Ονοματεπώνυμο Έλενα Παπαλεξίου Βαθμίδα Διδάσκουσα βάσει του Π.Δ. 407/80 Γνωστικό αντικείμενο Θεατρολογία - Ιστορία και Δραματολογία του Παγκοσμίου Θεάτρου, Παραστασιολογία, Ιστορία της Σκηνοθεσίας, Σκηνικές Προσεγγίσεις του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, Σύγχρονη Σκηνική Πράξη. Ερευνητικά ενδιαφέροντα Το Θέατρο του 20ού και του 21ου αιώνα, Σύγχρονη Σκηνική Πράξη, Θέατρο και Νέες Τεχνολογίες. Μαθήματα Ιστορία του Παγκοσμίου Θεάτρου (19ος-20ός αιώνας) Στοιχεία επικοινωνίας Διεύθυνση: Βασιλέως Κωνσταντίνου 21, 21100, Ναύπλιο Τηλέφωνο: 27520 96127 E-mail: elenipapalexiou@wanadoo.fr Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης (Centre de Recherche sur l'histoire du Théâtre, Paris IV - Sorbonne, 2005). Θέμα διατριβής: La tragédie grecque sur la scène contemporaine. Βαθμός: «Άριστα» («Très honorable avec les félicitations du jury à l unanimité»), κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (DEA-Diplôme d Etudes Approfondies en Théâtre et Arts des Spectacles, Paris III-Nouvelle Sorbonne) και πτυχιούχος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2006 διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει επίσης διδάξει ως καθηγήτρια-σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, καθώς και στο Ευρωπαϊκό Λύκειο «Μadeleine Μichelis», Amiens, France. Ερευνητικό της αντικείμενο αποτελεί η σκηνοθεσία στο σύγχρονο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο θέατρο, καθώς και στην αρχαία τραγωδία. Έχει δημοσιεύσει τις μονογραφίες: Romeo Castellucci, Socìetas Raffaello Sanzio: 1
Όταν ο λόγος μετατρέπεται σε ύλη, εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα, 2009 και La tragédie grecque sur la scène contemporaine, ANRT, Université de Lille, Lille, 2005. Έχει επίσης συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσει άρθρα και μελετήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών έχει επίσης διδάξει τα μαθήματα: Σκηνοθετικές Προσεγγίσεις στο Νεώτερο και το Σύγχρονο Θέατρο, Σκηνοθετικές Προσεγγίσεις του Αρχαίου Δράματος, και Παραστασιολογία: Κριτική Ανάλυση Παραστάσεων. Δημοσιεύσεις Α) Βιβλία 1. Romeo Castellucci, Socìetas Raffaello Sanzio: Όταν ο λόγος μετατρέπεται σε ύλη, Αθήνα: Πλέθρον, 2009, 163+16. 2. La tragédie grecque sur la scène contemporaine, Lille: ANRT, Université de Lille, 2005, 538. Β) Άρθρα (ενδεικτικά των τριών τελευταίων ετών) 1. «The body as dramatic material in the theatre of Romeo Castellucci», Prospero: Utopia and critical thinking, Tampere, υπό δημοσίευσιν. 2. «A la recherche de la troisième image», Le visage en question, Université de Rennes 2 & Théâtre National de Bretagne, υπό δημοσίευσιν. 3. «Από τον σκηνοθέτη του κειμένου στον συγγραφέα της σκηνής», Δρώμενα, υπό δημοσίευσιν. 4. «Le corps souffrant sur la scène d aujourd hui», στη συλλογική έκδοση, La mort et le corps dans les arts aujourd hui, L Harmattan, Collection Logique Sociales, υπό δημοσίευσιν. 5. «Jan Fabre et la critique : entre attirance et répulsion», Jan Fabre et l esthétique du paradoxe, Avignon, υπό δημοσίευσιν. 