ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ Μάθημα 8ο: Τα Θηλαστικά Η Γη στον Καινοζωϊκό Αιώνα Παλαιοκαινικά θηλαστικά : Κονδύλαρθρα Λαυρασιθήρια Αφροθήρια Ευαρχοντογλίρες και η προέλευση των πρωτευόντων
2.56
Η Γη στον Καινοζωικό Αιώνα Διάρρηξη της Λαυρασίας στο Κ. Παλαιογενές Αλπική Ορογένεση Κρητιδικό Ηώκαινο Διακοπή επικοινωνίας Ατλαντικού-Ειρηνικού στα 12 Μα και οριστικά στα 3Μα Εναρξη Παγετωδών περιόδων στο Β. Ημισφαίριο από 2,5 Μα
Ηώκαινο: 55-35 Μα Icehouse Earth Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία αυξάνει μέχρι τα 50Μα. Στα 49 εκ. Το συμβάν της Azolla (υδρόβια φτέρη) θα οδηγήσει στην αλλαγή της γενικής τάσης προς Χαμηλότερες θερμοκρασίες. Τα τροπικά- υποτροπικά Δάση του Παλαιοκαίνου-Κ. Ηωκαίνου αρχίζουν να καταρρέουν Azolla event
Grande Coupure Στο όριο Ηωκαίνου-Ολιγοκαίνου μία σοβαρή ψήξη θα οδηγήσει στην «Μεγάλη Τομή» των παίδων θηλαστικών καθώς αρχίζουν να επικρατούν τα ανοικτά περιβάλλοντα.
Ηώκαινο: 55-35 Μα Icehouse Earth Μετά από μία σχετική σταθεροποίηση των θερμοκρασιών στο Ολιγόκαινο και μία βελτίωση έως το Μέσο Μειόκαινο (Μεσο Μειοκαινικό Κλιματικό Βέλτιστο), οι παγκόσμιες τάσεις βαίνουν συνεχώς φθίνουσες και με την έναρξη του Πλειστοκαίνου επιτείνεται η ένταση και η συχνότητα των παγετωδών επεισοδίων.
Mammalia THERIΑ ΤΜ Vincelestes-Α. Kρητιδικό ΤΜ Kuehneotherium A. Τριαδικό/A. Iουρασικό Morganucodon Τριαδικό/Ιουρασικό, 205 Hadrocodium- Κ. Ιουρασικό, 195 Adelobasileus- Α. Τριαδικό, 225 MAMMALIA
Eutheria-Placentalia Afrotheria Laurasitheria EUTHERIA Zalambdalestes A. Κρητιδικό PLACENTALIA Eomaia K. Κρητιδικό Murphy et al 2001
Η Γη στον Καινοζωικό Αιώνα ΛΑΥΡΑΣΙΘΗΡΙΑ ΞΕΝΑΡΘΡΑ ΑΦΡΟΘΗΡΙΑ Η βασική φυλογένεση των Πλακουντοφόρων θηλαστικών καθορίζεται από Γεωγραφικούς (κινήσεις λιθοσφαιρικών πλακών) λόγους
ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΟΝΤΙΩΝ-ΤΥΠΟΙ ΔΟΝΤΙΩΝ Α. Τριβοσφενικός πρωτόγονα θηλαστικά + hyp Β. Τετραφυματικός C. Βουνοδοντικός, D. Λοφοδοντικός, Ε. Σεληνοδοντικός F. Κοπτικός
Θηλαστικά του Παλαιοκαίνου (65-55My) Στη διάρκεια των 10 πρώτων εκ. ετών του Καινοζωικού εμφανίζονται διάφορες ομάδες θηλαστικών Κυριαρχούν τα Multituberculata, στο Νότο αφθονούν τα Marsupialia και από τα πλακουντοφόρα διάφορες ομάδες εντομοφάγων όπως τα Leptictidae τα σαρκοφάγα Κρεόδοντα και τα φυτοφάγα Κονδύλαρθρα αλλά και διάφορες ομάδες μεγαλόσωμων φυτοφάγων θηλαστικών.
