ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Μάρτιος 2010

Transcript

1

2 Το παρόν τεχνικό δελτίο αποτελεσμάτων παρουσιάζει την εξέλιξη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας κατά την τελευταία δεκαετία στις Περιφέρειες διέλευσης της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αξόνων. Το κείμενο συνέταξε και επιμελήθηκε ο επιστημονικός συνεργάτης του Παρατηρητηρίου, Σωκράτης Σεϊτανίδης (MSc χωροτάκτης πολεοδόμος). Η βάση χωρικών δεδομένων και η χαρτογραφική επεξεργασία των δεδομένων έγινε από τη Μαρία Λεβέντη (Τεχν. Μηχ. Γεωπληροφορικής). Τα περιεχόμενα και οι τυχόν απόψεις που φιλοξενούνται στις εκθέσεις και τα κείμενα εργασίας του Παρατηρητηρίου δεν αντανακλούν απαραίτητα τη σύμφωνη γνώμη της εταιρείας ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή για μη εμπορικούς σκοπούς με την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή (Παρατηρητήριο ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.). Internet: ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η οικοδομική δραστηριότητα σε κάθε χώρο είναι συνδεδεμένη με την προσπελασιμότητά του, για την οποία καθοριστικό ρόλο παίζει η ύπαρξη των οδικών υποδομών. Στο παρόν τεχνικό δελτίο αποτελεσμάτων εξετάζεται η εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας την περίοδο στη ζώνη των 5 Περιφερειών διέλευσης της Εγνατίας Οδού, με βάση τις οικοδομικές άδειες που εκδίδονταν σε κάθε έτος της περιόδου Συγκεκριμένα, εξετάζεται ο αριθμός και ο όγκος νέων οικοδομών, ο αριθμός νέων κατοικιών και ο αριθμός νέων κατοικιών ανά κατοίκους. Η ζώνη των 5 Περιφερειών αντιπροσωπεύει το 34% των οικοδομικών αδειών που εκδοθήκανε την περίοδο , και στο 38% του αντίστοιχου οικοδομικού όγκου της χώρας. Η εξέλιξη του αριθμού νέων κατοικιών είναι παρόμοια με την εξέλιξη του αριθμού νέων οικοδομών. Ιδιαίτερα ελκτικοί σε ότι αφορά την παρουσία νέων κατοικιών είναι οι τουριστικοί Νομοί, ενώ σε επίπεδο Περιφερειών διαφαίνεται τάσης σύγκλισης μετά την έναρξης της κρίσης στον κατασκευαστικό κλάδο (2006), με μόνη εξαίρεση την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Σε σχέση με τον δείκτη νέες κατοικίες ανά κατοίκους, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας βρίσκεται σταθερά στην πρώτη θέση, ενώ η Περιφέρεια Ηπείρου από το 2006 και μετά εμφανίζει αυξήσεις οι οποίες την φέρνουν στην πρώτη θέση το Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης παρουσιάζει στασιμότητα, όπως και ο μέσος όρος της ζώνης, ενώ στο ίδιο επίπεδο κινείται η Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εμφανίζει κάθε χρόνο πτώση στην τιμή του δείκτη, ιδιαίτερα μετά το 2005 όταν και ο δείκτης κινείται στο 50% με 60% του αντίστοιχου της ζώνης. Στις επόμενες ενότητες παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσματα και παρέχονται πίνακες, γραφήματα και χάρτες για την εξέλιξη των δεικτών οικοδομικής δραστηριότητας που εξετάζονται. Στην τελευταία ενότητα παρέχονται οι απαραίτητες επεξηγήσεις και πληροφορίες για την μεθοδολογία και τους δείκτες, καθώς και τις πηγές των πρωτογενών δεδομένων που χρησιμοποιούνται. 2

