ΠΕΡΙEΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγικό μέρος Πρόλογος... 11 Πρόλογος της Αμερικάνικης Έκδοσης... 12 Κλιμάκωση των Βημάτων για Επιτυχία... 14 Το Παιχνίδι της Χειροσφαίρισης (HANDBALL)... 16 Γήπεδο και εξοπλισμός... 19 Βημα 1. Μεταβίβαση και Υποδοχή: Η Ουσία του Παιχνιδιού... 25 Η Μεταβίβαση (ÐÜóá) Πάνω απ το Κεφάλι... 26 Πάσα Καρπού... 27 Υποδοχή της Μπάλας... 29 Υποδοχή της Μπάλας Πάνω από το Ύψος της Μέσης... 29 Υποδοχή της Μπάλας Κάτω από το Ύψος της Μέσης... 30 Υποδοχή της Μπάλας Πάνω στο Τρέξιμο... 31 Μεταβίβιση - Πάσα. Ασκήσεις... 33 1. Πτώση της Μπάλας... 33 2. Διελκυστίνδα... 33 3. Ασκήσεις Χειρισμού και Πιασίματος της Μπάλας... 34 4. Πάσα στον Τοίχο... 35 5. Μεταβίβαση σε Συνασκούμενο... 36 6. Κυκλική Άσκηση... 36 7. Πασάρισμα σε Κίνηση με Παρτενέρ... 38 8. Άσκηση με 4 Γωνίες... 39 9. Παιχνίδι Handball στην Τελική Γραμμή... 40 Επιτυχία στη Μεταβίβαση και Υποδοχή. Σύνοψη... 41 Βημα 2. Μετακίνηση Εμβόλου (Μπρος-Πίσω) και Πλάγιος Βηματισμός: Ατομικές Επιθετικές Κινήσεις... 43 Οι Τρεις Ενέργειες της Μετακίνησης Εμβόλου... 44 Πþς Εκτελείται η Μετακίνηση Εμβόλου... 45 Πþς Εκτελείται ο Πλάγιος Βηματισμός... 47 Μετακίνηση Εμβόλου (Μπρός - Πίσω). Ασκήσεις... 49 1. Μεταβίβαση και Επιστροφή Παρτενέρ... 49 2. Άσκηση σε Τρίγωνο... 50 5
3. Μετακίνηση Εμβόλου των Περιφερειακών Παίκτων... 51 4. Άσκηση Πλάγιου Βηματισμού του Δρομέα Γραμμής (Πίβοτ)... 52 5. Μετακίνηση των Περιφερειακών Απέναντι σε Άμυνα... 53 Επιτυχία στη Μετακίνηση Εμβόλου και Πλευρική Μετατόπιση Πίβοτ. Σύνοψη... 54 Βημα 3. Ντριìπλάρισμα: Πότε να Γίνεται και Πότε να ìη Γίνεται... 55 Πως να Εκτελείς την Ντρίìπλα... 56 Περιοριστικοί Παράγοντες ôçò Ντρίìπλας... 58 Ντριìπλάρισμα. Ασκήσεις... 59 1. Ντρίìπλα στο Μισό Γήπεδο... 59 2. Ντριìπλάρισμα με «Ακούμπημα και Πάγωμα»... 60 3. Άσκηση με τον Κύκλο των Βημάτων... 61 4. «Σκυταλοδρομία» Ντρίìπλας... 62 5. Σε Ολόκληρο το Γήπεδο: 3 εναντίον 3... 63 Επιτυχία στο Ντριìπλάρισμα. Σύνοψη... 64 Βημα 4. Σουτ: Τελείωμα της Επίθεσης... 65 Αρχές στο Σουτάρισμα... 65 Πþς Εκτελείται το Σουτ Τοποθέτησης (Βασικό Σουτ)... 69 Πþς Εκτελείται το Σουτ με Άλμα... 71 Το Σουτ από τα Άκρα... 73 Το Σουτ με Πτώση... 79 Η Βολή των 7 μέτρων - ÐÝíáëôé... 80 Περιοριστικοί Παράγοντες Επιτυχίας στο Σουτ... 81 Ασκήσεις Σουτ... 83 1. Άσκηση Στόχου στο Σουτ Τοποθέτησης... 83 2. Εργασία Ποδιών για το Σουτ με Άλμα... 84 3. Επίθεση Πάσα και Σουτάρισμα... 85 4. Σουτ με Άλμα ìåôü áðü Σκριν... 86 5. Σουτ από τα Άκρα... 87 6. Διαδικασία Μάθησης του Σουτ με Πτώση... 88 7. Στο Μισό Γήπεδο: 3 εναντίον 2... 90 Επιτυχία στο Σουτ. Σύνοψη... 91 Βημα 5. Ατομικές Αμυντικές Δεξιότητες. Ένας εναντίον Åνός... 93 Η Βασική Αμυντική Στάση... 93 Μαρκάρισμα-Σταμάτημα. Επαφή με τον Αντίπαλο... 93 6
