απόσταση του σημείου Σ από την πηγή Π είναι: Π. Θ. d = d 1 + d = 4λ 1 + 9λ 1 = 4 5 λ 1 = 5λ 1 4 Άρα αρχικά από Θ.Ε.Κ. : υ = λ 1 f 1 f 1 = υ λ 1. Μετά τον διπλασιασμό: f = f 1 υ λ = υ λ 1 λ = λ 1 Το πλάτος ταλάντωσης του σημείου Σ είναι: Α Σ = Α συν[π (d 1 d ) ] = Α συν[π (λ 1,5λ 1 ) ] λ Α Σ = Α συν[π 3 λ ( λ 1 ) λ 1 ] = Α συνπ Α Σ = Α

Β. Το σφαιρίδιο του σχήματος, μάζας m, διαγράφει οριζόντιο κύκλο ακτίνας ΚΣ = R με γωνιακή ταχύτητα ω δεμένο στο άκρο αβαρούς μη εκτατού νήματος, το οποίο περνάει από κατακόρυφο σωλήνα ΚΛ. Στο άκρο Μ του νήματος ασκείται κατάλληλη δύναμη F, ώστε αυτό να κινηθεί χωρίς τριβή διαμέσου του σωλήνα μέχρι η ακτίνα περιστροφής του σφαιριδίου μάζας m να γίνει ΚΣ = R/. Σε όλη τη διάρκεια της μεταβολής της ακτίνας της κυκλικής τροχιάς, θεωρούμε ότι το σφαιρίδιο κινείται εκτελώντας κυκλική κίνηση στο οριζόντιο επίπεδο χωρίς τριβές. Το έργο της δύναμης F για τη μετακίνηση του σφαιριδίου μάζας m θα είναι ίσο με: i. 1 mω R ii. 3 mω R iii. 3 mω R α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες Μονάδες 6 ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) Σωστή απάντηση είναι η iii. β) Αιτιολόγηση: Στο σφαιρίδιο ασκείται από το νήμα η τάση του νήματος F ν. Ισχύει τ F ν = 0 αφού ο φορέας της διέρχεται από το Κ. Άρα για την κίνηση του σφαιριδίου ισχύει Στ F( Κ) = 0 άρα διατηρείται η στροφορμή οπότε: Από Θ.Μ.Κ.Ε.(αρχική στην τελική θέση): L αρχ = L τελ mυ 1 R = mυ R υ = υ 1 (1) K τελ Κ αρχ = W F W F = 1 mυ 1 mυ 1 W F = 1 m 4υ 1 1 mυ 1 = 3 mυ 1 W F = 3 mυ 1 } W F = 3 mω R όπου υ 1 = ω R 4

Β3. Ο κυλινδρικός σωλήνας ΓΔ του σχήματος αποτελεί τμήμα ενός μεγάλου σωλήνα μεταβλητής διατομής και βρίσκεται σε κατακόρυφο επίπεδο. Στον σωλήνα ρέει με σταθερή παροχή ιδανικό υγρό πυκνότητας ρ με φορά από το Γ προς το Δ. Η σχέση των εμβαδών των εγκαρσίων διατομών του σωλήνα στα σημεία Γ και Δ είναι ΑΓ = ΑΔ. Το μέτρο της ταχύτητας με την οποία κινείται το υγρό στο σημείο Γ είναι. Τα σημεία Γ και Δ απέχουν υψομετρικά κατά h, όπως φαίνεται στο σχήμα. Η φλέβα του υγρού που εξέρχεται από το στόμιο Δ πέφτει σε σημείο Κ στην προέκταση της οριζόντιας ευθείας που διέρχεται από το σημείο Γ. Η απόσταση ΖΚ (βεληνεκές) είναι ίση με 4h. Η διαφορά πίεσης ΔΡ μεταξύ των σημείων Γ και Δ ισούται με i. ρυ Γ ii. ρυ Γ iii. ρυ Γ α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. Μονάδες Μονάδες 7 ΑΠΑΝΤΗΣΗ α) Σωστή απάντηση είναι η i. β) Αιτιολόγηση: υ 1 x υγ y Εξίσωση συνέχειας Γ Δ: Α Γ υ Γ = Α Δ υ Δ A Δ υ Γ = Α Δ υ Δ υ Γ = υ Δ ή υ Γ = υ Δ (1) 5