4 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Α.1 Αριθμός νέων οικοδομών Στην ενότητα αυτή εξετάζεται ο αριθμός των νέων οικοδομών που αντιστοιχεί στις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν σε κάθε έτος, ως δείκτης εξέλιξης της οικοδομικής δραστηριότητας. Κατά την περίοδο , στη ζώνη των 5 Περιφερειών από τις οποίες διέρχεται η Εγνατία Οδός (Ζώνη Επιρροής IV 1 ) εκδίδονται κατά μέσο όρο οικοδομικές άδειες κάθε χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί στο 34,2% των νέων οικοδομικών αδειών στο σύνολο της χώρας. Στο Νομό Θεσσαλονίκης εκδίδονται ετησίως οικοδομικές άδειες, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 22,1% των αντίστοιχων της Ζώνης Επιρροής IV. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΝΕΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ, Ζώνη Επιρροής IV Αριθμός νέων οικοδομών ανά έτος N. Θεσσαλονίκης Σύνολο χώρας Έτος Εξετάζοντας την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο , προκύπτει ότι το σύνολο χώρας, η Ζώνη Επιρροής IV και ο Νομός Θεσσαλονίκης εμφανίζουν παρόμοια εξέλιξη, δηλαδή εμφανίζουν κατά τις ίδιες χρονικές περιόδους ανοδική πορεία ή ύφεση. Κατά την περίοδο , ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής των οικοδομών στη Ζώνη IV ήταν -3,72% και στη χώρα -3,36%. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σε όλη τη Ζώνη Επιρροής IV, μόλις δύο Νομοί παρουσίασαν θετικό μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής, ο Νομός Πέλλας (9,2%) και ο Νομός Καβάλας (5%). Οι μεγαλύτερες μειώσεις εμφανίστηκαν σε Νομούς της Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στην Κοζάνη (8,2%) και στη Φλώρινα (7,9%). 1 Ζώνη Επιρροής IV ονομάζεται η ζώνη των 5 περιφερειών διέλευσης της Εγνατίας Οδού, που είναι οι: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρος. Ζώνη Επιρροής II ονομάζεται η ζώνη των Νομών διέλευσης της Εγνατίας Οδού. Βλ. 3

5 ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΝΕΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ, NUTS ΝΟΜΟΣ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ/ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ Ετήσιος ρυθμός μεταβολής νέων οικοδομών Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής νέων οικοδομών gr Σύνολο Χώρας 0,10% -4,00% 29,70% -19,40% -7,96% -18,59% -3,36% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΙV -1,80% 2,50% 26,50% -22,50% -9,94% -17,09% -3,72% gr114 ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ 10,70% -11,40% 29,20% -30,40% 0,00% -7,50% -1,57% gr115 ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 4,30% 26,50% 8,00% 14,70% -9,93% -13,54% 5,01% gr111 ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ -2,10% 27,30% 34,30% -35,40% -17,35% -24,89% -3,02% gr112 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ -17,50% 8,10% 11,80% -14,70% -2,77% -18,82% -5,65% gr113 ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ -15,50% -4,30% 25,50% -26,80% 5,84% -32,89% -8,03% gr121 ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ 7,80% -0,80% 15,00% -7,90% 1,49% -19,85% -0,71% gr122 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 4,10% 1,10% 34,40% -20,20% -29,33% -20,09% -5,00% gr123 ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ -2,40% 14,70% 35,60% -51,40% 2,59% -10,09% -1,83% gr124 ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ -19,20% 50,30% 56,20% -34,50% 19,73% -17,61% 9,15% gr125 ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ -11,80% 12,50% 40,10% -28,60% -13,51% -9,72% -1,84% gr126 ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ 6,30% 7,40% 15,80% -17,20% -16,83% -13,56% -3,01% gr127 ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ -0,50% -13,10% 30,50% -31,60% 4,07% -12,30% -3,82% gr131 ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ -47,10% 33,10% -52,90% 36,50% -1,98% -3,03% -5,90% gr132 ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ -2,60% -21,10% 54,70% -42,20% -11,94% 4,24% -3,15% gr133 ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ -13,60% -18,90% 27,90% -36,70% 21,66% -29,45% -8,18% gr134 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ -21,50% -4,90% 27,30% -30,40% -18,60% 0,71% -7,90% gr141 ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ -10,20% -0,80% 13,70% -8,40% -1,08% -16,30% -3,85% gr142 ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ 6,20% 5,50% 32,90% -18,40% -7,70% -30,38% -1,98% gr143 ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 16,10% -12,50% 23,20% -22,50% -5,51% -14,41% -2,60% gr144 ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ -15,00% 10,80% 22,20% -18,60% 10,21% -10,59% -0,16% gr211 ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΗΣ 0,40% 10,30% 14,60% -17,90% -11,90% -22,52% -4,50% gr212 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ -11,90% 16,10% -1,50% -11,00% -0,85% 6,03% -0,52% gr213 ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ -2,80% -5,30% 19,10% -25,40% -2,39% -19,72% -6,09% gr214 ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ 9,70% 10,60% 15,90% -24,20% -28,13% 6,52% -1,60% Πηγή: ΕΣΥΕ

