ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET20: ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης έχει ως αντικείμενο τη εξέλιξη του αριθμού και του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων στους Νομούς και στις Περιφέρειες στη Ζώνης Επιρροής της Εγνατίας Οδού. Ο δείκτης έχει ως σκοπό να διερευνήσει τη διαμόρφωση της επιχειρηματικότητας. Η επιχειρηματικότητα δυνητικά ενισχύεται από τη λειτουργία μεταφορικών υποδομών, καθώς αυτές βελτιώνουν την προσπελασιμότητα και επιδρούν στην αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και στην ενοποίηση των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2004 στη Ζώνη Επιρροής IV 1 της Εγνατίας Οδού λειτουργούσαν 309.546 επιχειρήσεις, δηλαδή το 34,3% των επιχειρήσεων της Χώρας. Οι μισές περίπου επιχειρήσεις της Ζώνης IV, έχουν την έδρα τους στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ ακολουθούν σε αριθμό εγκατεστημένων μονάδων η Θεσσαλία με 55.433 επιχειρήσεις και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 42.923. Η κατάταξη των Περιφερειών με βάση τον συνολικό αριθμό και τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων δεν διαφέρει από την κατάταξή τους με βάση τον πληθυσμό και το ΑΕΠ 2. Ο συνολικός κύκλος εργασιών που πραγματοποιήθηκε από τις επιχειρήσεις που λειτουργούν στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης Επιρροής ΙV ήταν 54.600,5 εκατ., και αντιστοιχεί σχεδόν στο 1/5 του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων της χώρας. Η Κεντρική Μακεδονία συμμετείχε κατά 59,2% στον συνολικό κύκλο εργασιών της Ζώνης Επιρροής IV. Δεύτερη σε αναλογία κύκλου εργασιών επιχειρήσεων ήταν η Θεσσαλία με 8.417,8 εκατ. και τελευταία η Δυτική Μακεδονία με 2.723,3 εκατ.. 1 Η Ζώνη Επιρροής IV αποτελείται από τις 5 Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού: Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατ. Μακεδονία & Θράκη. 2 Βλ. http://observatory.egnatia.gr/factsheets/fs_2008/set02_factsheet_2008.pdf και http://observatory.egnatia.gr/factsheets/fs_2008/set09_factsheet_2008.pdf 1

NUTS gr11 ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2004 ( τζίρος σε εκατ. Ευρώ) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ανατολική Μακεδονία και Θράκη Αριθμός Αριθμός επιχειρήσεων Συμμετοχή στο σύνολο της χώρας Συμμετοχή στη Ζώνη IV Συνολικός Κύκλος εργ σε εκατ. Τζίρος επιχειρήσεων Συμμετοχή στον συνολικό Κύκλος εργ.της χώρας Συμμετοχή στον συνολικό Κύκλος Εργ.ετης Ζώνης IV 42.923 4,76% 13,87% 7.383,8 2,66% 13,52% gr12 Κεντρική Μακεδονία 156.815 17,37% 50,66% 32.319,0 11,63% 59,19% gr13 Δυτική Μακεδονία 26.294 2,91% 8,49% 2.723,3 0,98% 4,99% gr14 Θεσσαλία 55.433 6,14% 17,91% 8.417,8 3,03% 15,42% gr21 Ήπειρος 28.081 3,11% 9,07% 3.756,6 1,35% 6,88% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 309.546 34,29% 100,00% 54.600,5 19,65% 100,00% gr22 Ιόνιοι Νήσοι 27.319 3,03% 2.680,1 0,96% gr23 Δυτική Ελλάδα 47.766 5,29% 6.757,7 2,43% gr24 Στερεά Ελλάδα 42.450 4,70% 6.239,9 2,25% gr25 Πελοπόννησος 45.252 5,01% 6.554,7 2,36% gr31 Αττική 320.721 35,53% 185.071,7 66,61% gr41 Βόρειο Αιγαίο 17.298 1,92% 2.032,4 0,73% gr42 Νότιο Αιγαίο 38.696 4,29% 4.857,6 1,75% gr43 Κρήτη 53.583 5,94% 9.028,8 3,25% Gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 902.631 100,00% 277.823,4 100,00% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: EΣYE 2/2009 Ο μέσος κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων στη Ζώνη IV ήταν 176.400 ενώ στο σύνολο της χώρας ήταν 307.800. Η διαφορά αυτή οφείλεται στις επιχειρήσεις της Περιφέρειας Αττικής, όπου ο μέσος κύκλος εργασιών ήταν 577.000. Η υπεροχή της Αττικής είναι συντριπτική σε ότι αφορά το μέγεθος του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων, αφού ο αμέσως επόμενος Νομός σε μέσο κύκλο εργασιών ήταν ο Νομός Θεσσαλονίκης με 253.800. 2