6. «L actualité politique dans les représentations contemporaines de la tragédie grecque», Théâtres Politiques, Collection MSHE Ledoux, Université de Franche-Comté, 2011, 305-315. 7. «Romeo Castellucci: Η αμφισβήτηση της υποκριτικής», Ο ηθοποιός και η τέχνη της υποκριτικής: Θεωρία και πράξη, ιστορία και παρόν, Ergo, Αθήνα, 2011, 275-288. 8. «Ecce Homo. On the concept of the face regarding the Son of God», Theater der Zeit, Berlin, Ιανουάριος 2011, 67. 9. «Le mythe de Prométhée et ses représentations contemporaines», Créatures et Créateurs de Prométhée, Presses Universitaires de Nancy, 2010, 291-300. 10. «Mises en scènes contemporaines d Antigone», Les Antigones Contemporaines (de 1945 à nos jours), Etudes réunies et présentées par Rose Duroux et Stéphanie Urdician, Presses Universitaires Blaise Pascal, Collection Mythographies et sociétés, Premier Trimestre 2010, 89-103. 2
11. «Σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας», Επιστημονική Επιθεώρηση Τεχνών του Θεάματος, τεύχος 1, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Ναύπλιο, 2009, 225-244. 12. «Socìetas Raffaello Sanzio: Εικονοκλασία και αναζήτηση φόρμας», Θεατρογραφίες, τεύχος 15, Αθήνα, 2009, 19-23. Γ) Επιμέλεια έκδοσης Με αφορμή τη Θεία Κωμωδία, Εισαγωγή και επιμέλεια έκδοσης με υλικό από τη συνάντηση του σκηνοθέτη Romeo Castellucci με το κοινό, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου-Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Ναύπλιο, Ιούνιος 2009. Υπό έκδοσιν. 3
ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ονοματεπώνυμο: Διεύθυνση: Τηλέφωνο οικίας: Κινητό τηλέφωνο: Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: Ελένη Παπαλεξίου Μεσσηνίας 16-18 62 Rue Albert 11526 ΑΘΗΝΑ 75013, Paris, France + 210 6994563 + 6947788233 elenipapalexiou@wanadoo.fr & epapale@hol.gr ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ 2008- Μεταδιδακτορική Έρευνα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) Θέμα: Η Αριάν Μνουσκίν και το Θέατρο του Ήλιου Σε εξέλιξη. 2005 Διδακτορικός Τίτλος (Doctorat) του Πανεπιστημίου PARIS IV - Sorbonne, Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Θεάτρου (C.R.H.T.) Γαλλική και Συγκριτική Φιλολογία (Ecole Doctorale) Θέμα: La tragédie grecque sur la scène contemporaine Καθηγητής: Pr. Denis Guénoun Βαθμός: «Άριστα» («Très honorable avec les félicitations du jury à l unanimité»). 1997 Μεταπτυχιακός Τίτλος Σπουδών, Τμήμα Θεάτρου και Τέχνες του Θεάματος (DEA - Diplôme d Etudes Approfondies en Théâtre et Arts des Spectacles), Paris III - Nouvelle Sorbonne 1996 Πτυχίο Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή 1995-6 Πρόγραμμα «Erasmus» (Université Lille ΙΙΙ, France) Θεατρικές Σπουδές 17 ου και 20 ου αιώνα Εργασία: La cruauté dans le théâtre de Bernard-Marie Koltès 4