6 Α.2 Όγκος νέων οικοδομών Στην ενότητα αυτή εξετάζεται ο όγκος των νέων οικοδομών που αντιστοιχεί στις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν σε κάθε έτος, ως δείκτης εξέλιξης της οικοδομικής δραστηριότητας. Ο όγκος των νέων οικοδομών εκφράζει το βαθμό της αλλαγής που υφίσταται το φυσικό ή δομημένο περιβάλλον από την οικοδομική δραστηριότητα. Κατά την περίοδο , στη Ζώνη Επιρροής IV κτίζονται κατά μέσο όρο 25 εκατ. κυβικά μέτρα σύμφωνα με τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, αριθμός που αντιστοιχεί στο 37,7% του αντίστοιχου όγκου στο σύνολο της χώρας. Στο Νομό Θεσσαλονίκης κτίζονται ετησίως 8 εκατ. κυβικά μέτρα, όγκος που αντιστοιχεί στο 31,9% του αντίστοιχου της Ζώνης Επιρροής IV. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΝΕΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ, Ζώνη Επιρροής IV Όγκος νέων οικοδομών σε κυβ. μέτρα ανά έτος N. Θεσσαλονίκης Σύνολο χώρας Έτος Κατά την περίοδο , ο μέσος ρυθμός μεταβολής του όγκου των οικοδομών στη Ζώνη IV ήταν -2,29% και στη χώρα -1,6%. Ωστόσο δώδεκα νομοί της Ζώνης IV παρουσίασαν θετικό μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής, με τις μεγαλύτερες μεταβολές να εμφανίζονται στους Νομούς Καστοριάς (16,6%) και Γρεβενών (14%). Οι μεγαλύτερες μειώσεις εμφανίστηκαν στους Νομούς Ροδόπης (7,3%) και Έβρου (4,7%). 5

