Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα

Transcript

1 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η µουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα 13 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΗ ΥΠΡΩΤΟΒΑ ΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕ Κατασκεύασε ένα μόμπιλ με τη χορεύτρια των Καρνείων! Χορεύοντας στα Κάρνεια Τα Κάρνεια ήταν η σπουδαιότερη γιορτή των Δωριέων. Στη Σπάρτη διαρκούσαν εννιά ολόκληρες ημέρες και γίνονταν προς τα τέλη του Αυγούστου, το μήνα που οι Λάκωνες ονόμαζαν Κάρνειο. Τη γιορτή οργάνωνε μια ομάδα νέων, οι οποίοι έπρεπε να μην έχουν φτάσει ακόμη σε ηλικία γάμου. Αυτοί οι νέοι ονομάζονταν Καρνεάτες. Το πρόγραμμα της γιορτής ήταν πλούσιο: τελετές, αγώνες, μουσικοί και αθλητικοί, και φυσικά χοροί. Οι Δωριείς αφιέρωσαν τη γιορτή στον Απόλλωνα. Στις αποικίες της Σπάρτης, ιδιαίτερα στον Τάραντα της Κάτω Ιταλίας, φαίνεται ότι τα Κάρνεια συνδέθηκαν πιο στενά με τον Διόνυσο και τους ακόλουθους του θεού, τις μαινάδες και τους σατύρους. Στην Απουλία της Κάτω Ιταλίας, στο τέλος του 5ου αι. π.χ., κάποιος σπουδαίος καλλιτέχνης ζωγράφισε ένα αγγείο που εικονίζει τους χορούς των Καρνείων. Στο κέντρο της παράστασης βλέπουμε ένα χορευτικό ζευγάρι! Ένα κορίτσι με το συνοδό της στροβιλίζονται και κάνουν θαυμαστές ακροβατικές φιγούρες κοντά σε μια στήλη (που φέρει την επιγραφή ΚΑΡΝΕΙΟΣ). Στα κεφάλια τους φορούν ένα χαρακτηριστικό κάλυμμα που ίσως ήταν ένα είδος καπέλου ή ένα καλάθι. Η νεαρή χορεύτρια κρατά το λυγερό κορμί της ίσιο. Έχει τα χέρια λυγισμένα μπροστά στο στήθος και είναι σηκωμένη στις μύτες των ποδιών της, για να προετοιμάσει τη στροφή γύρω από τον εαυτό της. Η κίνησή της θυμίζει πιρουέτα μπαλέτου. Η κοντή φούστα της φουσκώνει ανάλαφρα και φαίνονται τα πόδια της καθώς εκτελούν τα χορευτικά βήματα. Ποιος δεν θα θαύμαζε τη χάρη του χορού της; Υλικά που θα χρειαστείς: ψαλίδι κόλλα χρώματα (ξυλομπογιές, μαρκαδόρους ή ό,τι άλλο θέλεις) 3 κομμάτια κλωστής, ίδιου ή διαφορετικού μήκους (περίπου εκ.) για να κρεμάσεις τις χορεύτριες 3 κομμάτια κλωστής για το πάνω μέρος του μόμπιλ (περίπου εκ.) 1

2 Οδηγίες Βήμα 1ο: Εκτύπωσε τις σελίδες. Κόψε όλα τα κομμάτια της κατασκευής. Βήμα 2ο: Κόλλησε ανά δύο τα κομμάτια με τη μορφή της χορεύτριας (μπρος-πίσω). Στο τέλος πρέπει να έχεις τρεις φιγούρες με 2 όψεις. Ένωσε τις άκρες του κομματιού που αποτελεί το πάνω μέρος του μόμπιλ, όπως φαίνεται στην εικόνα. Βήμα 3ο: Χρωμάτισε τα κομμάτια που δεν έχουν χρώμα. Βήμα 4ο: Τρύπησε προσεκτικά με το ψαλίδι τις κόκκινες κουκίδες. Δέσε τη μία άκρη κάθε κλωστής σε μία χορεύτρια. Δέσε την άλλη άκρη στην τρύπα ενός κίονα. Βήμα 5ο: Δέσε τις άλλες κλωστές στις τρύπες στο πάνω μέρος του μόμπιλ, όπως φαίνεται στην εικόνα, για να το κρεμάσεις. Συγχαρητήρια! Μόλις έφτιαξες ένα πρωτότυπο μόμπιλ! Μπορείς να το τοποθετήσεις στο δωμάτιό σου, μακριά από το φως του ήλιου. Αν μάλιστα κρεμάσεις το μόμπιλ πάνω από ένα καλοριφέρ που λειτουργεί ή δίπλα σε ένα ανοιχτό παράθυρο, οι χορεύτριες θα στροβιλίζονται, όπως συνέβαινε στη γιορτή των Καρνείων! Ελεύθερη απόδοση παράστασης από ερυθρόμορφο ελικωτό κρατήρα (αγγείο που γέμιζαν με κρασί για να πίνουν στα συμπόσια), π.χ., Απουλία Νότια Ιταλία, Museo Archaeologico Nazionale, Τάραντας. Η δραστηριότητα «Χορεύοντας στα Κάρνεια» της θεματικής ενότητας «Η μουσική και ο χορός στην αρχαία Ελλάδα» δημιουργήθηκε το 2003 για τον εκπαιδευτικό φάκελο «Μουσών Δώρα» και ψηφιοποιήθηκε το 2015 για την Πράξη με κωδικό MIS «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2

3 Βήµα 1ο Βήµα 2ο Βήµα 3ο Βήµα 4ο Βήµα 5ο

4

5