ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΣΙ ΝΕΫ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΣΙ ΝΕΫ Μια αποτίµηση των πεπραγµένων σε θέµατα περιβάλλοντος 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ Κατά τη διάρκεια των Ολυµπιακών Αγώνων, όλα τα αθλητικά γεγονότα χρησιµοποίησαν αποκλειστικά πράσινη ενέργεια. Περίπου το 50% των συνολικών ηλιακών φωτοβολταϊκών συστηµάτων της Νέας Νότιας Ουαλίας, που είναι διασυνδεδεµένα µε το δίκτυο ηλεκτροδότησης, βρίσκονται εγκατεστηµένα στο Ολυµπιακό Πάρκο. Στο Ολυµπιακό Αθλητικό Χωριό, 665 κατοικίες είναι εφοδιασµένες µε ηλιακά φωτοβολταϊκά συστήµατα που συνδέονται µε το δίκτυο ηλεκτροδότησης και µε ηλιακούς συλλέκτες για παραγωγή ζεστού νερού. Η ενεργειακή κατανάλωση στο Ολυµπιακό Χωριό ήταν µειωµένη κατά 50% σε σχέση µε ένα αντίστοιχο συµβατικό οικισµό, γεγονός που οδηγεί σε ετήσια µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) κατά 7.000 τόνους. 1.176 ηλιακά φωτοβολταϊκά πάνελς που βρίσκονται εγκατεστηµένα στην οροφή του SuperDome παρέχουν το 10% της ηµερήσιας ενέργειας. 19 πύργοι φωτισµού, που παίρνουν ηλεκτρισµό από ηλιακά φωτοβολταϊκά συστήµατα, φωτίζουν την Ολυµπιακή Λεωφόρο. Το µεγαλύτερο κεντρικό ηλιακό σύστηµα θέρµανσης νερού της Αυστραλίας εγκαταστάθηκε στις ξενοδοχειακές µονάδες που υπάρχουν στην περιοχή του Κόλπου του Homebush. Το 400 τετραγωνικών µέτρων σύστηµα παρέχει το 60% των αναγκών των ξενοδοχείων σε ζεστό νερό, µειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας κατά 15%. 800 ηλιακά φωτοβολταϊκά πάνελς τροφοδοτούν µε ενέργεια τις αντλίες νερού στο Μillennium Parkland. Μια µονάδα συµπαραγωγής φυσικού αερίου στο Κεντρικό Στάδιο µειώνει τη ζήτηση ηλεκτρισµού κατά 10% όταν διεξάγεται εκεί κάποιο αθλητικό (και όχι µόνο) γεγονός. Ζωοδόχου Πηγής 52γ, 106 81 Αθήνα, τηλ. 010 3806 374-5, fax. 010 3804 008, www.greenpeace.gr

Η θερµότητα που επανακτάται από τα κλιµατιστικά συστήµατα που υπάρχουν στο Κέντρο του Χόκεϊ χρησιµοποιείται για τη θέρµανση νερού σε κατοικίες. Αποδοτικά µέτρα όπως ο παθητικός φυσικός εξαερισµός στο Κέντρο Εκδηλώσεων του Ολυµπιακού Πάρκου οδηγεί σε µείωση της ενεργειακής ζήτησης κατά 20%. Τα σχέδια για την εγκατάσταση ενός ηλιοθερµικού σταθµού ηλεκτροπαραγωγής στο Ολυµπιακό Πάρκο εγκαταλείφθηκαν. εν έγινε χρήση ηλιακής ενέργειας σε όλους τους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων. 2. ΨΥΞΗ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ Μετά από µια διεθνή εκστρατεία της Greenpeace, η Coca-Cola ανακοίνωσε ότι θα σταµατήσει να αγοράζει εξοπλισµό που περιέχει τους επικίνδυνους για το κλίµα