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 2006-2011 Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα ΘεατρικώνΣπουδών: Διδάσκουσα βάσει του Π.Δ. 407/80. Αντικείμενα διδασκαλίας: 2006-2007 - Σκηνοθετικές Προσεγγίσεις Αρχαίου Δράματος - Ιστορία Παγκοσμίου Θεάτρου Β 2007-2008 - Παραστασιολογία: Κριτική Ανάλυση Παραστάσεων - Ιστορία Παγκοσμίου Θεάτρου Β 2008-2009 - Σκηνοθετικές Προσεγγίσεις στο Νεώτερο και Σύγχρονο Θέατρο - Ιστορία Παγκοσμίου Θεάτρου Β 2009-2010 - Σκηνοθετικές Προσεγγίσεις στο Σύγχρονο Θέατρο - Ιστορία Παγκοσμίου Θεάτρου Β (20ός αιώνας) 2010-2011 - Ιστορία Παγκοσμίου Θεάτρου (19ος-20ός αιώνας) 2010 Stockholm Universitetet [Πανεπιστήμιο Στοκχόλμης, Σουηδία], Τμήμα Νεοελληνικών: Επισκέπτρια Καθηγήτρια. Σειρά μαθημάτων με αντικείμενο διδασκαλίας: «Η αρχαία ελληνική τραγωδία και οι σκηνικές της αναβιώσεις. Μία περιήγηση στην ελληνική και τη διεθνή σκηνή». 2008-2010 Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πρόγραμμα: Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό, Θεματική Ενότητα: Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο: Καθηγήτρια-Σύμβουλος. 1998-1999 Ευρωπαϊκό Λύκειο «Μadeleine Μichelis», Amiens, France: Καθηγήτρια. Αντικείμενα διδασκαλίας: - Αρχαίο Θέατρο - Ετυμολογία και Μετάφραση - Ιστορία της Αρχαίας και Σύγχρονης Ελλάδας - Κείμενα αρχαίας τραγωδίας και κωμωδίας - Επίδραση των Αρχαίων Ελληνικών Μύθων στη Σύγχρονη Γαλλική Λογοτεχνία 1998-1999 Πολιτιστικό Κέντρο Αμιένης, France: Υπεύθυνη εμψυχώτρια του θεατρικού εργαστηρίου, Αυτοσχεδιασμός και σωματική άσκηση στο θέατρο. 5
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΩΣ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ Α) ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 1. Université d Avignon, France. Διεθνές συνέδριο Jan Fabre et l esthétique du paradoxe, 12-13 Μαΐου 2011. Ανακοίνωση με θέμα: «Jan Fabre et la critique : entre attirance et répulsion». 2. Tampereen Yliopisto, Finland [Πανεπιστήμιο του Τάμπερε, Φινλανδία], Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Prospero». Διεθνές συνέδριο Utopia and Critical Thinking in Creative Process, 20-23 Οκτωβρίου 2010. Ανακοίνωση με θέμα: «The Body as Dramatic Material in the Theatre of Romeo Castellucci». 3. Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Επιστημονική διημερίδα, με θέμα Ο ηθοποιός και η τέχνη της υποκριτικής: Θεωρία και Πράξη, Ιστορία και Παρόν, αφιερωμένη στη μνήμη της Αγνής Τ. Μουζενίδου, την Δευτέρα 6 και Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008. Ανακοίνωση με θέμα: «Romeo Castellucci: Η αμφισβήτηση της υποκριτικής». 4. Nancy-Université 2, France. Διεθνές συνέδριο, Créatures et créateurs de Prométhée, 14-15 Μαρτίου 2008. Ανακοίνωση με θέμα: «Le mythe de Prométhée et ses représentations contemporaines». 5. Université d Aix-en-Provence, France. Διεθνές Συνέδριο, La mort et le corps dans les arts aujourd hui, 15-17 Νοεμβρίου 2007. Ανακοίνωση με θέμα: «Le corps souffrant sur la scène d aujourd hui». 6. Université de Franche-Comté, Besançon, France. Διεθνές Συνέδριο, Théâtres Politiques, 3-4 Απριλίου 2007. Ανακοίνωση με θέμα: «Peter Sellars: Un théâtre de la Cité». 7. Maison des sciences et de l homme de l Université de Clermont-Ferrand, France. Διεθνές Συνέδριο, Les Antigones contemporaines (de 1945 jusqu à nos jours), 24-25 Ιανουάριου 2007. Ανακοίνωση με θέμα: «Mises en scène contemporaines d Antigone». 8. Comédie Française, Théâtre du Vieux-Colombier, France. Ημερίδα, Métamorphoses animales et sexualité dans les arts de la scène. De la Fable aux fables, 28 Ιουνίου 2006. 6
