ΕΚΘΕΗ ΕΞΕΛΕΓΚΣΙΚΗ ΕΠΙΣΡΟΠΗ τα πλαίςια τθσ πρόςκλθςθσ του Διοικθτικοφ υμβουλίου του ΣΤΠΕΣ και με βάςθ το άρκρο 19 του καταςτατικοφ, θ Εξελεγκτικι Επιτροπι διενιργθςε γενικό διαχειριςτικό ζλεγχο για τθ χριςθ 2017, ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του κλαδικοφ λογιςτικοφ ςχεδίου για τουσ φορείσ κοινωνικισ αςφάλιςθσ (Π.Δ. 80/97) και τθν εφαρμοηόμενθ ελεγκτικι πρακτικι που βαςίηεται ςτα λογιςτικά μεγζκθ, ζτςι όπωσ αποτυπϊνονται ςτο ERP/SAP ςφςτθμα και ςε δειγματολθπτικοφσ ελζγχουσ. Οι γενικζσ μασ παρατθριςεισ, τισ οποίεσ κζτουμε υπόψθ του Διοικθτικοφ υμβουλίου και των μελϊν τθσ Γενικισ υνζλευςθσ του Σαμείου μασ είναι οι παρακάτω: 1) ΙΟΛΟΓΙΜΟ 2017 Σα ςτοιχεία του παγίου ενεργθτικοφ παρακολουκοφνται με ακρίβεια μζςω του μθτρϊου παγίων του μθχανογραφικοφ λογιςμικοφ ERP/SAP. Η ςυγκεκριμζνθ εφαρμογι παρζχει τθ δυνατότθτα παρακολοφκθςθσ τθσ αξίασ των περιουςιακϊν ςτοιχείων του Σαμείου. Όπωσ και τα προθγοφμενα χρόνια, τα περιουςιακά ςτοιχεία του Σαμείου ζχουν αποτιμθκεί με τιμζσ κτιςθσ. Είχε γίνει ςφςταςθ από τθν Εξελεγκτικι Επιτροπι θ αποτίμθςθ των παγίων να γίνεται ςφμφωνα με τισ πραγματικζσ αξίεσ, ενϊ οι αντικειμενικζσ αξίεσ τουσ, όπωσ αυτά αποτυπϊνονται ςτον Πίνακα ΕΝΦΙΑ ζτουσ 2017 του Σαμείου, ανζρχεται ςτα 45,1 εκατομμφρια ευρϊ. θμειϊνεται ότι θ αναπόςβεςτθ αξία των παγίων ακινθτοποιιςεων του Σ.Τ.Π.Ε.Σ. αποτυπϊνεται ςτον Ιςολογιςμό ςτα 8,53 εκατομμφρια ευρϊ. Προτείνεται ςτο Διοικθτικό υμβοφλιο, θ ςφςταςθ ξεχωριςτισ Τπθρεςίασ Μθτρϊου Παγίων με τθν κατάλλθλθ ςτελζχωςθ, θ οποία κα παρακολουκεί τθν κίνθςθ των λογαριαςμϊν του κινθτοφ εξοπλιςμοφ και τθσ Ακίνθτθσ Περιουςίασ του Σαμείου. θμειϊνεται ότι φςτερα από ςχετικό ζλεγχο που ζγινε, διαπιςτϊκθκε ότι Απογραφι Παγίων Αναλωςίμων κλπ. ζχει να γίνει από το 2011. το Λογιςτιριο τθσ Κλινικισ υπάρχει μόνο ζνα άτομο που εξυπθρετεί το ςφνολο του «κυκλϊματοσ», από τθν καταχϊριςθ του τιμολογίου μζχρι τθν πλθρωμι αυτοφ. τα ςτοιχεία του κυκλοφοροφντοσ ενεργθτικοφ και ειδικότερα ςτθν κατθγορία των χρεογράφων, οι μετοχζσ ζχουν αποτιμθκεί ςτισ τιμζσ κτιςθσ και όχι ςφμφωνα με τθ μζςθ χρθματιςτθριακι τιμι του μθνόσ Δεκεμβρίου 2017, όπωσ προβλζπεται από το λογιςτικό ςχζδιο των Κοινωφελϊν Οργανιςμϊν και Ιδρυμάτων. Η τιρθςθ του ςυγκεκριμζνου λογιςτικοφ ςχεδίου δεν είναι υποχρεωτικι για το ΣΤΠΕΣ, λόγω του μθ κερδοςκοπικοφ του χαρακτιρα. φμφωνα με τθν τιμι των μετοχϊν ςτισ 31 Δεκεμβρίου 2017, θ αποτιμοφςα αξία των χρεογράφων του Σαμείου ανζρχεται ςτο ποςό των 939,3 χιλιάδων ευρϊ. Η αξία των χρεογράφων του Σαμείου αποτυπϊνεται ςτον ιςολογιςμό ςτα 33,7 εκ. ευρϊ. 1