υδροφθοράνθρακες (HFCs) για όλα τα νέα συστήµατα ψύξης που θα χρησιµοποιηθούν στους Ολυµπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Αν τελικά πραγµατοποιηθεί αυτό, τότε θα γίνουν σηµαντικές αλλαγές στην παγκόσµια βιοµηχανία ψύξης και θα υπάρξουν θετικές επιπτώσεις στην εµπορική αξιοποίηση των εναλλακτικών συστηµάτων καθαρής ψύξης σε διεθνές επίπεδο. Μετά από τις συνεχείς πιέσεις της Greenpeace, η Samsung συµφώνησε τελικά να προµηθεύσει τους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων µε 324 περιβαλλοντικά ασφαλείς καταψύκτες τεχνολογίας Greenfreeze. Η Ζυθοποιεία Foster συµφώνησε να αλλάξει την πολιτική της στον τοµέα της ψύξης και να απαγορεύσει την αγορά εξοπλισµού που περιέχει υδροφθοράνθρακες (HFCs) και υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFCs), ώστε να µην επιδεινώνεται το φαινόµενο του θερµοκηπίου και η καταστροφή του όζοντος αντίστοιχα. Τα πράσινα ψυγεία τεχνολογίας Greenfreeze (τα µόνα στα οποία έχει επιδοθεί το ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήµα) χρησιµοποιήθηκαν στα µισά από τα ξενοδοχεία των Ολυµπιακών Αγώνων, ενώ µικρός αριθµός τέτοιων ψυγείων χρησιµοποιήθηκε και στο SuperDome. 2

ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΚΑΙ Ούτε ένας χώρος διεξαγωγής των Ολυµπιακών Αγώνων, προσωρινός ή µόνιµος, που απαιτούσε συστήµατα κλιµατισµού δεν έγινε µε βάση τις Περιβαλλοντικές Οδηγίες του Σίδνεϋ. Έτσι χρησιµοποιήθηκαν ευρέως συστήµατα κλιµατισµού που περιείχαν υδροφθοράνθρακες (HFCs) και υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFCs), µε αρνητικές επιπτώσεις µακροπρόθεσµα στο κλίµα και στο προστατευτικό στρώµα του όζοντος. Η πλειονότητα των συστηµάτων ψύξης που χρησιµοποιήθηκαν από την Coca-Cola, τα McDonald s, τη Samsung και τη Ζυθοποιία Foster στους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων δεν ήταν σύµφωνη µε τις Περιβαλλοντικές Οδηγίες. Η αυτοκινητοβιοµηχανία GM Holden προµήθευσε περισσότερα από 3.000 αυτοκίνητα, τα οποία διέθεταν κλιµατιστικά που χρησιµοποιούν για ψυκτικό τον υδροφθοράνθρακα R134a, ο οποίος είναι ισχυρότατο αέριο του θερµοκηπίου. Σηµειωτέον, ότι στην Αυστραλία υπήρχαν επαρκείς εναλλακτικές λύσεις, αφού πάνω από 300.000 κλιµατιστικά αυτοκινήτων χρησιµοποιούν πλέον για ψυκτικό µίγµα υδρογονανθράκων, χρησιµοποιούν δηλαδή την φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία Greenfreeze. 