ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:29/05/2017 ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη και έξι (6) σελίδες. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις πάνω στα φύλλα εξέτασης που σας έχουν δοθεί χρησιμοποιώντας μπλε μελάνι. Να σημειώσετε σε κάθε φύλλο εξέτασης τα στοιχεία σας: ονοματεπώνυμο, τμήμα, αριθμό. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υλικού. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Να απαντήσετε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις δύο (2) ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Να αντιστοιχίσετε σωστά τα ονόματα της Στήλης Α με τους όρους της Στήλης Β, γράφοντας δίπλα από το κάθε γράμμα τον αντίστοιχο ορθό αριθμό στα φύλλα εξέτασής σας. Προσοχή: Στη στήλη Β περισσεύει ένα στοιχείο. (4 0,5 = μον. 2) Στήλη Α Στήλη Β Α Θεόδωρος Κολοκοτρώνης Εθνικός Διχασμός 1 Β Κυριάκος Μάτσης Μάχη στα Δερβενάκια 2 Γ Ιωάννης Κωλέττης ΕΟΚΑ 55-59 3 Δ Ελευθέριος Βενιζέλος Μεγάλη Ιδέα 4 Αρχή της Δεδηλωμένης 5 2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των προτάσεων που ακολουθούν είναι σωστό ή λανθασμένο, γράφοντας στα φύλλα εξέτασής σας τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. (4 0,5 = μον. 2) (α) Η Γ Εθνοσυνέλευση εξέλεξε κυβερνήτη της Ελλάδας τον Ιωάννη Καποδίστρια με θητεία 7 ετών. (β) Η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου διατυπώθηκε από τον Μοντεσκιέ. (γ) Οι Τούρκοι πυρπόλησαν τη Σμύρνη στις 27 Αυγούστου 1922. (δ) Με τη συνθήκη Ζυρίχης Λονδίνου η Κύπρος ανακηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Να απαντήσετε σε δύο (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1. Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: (α) Τρίτη Τάξη γαλλικής κοινωνίας (ποιοι την αποτελούν, υποχρεώσεις, δικαιώματα) (μον. 1) (β) Φιλική Εταιρεία (ορισμός, σκοπός ίδρυσης, δύο ιδρυτές) (μον. 1) (γ) Συνθήκη Σεβρών [με ποιο πόλεμο συνδέεται, τρεις (3) πρόνοιες που αφορούν στην Ελλάδα] (μον. 1) 2. (α) Να γράψετε τρεις (3) λόγους για τους οποίους η ελληνική επανάσταση αποφασίστηκε να αρχίσει από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες. (μον. 3 0,25) (β) Ποιος ήταν ο επικεφαλής της επανάστασης; (μον. 0,25) (γ) Να γράψετε δύο (2) λόγους για τους οποίους απέτυχε η επανάσταση. (μον. 2 0,5) (δ) Πού δόθηκε η κρίσιμη μάχη, από ποιους και ποιο το αποτέλεσμα; (μον. 1) 3. (α) Να αναφέρετε την αφορμή του Α Παγκόσμιου πολέμου και να εξηγήσετε δύο (2) αίτια που οδήγησαν στην έκρηξή του. (μον. 3 0,5) (β) Να γράψετε τα αντίπαλα στρατόπεδα και δύο (2) χώρες - συμμάχους στο καθένα. (μον. 2 0,75) 2
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Να απαντήσετε σε δύο (2) ΜΟΝΟ από τις ακόλουθες ερωτήσεις. βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Κάθε ερώτηση Προσοχή: Η αυτούσια αντιγραφή φράσεων από τις πηγές βαθμολογείται με μηδέν (0) μονάδες. 1. Α. Η χώρα, όση είχε απελευθερωθεί ως εκείνη τη στιγμή, έμοιαζε μ' ένα σωρό ερείπια που καπνίζουν ύστερα από μια καταστρεπτική πυρκαϊά. Στη στεριά επικρατούσε το δίκαιο της αρπακτικότητας του τοπάρχη κοτζάμπαση και στη θάλασσα η πειρατεία. Ο Μοριάς ήταν ρημαδιό. Κάθε μεγαλοκαπετάνιος που κρατούσε ένα κάστρο (Μονεμβασιά ο Πετρόμπεης, Ακροκόρινθο ο Κίτσος Τζαβέλλας, Παλαμήδι οι Γρίβας και Στράτος) τυραννούσε σαν κατακτητής τον γυμνό και άστεγο πληθυσμό. Παραγωγή δεν υπήρχε, ούτε χέρια να επιδοθούν