Εξαμηνιαίες Εργασίες στο μάθημα «Τεχνολογία Λογισμικού» Α. Στόχος Ο κύριος στόχος της εργασίας είναι να μελετηθούν, εφαρμοστούν και αφομοιωθούν πληρέστερα τα θέματα της τεχνολογίας λογισμικού (ανάλυση απαιτήσεων, σύνταξη διαγραμμάτων ροής δεδομένων, διαγραμμάτων μετάβασης κατάστασης, κ.λπ.). Δεν είναι πρώτη προτεραιότητα η εξέταση ή η αξιολόγηση σας, αλλά η εκπαίδευση. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται για να επιβραβεύσει τους ασκούμενους που απασχολήθηκαν με συνέπεια στη μελέτη. Β. Εισαγωγή Στην ιδανική περίπτωση, η διαδικασία σχεδίασης και ανάπτυξης λογισμικού υλοποιείται από μια ομάδα ανθρώπων, καθένας από τους οποίους έχει ένα διακριτό ρόλο, ενώ όλοι συνεργάζονται για την επίτευξη του κοινού στόχου. Μια τέτοια ομάδα περιλαμβάνει τον διαχειριστή του έργου, εκπροσώπους των χρηστών και του πελάτη, αναλυτές και σχεδιαστές λογισμικού, την ομάδα των προγραμματιστών, την ομάδα ελέγχου, την ομάδα διασφάλισης ποιότητας κ.ο.κ. Στην πράξη όμως είναι συνηθισμένο να αναλαμβάνει πολλούς ρόλους η ίδια ομάδα ή το ίδιο άτομο, καθώς το μέγεθος των περισσότερων έργων λογισμικού δε δικαιολογεί μια εκτενή ομάδα έργου. Η περισσότερο συνηθισμένη περίπτωση είναι να αναλάβει ένα άτομο καθήκοντα ανάλυσης, σχεδίασης και πολλές φορές ανάπτυξης και ελέγχου του λογισμικού. Για να αντεπεξέλθει σε ένα τέτοιο έργο, ο μηχανικός λογισμικού πρέπει να διαθέτει ένα εκτεταμένο και ισχυρό «οπλοστάσιο» γνώσεων, δεξιοτήτων και εργαλείων. Γ. Περιγραφή Προτεινόμενων Θεμάτων Συνολικά το έργο στο οποίο καλείστε να ασκηθείτε αναφέρεται στην ανάπτυξη λογισμικού συστήματος διαχείρισης ενός μεγάλου ΟΤΑ (Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης) και συγκεκριμένα δήμου, των δράσεων του και των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας που ελέγχει. Το έργο χωρίζεται σε διάφορα τμήματα, σύμφωνα με τη λειτουργία του Δήμου, τις υπηρεσίες και τις επιχειρήσεις του και γι αυτό το λόγο κάθε ασκούμενη ομάδα θα εργαστεί για μια μόνο επιμέρους παρεχόμενη υπηρεσία (από τις ακόλουθες), την οποία θα επιλέξει και θα δηλώσει. Οι υπηρεσίες, για τις οποίες καλείστε να σχεδιάσετε πληροφοριακό σύστημα για την παροχή ή/και διαχείρισή τους, περιλαμβάνουν τις παρακάτω διοικητικές διαδικασίες/ενότητες: 1. Ανακοινώσεις δήμου για τις υπηρεσίες τις υπαγόμενες απευθείας στο δήμαρχο όπως είναι γενικός γραμματέας, ειδικοί σύμβουλοι και επιστημονικοί συνεργάτες (νομικών συμβούλων, κ.λπ.) 2. Ημερήσιες διατάξεις και πρακτικά δημοτικών συμβουλίων 3. Γραφείο τύπου και δημόσιων σχέσεων 4. Εσωτερικά αιτήματα των υπηρεσιών διεύθυνση πληροφορικής 5. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό & τη δόμηση του δήμου 6. Προγραμματισμός και εσωτερική ροή πληροφορίας του τμήματος αρχιτεκτονικού σχεδιασμού & δόμησης 7. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για τον πολεοδομικό- κυκλοφοριακό σχεδιασμό 8. Προγραμματισμός και εσωτερική ροή πληροφορίας για το τμήμα πολεοδομικούκυκλοφοριακού σχεδιασμού 9. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για την καθαριότητας 10. Προγραμματισμός και εσωτερική ροή πληροφορίας για το τμήμα της καθαριότητας
11. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για την ανακύκλωση 12. Προγραμματισμός και εσωτερική ροή πληροφορίας για το τμήμα της ανακύκλωσης 13. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για τον μηχανολογικού εξοπλισμού 14. Προγραμματισμός και εσωτερική ανταλλαγή πληροφορίας για το τμήμα μηχανολογικού εξοπλισμού 15. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για τη δημοτική ηλεκτροδότηση 16. Προγραμματισμός και εσωτερική ανταλλαγή πληροφορίας για το τμήμα της δημοτικής ηλεκτροδότησης 17. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για το περιβάλλον & το πράσινο 18. Προγραμματισμός και εσωτερική ανταλλαγή πληροφορίας για το τμήμα περιβάλλοντος & πρασίνου 19. Αιτήματα και προτάσεις των πολιτών για το οδικό δίκτυο 20. Προγραμματισμός και εσωτερική ανταλλαγή πληροφορίας για το τμήμα οδικού δικτύου 21. Διαχείριση μισθοδοσίας 22. Γραφείο προσωπικού 23. Διαχείριση οικονομικών οφειλών πολιτών 24. Διαχείριση οικονομικών οφειλών δήμου προς τρίτους 25. Αιτήματα εξυπηρέτησης πολιτών (πιστοποιητικά) 26. Διαχείριση αδειοδότησης λειτουργίας επιχειρήσεων 27. Διοικητική διαχείριση τμήματος εξυπηρέτησης πολιτών 28. Διαχείριση δημοτικής περιουσίας 29. Σύστημα αναρτήσεων διοικητικών πράξεων και προμηθειών 30. Δημοψηφίσματα 31. Κοινότητες και forum πολιτών 32. Διαβουλεύσεις 33. Διακηρύξεις 34. Προσλήψεις 35. Πολιτική προστασία 36. Διαχείριση ανταλλαγής πληροφορίας/επικοινωνίας με την κεντρική ένωση δήμων και κοινοτήτων 37. Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου στους πολίτες 38. Αλληλεπιδραστικό πληροφοριακό σύστημα πολιτικής προστασίας (κέντρο διαχείρισης κρίσεων) 39. Χρήση αθλητικών εγκαταστάσεων δήμου 40. Συντήρηση αθλητικών εγκαταστάσεων δήμου 41. Δράσεις νεολαίας 42. Δράσεις εθελοντισμού 43. Δράσεις για την τρίτη ηλικία 44. Οργάνωση λειτουργιών και συμμετοχές στον τομέα παιδείας και πρόνοιας (δημοτικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί, κ.λπ.) 45. Οργάνωση λειτουργιών και διαδικασιών γραφείου πολιτισμού 46. Οργάνωση λειτουργιών και διαδικασιών δανειστικής δημοτικής βιβλιοθήκης 47. Διαχείριση κέντρων δημιουργικής απασχόλησης παιδιών 48. Συμβουλευτικό κέντρο ατόμου και οικογένειας 49. Κοινωνική υποστήριξη ευπαθών ομάδων 50. Δημοτικά ιατρεία 51. Κοινωνικό παντοπωλείο 52. Συσσίτια 53. Δημοτικές συγκοινωνίες 54. Έλεγχος αποτελεσματικότητας διαδικασιών 55. Δίκτυο ύδρευσης (νέες παροχές, βλάβες και συντήρηση) 56. Διαχείριση ταμείου δικτυού ύδρευσης
57. Δίκτυο αποχέτευσης 58. Δίκτυο όμβριων 59. Έλεγχος ποιότητας νερού 60. Έλεγχος αποτελεσματικότητα διαδικασιών Επιπλέον, οι ασκούμενοι έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν κάποιο θέμα της αρεσκείας τους. Δ. Παραδοτέο Εργασιών Το παραδοτέο της εργασίας σας θα πρέπει να απαντά στα ακόλουθα θέματα: Μελέτη σκοπιμότητας Περιγραφή του προβλήματος Τρέχουσα κατάσταση Εντοπισμός προβλημάτων της παρούσας κατάστασης Προτάσεις για την βελτιστοποίηση της παρούσας κατάστασης Λειτουργικές απαιτήσεις Μη Λειτουργικές απαιτήσεις Απαιτήσεις πεδίου Απαιτήσεις Χρήστη (περιλαμβάνει και χαρακτηριστικά χρηστών