3. ΑΠΟΦΥΓΗ ΧΡΗΣΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ PVC Σύµφωνα µε τα υπάρχοντα στοιχεία, το PVC δεν χρησιµοποιήθηκε στα έργα υποδοµής των Ολυµπιακών Αγώνων (αποχέτευση, αγωγοί όµβριων υδάτων και αγωγοί νερού). Στο Ολυµπιακό Αθλητικό Χωριό µειώθηκε κατά βάρος η χρήση του PVC κατά 70% (σε σχέση µε την τυπική βιοµηχανική πρακτική). Πάνω από ένα εκατοµµύριο µέτρα καλωδίων που δεν περιείχαν PVC χρησιµοποιήθηκαν εκεί. Τα καλώδια ηλεκτροδότησης και φωτισµού, που κατασκευάσθηκαν στην Αυστραλία και δεν περιέχουν PVC (Envirolex), έγιναν σύµφωνα µε τις Περιβαλλοντικές Οδηγίες του Σίδνεϋ και χρησιµοποιήθηκαν ευρέως στο Ολυµπιακό Αθλητικό Χωριό και στους άλλους χώρους διεξαγωγής των Ολυµπιακών Αγώνων. Τουλάχιστον 200.000 µέτρα σωλήνων από πολυαιθυλένιο χρησιµοποιήθηκαν αντί για PVC. Στις υδραυλικές εγκαταστάσεις του SuperDome δεν χρησιµοποιήθηκε PVC. Τουλάχιστον 19.000 µέτρα σωλήνων από PVC αντικαταστάθηκαν στους χώρους του Κέντρου Εκδηλώσεων στο Σίδνεϋ. 3

Στα ξενοδοχεία Novotel και Ibis δεν χρησιµοποιήθηκαν υπόγειοι σωλήνες από PVC. 40.000 µέτρα καλωδίων χωρίς PVC τοποθετήθηκαν στο κεντρικό Στάδιο του Ολυµπιακού Πάρκου, ενώ 60.000 µέτρα παρόµοιων καλωδίων τοποθετήθηκαν στα γραφεία της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυµπιακών Αγώνων του Σίδνεϋ (SOCOG). Οι κυριότερες γραµµές ηλεκτροδότησης ισχύος 132 kv επανατοποθετήθηκαν υπογείως µε τη χρήση 8.400 µέτρων καλωδίων χωρίς PVC. Πάνω από 5.000 τετραγωνικά µέτρα δαπέδων στο Κέντρο των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και στα ξενοδοχεία των Ολυµπιακών Αγώνων καλύφθηκαν µε φιλικά προς το περιβάλλον πλακίδια λινολαίου αντί για πλακίδια που περιείχαν PVC. Στις αθλητικές εγκαταστάσεις των Ολυµπιακών Αγώνων, αντί για καθίσµατα από PVC χρησιµοποιήθηκαν αντίστοιχα από πολυπροπυλένιο. Πάνω από 2.000 τετραγωνικά µέτρα υλικών από πολυολεφίνη χρησιµοποιήθηκαν στις ελαστικές κατασκευές των οροφών. Καλώδια ηλεκτροδότησης και φωτισµού χωρίς PVC δεν χρησιµοποιήθηκαν σε πολλούς χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων. εν έγιναν σηµαντικές προσπάθειες για να βρεθούν καλώδια τηλεπικοινωνίας χωρίς PVC. Σε µεγάλο αριθµό παροδικών εκθέσεων που καλύπτονταν από τέντες δεν έγιναν σηµαντικές προσπάθειες για να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις για υλικά χωρίς PVC. 4. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Ένα Σχέδιο Ανάκτησης και ιαχείρισης των Υδατικών Πόρων υλοποιήθηκε στους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων, πετυχαίνοντας την ανακύκλωση περίπου του 50% του χρησιµοποιούµενου νερού και του 100% του µη πόσιµου νερού. Ένα διπλό σύστηµα διαχείρισης νερού, το οποίο διαχωρίζει το πόσιµο νερό από το ανακυκλωµένο νερό που προέρχεται από υδατικά απόβλητα, εγκαταστάθηκε στους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων. Το ανακυκλωµένο νερό χρησιµοποιήθηκε για άρδευση και στις τουαλέτες των κτιρίων. Τα όµβρια ύδατα συλλέχθηκαν σε ποσοστό 100%. 4