7 ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΟΓΚΟΥ ΝΕΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ, Ετήσιος ρυθμός μεταβολής όγκου νέων οικοδομών Μέσος ετήσιος ρυθμός NUTS ΝΟΜΟΣ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ/ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ μεταβολής όγκου νέων οικοδομών, gr Σύνολο Χώρας 1,07% -5,66% 43,23% -24,36% -6,44% -17,46% -1,60% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΙV 0,73% 2,26% 35,68% -28,31% -5,81% -18,29% -2,29% gr114 ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ 1,78% -10,75% 57,07% -40,06% -3,00% -33,99% -4,82% gr115 ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ -11,33% 27,48% 3,74% 1,73% -5,20% -10,93% 0,91% gr111 ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ 12,20% 9,64% 26,96% -45,80% 5,26% -36,21% -4,66% gr112 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ -28,79% 26,80% 47,72% -29,73% -19,45% -11,75% -2,53% gr113 ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ 4,00% -14,89% 52,40% -42,38% 2,19% -44,89% -7,26% gr121 ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ 30,47% 4,67% 14,98% -16,28% 21,11% -32,02% 3,82% gr122 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10,41% 0,08% 22,41% -16,96% -17,80% -22,53% -4,06% gr123 ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ -28,96% 25,44% 46,79% -55,62% 61,18% -8,81% 6,67% gr124 ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ -38,13% 110,61% 46,65% -35,88% 21,90% -22,75% 13,73% gr125 ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 12,66% -13,99% 81,73% -27,81% -13,09% -3,89% 5,94% gr126 ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ -5,55% 14,82% 54,74% -37,11% -9,47% -29,14% -1,95% gr127 ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ -1,29% -10,69% 41,46% -28,56% -17,91% -7,82% -4,14% gr131 ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ -40,63% 103,11% -33,61% 14,91% -11,65% 51,77% 13,99% gr132 ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 19,25% -5,42% 99,49% -56,49% 20,93% 21,78% 16,59% gr133 ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ -5,56% -18,23% 73,68% -52,17% 32,96% -31,22% -0,09% gr134 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ -26,07% 45,14% 40,38% -47,19% -19,12% 23,47% 2,77% gr141 ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ -8,66% 21,70% 38,67% -25,74% -5,31% 0,20% 3,47% gr142 ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ 7,30% -21,88% 45,32% -22,99% -6,25% -9,94% -1,41% gr143 ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 34,08% -23,19% 57,75% -23,45% -13,72% -24,60% 1,15% gr144 ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ -29,15% 33,37% 48,72% -42,95% 61,95% -25,26% 7,78% gr211 ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΗΣ -4,01% 50,74% 4,33% -27,18% -11,89% -16,92% -0,82% gr212 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ -20,75% 29,12% 13,32% -22,60% -7,59% 41,24% 5,46% gr213 ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ -11,17% -2,87% 48,42% -36,23% -4,16% -16,99% -3,83% gr214 ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ -5,93% 30,49% 14,53% -44,56% 2,86% -13,42% -2,67% Πηγή: ΕΣΥΕ

8 B.1 Αριθμός νέων κατοικιών Ο αριθμός νέων κατοικιών εκφράζει την τάση εγκατάστασης κατοίκων σε μία περιοχή. Διαφοροποιείται από τον αριθμό νέων οικοδομών γιατί α) μία νέα οικοδομή μπορεί να έχει δύο ή περισσότερες κατοικίες (διπλοκατοικία ή πολυκατοικία) και β) μία νέα οικοδομή μπορεί να μην έχει καμία κατοικία αλλά να έχει ως σκοπό άλλου είδους χρήση (δηλ. να είναι κατάστημα, εργοστάσιο, αποθήκη κτλ). Στην παρούσα έκθεση ο αριθμός νέων κατοικιών εξετάζεται κατά κύριο λόγο σε επίπεδο Νομού για την περίοδο , ενώ παρατίθενται και χαρτογραφικά αποτελέσματα που αφορούν τον αριθμό νέων κατοικιών ανά Δ.Δ. για το έτος Στους χάρτες αυτούς απεικονίζεται ο αριθμός νέων κατοικιών για το έτος 2008 στα Δ.Δ. τα οποία βρίσκονται σε ζώνη πέντε χιλιομέτρων από την χάραξη της Εγνατίας Οδού και των 5 κάθετων αξόνων της Εγνατία Οδός Α.Ε., δηλαδή τους οδικούς άξονες Αρδάνιο - Ορμένιο, Κομοτηνή Νυμφαία, Ξάνθη Εχίνος, Θεσσαλονίκη Σέρρες Προμαχώνας και Σιάτιστα Κρυσταλλοπηγή. Κατά την περίοδο ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κάθε χρόνο στη Ζώνη Επιρροής IV αντιστοιχεί σε κατοικίες ετησίως, δηλαδή το 35,3% των νέων κατοικιών του συνόλου της χώρας. Στο Νομό Θεσσαλονίκης οι εκδοθείσες οικοδομικές άδειες αντιστοιχούν σε κατοικίες ετησίως, δηλαδή το 28,9% των κατοικιών της Ζώνης IV. Η εξέλιξη του αριθμού νέων κατοικιών είναι παρόμοια με την εξέλιξη του αριθμού νέων οικοδομών. Το έτος 2005 εμφανίζεται ο μεγαλύτερος αριθμός νέων κατοικιών, επειδή εκείνη τη χρονιά έγιναν εξαγγελίες για καταβολή φόρου ΦΠΑ επί των κατασκευών, οι οποίες οδήγησαν σε υπέρμετρη αύξηση των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν στο 2 ο εξάμηνο του Το 2006, η οικοδομική δραστηριότητα εμφανίζει πτώση και ακολουθώντας την οικονομική κρίση μειώνεται συνεχώς κατά τα επόμενα τρία έτη φτάνοντας σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά του ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΝΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ, Αριθμός νέων κατοικιών ανά έτος Ζώνη Επιρροής IV N. Θεσσαλονίκης Σύνολο χώρας Έτος 7