Σα διακζςιμα του Σαμείου μειϊκθκαν από τα 10.076,9 χιλ. ευρϊ το 2015, ςτα 7.248,9 χιλ. ευρϊ το 2016, ςτα 7.122,4 χιλ. ευρϊ το 2017. τισ 30/4/2018 τα διακζςιμα ανζρχονταν ςτο ποςό των 4.418 χιλ. ευρϊ. Σο Σαμείο δεν διακζτει μθχανιςμό παρακολοφκθςθσ των αναγκϊν του ςε ρευςτά διακζςιμα, οφτε των ελεφκερων ταμειακϊν ροϊν. Επίςθσ, δεν προετοιμάηεται ανάλυςθ ταμειακϊν ροϊν όπου να απεικονίηονται ςε χρθματικοφσ (και όχι λογιςτικοφσ) όρουσ, οι πθγζσ ειςροϊν και οι προοριςμοί των εκροϊν ανά περίοδο. Η μείωςθ αυτι ςε ςυνδυαςμό με τθν αφξθςθ του ποςοφ των βραχυπρόκεςμων υποχρεϊςεων προσ προμθκευτζσ, από τισ 15.442,4 χιλ. ευρϊ το 2016, ςτισ 17.408,9 χιλ. ευρϊ το 2017, αναδεικνφει το πρόβλθμα τθσ περιοριςμζνθσ ρευςτότθτασ του Σαμείου. τισ 30/4/2018 οι βραχυπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ προσ προμθκευτζσ ανζρχονταν ςτο ποςό των 17.108 χιλ. ευρϊ. 2) ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ ΧΡΗΕΩ 2017 Ο λογαριαςμόσ Αποτελεςμάτων Χριςεωσ του Σαμείου εμφανίηει ζλλειμμα 4.712,6 χιλ. ευρϊ, ζναντι 1.080,2 χιλ. ευρϊ πλεονάςματοσ το 2016. Σο Αποτζλεςμα Γενικισ Εκμετάλλευςθσ είναι ηθμιογόνο και ανζρχεται ςτο φψοσ των 4.807,5 χιλ. ευρϊ ζναντι κζρδουσ 1.151,6 χιλ. ευρϊ το 2016. Σο ζλλειμμα τθσ Χριςθσ 2017 οφείλεται κυρίωσ ςτθν εγγραφι εξόδων φαρμακευτικισ περίκαλψθσ ζτουσ 2016, για ποςά που είχαν δοκεί ωσ προκαταβολζσ προσ τουσ Φαρμακευτικοφσ υλλόγουσ τθν προθγοφμενθ Χριςθ. Σθν επιςιμανςθ αυτι είχε αναφζρει θ Εξελεγκτικι Επιτροπι ςτθν Ζκκεςι τθσ για τθν Χριςθ 2016. Ο Προχπολογιςμόσ του Σαμείου για τθν Χριςθ 2018 εμφανίηει ζλλειμμα 1.640 χιλ. ευρϊ. Εκτίμθςι μασ είναι ότι κατά τθν ςφνταξθ του προχπολογιςμοφ κα πρζπει να λαμβάνεται υπόψθ και ο Κανονιςμόσ Προμθκειϊν του Σαμείου. Επιπλζον κα πρζπει να περιλαμβάνει ανάλυςθ ανά κζντρο κόςτουσ κακϊσ και ςυγκριτικά ςτοιχεία προθγοφμενου ι προθγοφμενων ετϊν. Σα ζςοδα από αςφαλιςτικζσ ειςφορζσ παρουςιάηουν ςθμαντικι μείωςθ το 2017 ςε ςχζςθ με το 2016 κατά 1.814,0 χιλ. ευρϊ. Σο 2017 τα ζςοδα από αςφαλιςτικζσ ειςφορζσ ζφκαναν τα 60.618,3 χιλ. ευρϊ ζναντι 62.432,3 χιλ. ευρϊ το 2016. Η μείωςθ αυτι ςτα ζςοδα του Σαμείου οφείλεται κατά μεγάλο ποςοςτό ςτθν εφαρμογι των προγραμμάτων εκελουςίασ εξόδου για το προςωπικό τθσ Σράπεηασ ςτα τζλθ των ετϊν 2013 και 2016. Σο ςφνολο των εν ενεργεία αςφαλιςμζνων μειϊνεται, ενϊ αντίςτοιχα το ςφνολο των ςυνταξιοφχων αςφαλιςμζνων του Σαμείου αυξάνεται. Επιπλζον, ςθμαντικόσ παράγοντασ ςτθ μείωςθ των εςόδων του Σαμείου, αποτζλεςε θ αλλαγι του κακεςτϊτοσ καταβολισ των επικουριςεων προσ τουσ ςυνταξιοφχουσ του Λογαριαςμοφ Επικοφρθςθσ από τθν 1 θ Νοεμβρίου 2017. 2