ύο εκατοµµύρια λίτρα υγρών αποβλήτων επεξεργάζονταν επιτόπια σε καθηµερινή βάση. Συστήµατα και τεχνικές εξοικονόµησης νερού, που χρησιµοποιήθηκαν στο Ολυµπιακό Αθλητικό Χωριό, µείωσαν την κατανάλωση νερού κατά 30%. ιπλά συστήµατα χαµηλής ροής και εξοικονόµησης νερού στις τουαλέτες τοποθετήθηκαν στους περισσότερους χώρους του Ολυµπιακού Πάρκου. Φυτά που είναι ανθεκτικά στη ξηρασία τοποθετήθηκαν στους περισσότερους χώρους, ώστε να µειωθούν οι ανάγκες για πότισµα. Ένα κεντρικά ελεγχόµενο από υπολογιστή σύστηµα άρδευσης τοποθετήθηκε στους χώρους του Ολυµπιακού Πάρκου, ρυθµισµένο για να λειτουργεί αυτόµατα τη νύκτα και να διακόπτεται η λειτουργία του τις περιόδους βροχών. Συστήµατα συλλογής του βρόχινου νερού τοποθετήθηκαν στις οροφές των κτιρίων του Κέντρου Εκδηλώσεων, γεγονός που οδήγησε στη µείωση της ζήτησης νερού από το δίκτυο υδροδότησης κατά 50%. Ένα σύστηµα φιλτραρίσµατος του νερού στις πισίνες του Κέντρου Αθληµάτων Υγρού Στίβου µείωσε σηµαντικά τις ανάγκες σε νερό. εν έγινε προσπάθεια αξιοποίησης των υγρών αποβλήτων για παραγωγή ηλεκτρισµού από βιοαέριο. Για την απολύµανση των υγρών αποβλήτων χρησιµοποιήθηκε χλώριο, αντί για όζον ή υπεριώδη ακτινοβολία που είχαν προταθεί αρχικά. Οι τεχνολογίες των µεµβρανών ως εναλλακτικές της χηµικής επεξεργασίας του νερού δεν εξετάσθηκαν σοβαρά. 5. ΞΥΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΞΥΛΟΥ Η ξυλεία που εισήχθηκε για πρώτη φορά στην Αυστραλία και που ήταν πιστοποιηµένη από το Συµβούλιο ιαχείρισης ασών (FSC) χρησιµοποιήθηκε για καπλαµάδες και για κάγκελα στο Ολυµπιακό Χωριό. 5

Στο Ολυµπιακό Χωριό χρησιµοποιήθηκε ξυλεία τύπου Feature grade που µπορεί να αξιοποιεί το 80% του ξύλου, σε αντίθεση µε την ξυλεία τύπου Select grade που αξιοποιεί µόνο το 20% του ξύλου. Η Ένωση των εργαζοµένων στις κατασκευαστικές εταιρίες απαγόρευσε τη χρήση εισαγόµενης ξυλείας προερχόµενης από δάση βροχής. 288.000 κυβικά µέτρα από δοκάρια που προέρχονταν από ξυλεία φυτειών χρησιµοποιήθηκαν στο Ολυµπιακό Αθλητικό Χωριό. Τοπική ξυλεία χρησιµοποιήθηκε στο Κέντρο Ιππασίας, στο Κέντρο Σκοποβολής και στο Κέντρο Αντισφαίρισης. Ξυλεία από φυτείες χρησιµοποιήθηκε ευρέως στους περισσότερους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων. 1.000 τόνοι ξυλείας από φυτείες χρησιµοποιήθηκαν για τα ελάσµατα της Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων (Multi-use Arena) που υπάρχει στο Κέντρο Εκδηλώσεων του Σίδνεϋ (Sydney Showground). Ανακυκλωµένη ξυλεία χρησιµοποιήθηκε στο περίπτερο του Carlton Clydesdale στο Κέντρο Εκδηλώσεων, στον προβλήτα του πορθµείου (Ferry Wharf), στα ξενοδοχεία των Ολυµπιακών Αγώνων, στο ιεθνές Κέντρο Σκοποβολής και στο Κέντρο Τοξοβολίας. Καµία ποσότητα ξυλείας δεν προήλθε από δάση της Αυστραλίας που διαχειρίζονταν µε βιώσιµο τρόπο (π.