ΚΟΝΔΥΛΑΡΘΡΑ Μία παραφυλετική ομάδα βασικών θηλαστικών με κάποιους εξειδικευμένους κλάδους φυτοφάγων και κάποιους σαρκοφάγων ζώων. Φυτοφάγα: Γομφίοι βραχυδοντικοί τετραφυματικοί βουνοδοντικοί. Τελικές φάλαγγες (3 ες ) με μορφή οπλών. Phenacodus φυτοφάγο-2.5m Protungulatum Α/το Κρητ-Κ. Παλαιοκαινο Mesonyx σαρκοφάγο-1.5m
LAYRASITHERIA
Mustelidae ΣΑΡΚΟΦΑΓΑ Κοινή καταγωγή (FERAE) από Leptictidae?? Pristinictis- A. Παλαιόκαινο Protictis- Παλαιόκαινο CARNIVORA ARCTOIDEA Amphicyonidae
Creodonta, Παλαιόκαινο-Μειόκαινο Σε διάκριση από Carnivora όλοι οι γομφίοι είναι «κοπτικοί» με έμφαση στους Μ1 και m2 ή στους M2 και m3 (οι Ρ4 και m1 στα Σαρκοφάγα) Στο Ολιγόκαινο αρχίζουν να εκτοπίζονται από τα ευφυέστερα και καλύτερα προσαρμοσμένα σε ταχύτητα Σαρκοφάγα Hyaenodon, A. Ηώκ-Κ. Μειό Oxyaena, A. Παλ-Κ. Ηώ
Carnivora, Παλαιόκαινο-Σήμερα Τα Carnivora (Σαρκοφάγα) χαρακτηρίζονται από την Ανάπτυξη του P4 και m1 ως κύρια κοπτικά δόντια (τομείς-carnasials) H καταγωγή τους ανάγεται στην ομάδα των Μιασίδων του Παλαιοκαίνου Miacid Παλαιόκαινο
Mustelidae ΣΑΡΚΟΦΑΓΑ Feloidea vs Arctoidea Amphicyonidae Ηδη στο τέλος του Παλαιοκαίνου Τα Αιλουροειδή διαχωρίζονται από τα Αρκτοειδή με σημαντικές διαφοροποιήσεις στη δομή κρανίου-δοντιών Ένα βασικό διαγνωστικό χαρακτηριστικό των Αιλουροειδών είναι η «διπλή» Ακουστική Κάψα Pristinictis- A. Παλαιόκαινο Protictis- Παλαιόκαινο CARNIVORA ARCTOIDEA
ΑΙΛΟΥΡΟΜΟΡΦΑ Percrocutidae Percrocuta Dinocrocuta Υαινόμορφα γένη του Μειόκαινου
Barbourofelidae Κ. Μειόκαινο Αφρικής Μειόκαινο Ευρασίας-Β. Αμερικής Ανάπτυξη κυνοδόντων ανάλογη του κλάδου των Μαχαιροδόντων
Εξέλιξη των Αιλουροειδών
Η Οικογένεια τν Υαινών παρουσιάζει σημαντική διαφοροποίηση και εξάπλωση κατά το Μ-Α Μειόκαινο Φθίνει προς το Πλειόκαινο και στο Κ. Πλειστόκαινο εμφανίζονται οι τελευταίες Ευρασιατικές μορφές
ΑΡΚΤΟΕΙΔΗ Amphicyonidae Ιδιαίτερος κλάδος του Β. Ημισφαίριου, Ηώκαινο-Πλειστόκαινο
Canidae Η εξέλιξη των Κυνίδων (Canidae) παρουσιάζει 3 βασικές γυλογενετικές γραμμές σχετικά διαδοχικές στο χρόνο. Οι σύγχρονες μορφές (λύκοι, τσακάλια, αλεπούδες κλπ) ανήκουν στον τελευταίο κλάδο (Υποοικογένεια Caninae) o οποίος αρχίζει να διαφοροποιείται σημαντικά από το τέλος του Μειοκαίνου
Ursidae Β. Ημισφαίριο, A Ηώκαινο-Σήμερα
Pinnipedia Enaliarctos, 23 Puijila, 23
Mustelidae
Εulipotyphla: Τα ευρασιατικά εντομοφάγα Solenodontidae Εulipotyphla Talpidae Soricidae Erinaceidae? Εulipotyphla Batodon- Α.Κρητιδικό
Chiroptera Nυχτερίδες
Εξέλιξη πτητικής σκευής
Archaeonycteris Ηώκαινο Chiroptera Microbats Megabats Onychonycteris Ηώκαινο (53My)