9 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΤΗΣΙΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΝΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ, ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΤΟΣ Ετήσια μεταβολή νέων κατοικιών 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% Ζώνη Επιρροής IV Ζώνη Επιρροής ΙΙ N. Θεσσαλονίκης Σύνολο χώρας Έτος B.2 Αριθμός νέων κατοικιών ανά κατοίκους Ο αριθμός των νέων κατοικιών ανά κατοίκους, σταθμίζει την οικοδομική δραστηριότητα για κατοικία ως προς τον πληθυσμό της κάθε περιοχής. Εκφράζει τη ζήτηση που υπάρχει σε μία εδαφική ενότητα για κατοικία ανεξάρτητα από τον αριθμό των κατοίκων της. Κατά την περίοδο , στη Ζώνη Επιρροής IV, αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 11,4 νέες κατοικίες ανά κατοίκους, λιγότερες δηλαδή περισσότερες από ότι στο σύνολο της χώρας (11,3). Τα αποτελέσματα του δείκτη είναι υψηλά σε Νομούς με υψηλή τουριστική κίνηση, με κυρίαρχη τη Χαλκιδική (40,2 νέες κατοικίες/1.000 κατ.) καθώς και τους Νομούς Μαγνησίας (14,3), Καβάλας (14,4), Θεσπρωτίας (13,8) και Πιερίας (13,5). Ο Νομός Θεσπρωτίας είναι ο μοναδικός Νομός της ζώνης που εμφανίζει θετικό πρόσημο μεταβολής (6,8) το διάστημα , αξιοποιώντας κατά πάσα πιθανότητα την άμεση προοπτική τουριστικής ανάπτυξης λόγω της ολοκλήρωσης της Εγνατίας Οδού (2009). Μία δεύτερη ομάδα Νομών με υψηλή τιμή του δείκτη είναι αυτή των Νομών Ροδόπης (13,1), Πρεβέζης (12,8), Ιωαννίνων (12,2) και Δράμας (12). Η χαμηλότερη τιμή του δείκτη εμφανίζεται στο Νομό Ξάνθης (6,4) και ακολουθούν οι Νομοί Καρδίτσας και Τρικάλων (7,1). 8