Ανακοίνωση με θέμα: «Présences animales dans le théâtre de Jan Fabre et de Roméo Castellucci». 9. Université Laval, Canada. Διεθνές Συνέδριο, Ordre et désordre: perversion, hybridation, 20-23 Μαΐου 2006. Ανακοίνωση με θέμα: «Violences sur la scène contemporaine: nécessité ou gratuité?». 10. Centre de Recherche sur l Histoire du Théâtre (CRHT) de l Université de Paris IV-Sorbonne, France. Ημερίδα, Théâtre et Politique, 28 Ιουνίου 2005. Ανακοίνωση με θέμα: «Le théâtre politique de Rodrigo Garcia». Β) ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 11. Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα: Παγκόσμιο Θέατρο. Πράξη, Δραματουργία, Θεωρία. Διάλεξη με θέμα «Το Θέατρο του Ήλιου και η Ariane Mnouchkine», 14 Ιουνίου 2011. 12. Université de Rennes & Théâtre National de Bretagne: Le visage en question. Rencontre universitaire autour de l esthétique de Romeo Castellucci, παρουσία του ίδιου του καλλιτέχνη. Διάλεξη με θέμα «A la recherche de la troisième image», 17 Μαρτίου 2011. Προσκεκλημένη ομιλήτρια με αφορμή την παγκόσμια πρεμιέρα της παράστασης The Minister s Black Veil σε σκηνοθεσία Romeo Castellucci. 13. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα: Εκπαίδευση και Πολιτισμός. Διάλεξη με θέμα «Ιστορία της Σκηνοθεσίας», 14 Ιανουαρίου 2011. 14. Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Φιλολογίας, Ρέθυμνο. Διάλεξη με θέμα «Όψεις της σύγχρονης σκηνής. Το παράδειγμα της Socìetas Raffaello Sanzio», 13 Δεκεμβρίου 2010. 15. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα: Εκπαίδευση και Πολιτισμός. Διάλεξη με θέμα «Όψεις της θεατρικής σκηνής του 21 ου αιώνα», 14 Ιανουαρίου 2010. 16. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα: Εκπαίδευση και Πολιτισμός. Διάλεξη με θέμα «Η σύγχρονη ευρωπαϊκή σκηνή: Μία επισκόπηση», 22 Ιανουαρίου 2009. 7
17. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Ναύπλιο. Διάλεξη με θέμα: «Σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις της αρχαίας τραγωδίας», 23 Ιανουαρίου 2008. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Α) ΒΙΒΛΙΑ 1. Romeo Castellucci, Socìetas Raffaello Sanzio: Όταν ο λόγος μετατρέπεται σε ύλη, εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα, 2009. 2. La tragédie grecque sur la scène contemporaine, ANRT, Université de Lille, Lille, 2005. 3. Με αφορμή τη Θεία Κωμωδία, Εισαγωγή και επιμέλεια έκδοσης με υλικό από τη συνάντηση του σκηνοθέτη Romeo Castellucci με το κοινό, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου-Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Ναύπλιο, Ιούνιος 2009. Υπό έκδοσιν. Β) ΑΡΘΡΑ 1. «The body as dramatic material in the theatre of Romeo Castellucci», Prospero: Utopia and critical thinking, Tampere, υπό δημοσίευσιν. 2. «A la recherche de la troisième image», Le visage en question, Université de Rennes 2 & Théâtre National de Bretagne, υπό δημοσίευσιν. 3. «Από τον σκηνοθέτη του κειμένου στον συγγραφέα της σκηνής», Δρώμενα, υπό δημοσίευσιν. 4. «Le corps souffrant sur la scène d aujourd hui», στη συλλογική έκδοση La mort et le corps dans les arts aujourd hui, L Harmattan, Collection Logique Sociales, υπό δημοσίευσιν. 5. «Jan Fabre et la critique: entre attirance et répulsion», Jan Fabre et l esthétique du paradoxe, Avignon, υπό δημοσίευσιν. 6. «Περί της εννοίας του προσώπου του Υιού του Θεού», στο έντυπο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών 2011, Αθήνα, 2011, 32-33. 8
