Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

Σχετικά έγγραφα
Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

Ελληνική μνημειακή ζωγραφική. Δ. Πλάντζος

[IA12] ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ Β

Η Τέχνη της Αναγέννησης-Μανιερισμός

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΧΝΗΣ Β και Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Ηρεμία, στατικότατα, σταθερότητα

Κεφάλαιο 1 ο. Βασικές γεωμετρικές έννοιες.

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Β Ενιαίου Λυκείου (Μάθημα : Κατεύθυνσης)

ΜΕΤΡΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ

Υλικά, Γραμμές και Τεχνικές στο Ελεύθερο Σχέδιο

ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΑ. Γενικές αρχές και έννοιες

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Γεωμετρία. 63. Σε περίπτωση που η αρχή, το σημείο Ο, βρίσκεται πάνω σε μια ευθεία χχ τότε η

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Δύο ημιευθείες OX, OY με κοινό άκρο O, χωρίζουν το επίπεδο σε δύο μέρη και ορίζουν μία κυρτή γωνία ή απλά γωνία και μία μη κυρτή γωνία.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το φως στη βυζαντινή ζωγραφική

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α. Γεωμετρικές κατασκευές. 1. Μεσοκάθετος ευθυγράμμου τμήματος. 2. ιχοτόμος γωνίας. 3. ιχοτόμος γωνίας με άγνωστη κορυφή. 4.

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ. Ανάκλαση. Κάτοπτρα. Διάθλαση. Ολική ανάκλαση. Φαινόμενη ανύψωση αντικειμένου. Μετατόπιση ακτίνας. Πρίσματα

ΣΤΕΡΕΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Οφθαλμαπάτες (Optical illusions)

Εφαρμοσμένη Οπτική. Γεωμετρική Οπτική

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ. Εισαγωγή. Πρώτος κατέδειξε τις αρχές της γραμμικής προοπτικής ο Brounelesci, γλύπτης και αρχιτέκτονας,

1. Ιδιότητες φακών. 1 Λεπτοί φακοί. 2 Απριλίου Βασικές έννοιες

ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ

ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

ΑΡΜΟΝΙΚΕΣ ΧΑΡΑΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Οδηγίες σχεδίασης στο περιβάλλον Blender

Ευρυδίκη Κεφαλίδου ΣΑ 26 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ ΣΤΗΝ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ. Προδραματικά και παραδραματικά δρώμενα

Οδηγίες για το SKETCHPAD Μωυσιάδης Πολυχρόνης - Δόρτσιος Κώστας. Με την εκτέλεση του Sketchpad παίρνουμε το παρακάτω παράθυρο σχεδίασης:

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ

Το εγχειρίδιο αυτό, δεν είναι απλό τυπολόγιο αλλά μία εγκυκλοπαίδεια όλων των μαθηματικών του ενιαίου λυκείου.

ΚΥΚΛΟ. κάθετη στη χορδή ΑΒ. τη χορδή. του κέντρου Κ από. (βλέπε σχήμα).

πάχος 0 πλάτος 2a μήκος

ΑΡΧΑΊΑ χρώματα. Μικρά μυστικά τέχνης

Στο προοπτικό ανάγλυφο για τη ευθεία του ορίζοντα χρησιμοποιούμε ένα δεύτερο κατακόρυφο επίπεδο Π 1

Χωρικές σχέσεις και Γεωμετρικές Έννοιες στην Προσχολική Εκπαίδευση

Ιωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός

Κεφάλαιο 7 Γεωμετρικές Κατασκευές

Γραμμή. Σημείο. κεφαλαίο γράμμα. Κάθε γραμμή. αποτελείται. Ευθεία κι αν αρχή και χωρίς. τέλος! x x

Ανάκλαση Είδωλα σε κοίλα και κυρτά σφαιρικά κάτοπτρα. Αντώνης Πουλιάσης Φυσικός M.Sc. 12 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ

ΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Η διαίρεση καλείται Ευκλείδεια και είναι τέλεια όταν το υπόλοιπο είναι μηδέν.