Perissodactyla Haptodon Ηώκαινο Hyrachyus A. Ηώκαινο Litolophus Ηώκαινο Hyracotherium - Ηώκαινο Perissodactyla Phenacodus- Α. Παλαιόκαινο φυτοφάγο Κονδύλαρθρο
Chalicotheriidae K. Ηώκαινο-Κ. Πλειστόκαινο Chalicotherium, Μειόκαινο «σχιστές» οπλές Ancylotherium Μειόκαινο
Tapiridae Κ. Ηώκαινο-Σήμερα Heptodon, Κ. Ηώκαινο
Rhinocerοtidae Ηώκαινο- Σήμερα 7 ΟΜΟΙΟΓΕΝΕΙΕΣ Coelodonta - Πλειστόκαινο Chilotherium- Μειόκαινο Indricotherium- Ολι-Μειό Hyrachyus-Ηώκαινο
Equidae
Ευρασιατικές είσοδοι Μείωση Δασώδους Χαρακτήρα 3η 2η 1η
23 2,5 Anchitherium 12 Hipparion
Hipparion datum
Cetartiodactyla Ηώκαινο-Σήμερα Μεσαξονικό άκρο Παραξονικό άκρο
Αρχαιοκητώδες ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΣ Σύγχρονο Αρτιοδάκτυλο
Protungulata Φυτοφάγα Κονδύλαρθρα Diacodexis- Α. Ηώκαινο / 50cm-3 Kgr (Ασία, Ευρώπη, Β. Αμερική)
Tylopoda (καμήλες & λάμας) Poebrotherium- Α. Ηώκαινο
Hippopotamidae H. antiquus Hippopotamus Α. Μειόκαινο-Σήμερα Kenyapotamus M-Α. Μειόκαινο Ανθρακοθήρια (Α. Ηώκαινο-Μειόκαινο)
Cetacea
Cetacea Basilosaurus A. Ηώκαινο Pakicetus- Ηώκαινο Ambulocetus- Ηώκαινο Durodon A. Ηώκαινο Rohdocetus
Ruminantia (Μηρικαστικά) Leptomeryx Ολιγόκαινο 2 Κυβοσκαφοειδές 4 4 5 Hypertagulus Ολιγόκαινο
Bovidae Cervidae - Giraffidae
Bovidae Eotragus
AFROTHERIA Tethytheria
Hyracaoidea Ηώκαινο-σήμερα 4δάκτυλα μπρος 3 πίσω Αναπτυγμένοι κοπτήρες Pliohyrax, Α. Μειόκαινο
ΤΕΤΗΥTHERIA Ισχυροί κοπτήρες Οριζόντια αντικατάσταση γομφίων Βουνολοφοδοντικοί γομφίοι Οφθαλμός σε εμπρόσθια θέση Απουσία τριχώματος Ένα ζεύγος θηλών Sirenia + Proboscidea
Sirenia Ηώκαινο-σήμερα Trichechus Pezosiren- Κ. Ηώκαινο Protosiren- M. Ηώκαινο Dusisiren- Mειόκαινο
Proboscidea Moeritherium 70cm ύψος 3m μήκος Μικροί χαυλιόδοντες προεξέχων χείλος
ΔΕΙΝΟΘΗΡΙΑ ΜΑΜΜΟΥΤΙΔΕΣ ΓΟΜΦΟΘΗΡΙΑ ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ
Στο τέλος Μειοκαίνου θα εμφανιστούν τα τρία χααρακτηριστικά γένη- δύο εκ των οποίων υπάρχουν σήμερα: Loxodonta (αφρικανικός Ελέφαντας), Elephas (Ασιατικός ελέφαντας) και Mammuthus (Μαμούθ)
Η Γη στο τέλος του Καινοζωικού Αιώνα Τα μαμούθ εξαπλώνονται σε όλη την παγετώδη περιπαγετώδη ζώνη του Β. ημισφαιρίου Σημαντική πηγή τροφής και υλικών για τον προϊστορικό άνθρωπο
EUARCHONTOGLIRES Pyrgatorius C/T Euarchonta Glires (Παλαιόκαινο)
Rodentia, ΤΡΩΚΤΙΚΑ Α. Παλαιόκαινο-Σήμερα 1800είδη Sciuridae Castoridae Cricetidae Muridae
Εξαιρετικά σημαντικά στη Βιοστρωματογραφία- Βιοχρονολόγηση λόγω της γρήγορης εξέλιξής τους και των διακριτών μορφολογιών τους κυρίως στην οδοντοστοιχεία
Leporidae Lagomorpha, Κ. Ηώκαινο-Σήμερα Πλήρως φυτοφάγα 4 κοπτήρες Palaeolagus, Ολιγόκαινο Ochotonidae