ΑΡΙΘΜΟΣ, ΤΖΙΡΟΣ ΚΑΙ ΜΕΣΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 2004 (σε εκατ. Ευρώ) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Αριθμός επιχειρήσεων Συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων σε εκατ. Μέσος κύκλος εργασιών σε χιλ. gr11 Αν. Μακεδ. & Θράκη 42.923 7.383,79 172,0 gr111 ΕΒΡΟΥ 10.259 1.783,4 173,8 gr112 ΞΑΝΘΗΣ 6.522 1.455,2 223,1 gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 5.626 1.001,5 178,0 gr114 ΔΡΑΜΑΣ 7.799 1.050,6 134,7 gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 12.717 2.093,1 164,6 gr12 Κεντρική Μακεδονία 156.815 32.319,04 206,1 gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 10.545 2.136,7 202,6 gr122 ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 92.485 23.473,2 253,8 gr123 ΚΙΛΚΙΣ 6.370 1.243,2 195,2 gr124 ΠΕΛΛΑΣ 11.006 1.416,8 128,7 gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 11.118 1.251,8 112,6 gr126 ΣΕΡΡΩΝ 14.156 1.599,7 113,0 gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 11.135 1.197,5 107,5 gr13 Δυτική Μακεδονία 26.294 2.723,31 103,6 gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 3.152 246,6 78,2 gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 6.264 627,0 100,1 gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 12.838 1.520,3 118,4 gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 4.040 329,5 81,5 gr14 Θεσσαλία 55.433 8.417,77 151,9 gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 7.770 895,8 115,3 gr142 ΛΑΡΙΣΑΣ 20.424 3.632,3 177,8 gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 17.146 2.388,1 139,3 gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 10.093 1.501,6 148,8 gr21 Ήπειρος 28.081 3.756,62 133,8 gr211 ΑΡΤΑΣ 5.068 660,5 130,3 gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 4.234 410,0 96,8 gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 13.486 2.132,4 158,1 gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 5.293 553,7 104,6 zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 309.546 54.600,53 176,4 gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 902.631 277.823,40 307,8 Πηγή πρωτογενών δεδομένων: EΣYE 2/2009 3

Σε επίπεδο Νομών, τις περισσότερες επιχειρήσεις στη Ζώνη IV το 2004, συγκέντρωνε ο Νομός Θεσσαλονίκης (92.485) και ακολουθούσαν οι Νομοί Λάρισας (20.424) και Μαγνησίας (17.146) Η κατάταξη δηλαδή των Νομών σύμφωνα με το πλήθος των επιχειρήσεών τους είναι αντίστοιχη με αυτή του πληθυσμού τους. Τελευταίος στην κατάταξη της Ζώνης IV ήταν ο Νομός Γρεβενών με 3.152 επιχειρήσεις. Όπως αναφέρθηκε, τον υψηλότερο μέσο κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων στη Ζώνη IV είχαν οι επιχειρήσεις του Νομού Θεσσαλονίκης και ακολουθούσαν αυτές των Νομών Ξάνθης (223.100 ) και Ημαθίας (202.600 ). Ο μικρότερος κύκλος εργασιών πραγματοποιήθηκε από τις επιχειρήσεις Νομών της Δυτικής Μακεδονίας, όπου ο μέσος κύκλος κυμαίνεται από 78.200 στον Νομό Γρεβενών μέχρι 81.500 στο Νομό Φλώρινας. NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 2000-2004 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2000 2001 2002 2003 2004 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2000-2004 Gr11 Αν. Μακεδ. & Θράκη 39.790 38.616 41.663 43.215 42.923 7,87% Gr111 ΕΒΡΟΥ 9.659 9.510 10.157 10.336 10.259 6,21% Gr112 ΞΑΝΘΗΣ 5.569 5.351 5.941 6.347 6.522 17,11% Gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 5.206 5.013 5.642 5.727 5.626 8,07% Gr114 ΔΡΑΜΑΣ 7.376 7.123 7.461 7.806 7.799 5,73% Gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 11.980 11.619 12.462 12.999 12.717 6,15% Gr12 Κεντρική Μακεδονία 141.440 137.346 147.937 156.298 156.815 10,87% Gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 10.082 9.404 9.938 10.331 10.545 4,59% Gr122 ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 82.942 80.998 86.727 91.731 92.485 11,51% Gr123 ΚΙΛΚΙΣ 5.636 5.495 6.006 6.446 6.370 13,02% Gr124 ΠΕΛΛΑΣ 9.625 9.892 10.545 11.478 11.006 14,35% Gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 10.638 10.261 11.082 11.351 11.118 4,51% Gr126 ΣΕΡΡΩΝ 12.794 12.745 13.517 14.278 14.156 10,65% Gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 9.723 8.551 10.122 10.683 11.135 14,52% Gr13 Δυτική Μακεδονία 24.490 24.138 26.121 26.634 26.294 7,37% Gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 2.797 2.606 3.050 3.086 3.152 12,69% Gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 6.256 6.234 6.255 6.369 6.264 0,13% Gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 11.690 11.587 12.794 13.040 12.838 9,82% Gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 3.747 3.711 4.022 4.139 4.040 7,82% Gr14 Θεσσαλία 49.646 48.989 51.047 54.160 55.433 11,66% Gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 7.013 7.022 6.487 7.047 7.770 10,79% Gr142 ΛΑΡΙΣΑΣ 18.768 17.859 18.954 20.168 20.424 8,82% Gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 14.604 15.461 16.233 17.035 17.146 17,41% Gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 9.261 8.647 9.373 9.910 10.093 8,98% 4

NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 2000-2004 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2000 2001 2002 2003 2004 ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2000-2004 Gr21 Ήπειρος 24.696 24.500 26.991 28.078 28.081 13,71% Gr211 ΑΡΤΑΣ 4.566 4.278 4.764 5.117 5.068 10,99% Gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 3.336 3.617 3.948 4.067 4.234 26,92% Gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 11.699 11.597 12.980 13.462 13.486 15,27% Gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 5.095 5.008 5.299 5.432 5.293 3,89% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 280.062 273.589 293.759 308.385 309.546 10,53% Gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 805.871 795.556 879.377 893.384 902.631 12,01% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: EΣYE 2/2009 Κατά την περίοδο 2000-2004, ο αριθμός των επιχειρήσεων αυξήθηκε σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας. Στη Ζώνη IV ο αριθμός των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 10,5%, δηλαδή ελάχιστα λιγότερο από ότι στο σύνολο της Χώρας (12%). Σε επίπεδο Περιφέρειας, το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης στη Ζώνη IV παρατηρήθηκε στην Ήπειρο (13,7%). Οι υπόλοιπες Περιφέρειες της Ζώνης IV, εμφάνισαν χαμηλότερο ποσοστό αύξησης επιχειρήσεων από ότι η Χώρα. Σε ό,τι αφορά τη μεταβολή του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων, κατά την περίοδο 2000-2004 (σε σταθερές τιμές 2000) στη Ζώνη IV υπήρχε μια ποσοστιαία αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 39,4%, μικρότερη δηλαδή, από την αντίστοιχη αύξηση σε επίπεδο Χώρας (41,9%). Η μεγαλύτερη αύξηση κύκλου εργασιών στη Ζώνη IV εμφανίστηκε στην Κεντρική Μακεδονία (48,5%) και η μικρότερη στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (16,3%), ενώ σε όλες τις υπόλοιπες Περιφέρειες η αύξηση κυμαινόταν από 31% έως 37%. Σε επίπεδο Νομών, κατά την περίοδο 2000-2004, η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων, τόσο στη Ζώνη IV, όσο και στη Χώρα, εμφανίστηκε στο Νομό Θεσπρωτίας (26,9%) και ακολούθησε ο Νομός Μαγνησίας (17,4%) και ο Νομός Ξάνθης (17,1%). Ο Νομός Θεσσαλονίκης εμφάνισε ποσοστιαία αύξηση 11,5% ωστόσο η αύξηση αυτή σε απόλυτους αριθμούς είναι η μεγαλύτερη στη Ζώνη IV. Η μικρότερη αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων στη Ζώνη IV εμφανίστηκε στο Νομό Καστοριάς (0,1%) με αμέσως επόμενο το Νομό Πρέβεζας (3,9%). Κατά την περίοδο 2000-2004, η μεγαλύτερη αύξηση κύκλου εργασιών σε σταθερές τιμές 2000, εμφανίστηκε στο Νομό Κιλκίς (52,8%) και ακολουθούσαν οι Νομοί Καρδίτσας (52,6%) και Θεσσαλονίκης (51,3%). Οι Νομοί Χαλκιδικής, Δράμας και Κοζάνης εμφάνισαν ποσοστιαία αύξηση του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων τους μεταξύ 30% και 35%. Από τους 24 Νομούς της Ζώνης IV, μόνο 7 εμφάνισαν ποσοστιαία αύξηση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεών τους μεγαλύτερη από αυτήν της Χώρας, ενώ μείωση εμφανίστηκε μόνο στο Νομό Ξάνθης (-2,8%). 5

NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 2000-2004 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΚΥΚ.ΕΡΓ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ σε εκατ. (τρέχουσες τιμές) 2000 2001 2002 2003 2004 ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΤΖΙΡΟΥ 2000-2004 (σε σταθερές τιμές) gr11 Αν. Μακεδ. & Θράκη 5.558 5.812 6.971 6.658 7.384 16,3% gr111 ΕΒΡΟΥ 1.287 1.440 1.581 1.572 1.783 21,3% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 1.311 1.033 1.759 1.255 1.455-2,8% gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 741 825 923 941 1.001 18,3% gr114 ΔΡΑΜΑΣ 697 810 902 942 1.051 32,0% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 1.523 1.704 1.806 1.947 2.093 20,3% gr12 Κεντρική Μακεδονία 19.057 23.651 27.285 28.493 32.319 48,5% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 1.257 1.482 1.740 1.576 2.137 48,9% gr122 ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 13.582 17.303 19.683 20.960 23.473 51,3% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 712 856 1.111 1.117 1.243 52,8% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 876 1.070 1.257 1.247 1.417 41,6% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 868 997 1.107 1.173 1.252 26,3% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 967 1.268 1.377 1.367 1.600 44,8% gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 795 674 1.011 1.053 1.198 31,9% gr13 Δυτική Μακεδονία 1.820 2.033 2.350 2.526 2.723 31,0% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 177 187 216 231 247 22,3% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 393 475 525 575 627 39,6% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 1.003 1.114 1.325 1.428 1.520 32,7% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 247 258 283 293 329 16,7% gr14 Θεσσαλία 5.396 6.082 6.583 7.489 8.418 36,6% gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 514 617 678 767 896 52,6% gr142 ΛΑΡΙΣΑΣ 2.500 2.743 2.880 3.298 3.632 27,2% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 1.508 1.797 1.890 2.150 2.388 38,6% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 874 924 1.135 1.274 1.502 50,4% gr21 Ήπειρος 2.452 2.906 3.161 3.435 3.757 34,1% gr211 ΑΡΤΑΣ 494 504 629 617 660 17,0% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 253 291 360 371 410 41,6% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1.276 1.643 1.660 1.916 2.132 46,3% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 429 468 512 531 554 13,1% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 34.283 40.484 46.351 48.600 54.601 39,4% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 171.484 200.192 240.855 251.291 277.823 41,9% Πηγή πρωτογενών δεδομένων: EΣYE 2/2009 6

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Η πηγή των στοιχείων για τον αριθμό το συνολικό κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων ανά Νομό είναι η ΕΣΥΕ (Φεβρουάριος 2009). Τα στοιχεία αυτά αφορούν τις επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο αρχείο ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών και αφορούν τα έτη 2000, 2001, 2002, 2003 και 2004. Ο αποπληθωρισμός του συνολικού τζίρου των επιχειρήσεων έγινε με τους δείκτες τιμών καταναλωτή της ΕΣΥΕ (Φεβρουάριος 2009), με έτος βάσης το 2000. Μεθοδολογία Για την εκτίμηση του μεγέθους των επιχειρήσεων υπολογίστηκε ο μέσος κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων για κάθε Νομό, ο οποίος ισούται με τον λόγο του αθροίσματος του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων δια τον αριθμό των επιχειρήσεων του Νομού. 7

Χάρτης 1. Αριθμός επιχειρήσεων ανά Περιφέρεια, 2004 8

Χάρτης 2. Συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων ανά Περιφέρεια (σε εκατ., 2004) 9

Χάρτης 3. Ποσοστό μεταβολής του αριθμού των επιχειρήσεων ανά Περιφέρεια, 2000-2004 10

Χάρτης 4. Ποσοστό μεταβολής του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων ανά Περιφέρεια για την περίοδο 2000-2004 (σε σταθερές τιμές 2000) 11

Χάρτης 5. Αριθμός επιχειρήσεων ανά Νομό, 2004 12

Χάρτης 6. Συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων ανά Νομό (σε εκατ., 2004) 13

Χάρτης 7. Ποσοστό μεταβολής του αριθμού των επιχειρήσεων ανά Νομό, 2000-2004 14

Χάρτης 8. Ποσοστό μεταβολής του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων ανά Περιφέρεια για την περίοδο 2000-2004 (σε σταθερές τιμές 2000), 15