2.3 ΜΕΣΟΚΑΘΕΤΟΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ 6. ΧΩΡΟΣ

β. Πιο κάτω από τη βάση τοποθετούμε το εστιακό σημείο του παρατηρητή, σε κάτοψη.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ. Δρ Δημήτρης Γ. Μυλωνάς

ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ & ΕΡΓΑΣΙΑΣ

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές»

Περίθλαση από ακµή και από εµπόδιο.

ΣΦΑΙΡΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ - ΕΠΙΠΕ Η ΤΟΜΗ - ΣΚΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Οδηγίες για το Geogebra Μωυσιάδης Πολυχρόνης Δόρτσιος Κώστας

1. ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΩΝΟΥ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ - ΕΠΙΠΕ ΕΣ ΤΟΜΕΣ - ΑΝΑΠΤΥΓΜΑ- ΣΚΙΕΣ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ PROJECT

Τρίγωνο λέγεται το σχήμα που ορίζεται από τρία σημεία A,B και Γ, μη περιεχόμενα σε μία και μόνον ευθεία, καθώς και τα ευθύγραμμα τμήματα που τα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

1.4 ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Masaccio, ο πρόωρα χαμένος ιδρυτής της Αναγέννησης

ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Β ΤΑΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

Α.Πρωτοχριστιανική [μέχρι τις αρχές του 4ου αι.] Β.Βυζαντινή [ ] και Γ. Μεταβυζαντινή ή Νεοβυζαντινή [από το 1453 μέχρι τους νεώτερους χρόνους]

Τεχνικό Σχέδιο. Ενότητα 2: Μηχανολογικό Σχέδιο - Σχεδίαση όψεων

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ

Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα

ΕΛΕΥΘΕΡΟ - ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ ΚΑΙ Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ.

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Εισαγωγή στο Χρώμα. Εισαγωγή στο χρώμα και την ανάπτυξη της συνθετικής λειτουργίας των

Η συνάρτηση y = αχ 2. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΑΝΔΡΕΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Γεωμετρικές Σκιές. Θ. Θεοχάρης Ι. Κακαδιάρης - Γ. Πασσαλής

7.1 ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ ΦΑΚΩΝ

Σημείο Επίπεδο ο χώρος η ευθεία η έννοια του σημείου μεταξύ δύο άλλων σημείων και η έννοια της ισότητας δύο σχημάτων.

ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ

Συναρτήσεις Θεωρία Ορισμοί - Παρατηρήσεις

Αρχαιολογία των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων ( π.χ.). Δημήτρης Πλάντζος

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAΪOY - ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: Θέματα Τέχνης Ημερομηνία: 02/06/2017

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. Εικαστικά ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Εργαστήρια: Απουλικό, Λευκανικό (Λουκανικό), Καμπανικό, της Ποσειδωνίας (Paestum) και Σικελικό

Ulrich Rückriem. Σκιές της πέτρας ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΗΜΟΤΙΚΟΥ

Να υπολογίζουμε τους τριγωνομετρικούς αριθμούς οξείας γωνίας. Τη γωνία σε κανονική θέση και τους τριγωνομετρικούς αριθμούς γωνίας σε κανονική θέση.

ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ ΕΙΔΩΛΟ

Οδηγός χρήσης λογισμικού οργάνωσης γραφείου: PowerPoint 2007 Επιμέλεια κειμένων: Ελένη Καραγεώργου-Βράντζα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡ ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ

Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου. Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη

ΚΕΡΑΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

Γραμμές. 4.1 Γενικά. 4.2 Είδη και πάχη γραμμών

Σωστό -λάθος. 2) Δύο τρίγωνα που έχουν τις γωνίες τους ίσες μία προς μία είναι ίσα

Οι γωνίες και που ονομάζονται «εντός εναλλάξ γωνίες» και είναι ίσες. «εντός-εκτός και επί τα αυτά μέρη γωνίες» και είναι ίσες.