10 ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ, NUTS ΝΟΜΟΣ/ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ/ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ Αριθμός νέων κατοικιών ανά κατοίκους Μέσος όρος νέων κατοικιών ανά κατοίκους, gr Σύνολο Χώρας 11,7 11,5 11,0 17,6 11,2 9,3 7,1 11,3 zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΙV 12,0 11,8 11,8 19,0 11,1 8,1 6,3 11,4 gr114 ΝΟΜΟΣ ΔΡΑΜΑΣ 12,3 13,0 13,9 20,5 10,7 8,0 5,5 12,0 gr115 ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 16,7 13,6 14,1 25,8 14,4 9,1 6,8 14,4 gr111 ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ 16,3 13,7 11,5 18,5 6,9 7,7 4,1 11,3 gr112 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ 7,4 6,8 6,7 11,0 4,8 4,3 3,9 6,4 gr113 ΝΟΜΟΣ ΡΟΔΟΠΗΣ 10,3 12,0 14,3 17,0 16,1 11,7 10,1 13,1 gr121 ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ 6,7 7,6 9,0 12,6 8,5 6,7 4,8 8,0 gr122 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10,1 11,0 12,0 19,9 14,2 7,7 5,5 11,5 gr123 ΝΟΜΟΣ ΚΙΛΚΙΣ 10,6 11,1 14,4 29,4 6,8 5,3 4,6 11,7 gr124 ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ 6,0 4,0 7,3 17,7 6,0 5,8 4,2 7,3 gr125 ΝΟΜΟΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 12,4 10,9 12,5 22,9 12,8 12,0 11,2 13,5 gr126 ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ 8,8 8,8 9,0 14,1 7,4 4,2 3,4 8,0 gr127 ΝΟΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 48,5 49,6 40,2 58,2 29,0 30,8 25,3 40,2 gr131 ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ 14,8 7,4 11,4 9,4 10,4 9,1 4,8 9,6 gr132 ΝΟΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 7,6 6,9 7,4 15,7 4,9 4,2 2,8 7,1 gr133 ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 13,6 11,9 7,6 15,5 4,7 4,6 3,3 8,7 gr134 ΝΟΜΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ 15,0 8,8 9,3 17,1 6,2 3,9 3,9 9,2 gr141 ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 8,0 5,4 7,2 11,6 7,2 6,4 4,1 7,1 gr142 ΝΟΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ 11,0 12,9 10,7 14,8 9,8 7,2 5,1 10,2 gr143 ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 14,4 17,1 13,9 21,6 13,2 10,9 9,1 14,3 gr144 ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 7,7 5,5 6,5 12,6 5,8 5,6 6,2 7,1 gr211 ΝΟΜΟΣ ΑΡΤΗΣ 8,8 7,9 8,7 11,1 6,7 7,1 4,3 7,8 gr212 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 15,3 12,6 14,3 18,2 12,4 11,6 12,4 13,8 gr213 ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 17,2 13,5 11,2 18,0 9,6 8,1 7,3 12,2 gr214 ΝΟΜΟΣ ΠΡΕΒΕΖΗΣ 14,9 13,1 15,1 22,6 10,3 7,1 6,6 12,8 Πηγές: ΕΣΥΕ 2009, Eurostat 8/2009 9

11 Μία συγκριτική εξέλιξη της τιμής του δείκτη για τς περιφέρειες της Zώνης IV γίνεται ανάγοντας την τιμή που έχει ο δείκτης σε κάθε περιφέρεια σε ποσοστό της αντίστοιχης τιμής της Ζώνης ΙV για κάθε έτος. Με αυτό τον τρόπο γίνεται ευκολότερα η σύγκριση της μεταξύ των περιφερειών, γιατί απαλύνονται οι αυξομειώσεις του δείκτη που γίνονται σε όλες τις περιφέρειες λόγω της επιβολής του ΦΠΑ στις κατασκευές και λόγω της οικονομικής κρίσης. Μετά το 2002, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας βρίσκεται σταθερά πάνω από τη Ζώνη IV στον δείκτη νέες κατοικίες ανά κατοίκους, ξεπερνώντας όλες τις άλλες Περιφέρειες κατά τα έτη 2005 και Ωστόσο, η απόκλισή της σε σχέση με τις υπόλοιπες Περιφέρειες μειώνεται από το 2006 και μετά. Η Περιφέρεια Ηπείρου, από το 2002 έως και το 2006 ακολουθεί πτωτική τάση σε σχέση με τη Ζώνη IV, αλλά από το 2006 και μετά εμφανίζει αυξήσεις οι οποίες την φέρνουν στην πρώτη θέση της Ζώνης IV το Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εμφανίζει μικρές αυξομειώσεις του δείκτη και βρίσκεται κοντά στην αντίστοιχη τιμή της Ζώνης IV σε όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας βελτιώνει συνεχώς τη σχετική της θέση μετά το 2005 και το 2008 η τιμή του δείκτη φτάνει στα ίδια επίπεδα με τη Ζώνη Επιρροής IV. Τέλος, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εμφανίζει κάθε χρόνο πτώση στην τιμή του δείκτη σε σχέση με τη Ζώνη IV, με μόνη εξαίρεση το 2007, ενώ μετά το 2005 πέφτουν στο 50% με 60% του αντίστοιχου της Ζώνης IV. Γενικότερα, οι Περιφέρειες εμφανίζουν τάσεις σύγκλισης από το 2006 και μετά, με μόνη εξαίρεση την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ TOY ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥ ΤΗΣ ZΩΝΗΣ IV, % 120% 110% 100% Τιμή του δείκτη για τη Ζώνη IV=100% 90% 80% 70% 60% 50% ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ 10