και κατηγορίες χρηστών) Απαιτήσεις Συστήματος Διάγραμμα Ακολουθίας Προδιαγραφές Διασύνδεσης Διαδικασίες εξαγωγής και ανάλυσης απαιτήσεων που ακολουθήθηκαν και προσδιορισμός απαιτήσεων με υποθετικά (ή/και πραγματικά) σενάρια απόψεων, συνεντεύξεων (ποια ερωτήματα υποβάλλατε), σενάρια και περιπτώσεις χρήσης Αρχιτεκτονικό σχεδιασμό Μοντέλο Διαδικασιών Παραγωγής Λογισμικού Διαδικασία Παραγωγής Λογισμικού Χρονοπρογραμματισμός του Έργου (Δίκτυο και Ραβδόγραμμα Δραστηριοτήτων) Διάγραμμα Κατανομής Προσωπικού σε συνάρτηση με το χρόνο Αντιμετώπιση Κινδύνων Τα οποία μπορείτε να προσαρμόσετε σε όποιο μοντέλο αποτύπωσης επιθυμείτε. Ε. Ενδεικτικό Συνοπτικό Παράδειγμα Βασικής Λειτουργίας Έργου Το παράδειγμα περιγράφει συνοπτικά το γραφείο εθελοντισμού ενός δήμου. Προφανώς είναι ένα πολύ μικρό δείγμα των λειτουργιών του γραφείου, αλλά αποτελεί έναν οδηγό για το πώς θα πρέπει να δουλέψετε σχετικά με τις λειτουργίες ενός έργου αρχικά. Στόχος του γραφείου εθελοντισμού είναι να διαχειρίζεται δράσεις ενισχύοντας το πνεύμα του εθελοντισμού. Είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός πληροφοριακού συστήματος για την διαδραστική επικοινωνία με τους πολίτες, για τη διαχείριση των αιτήσεων των υποψήφιων εθελοντών, την ταυτοποιημένη αλληλοενημέρωση και διαχείριση εθελοντών και γραφείου και τη διαχείριση των λειτουργιών του γραφείου. Κάθε εθελοντής εκφράζει το ενδιαφέρον του συμπληρώνοντας σχετικό έντυπο αίτησης, παρέχοντας πληροφορίες αναφορικά με τις σπουδές του, τα ενδιαφέροντά του, το χρόνο διαθεσιμότητας, κ.λπ. Η εγγραφή είναι ανοικτή σε όλους. Όλα τα δεδομένα είναι εμπιστευτικά και εισάγονται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων που επιτρέπει τη διαχείρισή τους αποτελεσματικά. Οι εθελοντές προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Είναι και των δύο
φύλων, έχουν διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα, είναι διαφορετικού ακαδημαϊκού υποβάθρου και όλων των ηλικιών. Ένας μεγάλος αριθμός των ατόμων που σήμερα είναι μέλη του Γραφείου Εθελοντισμού είχαν υποστηρίξει διοργανώσεις μεγάλης κλίμακας, που έλαβαν χώρα, όπως Πολιτιστικές, Αθλητικές, Περιβαλλοντικές, Κοινωνικές δράσεις, αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές, κ.ά. ΣΤ. Γενικές υποδείξεις Για τη σχεδίαση των διαγραμμάτων αυτών προτιμάται και συνίσταται να χρησιμοποιήσετε φυσική γλώσσα και συμβολισμούς (σχηματικές παραστάσεις) σύμφωνα με τη βιβλιογραφία. Ωστόσο μπορείτε να ακολουθήσετε και άλλες εναλλακτικές προσεγγίσεις (π.χ. σχηματικές παραστάσεις), αρκεί αυτές να προκύπτουν/υπαγορεύονται από τη χρήση κάποιου ειδικού (για το σκοπό αυτό) σχεδιαστικού εργαλείου ή να είναι τεκμηριωμένα με αναφορές σε συγκεκριμένη βιβλιογραφία. Φροντίστε να συνθέσετε όλα τα σημεία της εργασίας (τόσο τα διαγράμματα, όσο και τα κείμενα) σε ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο θα αποτελεί το έγγραφο προδιαγραφών των απαιτήσεων. Είναι πολύ σημαντικό οι εργασίες να προσομοιώνουν τις συνθήκες που θα αντιμετωπίσετε σαν επαγγελματίες μηχανικοί. Για το λόγο αυτό οι εργασίες θα υλοποιηθούν σε ομάδες, οι οποίες προτείνεται να συνεργαστούν αρμονικά και να τοποθετήσουν (ατομικά) εαυτόν σε όλους τους ρόλους που θα συναντήσετε σε πραγματικές συνθήκες μελέτης, σχεδιασμού και ανάπτυξης λογισμικού. Δηλαδή, τοποθετήστε τον εαυτό σας κυκλικά σε ρόλο χρήστη, αναλυτή, σχεδιαστή, κ.