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΥΤΕΡΑ 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ

3.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΕΙ Η ΤΡΙΓΩΝΩΝ

Transcript:

Ελληνική μνημειακή ζωγραφική Δ. Πλάντζος

Διάρθρωση μαθημάτων 1. Εισαγωγικά 2. Πηγές και μεθοδολογία 3. Υλικά και τεχνικές 4. Η μνημειακή ζωγραφική στην Ελλάδα της Εποχής του Χαλκού 5. Πρώιμη ελληνική ζωγραφική (7ος-6ος αι. π.χ.) 6. Ο Πολύγνωτος και η ζωγραφική του 5ου αι. π.χ. 7. Τετραχρωμία και σκιαγραφία: Απολλόδωρος, Ζεύξις, Παρράσιος 8. Μακεδονικοί Τάφοι Ι 9. Μακεδονικοί Τάφοι ΙΙ 10. Ψηφιδωτά 11. Μνημεία της Ελληνιστικής περιόδου 12. Ελληνορωμαϊκή ζωγραφική Ι 13. Ελληνορωμαϊκή ζωγραφική ΙΙ

Διάρθρωση μαθημάτων 1. Εισαγωγικά 2. Πηγές και μεθοδολογία 3. Υλικά και τεχνικές 4. Η μνημειακή ζωγραφική στην Ελλάδα της Εποχής του Χαλκού 5. Πρώιμη ελληνική ζωγραφική (7ος-6ος αι. π.χ.) 6. Ο Πολύγνωτος και η ζωγραφική του 5ου αι. π.χ. 7. Τετραχρωμία και σκιαγραφία: Απολλόδωρος, Ζεύξις, Παρράσιος 8. Μακεδονικοί Τάφοι Ι 9. Μακεδονικοί Τάφοι ΙΙ 10. Ψηφιδωτά 11. Μνημεία της Ελληνιστικής περιόδου 12. Ελληνορωμαϊκή ζωγραφική Ι 13. Ελληνορωμαϊκή ζωγραφική ΙΙ

σκιαγραφία: Τελικά η ίδια η τέχνη από μόνη της κατάκτησε την αυτονομία της ανακαλύπτοντας το φως και τις σκιές και την αντίθεση των χρωμάτων μεταξύ τους που εντείνεται με την εναλλαγή τους. Αργότερα προστέθηκε η λάμψη (splendor) που είναι άλλο πράγμα από το φως. Το διάστημα ανάμεσα στο φως και τη σκιά ονομάζεται «τόνος» το σμίξιμο των χρωμάτων και το πέρασμα από το ένα στο άλλο λέγεται «αρμογή». Πλίνιος, ΦΙ 35.29

σκιαγραφία:

σκιαγραφία: Κεραμική Ενιαίο, μελανό χρώμα Διάλυμα πηλού Πριν την όπτηση Βάση για εγχάραξη, επίθετο χρώμα Ζωγραφική Χρωστική Τονικές διαβαθμίσεις Αποχρώσεις, χροιές Πλαστικότητα Αίσθηση του βάθους 3 η διάσταση

σκιαγραφία: το χρώμα δεν εφαρμόζεται στη ζωγραφική επιφάνεια με ενιαίο τρόπο, αλλά διαβαθμίζεται έτσι ώστε να παρέχει στον ζωγράφο έναν δυνητικά απεριόριστο αριθμό αποχρώσεων και χροιών τα περιγράμματα είναι πια υποβαθμισμένα προς όφελος της διαβαθμισμένης μετάβασης από τη μία απόχρωση στην άλλη οι επί μέρους μορφές αποδίδονται πλαστικά έτσι ώστε να προβάλλονται τρισδιάστατα η μία επάνω στην άλλη «chiaroscuro» (;): ρεαλισμός, ψευδαίσθηση τρίτης διάστασης, βάθος πεδίου

Giovanni Battista Caracciolo (el Batistelo), 1570-1637.