Εξίσωση Bernoulli Γ Δ, με Ug(Γ) = 0: P Γ + 0 + 1 ρυ Γ = P Δ + ρgh + 1 ρυ Δ P Γ P Δ = ρgh + 1 ρ(υ Δ υ Γ ) (1) (1) P Γ P Δ = ρgh + 1 ρ (υ Δ υ Δ 4 ) P Γ P Δ = ρgh + 1 ρ 3 4 υ Δ P Γ P Δ = ρgh + 3 8 ρυ Δ () Διαφορά πίεσης (Γ Δ): ΔP = P Γ P Δ (3) Οπότε είναι: () (3) ΔP = ρgh + 3 4 ρυ Δ (4) Για την οριζόντια βολή που θα εκτελεί ένα στοιχείο ρευστού από το Δ στο Κ θα έχουμε: Οριζόντια διεύθυνση (x x): υ x = υ Δ = σταθ. Κατακόρυφη διεύθυνση (y y): Άρα η (7) με βάση την (5) δίνει: y = g x υ Δ x = υ Δ t ή t = x υ Δ (5) υ y = g t (6), y = 1 gt (7) y=h, x=4h h = g υ 16h υ Δ = 16gh Δ h Η σχέση (4) σύμφωνα με την (8) θα δώσει ΔP = ρ υ Δ 8 + 3 8 ρυ Δ ΔP = 1 ρυ Δ υ Δ = 8gh gh = υ Δ 8 (8) (1) ΔP = 1 ρ 4υ Γ ΔP = ρυ Γ Τα ιδανικά ελατήρια του σχήματος με σταθερές k1 και k (k1 = k = k = 50 Ν/m) έχουν το ένα άκρο τους στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο (Γ και Ζ, αντίστοιχα). Στα ελεύθερα άκρα των ελατηρίων συνδέονται τα σώματα m1 και m με m1 = m = kg. Τα δύο σώματα αρχικά εφάπτονται μεταξύ τους και είναι ακίνητα. Τα ελατήρια βρίσκονται στο φυσικό τους μήκος και οι άξονές τους βρίσκονται στην ίδια ευθεία. Στο άκρο Γ του ελατηρίου k1 υπάρχει ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει συνεχώς ήχο συχνότητας fs. Στο σώμα m1 έχει τοποθετηθεί αβαρής σημειακός δέκτης ηχητικών κυμάτων Δ. Εκτρέπουμε το σώμα m1 από τη θέση ισορροπίας, συμπιέζοντας το ελατήριο k1 κατά Δl = 0,4 m και το αφήνουμε ελεύθερο. Τη στιγμή που το σώμα m1 διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του συγκρούεται πλαστικά με το σώμα m. 6

Γ1. Να υπολογίσετε το λόγο της συχνότητας f1 του ήχου που καταγράφει ο δέκτης λίγο πριν την κρούση προς την αντίστοιχη συχνότητα f που καταγράφει αμέσως μετά την κρούση. Μονάδες 7 Γ. Να δείξετε ότι το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με σταθερά επαναφοράς D = k και να υπολογίσετε το πλάτος της ταλάντωσης. Μονάδες 6 Γ3. Να υπολογίσετε σε πόσο χρόνο μετά την κρούση ο δέκτης καταγράφει για πρώτη φορά συχνότητα ίση με τη συχνότητα fs που εκπέμπει η ηχητική πηγή. Μονάδες 6 Γ4. Να υπολογίσετε το μέτρο του μέγιστου ρυθμού μεταβολής της ορμής του συσσωματώματος κατά τη διάρκεια της ταλάντωσής του. Μονάδες 6 ΑΠΑΝΤΗΣΗ Γ1. Εφαρμόζουμε Θ.Μ.Κ.Ε. για την κίνηση του m1 από τη στιγμή που αφήνεται ως τη στιγμή που φτάνει στην Θέση Φυσικού Μήκους λίγο πριν την κρούση. ΔΚ = ΣW F Κ τελ Κ αρχ = W F ελ = U αρχ ελ U τελ ελ 1 m 1 υ 1 0 = 1 k 1 Δl 0 υ 1 = k 1 m 1 Δl υ 1 = m/s 7