στην καλλιέργεια της γης λόγω της ανασφάλειας. Ο πληθυσμός είχε καταφύγει στα βουνά και τις σπηλιές. Εικοσιπέντε χιλιάδες μαχητές περιπλανιόνταν χωρίς καμμιά μισθοτροφοδοσία ή ενίσχυση, ενώ οι μοναδικές δημόσιες πρόσοδοι (δεκάτη και τελωνειακές εισπράξεις του Αναπλιού) δεν λειτουργούσαν. Κράτος, δηλαδή, και στην πιο υποτυπώδη του έννοια δεν υπήρχε. Περιγραφή: Φρίντριχ Φον Τιρς Β. Το κέντρον όπου κατ εξοχήν εγένετο η παιδαγωγική εργασία του Καποδίστρια ήτο το περίφημον Ορφανοτροφείον της Αιγίνης. Διά του από 25 Μαΐου 1829 Διατάγματος περί λειτουργίας του Ορφανοτροφείου, προεβλέφθη η λειτουργία εντός αυτού και ανωτέρας τάξεως, ήτις θα επείχε και θέσιν μικρού Διδασκαλείου διά την κατάστασιν των διδασκάλων της Αλληλοδιδακτικής, οίτινες θα εστέλλοντο εις τα Σχολεία των επαρχιών και της υπαίθρου. Όσοι εκ των μαθητών του Ορφανοτροφείου είναι εις κατάστασιν να λάβουν ανωτέραν παιδείαν σχηματίζουν ανωτέραν τάξιν, εις την οποίαν προστίθενται οι μαθηταί των αλληλοδιδακτικών οι στελλόμενοι διά το Πρότυπον σχολείον, καθώς και όσοι από τους έξωθεν ερχόμενους επιθυμούν να διορισθούν διδάσκαλοι εις τα Αλληλοδιδακτικά Σχολεία. Αλ. Δεσποτόπουλος, Ο Κυβερνήτης Καποδίστριας και η Απελευθέρωση της Ελλάδος, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήναι 1996 (α) Αφού διαβάσετε το πρώτο παράθεμα, να γράψετε τέσσερα (4) προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα όταν εκλέχτηκε κυβερνήτης ο Καποδίστριας. (μον. 4 0,25) (β) Αφού διαβάσετε το δεύτερο παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να γράψετε τέσσερα (4) μέτρα που πήρε ο Καποδίστριας στον εκπαιδευτικό τομέα. (μον. 4 0,25) (γ) Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε δύο (2) ομάδες ανθρώπων που αντιπολιτεύτηκαν τον Καποδίστρια και να εξηγήσετε για ποιους λόγους το έκαναν. (μον. 2 0,5) 3
2. Α. 3 η Σεπτεμβρίου 1843 Β. Εμείς θέλομεν να μας δώση ο Βασιλέας μας εκείνο όπου αποχτήσαμεν με το αίμα μας και θυσίες μας, οπού το καταπάτησε κι ο Καποδίστριας. Οι Δύναμες τον οδήγησαν να μας δώση σύνταγμα, όταν τον αναγνώρισαν βασιλέα μας και ήρθε εδώ. Και υποσκέθη. Κι ως σήμερον δεν το 'βαλε σ' ενέργεια. Να το βάλη τώρα και είναι Βασιλέας μας. Και να μας κυβερνάγη συνταγματικώς. Δι' αυτό, αδελφοί, σηκωθήκαμεν και κιντυνέψαμεν, κι όχι να κάμωμεν αταξίες. Ούτε εις το περιβόλι να μην πλησιάση κανένας και περιάξετε ούτ' ένα φύλλο. Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη Γ. ΣΥΜΠΟΛΙΤΑΙ! Πιστοί προς τον Θεόν και την Πατρίδα Έλληνες! Τον Ύψιστον Θεόν ας δοξάσωμεν όλοι. Όσων δικαίων εθνικών εστέρει λυπηρώς την πατρίδα η στυγερά αυθαιρεσία και η Βαβαροκρατεία, ταύτα ανεκτήθησαν διά της γενομένης κατά την ώραν 1.30 μ.μ. της νυκτός της 2 προς την 3 Σεπτεμβρίου 1843, κινήσεως του Λαού και της Φρουράς της Πρωτευούσης. Του μεν Λαού πανταχόθεν της πόλεως, της δε εκ του Πεζικού, του Ιππικού και του Πυροβολικού συνισταμένης Φρουράς, αρχηγούντος του Συνταγματάρχου Κυρίου Δ. Καλλέργη, και του λοιπού Στρατού αρχηγούντος του Συνταγματάρχου Κυρίου Ι. Μακρυγιάννη, η κίνησις εγένετο εκ του στρατώνος και της θέσεως του Ολυμπίου Διός εις τα Ανάκτορα εν τω μέσω των ζωηροτέρων ζητωκραυγών υπέρ του Συντάγματος. 3 Σεπτεμβρίου 1843, εφημερίδα ΑΙΩΝ Αφού διαβάσετε τα πιο πάνω παραθέματα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα εξής: (α) Να γράψετε τρεις (3) λόγους που οδήγησαν στην Επανάσταση της 3 ης Σεπτεμβρίου 1843. (μον. 3 0,25) (β) Ποια ήταν τα αιτήματα των Επαναστατών; (μον. 1) (γ) Να περιγράψετε τα γεγονότα της Επανάστασης. [τόπος συγκέντρωσης, δύο (2) πρωταγωνιστές, αποτέλεσμα] (μον. 1,25) 4