12 ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Μεθοδολογία δείκτες οικοδομικής δραστηριότητας Ως νέα οικοδομή θεωρείται κάθε κτίριο που κτίζεται από την αρχή σε ακάλυπτο έδαφος ή στη θέση παλιάς οικοδομής που κατεδαφίστηκε. Ως κατοικία θεωρείται «κάθε μόνιμη και αυτοτελής στεγαστική μονάδα που αποτελείται από ένα (1), τουλάχιστον, κατοικήσιμο δωμάτιο και προορίζεται από την κατασκευή της ως χώρος συστηματικής διαμονής ενός νοικοκυριού» 2. Οι δείκτες που αποσκοπούν στην εκτίμηση της οικοδομικής δραστηριότητας μπορούν να διαχωριστούν σε δύο γενικές κατηγορίες: α) δείκτες που τα πρωτογενή δεδομένα τους βασίζονται στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, και β) δείκτες που βασίζονται στον υπολογισμό της προστιθέμενης αξίας της οικοδομικής δραστηριότητας. Τέτοιοι είναι οι δείκτες παραγωγής στις οικοδομές και δείκτες παραγωγής στις κατασκευές, οι οποίοι υπολογίζονται από την ΕΣΥΕ σε επίπεδο χώρας. Οι δείκτες αυτοί εξετάζουν ένα δείγμα από τις οικοδομικές επιχειρήσεις και κάνουν μία προσέγγιση της προστιθέμενης αξίας του κατασκευαστικού κλάδου στις οικοδομές, μέσα από όλες τις διεργασίες που εκτελούν οι επιχειρήσεις. Η χρήση των οικοδομικών αδειών ως πρωτογενές δεδομένο για τις έρευνες οικοδομικής δραστηριότητας δεν εκφράζει απαραίτητα την πραγματική υλοποίηση της οικοδομικής δραστηριότητας αλλά την «προγραμματισμένη» οικοδομική δραστηριότητα. Ο λόγος είναι ότι η κατασκευής μιας οικοδομής μπορεί να γίνει αρκετά αργότερα από την έκδοση της αντίστοιχης οικοδομικής άδειας. Αυτό θεωρούμε ότι δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα, δεδομένου ότι εξετάζουμε ετήσια στοιχεία και όχι τριμηνιαία 3, και οι μεταβολές που εξετάζουμε έχουν μεγάλο βάθος χρόνου (περίοδος ). Ένα δεύτερο στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι ο αριθμός των οικοδομικών αδειών ως πρωτογενές δεδομένο για τους δείκτες οικοδομικής δραστηριότητας δε λαμβάνει υπόψη την αυθαίρετη δόμηση, για την οποία ωστόσο δεν δημοσιεύονται δεδομένα από κανένα φορέα. Πηγές Τα δεδομένα που αφορούν τις νέες οικοδομές και νέες κατοικίες προέρχονται από την ΕΣΥΕ (Ιούνιος 2009). Συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκαν οι εξής πίνακες οικοδομικής δραστηριότητας της ΕΣΥΕ: «Πίνακας 1: Νέες οικοδομές, όροφοι, όγκος, επιφάνεια και αξία αυτών, κατά διοικητική περιφέρεια και νομό», «Πίνακας 4: Νέες κατοικίες 2 Οι ορισμοί της οικοδομής, της κατοικίας και των υπόλοιπων δεδομένων οικοδομικής δραστηριότητας υπάρχουν στο αντίστοιχο μεθοδολογικό σημείωμα της ΕΣΥΕ. Βλ. 5_12_2099_01_F_GR.pdf 3 Το σύνηθες είναι η δημοσίευση και μελέτη των στατιστικών δεδομένων της οικοδομικής δραστηριότητας σε τριμηνιαία βάση. (βλ. 11