Άρα η συχνότητα που ακούει ο δέκτης λίγο πριν την κρούση είναι: f 1 = υ υ 1 υ f S = 338 340 f S (1) Εφαρμόζουμε Α.Δ.Ο. για το σύστημα των m1, m κατά την πλαστική κρούση p συστ.(λπ) = p συστ.(αμ) p 1 + p = p κ p 1 + 0 = p κ m 1 υ 1 = (m 1 + m ) υ κ { υ κ = m 1 υ m 1 + m 1 } υ 1 υ κ { υ κ = υ 1 υ κ = 1 m/s υ 1 υ κ } Για την συχνότητα αμέσως μετά την κρούση θα έχουμε: Επομένως f = υ υ κ υ f S = 339 340 f S () (1) () f 1 = 338 f 339 Γ. S υ κ (+) k1 m1 m k l 0 l 0 F ελ1 F ελ m1 Ν m (x = 0) (t = 0) x w 1, Σε τυχαία θέση με απομάκρυνση x από την Θ.Ι.: ΣF = (F ελ1 + F ελ ) = k 1 x k x ΣF = (k 1 + k )x ΣF = k x 8

Άρα το συσσωμάτωμα εκτελεί Α.Α.Τ. με D = k = 100 N/m ω = D = k ω = 5 rad/s, m ολ m 1 +m υ κ = υ max = ωα A = υ κ ω Α = 0,m Γ3. Για την ταχύτητα του (m1+m) μετά την κρούση θα ισχύει: υ Α = υ max συν(ωt + φ 0 ) όπου υ max = υ κ = 1 m s και ω = 5 rad s Την t = 0 ισχύει x = 0 και υ > 0, οπότε από τις εξισώσεις κίνησης θα πάρουμε x = A ημ(ωt + φ 0 ) 0 = A ημφ 0 ημφ 0 = 0 υ Α = υ max συν(ωt + φ 0 ) υ max συνφ 0 > 0 συνφ 0 > 0 } φ 0 = 0 rad Επομένως είναι υ Α = 1 συν(5t) (SI) Για την συχνότητα που ακούει επομένως ο προσαρμοσμένος δέκτης προκύπτει f = υ υ Α υ Επομένως όταν f = f s θα έχουμε: f s f 340 1 συν(5t) = f = 1 1 f s 340 f s 340 συν(5t) 1 = 1 1 340 συν(5t) 1 συν(5t) = 0 συν(5t) = 0 340 5t = (k + 1) π t = (k + 1) π 10, όπου k = 0,1, Ο δείκτης καταγράφει για 1 η φορά f = f s όταν k = 0, οπότε t 1 = π 10 s Γ4. Για το μέτρο του ρυθμού που ζητείται θα έχουμε: dp dt = ΣF x dp dt = ΣF x dp = D x dp dt dt max dp dt max = DA = 0N = D x max 9