3. (α) Να αναφέρετε την αφορμή που οδήγησε στην Αμερικανική Επανάσταση. (μον. 0.25) 1) (β) Να γράψετε δύο (2) αίτια της Αμερικανικής Επανάστασης. (ένα πολιτικό και ένα οικονομικό) (μον. (γ) Να σχολιάσετε την πιο πάνω εικόνα. (με ποιο γεγονός συνδέεται, ποια η σχέση της με την Επανάσταση) (μον. 1) (δ) Τι ονομάζουμε Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και ποιοι ήταν οι συντάκτες της; (μον. 0.75) ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Να απαντήσετε σε δύο (2) από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Τότες, Αρχιεπίσκοπος εψήλωσεν το δειν του στον ουρανόν, τζι εφάνησαν τα μμάδκια του κλαμένα, εφάνην πως επόνησεν που μέσα στην ψυσιήν του, τζι είπεν τα τούν' τα δκυο λόγια με δκυο σιείλη καμένα: «Θεέ, που νάκραν δεν έσιεις ποττέ στην καλωσύνην, λυπήθου μας τζιαι δώσε πκιον χαράν στην Ρωμιοσύνην». Τζι ετρέξασιν τα 'δρώματα απού το πρόσωπόν του, απού του ήλιου την πολλήν την καψερήν την αύραν τζι εβάλαν την συρτοθηλειάν ευτύς εις τον λαιμόν του τζιαι τζιει πκιον ετελειώσασιν τα κάστια που ταύραν. Βασίλης Μιχαηλίδης (απόσπασμα) (α) Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε δύο (2) τρόπους με τους οποίους οι Κύπριοι βοήθησαν στην Ελληνική Επανάσταση. (μον. 2 0,5) (β) Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται το πιο πάνω παράθεμα; (μον. 0,5) 5
(γ) Με ποιο ιστορικό πρόσωπο συνδέεται το παράθεμα και ποιο ήταν το τέλος του;(μον. 0,5) 2. Το κυριότερο γεγονός της εποχής του μεσοπολέμου είναι η εξέγερση του κυπριακού λαού το 1931. Βασικές αιτίες ήταν η φτώχεια και η δυστυχία των ανθρώπων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της βαριάς άμεσης και έμμεσης φορολογίας, μαζί με την απογοήτευση και αγανάκτηση που προκαλούσε στον λαό η αρνητική στάση της Αγγλίας στις διεκδικήσεις για τα πλεονάσματα του φόρου υποτελείας, στα αιτήματα για συνταγματικές ελευθερίες και στο εθνικό ζήτημα της ένωσης με την Ελλάδα. Χατζηδημητρίου Κ., 1987, Ιστορία της Κύπρου, σελ. 302 Αφού διαβάσετε το πιο πάνω παράθεμα, να απαντήσετε στα εξής: (α) Σε ποια εξέγερση αναφέρεται και ποιος ήταν ο επικεφαλής της; (μον. 0,5) (β) Να εξηγήσετε τα δύο (2) αίτια που οδήγησαν στο γεγονός αυτό. (μον. 2 0,5) (γ) Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε δύο (2) συνέπειες που είχε η εξέγερση αυτή στους Κυπρίους. (μον. 0,5) 3. Α. Β. Τα τουρκικά αποβατικά σκάφη άρχισαν να αποβιβάζουν δυνάμεις ανενόχλητα στην περιοχή Πέντε Μίλι, οκτώ χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας, λίγο μετά τις 5 το πρωί. Σχεδόν ταυτόχρονα, σμήνη τουρκικών αεροπλάνων άρχισαν τις επιθέσεις, συνεχώς και κατά κύματα κατά της ευρύτερης περιοχής της Κερύνειας και της Λευκωσίας, ενώ άλλα αεροσκάφη και ελικόπτερα επιχειρούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών σε επίκαιρα σημεία. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. sansimera.gr/articles/649 (α) Να γράψετε σε ποιο ιστορικό γεγονός που αφορά στο νησί μας αναφέρονται τα πιο πάνω παραθέματα και πότε έγινε; (μον. 0,5) (β) Ποια ήταν η αφορμή που οδήγησε στο γεγονός αυτό; Πότε συνέβη; (μον. 0,5) (γ) Να γράψετε δύο (2) συνέπειες που είχε το γεγονός αυτό στο νησί μας. (μον. 2 0,5) Η Διευθύντρια 6 Αθηνά Κλεάνθους