7. «L actualité politique dans les représentations contemporaines de la tragédie grecque», Théâtres Politiques, Collection MSHE Ledoux, Université de Franche- Comté, 2011, 305-315. 8. «Romeo Castellucci: Η αμφισβήτηση της υποκριτικής», Ο ηθοποιός και η τέχνη της υποκριτικής: Θεωρία και πράξη, ιστορία και παρόν, Ergo, Αθήνα, 2011, 275-288. 9. «Ecce Homo», Theater der Zeit, Berlin, Ιανουάριος 2011, 67. 10. «Le mythe de Prométhée et ses représentations contemporaines», Créatures et Créateurs de Prométhée, Presses Universitaires de Nancy, 2010, 291-300. 11. «Mises en scènes contemporaines d Antigone», Les Antigones Contemporaines (de 1945 à nos jours), Etudes réunies et présentées par Rose Duroux et Stéphanie Urdician, Presses Universitaires Blaise Pascal, Collection Mythographies et sociétés, premier trimestre 2010, 89-103. 12. «Σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας», Επιστημονική Επιθεώρηση Τεχνών του Θεάματος, τεύχος 1, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Ναύπλιο, 2009, 225-244. 13. «Socìetas Raffaello Sanzio: Εικονοκλασία και αναζήτηση φόρμας», Θεατρογραφίες, τεύχος 15, Αθήνα, 2009, 19-23. 14. «Violences sur la scène contemporaine : nécessité ou gratuité?», L Annuaire Théâtral, 43-44, Printemps-automne 2008, CRCCF/SQET, Québec, 181-188. 15. «Mythologies sonores et visuelles», revue Coulisses n 34, Presses Universitaires de Franche-Comté, Besançon, Octobre 2006, 215-226. 16. «Le théâtre politique de Rodrigo Garcia», Centre de Recherche sur l Histoire du Théâtre, Paris IV Sorbonne, ηλεκτρονική δημοσίευση: http://www.crht.org/ressources/actes-de-colloques/journee-detude-theatre-et politique/eleni-papalexiou-le-theatre-politique-de-rodrigo-garcia, 2006. ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πανεπιστήμιο Αθηνών-Τμήμα Θεατρικών Σπουδών & Φεστιβάλ Αθηνών: Επιστημονική επιμέλεια της συνάντησης της σκηνοθέτιδος Ariane Mnouchkine με το κοινό, Αθήνα, 19 Ιουνίου 2011. 9
Οργανισμός Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών (Ο.ΕΠ.ΕΚ.): Επιμορφώτρια των εκπαιδευτικών του κλάδου Π.Ε. 32-Θεατρικών Σπουδών, στο πλαίσιο της Επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών Ειδικοτήτων για τα Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία με Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΑΕΠ), 2010-2011. Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.): Μέλος της επιτροπής ειδικού επιστημονικού προσωπικού για στον γραπτό διαγωνισμό εκπαιδευτικών του κλάδου Π.Ε. 32-Θεατρικών Σπουδών, Αθήνα, Ιούλιος-Αύγουστος 2009 Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου-Τμήμα Θεατρικών Σπουδών: Οργάνωση και συντονισμός της συνάντησης του σκηνοθέτη Romeo Castellucci με το κοινό, Ναύπλιο, Ιούνιος 2009. 10