Μπλοκάρισμα στο Σουτ Τοποθέτησης... 96 Μπλοκάρισμα στο Σουτ με Άλμα... 98 Παράγοντες Επιτυχίας στις Αμυντικές Δεξιότητες... 99 Ατομική Άμυνα. Ασκήσεις...100 1. Αμυντική Κίνηση Ποδιών...100 2. Επίτευξη Επαφής...101 3. Άσκηση Βηματισμόυ και Μαρκαρίσματος...102 4. Μπλοκάρισμα Παρτενέρ...103 5. Μπλοκάρισμα Σουτ...104 6. Ένας εναντίον Ενός...105 Ατομικές Αμυντικές Δεξιότητες. Σύνοψη...106 Βημα 6. Τερματοφύλακας...107 Πώς να Προστατέψεις τον Εαυτό σου στο Τέρμα...107 Ειδικοί Κανονισμοί που Εφαρμόζονται στους Τερματοφύλακες...108 Πώς να Τοποθετήσεις τον Εαυτό σου στο Τέρμα...109 Μπλοκάρισμα των Σουτ...112 Μπλοκάρισμα Ψηλών Σουτ...113 Πώς να Μπλοκάρεις Χαμηλά Σουτ...114 Πώς να Μπλοκάρεις Σουτ Μεσαίου Ύψους...115 Πώς να Μπλοκάρεις Σουτ από τα Άκρα...116 Ανάκτηση της Μπάλας και ναρξη Αιφνιδιασμού...118 Περιοριστικοί Παράγοντες για την Επιτυχία του Τåρματοφύλακα...119 Ασκήσεις Τερματοφύλακα...120 1. Ποδόσφαιρο με Παρτενέρ...120 2. Αρχικά Στάδια της Προπόνησης Τερματοφύλακα...121 3. Σουτ σε μία Γραμμή...122 4. Άσκηση στο Σουτ Τοποθέτησης από τα 9 μέτρα...123 5. Σουτάρισμα από τα Άκρα...124 6. Άσκηση Μπλοκαρίσματος, Πάσας και Άμυνας...125 Επιτυχία στα Καθήκοντα του Τερματοφύλακα. Σύνοψη...126 Βημα 7. Ατομικές Τακτικές: Επίθεση και Άμυνα...127 Ατομικές Επιθετικές Τακτικές. Επίθεση στον Κενό Χώρο...127 Κοίταγμα εκ των Προτέρων...129 Διατήρηση της Κατοχής της Μπάλας...129 Προσποίηση...130 7
Αναγνώριση της Άμυνας...133 Επίθεση στον Κενό Χώρο. Σύνοψη...133 Ατομικές Αμυντικές Τακτικές. Έλεγχος του Αμυντικού σου Χώρου...134 Περιοριστικοί Παράγοντες για Επιτυχία στις Ατομικές Τακτικές...136 Ατομική Τακτική. Ασκήσεις...137 1. Παιχνίδι με Δέκα Πάσες...137 2. Προσποίηση και Οδήγημα...138 3. Επίθεση στον Κενό Χώρο. Πάσα ή Σουτ...139 4. Άμυνα από ôá 6 στα 9 ìέτρα...140 5. îïäïò êáé ÅðéóôñïöÞ óôç ÂáóéêÞ ÈÝóç...141 Επιτυχία στις Ατομικές Τακτικές. Σύνοψη...142 Βημα 8. Επιθετικοί Συνδυασμοί: Υποστήριξη των Συμπαικτών...143 Πώς να Υποστηρίζεις τον Πáßκτη στο Επιθετικό Κενό...143 Πώς Εκτελείται η Διασταύρωση (Σταυρός)...145 