χ. πιστοποιηµένη από το FSC). Η ξυλεία που χρησιµοποιήθηκε για καπλαµάδες προερχόταν από αποψιλωµένα δάση (ηλικίας 200 ετών) της Τασµανίας. Στα Ολυµπιακά έργα χρησιµοποιήθηκε ξυλεία που προερχόταν από δάση που έχουν προταθεί να συµπεριληφθούν στις Περιοχές Παγκόσµιας Κληρονοµιάς της Τασµανίας. Στα Ολυµπιακά έργα δεν χρησιµοποιήθηκε καµία ποσότητα ξυλείας που προερχόταν από δραστηριότητες επιλεκτικής υλοτοµίας µικρής κλίµακας. 6. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 21 από τα 25 Ολυµπιακά αθλητικά γεγονότα πραγµατοποιήθηκαν µέσα στο Ολυµπιακό Πάρκο ή στη Ζώνη του Λιµανιού του Σίδνεϋ, περιορίζοντας έτσι σηµαντικά τις συνολικές µετακινήσεις. 6

Σχεδόν όλοι οι θεατές των Ολυµπιακών Αγώνων χρησιµοποίησαν για τις µετακινήσεις τους δηµόσια µέσα µεταφοράς. Τα εισιτήρια των Ολυµπιακών Αγώνων συµπεριλάµβαναν και την αξία των εισιτηρίων για τις µετακινήσεις µε δηµόσια µέσα µεταφοράς. Στο Ολυµπιακό Πάρκο δεν υπήρχε κανένας χώρος στάθµευσης ιδιωτικών αυτοκινήτων. Το Ολυµπιακό σιδηροδροµικό δίκτυο µπορούσε να µεταφέρει 50.000 επιβάτες την ώρα, µε τραίνα που αναχωρούσαν από το Ολυµπιακό Πάρκο κάθε δύο λεπτά. Τόσο το ιεθνές Αεροδρόµιο του Σίδνεϋ όσο και τα αεροδρόµια Εσωτερικών Πτήσεων απέκτησαν νέους σιδηροδροµικούς σταθµούς και συνδέθηκαν µε το σιδηροδροµικό δίκτυο της πόλης. 3.800 λεωφορεία µετέφεραν απευθείας τους θεατές προς και από τους χώρους διεξαγωγής των Ολυµπιακών Αγώνων. Οι επίσηµοι και οι αθλητές µεταφέρονταν στα σηµαντικότερα αθλητικά γεγονότα µε ένα δίκτυο επιβατικών πλοίων µέσω του λιµανιού του Σίδνεϋ. Ένα πυκνό δίκτυο ποδηλατοδρόµων κάλυψε ολόκληρο το Ολυµπιακό Πάρκο. 500 ηλιακά και ηλεκτρικά οχήµατα ειδικών χρήσεων µετέφεραν τους επισήµους, τους αθλητές και το προσωπικό στους χώρους των Ολυµπιακών Αγώνων. Σε αντίθεση µε τις αρχικές υποσχέσεις, κανένα από τα από τα 3.000 και πλέον αυτοκίνητα των επισήµων, που χορηγήθηκαν από την εταιρία Holden, δεν χρησιµοποιούσε εναλλακτικά καύσιµα. Το υβριδικό αυτοκίνητο, που σχεδιάστηκε από την εταιρία Holden, δεν ήταν διαθέσιµο για χρήση στους Ολυµπιακούς Αγώνες. Μόνο 24 από τα 3.800 λεωφορεία κινούνταν µε φυσικό αέριο. Τα υπόλοιπα λεωφορεία χρησιµοποιούσαν πετρέλαιο. Στο Ολυµπιακό Πάρκο υπήρχε περιορισµένος µόνο αριθµός θέσεων για την ασφαλή στάθµευση των ποδηλάτων. 7