Απολλόδωρος ο σκιαγράφος (425-400 π.χ.) «ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε την τέχνη της ανάμιξης χρωμάτων (φθορὰ) και την σκίαση» (Πλούταρχος, Πότερον Άθηναῖοι κατὰ πόλεμον ἢ κατὰ σοφίαν ἐνδοξότεροι 346Α) «πρώτος αυτός επιχείρησε να αποδώσει την εξωτερική όψη των πραγμάτων», «πρώτος εδόξασε δίκαια τον χρωστήρα». Πριν από αυτόν δεν υπήρξε ποτέ έργο καλλιτέχνη «που μπορούσε να μας τραβήξει το μάτι» (Πλίνιος, ΦΙ 35.60).

325-300 π.χ.

σκιαγραφία: το χρώμα δεν εφαρμόζεται στη ζωγραφική επιφάνεια με ενιαίο τρόπο, αλλά διαβαθμίζεται έτσι ώστε να παρέχει στον ζωγράφο έναν δυνητικά απεριόριστο αριθμό αποχρώσεων και χροιών τα περιγράμματα είναι πια υποβαθμισμένα προς όφελος της διαβαθμισμένης μετάβασης από τη μία απόχρωση στην άλλη οι επί μέρους μορφές αποδίδονται πλαστικά έτσι ώστε να προβάλλονται τρισδιάστατα η μία επάνω στην άλλη «chiaroscuro» (;): ρεαλισμός, ψευδαίσθηση τρίτης διάστασης, βάθος πεδίου

Ζεύξις (περ. 430-400 π.χ.) Διάδοχος του Απολλόδωρου (ΦΙ 35.61) Σκιαγραφία, πιστότητα, ακρίβεια (diligentia) Διαβόητος για τον τρυφηλό του βίο

Ζεύξις (περ. 430-400 π.χ.) Διάδοχος του Απολλόδωρου (ΦΙ 35.61) Σκιαγραφία, πιστότητα, ακρίβεια (diligentia) Διαβόητος για τον τρυφηλό του βίο Παρράσιος (περ. 420-400 π.χ.) Αντιζηλία με Ζεύξι (ΦΙ 35.64-65) Γραμμικό σχέδιο, περιγράμματα Καθαρά χρώματα

Αττικός ερυθρόμορφος σκύφος. Πηνελόπη και Τηλέμαχος. Περ. 440 π.χ. Chiusi, Εθνικό Μουσείο C1831.

Trompe-l oeil

Η Παναγία με το Θείο Βρέφος. Περ. 1435. Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη.

Antonello da Messina, Ο Χριστός Ευλογών. Περ. 1465. Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη 673.

Αγνώστου, Προσωπογραφία Γυναίκας της Οικογένειας Χόφερ. Περ. 1470. Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη 722.

σκηνογραφία Επινοήθηκε από / για τον Σοφοκλή (Αριστοτέλους, Ποιητική 1449a18) Βιτρούβιος (7 Πρ. 11): από τον ζωγράφο Αγάθαρχο, για τραγωδία του Αισχύλου Πλούταρχος (Αλκιβιάδης 16): διακόσμησε με τοιχογραφίες ή πίνακες την οικία του Αλκιβιάδη / (Περικλής 13): σύγχρονος του Ζεύξιδος Απολλόδωρος: σκιαγράφος ή σκηνογράφος; (Ησύχιος, Σ, s.v. 967 και 968 [Latte])

scaenographia oporteat ad aciem oculorum radiorumque extentionem certo loco centro constituto lineas ratione naturali respondere, uti de certa re certae imagines aedificiorum in scaenarum picturis redderent speciem et, quae in directis planisque frontibus sint figurata, alia abscedentia, alia prominentia esse videantur. Vitruvius 7 praef. 11