Η Παρεμπόδιση (Φράγμα-Σκριν)...146 Πώς Εκτελείται η Παρεμπόδιση με Ρολάρισμα...147 Περιοριστικοί Παράγοντες για την Επιτυχία των Επιθετικών Συνδυασμών...148 Επιθετικοί Συνδυασμοί. Ασκήσεις...149 1. Υποστήριξη στην Υπερφόρτωση: 4 εναντίον 3...149 2. Διασταύρωση 2 εναντίον 1...150 3. Επίθεση στον Κενό Χώρο και Διασταύρωση: 4 εναντίον 3...151 4. Άσκηση Παρεμπόδισης από το Δρομέα Γραμμής (Πίβοτ)...152 5. Όλοι οι δυνατοί Συνδυασμοί: 4 εναντίον 3...153 Επιτυχία στους Επιθετικούς Συνδυασμούς. Σύνοψη...154 Βημα 9. Αμυντικοί Συνδυασμοί: Βοήθεια και Επικοινωνία...155 Πώς Εκτελείται η Τριάδα Αμυντικής Βοήθειας...155 Πώς Εκτελείται η Ανάληψη Παίκτη στη Σειρά...157 Πώς Εκτελείται η Αλλαγή...159 Αμυντικοί Συνδυασμοί. Περιοριστικοί Παράγοντες Επιτυχίας...160 Αμυντικοί Συνδυασμοί. Ασκήσεις...161 1. Κάλυψη του Πίβοτ: 3 εναντίον 2...161 2. Άσκηση Παραλαβής-Παράδοσης...162 3. Άσκηση Αλλαγής...163 4. Άσκηση Αμυντικής Τριάδας: 4 εναντίον 5...164 Επιτυχία στους Αμυντικούς Συνδυασμούς. Σύνοψη...165 8
Βημα 10. Μεταβατικές Καταστάσεις: Αντεπίθεση και Γρήγορη Οπισθοχώρηση...167 Η Αντεπίθεση...168 Πώς Εκτελείται ï Κύριος-Άμεσος Αιφνιδιασμός...168 Πώς Εκτελείται ο Δευτερεύων Αιφνιδιασμός...169 Πώς Εκτελείται η Γρήγορη Οπισθοχώρηση...170 Μεταβατικές Καταστάσεις. Ασκήσεις...173 1. Πάσα πάνω από τον Ώμο και Õðïäï Þ...173 2. Άσκηση Κύριου Αιφνιδιασμού...173 3. Άσκηση Δευτερεύοντος Αιφνιδιασμού: 3 εναντίον 2...175 4. Αιφνιδιασμός: 6 εναντίον 6...176 5. Άσκηση Γρήγορης Οπισθοχώρησης: 2 εναντίον 2...177 6. Άσκηση Διεκδίκησης στο μισό Γήπεδο: 4 εναντίον 4...178 Επιτυχία στις Μεταβατικές Καταστάσεις. Σύνοψη...179 Βημα 11. Ομαδική Επίθεση: Σημεία Υποστήριξης...181 Τοποθέτηση σε Σημεία Υποστήριξης...181 Μεταβίβαση σε Σημεία Υποστήριξης...184 Υπομονή στα Σημεία Υποστήριξης...185 Ειδικές Καταστάσεις...185 Ομαδική Επίθεση. Ασκήσεις...187 1. Άσκηση Διάταξης σε Τόξο: Σχηματισμός 3-3...187 2. Αγώνας Προπόνησης στο μισό Γήπεδο...189 Επιτυχία στην Ομαδική Επίθεση. Σύνοψη...190 Βημα 12. Ομαδική Άμυνα: Η Ζώνη 6:0...191 Η Άμυνα Ζώνης 6-0...191 Τοποθέτηση Παικτών...194 Κάλυψη...194 Ομαδική Άμυνα. Ασκήσεις...197 1. 6:0 Αμυντικό Κέλυφος...197 2. Αγωνιστικό Παιχνίδι στο μισό Γήπεδο: 6 εναντίον 6...198 Επιτυχία στην Ομαδική Άμυνα. Σύνοψη...199 Αξιολόγηση της Προόδου...201 Παράρτημα Α Απλοποιημένοι Κανονισμοί Χειροσφáßρισης (Handball)...203 9