Λεπτή ομογενής ράβδος ΟΑ μήκους l = 3m και μάζας Μ = 8kg είναι σταθερά συγκολλημένη με το ένα άκρο της Ο στο κέντρο ομογενούς δίσκου Δ μάζας mδ = 4kg και ακτίνας R Δ = m. Το σύστημα των δύο αυτών σωμάτων (ράβδου-δίσκου) μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ως ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο Ο και είναι κάθετος στο επίπεδο του δίσκου. Το μέσον Γ της ράβδου ΟΑ έχει δεθεί με τη βοήθεια λεπτού οριζόντιου αβαρούς και μη εκτατού νήματος ΖΓ (νήμα (1)) με διπλή τροχαλία Σ1 και η ράβδος σχηματίζει γωνία φ με την προέκταση του οριζόντιου νήματος ΖΓ. Η διπλή τροχαλία αποτελείται από δύο ομογενείς συγκολλημένους ομοαξονικούς δίσκους με ακτίνες R και R, όπου R = 0,m και η ροπή αδράνειάς της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο της και είναι κάθετος στο επίπεδό της είναι ίση με Ιcm(τροχαλίας) = 1,95 kg m. Ένα δεύτερο λεπτό, αβαρές και μη εκτατό νήμα (), που είναι παράλληλο σε κεκλιμένο επίπεδο γωνίας κλίσης φ, είναι τυλιγμένο πολλές φορές σε ένα λεπτό αυλάκι του εσωτερικού δίσκου ακτίνας R της τροχαλίας Σ1 και το άλλο του άκρο είναι τυλιγμένο στην περιφέρεια ενός ομογενούς κυλίνδρου Σ μάζας m = 30kg και ακτίνας R, όπως φαίνεται στο σχήμα. Το σύστημα όλων των σωμάτων του σχήματος ισορροπεί στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο. Δ1. Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας του συστήματος των δύο σωμάτων ράβδουδίσκου ως προς τον άξονα περιστροφής Ο. Μονάδες 4 Τη χρονική στιγμή t = 0 το νήμα ΖΓ που συνδέει τη ράβδο με την τροχαλία κόβεται και ο κύλινδρος αρχίζει να εκτελεί κύλιση χωρίς ολίσθηση. Δ. Να υπολογίσετε το μέτρο του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του συστήματος των δύο σωμάτων ράβδου-δίσκου ως προς τον άξονα περιστροφής Ο τη χρονική στιγμή t = 0. 10

Μονάδες 5 Δ3. Να υπολογίσετε την κινητική ενέργεια του συστήματος των δύο σωμάτων ράβδουδίσκου τη χρονική στιγμή που η ράβδος γίνεται κατακόρυφη για πρώτη φορά μετά το κόψιμο του νήματος. Μονάδες 5 Δ4. Να υπολογίσετε την επιτάχυνση του κέντρου μάζας Κ του ομογενούς κυλίνδρου (μονάδες 8) καθώς και την ταχύτητα του κέντρου μάζας του κυλίνδρου όταν έχει διανύσει διάστημα s = m στο κεκλιμένο επίπεδο (μονάδες 3) Μονάδες 11 Δίνονται: η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10m/s η ροπή αδράνειας του δίσκου Δ ως προς τον άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας του είναι ίση με I cm(δ) = 1 m Δ R η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της είναι ίση με I cm(ρ) = 1 Μl η ροπή αδράνειας του ομογενούς κυλίνδρου Σ ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας του είναι ίση με I cm(κυλίνδρου) = 1 mr ημφ = 0,8, συνφ = 0,6 ο άξονας περιστροφής του ομογενούς κυλίνδρου Σ παραμένει συνεχώς οριζόντιος σε όλη τη διάρκεια της κίνησής του το κεκλιμένο επίπεδο είναι μεγάλου μήκους το νήμα δεν ολισθαίνει στον κύλινδρο και στην τροχαλία η αντίσταση του αέρα θεωρείται αμελητέα για όλα τα σώματα ΑΠΑΝΤΗΣΗ Δ1. Για το σύστημα ράβδου-δίσκου ισχύει: Ι συστ(ο) = Ι δισκ + Ι ρ Ι δισκ = I cm = 1 m δ R δ = 1 4 ( ) kg m = 1kg m Σύμφωνα με το Θεώρημα Steiner για τη ράβδο είναι: Ι ρ = I cm + M l 4 = M l 1 + M l 4 = 1 3 8 3 kg m = 4kg m Επομένως για τη ροπή αδράνειας του συστήματος θα ισχύει: Ι συστ = 5kg m 11