scaenographia αφού ορισθεί ένα σταθερό σημείο ως κέντρο, οι ευθείες [ενν. που καταλήγουν σε αυτό] θα πρέπει να ανταποκρίνονται σε φυσική αναλογία με το σημείο των οφθαλμών και την προέκταση των ακτινών, ώστε από ένα σταθερό σημείο οι απεικονίσεις των κτιρίων στο σκηνικό να αναπαράγουν μια εικόνα με μερικές [ευθείες] να φαίνεται ότι προεκτείνονται και άλλες ότι υποχωρούν όταν ζωγραφίζονται στα κάθετα επίπεδα και μέτωπα [του σκηνικού οικοδομήματος]. Vitruvius 7 praef. 11

scaenographia scaenographia est frontis et laterum abscedentium adumbratio ad circinique centrum omnium linearum responsus. Vitruvius 1.2.2

scaenographia η σκηνογραφία είναι η σκιασμένη απόδοση των προσόψεων και των πλευρών τους που υποχωρούν, με όλες τις γραμμές να ανταποκρίνονται στο σημείο [κέντρο] του διαβήτη (circinus / κίρκινος). Vitruvius 1.2.2

σκηνογραφία Η απόδοση του τρισδιάστατου χώρου, κυρίως του δομημένου περιβάλλοντος, με ζωγραφική χρήση των γεωμετρικών αναλογιών και του σκιοφωτισμού.

«προοπτική» Όταν κοιτάμε από το ένα άκρο μιας κιονοστοιχίας στο άλλο, προς όλο το μήκος της, παρόλο που η κατασκευή της είναι τελείως συμμετρική και αποτελείται ολόκληρη από κίονες ίσου ύψους, μοιάζει να ελαττώνεται σιγά-σιγά στο σχήμα ενός κώνου που στενεύει και φέρνει την οροφή προς το δάπεδο και την αριστερή πλευρά προς τη δεξιά μέχρι να τις ενώσει στην αθέατη κορυφή του κώνου. Λουκρήτιος, De Rerum Natura 4.426-431

«προοπτική» το μάτι του θεατή πρέπει να ξεγελιέται ακολουθώντας τους καλομελετημένους κύκλους της εικόνας Φιλόστρατος, Εικόνες 1.4

Sandro Botticelli, O Άγιος Αυγουστίνος στο Σπουδαστήριό του. Περ. 1494. Φλωρεντία, Πινακοθήκη Uffizi.

Piero della Francesca(;), Ιδανική Πόλη. Περ. 1470. Urbino, Εθνική Πινακοθήκη Marche 1990 D37.

Κατωιταλιωτικός ερυθρόμορφος ελικωτός κρατήρας. Αχιλλεύς και Θερσίτης, ενδεχομένως από δραματική παράσταση. Περ. 340 π.χ. Βοστώνη, Μουσείο Καλών Τεχνών 03.804.

Θραύσμα απουλικού κρατήρα από τον Τάραντα. Σκηνή τραγωδίας. περ. 360-350 π.χ. Würzburg, Μουσείο Martin von Wagner.

E. Panofsky, η διαφορά μεταξύ γραμμικής και καμπύλης προοπτικής: στην γραμμική προοπτική (α), τα είδωλα HS και JS εμφανίζονται αντιστρόφως ανάλογα των αποστάσεων (AB και AD) στην καμπύλη προοπτική (β) τα είδωλα (β και α+β) δεν εμφανίζονται αντιστρόφως ανάλογα των αποστάσεων (2b και b). Όπως δείχνει το σχέδιο (γ), σύμφωνα με το «αξίωμα των γωνιών», τα είδωλα α, β, και γ εμφανίζονται ίσα μεταξύ τους ενώ τα πραγματικά μεγέθη a, b, και c είναι άνισα μεταξύ τους.