Παράρτημα B Σχεδιασμός ενός Γηπέδου Χειροσφαίρισης...209 Γλωσσάρι...212 Βιβλιογραφία...214 10
Εισαγωγή ΠΡΟ ΛΟ ΓΟΣ Το βι βλί ο: «Χει ρο σφαί ρι ση: Βή ματα για την Ε πι τυ χί α» α πο τε λεί με τά φρα ση του βι βλί ου: «Team Handball: Steps to Success», που γρά φτη κε α πό τις Reita, E. Clanton και Mary Phyl Dwight και εκ δό θη κε στις Η.Π.Α. το 1997 α πό τον Εκ δο τι κό Οί κο Human Kinetics. Η σκέ ψη για τη μετα φο ρά του συ γκε κρι μέ νου βι βλί ου στα Ελ λη νι κά προ ήλ θε α πό την α νά γκη παρου σί α σης ε νός συγ γράμμα τος που να πε ρι λαμ βά νει ό λα τα με θο δι κά βή μα τα για την εκμάθηση των ση μα ντι κό τε ρων στοι χεί ων του α θλή μα τος της Χει ρο σφαί ρι σης τό σο στη με θο δο λο γί α, ό σο και στην προ ο δευ τική σει ρά δι δα σκα λί ας των α το μι κών, τμη μα τι κών και ο μα δι κών τε χνι κο τα κτι κών δε ξιο τή των. Το βι βλί ο θα μπο ρού σε να α πο τε λέ σει έ να χρή σι μο βο ή θη μα για τους κα θη γη τές φυ σι κής α γω γής στην ορ γά νω ση και δο μή των δι δα κτι κών ω ρών στο μά θη μα της φυ σι κής α γω γής, κα θώς και για αυ τούς οι ο ποί οι α σχο λού νται με τη χει ρο σφαί ρι ση στις α να πτυ ξια κές η λι κί ες (π.χ., α κα δημί α συλ λό γου). Εν δε χο μέ νως, η ε πι λο γή για με τά φρα ση ε νός συγ γράμ μα τος α πό μί α χώ ρα χω ρίς ι διαί τε ρη πα ρά δο ση στη χει ρο σφαί ρι ση να προ κα λέ σει απο ρί α σε κά ποιους, ι διαί τε ρα αν α να λο γι στεί κα νείς ό τι το ά θλη μα στην Ευρώ πη έ χει μί α ι στο ρί α που ξε περ νά τα ε κα τό χρό νια. Ε ντού τοις, κρί θη κε ό τι ο τρό πος δο μής και με θο δο λο γι κής προ σέγ γι σης των βα σι κών στοι χεί ων του α θλή μα τος που πα ρου σιά ζο νται στο συ γκε κρι μέ νο εγ χει ρί διο ή ταν κά τι που έλ λει πε α πό την ελ λη νι κή βι βλιο γρα φί α. Η έλ λει ψη αυ τή εκ φρά στη κε πολ λές φο ρές σε συ ζη τή σεις που εί χα με με φοι τη τές και κα θη γη τές φυ σι κής α γω γής. Ε πι πλέ ον, στο σύγ γραμ μα ε κτι μή θη κε ι διαί τε ρα ο συ νο πτι κός και ου σια στι κός τρό πος πα ρου σί α σης των πα ρα πά νω στοι χεί ων (π.χ. πε ρι γρα φές, σχή μα τα, α να λυ τι κοί πί να κες, δια γράμ μα τα). Κα τά τη με τα φο ρά του πρω τό τυ που κει μέ νου στα Ελ λη νι κά κα τα βλή θηκε προ σπά θεια να γί νουν ό σο το δυ να τό λι γό τε ρες πα ρεμ βά σεις. Στο βαθ μό που έ γι ναν, α φο ρούν κυ ρί ως στα στοι χεί α που σχε τί ζο νται α πο κλει στικά με την κουλ τού ρα και τα πρό τυ πα της χώ ρας των συγ γρα φέ ων, που ε κτι μήσα με ό τι δεν α ντα πο κρί νο νται στα ελ λη νι κά δε δο μέ να. Ελ πί ζου με η προ σπάθεια αυ τή να α πο τε λέ σει το έ ναυ σμα για τη συγ γρα φή και άλ λων α νά λο γων, ή και κα λύ τε ρων, πρω τό τυπων εγ χει ρι δί ων α πό Έλ λη νες συγ γρα φείς. Νά τσης Πέ τρος Πα πðάς Άγ γε λος Γιά κας Ιω άν νης 11