Δ. Για το σύστημα ράβδου δίσκου ισχύει: F O mδ dl συστ dt = Στ συστ = τ wρ + τ wδ + τ FO (ΟΓ) = l/ (+) (I) ω0 = 0 Α Γ w ρ φ φ Ο w Δ h Γ (IΙ) Α RΔ δίσκος (Δ) dl συστ dt dl συστ dt dl συστ dt = w ρ (OΓ) συνφ + 0 + 0 = 8 10 3 0,6 kg m /s = 7kg m /s Δ3. Εφαρμόζουμε Θ.Μ.Κ.Ε. για το σύστημα ράβδου-δίσκου από τη Θ.Ι. στη θέση (ΙΙ) έχουμε: Κ συστ(ιι) Κ συστ( Ι) = W w ρ + W wδ + W FO Κ συστ ( ΙΙ) 0 = M g h + 0 + 0 Κ = Μg[(OΓ) (ΟΓ)ημφ] Κ συστ( = Μg(ΟΓ)(1 ημφ) ΙΙ) συστ(ιι) Κ συστ( ΙΙ) = 8 10 3 (1 0,8) J Κ συστ(ιι) = 4 J Δ4. Για τον κύλινδρο ισχύει: ΣF x = m α cm m g ημφ Τ ν Τ στ = m α cm (1) Στ = Ι α γ Τ στ R Τ ν R = 1 m R α γ αλλά από κύλιση χωρίς ολίσθηση α cm = R α γ, (Σ1) Τ ν E R R F αξ οπότε Τ στ Τ ν = 1 m α cm () Για την τροχαλία θα ισχύει : (+) N (Σ) T ν Δ R φ w y T στ w 1 Στ = Ι cm(τρ) α γ(τρ) Τ ν R = Ι cm(τρ) α γ(τρ) w x w Τ ν = Ι cm(τρ) R α γ(τρ) (3) φ 1

Το νήμα είναι τεντωμένο, αβαρές και μη εκτατό. Επομένως Τ ν = Τ ν και σύμφωνα με την Αρχή της Επαλληλίας θα πάρουμε: α εφ(δ) = α εφ(ε) a cm + α επ(δ) = α εφ(ε),a cm α επ(δ) και τα δύο κατά τη θετική φορά α cm + α επ(δ) = α cm + α γ R = R α γ(τρ) α cm = R α γ(τρ) α γ(τρ) = α cm R Επομένως η (3) γίνεται: Τ ν = I cm(τρ) R α cm Τ ν = 4I cm(τρ) R α cm (4) Για το σύστημα (1), (), (4): mgημφ Τ ν Τ στ = m α cm T στ Τ ν = 1 m α cm T v = 4I cm(τρ) R α cm } (+) mgημφ = α cm (m + m + 4I cm(τρ) R ) mgημφ α cm = m + m + 4I α = ( 30 10 8 10 cm cm(τρ) R 30 + 15 + 4 1,95 ) m/s α cm = 1m/s 4/100 Για την κίνηση του κυλίνδρου, αφού υαρχ = 0, θα έχουμε: Επομένως για τη ταχύτητά του θα ισχύει: S = 1 α cm t t = S α cm t = sec υ cm = α cm t υ cm = m/s 13

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Τα σημερινά θέματα Φυσικής Προσανατολισμού καλύπτουν ευρύ φάσμα της εξεταστέας ύλης και αντιμετωπίζονται στο χρονικό διάστημα του τριώρου. Τα θεωρητικά θέματα Α και Β απαιτούν από τους υποψηφίους προσεκτική ανάγνωση, πολύ καλή γνώση της θεωρίας και των ασκήσεων του σχολικού βιβλίου, δυνατότητα αναπαραγωγής, αλλά και συνδυαστική σκέψη. Το πρόβλημα Γ περιέγραφε ένα κλασικό μηχανικό σύστημα και η επίλυση του απαιτούσε καλή γνώση και εμπειρία σε τέτοιου τύπου ασκήσεις. Στο πρόβλημα Δ οι υποψήφιοι ήρθαν αντιμέτωποι με μια πολύ μεγάλη εκφώνηση και ένα αρκετά σύνθετο σχήμα. Η επίλυση του θέματος απαιτούσε καλή κατανόηση και αποκωδικοποίηση της εκφώνησης, ώστε ψύχραιμα να αντιμετωπιστούν τα επιμέρους ερωτήματα εφαρμόζοντας τις αντίστοιχες μεθοδολογίες. Επομένως, τα σημερινά θέματα είναι εκτεταμένα, ποιοτικά, διατυπωμένα με σαφήνεια και σίγουρα πιο απαιτητικά από τα αντίστοιχα των δύο προηγούμενων ετών. 14