λπ. Αυτό θα σας βοηθήσει να αρχίσετε να κατανοείτε πως μπορεί να σκεφτεί ένας χρήστης σε διάφορα επίπεδα πρότερης γνώσης. Ζ. Διαδικασία Επιλογής του Θέματος Η εργασία θα υλοποιηθεί σε ομάδες (τουλάχιστον) των 5 ατόμων. Θα πρέπει η κάθε ομάδα να δηλώσει τους Αριθμούς Μητρώου της ομάδας και τον Αύξοντα Αριθμό της εργασίας (όπως αναγράφονται παραπάνω). Κάθε ομάδα θα πρέπει να δηλώσει μέχρι 5 εργασίες κατά σειρά προτίμησης-προτεραιότητας. Η δήλωση θα πραγματοποιηθεί στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις gialelis@ceid.upatras.gr και aristeid@ceid.upatras.gr. Οι ομάδες θα λάβουν απάντηση εντός 48 ωρών για την αποδοχή ποιου θέματος θα υλοποιήσουν. Στο θέμα του μηνύματος πρέπει να αναγράφεται ακριβώς το κείμενο (με τις αγκύλες): [Εργασία Τεχνολογίας Λογισμικού]: Δήλωση Ομάδας- Θέματος. Η. Τρόπος και Ημερομηνία Παράδοσης Θα πρέπει να έχει αποσταλεί στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις gialelis@ceid.upatras.gr και aristeid@ceid.upatras.gr το αργότερο μέχρι την Δευτέρα 15/06/2015 ώρα 24:00. Στο θέμα του μηνύματος πρέπει να αναγράφεται ακριβώς το κείμενο (με τις αγκύλες): [Εργασία Τεχνολογίας Λογισμικού]: Ομάδα <αριθμός εργασίας σύμφωνα με την εκφώνηση/ ή τον αύξοντα αριθμό που σας έχει δοθεί στην αποδοχή εάν είχατε προτείνει άλλο θέμα>. Στο μήνυμα θα επισυνάπτεται η εργασία σε μια από τις ακόλουθες μορφές: MS-Word, OpenOffice/ LibreOffice Writer ή PDF. Για να σχεδιάσετε τα διαγράμματα που ζητούνται μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε σχεδιαστικό πρόγραμμα (ακόμη και αυτό που συμπεριλαμβάνει ο κάθε επεξεργαστής κειμένου είναι αρκετό).
Θ. Κριτήρια αξιολόγησης Καθένα από τα σημεία της παραγράφου «Δ. Παραδοτέο Εργασιών», αποτελεί κριτήριο για την αξιολόγηση της εργασίας σας, ίσης αξίας. Πρόσθετο κριτήριο στην αξιολόγηση της εργασίας αποτελεί η σαφήνεια, η αποφυγή σύγχυσης, η τήρηση των προδιαγραφών της βιβλιογραφίας (π.χ. χρήση δομημένης φυσικής γλώσσας) και η συνολική εικόνα της εργασίας σας. Δεν αποτελεί κριτήριο η πληρότητα των απαιτήσεων των χρηστών, διότι τα σενάρια είναι υποθετικά, δεν αξιολογείστε στην πληρότητα αντιμετώπισης των περιπτώσεων των αναγκών του χρήστη, αλλά στην πληρότητα και την ορθότητα της αντιμετώπισης τους από την πλευρά του μηχανικού που καλείται να ακολουθήσει συγκεκριμένες διαδικασίες μέχρι να αναπτύξει ένα λογισμικό. Η εργασία αποτελεί το 30% του συνολικού βαθμού του μαθήματος. Ι. Μεταβατικά Θέματα Παλιότερων Ετών Για τα μεγαλύτερα που έχουν παραδώσει εργασία στα ακαδημαϊκά έτη 2012-2013 και 2013-2014 και οι εργασίες έχουν βαθμολογηθεί, ο βαθμός της εργασίας διατηρείται. Εάν τα μεγαλύτερα έτη δεν είχαν παραδώσει εργασία, ισχύει ότι για όλους, δηλαδή δεν είναι υποχρεωτική η εργασία, αλλά ισχύει ότι η τελική βαθμολογία υπολογίζεται κατά 70% από τη γραπτή εξέταση και 30% από την εξαμηνιαία εργασία.