ΧΕΙΡΟΣΦΑΙΡΙΣΗ - Βήματα για την επιτυχία ΠΡΟ ΛΟ ΓΟΣ ΤΗΣ Α ΜΕ ΡΙ ΚΑ ΝΙ ΚΗΣ ΕΚΔΟ ΣΗΣ Το βι βλί ο: «Χει ρο σφαί ρι ση: Βή ματα για Ε πι τυ χί α» έ χει γρα φεί, για να δώ σει στον αρ χά ριο παί κτη τη δυ νατό τη τα να εκ φρά σει τον εν θου σια σμό του γι αυ τό το ά θλη μα. Το βι βλί ο ξεκι νά ει με τη μά θη ση των βα σι κών κα νο νι σμών και κάνει μια α να φο ρά στις φυ σι κές απαι τή σεις του α θλή μα τος. Εί ναι πι στεύ ω των συγ γρα φέ ων ό τι δε χρειά ζε ται κά ποιος να έ χει έ ναν ι διαί τε ρο σω μα τι κό τύ πο, για να πε τύ χει στο ά θλη μα της χει ρο σφαί ρι σης, αλ λά μί α κα λή γε νι κή φυ σι κή κα τά στα ση και την ε πι θυ μί α να κά νει ε πι θέ σεις και να συ να γω νί ζε ται. Αυ τό το ά θλη μα ε πα φής α να μει γνύ ει δύ να μη, τα χύ τη τα, ευ κι νη σί α και α ντο χή με έ ναν προ κλη τι κό, α πό φυ σι κής πλευ ράς, τρό πο. Στο βι βλί ο πα ρου σιά ζε ται έ να προ ο δευ τι κό πρό γραμ μα βελ τί ω σης α το μικών και ο μα δι κών δε ξιο τή των. Κα θώς α πο κτώ νται οι δε ξιό τη τες, ε ξα σκού νται σε κα τα στά σεις α πο μί μη σης παι χνιδιού, προ κει μέ νου να υ πο βο η θη θεί η μάθη ση της κα τάλ λη λης ε κτέ λε σης υ πό συν θή κες πί ε σης, που πε ρι λαμ βά νουν ά μυνα, πε ριο ρι σμό χώ ρου, πε ριο ρι σμό χρό νου και φυ σι κή κό πω ση. Η ε ξάσκη ση κάτω α πό αυ τές τις συν θή κες βο η θά ει στην α νά πτυ ξη των ι διο τή των της α πο φα σιστι κό τητας και της αυ το πε ποί θη σης, τις ο ποί ες πρέ πει να δια θέ τει κά θε καλός παί κτης. Ο κα θο ρι σμός των βα σι κών α το μι κών και ο μα δι κών δε ξιο τή των, που ή ταν α παραί τη τος να πε ρι λη φθούν, ή ταν το δυ σκο λό τε ρο μέ ρος στο γρά ψι μο του βι βλίου. Υ πήρ ξαν πολ λές δε ξιότη τες που δεν κρί θη κε α πα ραί τη το να πε ρι λη φθούν. Αυ τό το βι βλί ο εί ναι μο να δι κό σε σχέση με τα α ντί στοι χα που γρά φτη καν για τη χειρο σφαί ρι ση, κα θώς μας θυ μί ζει ως συγ γρα φείς πώς εί ναι να μα θαί νεις στην η λι κί α των εί κο σι ε τών τη χει ρο σφαί ρι ση ως και νού ργιο ά θλη μα ε νώ προ η γου μέ νως υ πήρ ξες α θλη τής σε άλ λα α θλή μα τα. Α σχέ τως α πό την η