13 και βελτιώσεις κατοικιών, αριθμός κατοικήσιμων δωματίων όγκος και επιφάνεια αυτών» και «Πίνακας 26 Νέες οικοδομές,προσθήκες,αριθμόςκατοικιώνκατά Υ.Π.Α., Νομό, Δήμο ή Κοινότητα». Τα δεδομένα του Πίνακα 26 δημοσιεύονται από την ΕΣΥΕ σε επίπεδο δήμων και κοινοτήτων στη μορφή που είχαν αυτές πριν την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστρια. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κοινότητες και οι Δήμοι αυτοί αντιστοιχούν σε σημερινά Δ.Δ. και έγινε αντιστοίχιση μεταξύ των νυν Δ.Δ. και των πρώην δήμων ή κοινοτήτων. Ωστόσο υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που τα νυν Δ.Δ. δεν ταυτίζονται με τις πρώην κοινότητες, όπως επίσης και περιπτώσεις που δεν διατίθενται δεδομένα για συγκεκριμένους δήμους ή κοινότητες σε συγκεκριμένα έτη. Κατά συνέπεια, οι χρονοσειρές της οικοδομικής δραστηριότητας σε επίπεδο Δ.Δ. εμφανίζουν ελλείψεις που καθιστούν δύσκολη την πλήρη αξιοποίησή τους σε επίπεδο δεικτών. Για το λόγο αυτό, στο παρών τεχνικό δελτίο αποτελεσμάτων, η χρήση των δεδομένων σε επίπεδο Δ.Δ. περιορίζεται σε χαρτογραφική απεικόνιση της κατάστασης του 2008, που είναι η τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα. Τα πληθυσμιακά δεδομένα προέρχονται από τη Eurostat (3/2010) και αφορούν το μέσο ετήσιο πληθυσμό ( annual average population ) για τα έτη και τον πληθυσμό 1 ης Ιανουαρίου ( population at 1 st of January 4 ) για το έτος Η χρήση διαφορετικής πηγής γίνεται γιατί κατά την περίοδο σύνταξης του τεχνικού δελτίου δεν είχε δημοσιευθεί από τη Eurostat o μέσος ετήσιος πληθυσμός του Ωστόσο θεωρήθηκε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θέση του τελευταίου ο πληθυσμός 1 ης Ιανουαρίου γιατί οι αποκλήσεις μεταξύ των δύο πληθυσμών είναι μικρές 5. 4 Για τους ορισμούς των πληθυσμών που χρησιμοποιεί η Eurostat, βλ. 5 Οι διαφορές μεταξύ μέσου ετήσιου πληθυσμού και πληθυσμού της 1 ης Ιανουαρίου για τις Περιφέρειες της Ζώνης IV είναι της τάξης του 0,01%-0,2% για τo έτος

14 Χάρτης 1. Συνολικός αριθμός νέων κατοικιών των ετών ανά κατοίκους 13

15 Χάρτης 2. Συνολικός όγκος νέων οικοδομών των ετών

16 Χάρτης 3. Αριθμός νέων κατοικιών ανα Δ.Δ. σε απόσταση 5 km από τη χάραξη της Εγνατίας Οδού και των Κάθετων Αξόνων,

17 Χάρτης 4. Αριθμός νέων κατοικιών ανά Δ.Δ. σε απόσταση 5 km από τη χάραξη των Κάθετων Αξόνων Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή και Θεσσαλονίκη-Σέρρες-Προμαχώνας, 2008 Χάρτης 5. Αριθμός νέων κατοικιών ανά Δ.Δ. σε απόσταση 5 km από τη χάραξη των Κάθετων Αξόνων Ξάνθη-Εχίνος, Κομοτηνή-Νυμφαία και Αρδάνιο-Ορμένιο,

18

19 1