λι κί α, αυ τό το βιβλί ο πα ρέ χει ό,τι χρειά ζε ται κά ποιος για να ευ χα ρι στη θεί το παι χνί δι. Είκο σι χρό νια ε μπει ρί ας, καθώς υπήρξαμε παί κτες, προ πο νη τές και δά σκα λοι της χει ρο σφαίρι σης, μας έ χουν μά θει τι εί ναι ση μα ντι κό για τον αρ χά ριο παί κτη. Έ χου με δι δά ξει το παι χνί δι σε δα σκά λους, προ πο νητές και πα νε πι στη μια κούς α θλητές, ε νώ ε πί σης, έ χου με προ πο νή σει ό λα τα ε πί πε δα α θλη τών Πα ρα ο λυ μπια κών Αγώ νων. Στο βι βλί ο πε ρι λά βα με αυ τές τις βα σι κές δε ξιό τη τες, τα κτι κές και στρα τη γι κές που θα ε πέ τρε παν να παι χτεί η χει ρο σφαί ρι ση γρή γο ρα και να εξα σφα λι στεί η θεμε λί ω ση για την α νά πτυ ξη ε νός παί κτη χει ρο σφαί ρι σης. Οι βα σι κές δε ξιό τη τες που χρειά ζε ται κά ποιος, για να παί ξει χει ρο σφαί ρι ση, είναι οι ί διες δε ξιό τη τες που χρη σι μο ποιού νται σε άλ λα α θλή μα τα, ό πως η καλα θο σφαί ρι ση (basketball). Κα τά την α νά πτυ ξη ε νός παί κτη συν δυά ζο νται οι φυ σι κές α θλη τι κές δε ξιό τη τες ό πως τρέ ξι μο, άλ μα, ρί ψη και υ πο δο χή. Η κα τα νό η ση των τα κτι κών και στρα τη γι κών του παι χνι διού εί ναι ε πί σης ση μα ντι κή. Ο ε πί δοξος παί κτης της χει ρο σφαί ρι σης μπο ρεί να δο κι μά σει τις ι κα νό τη τές του στη λή ψη α πό φα σης, κα θώς βιώ νει τη γρή γο ρη αλ λα γή κα τα στά σε ων που πε ρι λαμ βά νει το παι χνί δι. Μπο ρεί, ε πί σης, να μά θει πώς η α το μι κή βελ τί ω ση συ νει σφέ ρει στην ο μά δα ως σύ νο λο. Έ ξι παί κτες γη πέ δου και έ νας τερ μα το φύ λα κας δου λεύ ουν μα ζί, ε νώ κά θε έ νας έ χει α το μι κές ευ θύ νες που συ νει σφέρουν στην ε πι τυ χί α της ο μά δας. 12
Εισαγωγή Εί τε συμ με τέ χεις στη χει ρο σφαί ρι ση για δια σκέ δα ση και βελ τί ω ση της φυσι κής σου κα τάστα σης ή συ να γω νί ζε σαι σο βα ρά με φι λο δο ξί α να γί νεις Ο λυμπιο νί κης, η α γά πη σου για τη χει ρο σφαί ρι ση θα α να πτύσ σε ται, κα θώς βιώ νεις το παι χνί δι και βελ τιώ νεις την α πό δο σή σου. Η χρη σι μο ποί η ση αυ τού του βιβλί ου θα έ πρε πε να γί νε ται μέ σω των βη μά των που προ τεί νο νται, αλ λά λαμ βάνο ντας υ π όψιν κά θε φο ρά τον α το μι κό σου ρυθ μό βελ τί ω σης. Με το τα κτι κό παίξιμο του παι χνι διού μπο ρούν να δη μιουρ γη θούν οι συν θή κες για τη βελ τί ω ση του α το μι κού στυλ παι χνι διού και την α νά πτυ ξη πιο προ χω ρη μέ νων τε χνι κών. REITA E. CLANTON & MARY PHYL DWIGHT 13