Ο λογαριαςμόσ Ειςφορϊν Μελϊν υνταξιοφχων ΕΣΕ εμφάνιηε υπόλοιπο 20.264 χιλ. το 2016 και 19.566 χιλ. το 2017. Τπολογίηεται ότι θ απϊλεια εςόδων για το ΣΤΠΕΣ εξαιτίασ των μειωμζνων επικουριςεων προσ τουσ ςυνταξιοφχουσ αςφαλιςμζνουσ του Σαμείου, λόγω τθσ προαναφερόμενθσ διακοπισ τθσ ταμειακισ διευκόλυνςθσ του Λογαριαςμοφ Επικοφρθςθσ, ιταν κατά το τελευταίο 2μθνο του 2017 περίπου 1 εκ. ευρϊ και ότι κα ξεπεράςει ςε ετιςια βάςθ τα 5,7 εκατομμφρια ευρϊ. Σο γεγονόσ αυτό κα επιβαρφνει ιδιαίτερα τα οικονομικά αποτελζςματα του Σαμείου και κα εντείνει το πρόβλθμα τθσ ταμειακισ του ρευςτότθτασ. Ο λογαριαςμόσ γενικισ εκμετάλλευςθσ παρουςιάηεται ηθμιογόνοσ, με ηθμία φψουσ 4.807,5 χιλ. ευρϊ, ενϊ το 2016 αντίςτοιχα ο λογαριαςμόσ παρουςίαςε κζρδοσ 1.151,6 χιλ. ευρϊ (μεταβολι 5,96 εκατ. ευρϊ). Σα ζξοδα προςωπικοφ παρουςιάηουν αφξθςθ κατά 909,4 χιλ. ευρϊ, κάτι που οφείλεται κατά μεγάλο μζροσ ςτθν για πρϊτθ φορά απεικόνιςθ των εργοδοτικϊν ειςφορϊν υπζρ εργαηομζνων του ταμείου, για ιατροφαρμακευτικι περίκαλψθ. Σο ποςό αυτό φκάνει τισ 571,3 χιλ. ευρϊ. Εξιςορροπείται όμωσ από τθν ιςόποςθ αφξθςθ 571,3 χιλ. ευρϊ ςτα ζςοδα του Σαμείου, από αςφαλιςτικζσ ειςφορζσ. Σα επιπλζον ποςά που δικαιολογοφν τθν αφξθςθ των αμοιβϊν προςωπικοφ, οφείλονται κατά κφριο λόγο, ςτισ προςλιψεισ ιατρικοφ, νοςθλευτικοφ και βοθκθτικοφ προςωπικοφ, τθσ Κλινικισ του Σαμείου, ςτο τζλοσ του 2016 και κατά τθ διάρκεια του 2017. Οι δαπάνεσ παροχϊν του Σαμείου προσ τουσ αςφαλιςμζνουσ εμφανίηουν αφξθςθ κατά 3.318,5 χιλ. ευρϊ. Η αφξθςθ αυτι όπωσ προαναφζραμε, οφείλεται ςτθν εγγραφι ποςϊν ςτισ δαπάνεσ Φαρμακευτικισ Περίκαλψθσ που κατά τθν χριςθ 2016 εμφανίηονταν ςε λογαριαςμοφσ διαχείριςθσ προκαταβολϊν. τθν ζκκεςι μασ για το 2016 είχαμε προβλζψει ότι τα ποςά που είχαν δοκεί ωσ προκαταβολζσ προσ τουσ Φαρμακευτικοφσ υλλόγουσ, κα επιβάρυναν ςθμαντικά το λογαριαςμό Φαρμακευτικισ Περίκαλψθσ για τθν χριςθ 2017. Θζλουμε να επιςθμάνουμε ότι οι δαπάνεσ για τθν Ιατρικι, Νοςοκομειακι και Οπτικι Περίκαλψθ παρουςιάηουν ςθμαντικι μείωςθ. φμφωνα με τα λογιςτικά ςτοιχεία τθσ Σράπεηασ οι προκαταβολζσ προσ τουσ αςφαλιςμζνουσ για τθν ιατροφαρμακευτικι περίκαλψθ των ετϊν 2011, 2012, 2013, ανζρχονταν τθν 31.12.2013 ςτα 23,2 εκατ. ευρϊ, τθν 31.12.2014 ςτα 21,2 εκατ. ευρϊ, τθν 31.12.2015 ςτα 20,1 εκατ. ευρϊ, τθν 31.12.2016 ςτα 19,1 εκατ. ευρϊ και τθν 31.12.2017 ςτα 18,0 εκατ. ευρϊ. Σα ποςά αυτά δεν εμφανίηονται ςτον ιςολογιςμό του Σαμείου. Σα παραςτατικά προσ εκκακάριςθ που αφοροφν τισ παραπάνω προκαταβολζσ παραμζνουν αμετάβλθτα ωσ προσ το πλικοσ τουσ μζςα ςτο 2017. Ζναντι υποχρεϊςεων προθγουμζνων ετϊν καταβλικθκε ςτθν Εκνικι Σράπεηα ποςό 1 εκατ. ευρϊ περίπου. 3
3) ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΑ ΘΕΜΑΣΑ α) το ΣΤΠΕΣ ςτισ 31/12/2016 εργάηονταν 4 μιςκωμζνοι υπάλλθλοι από τισ εταιρείεσ ICAP και Mellon, το κόςτοσ των οποίων καλυπτόταν από τθν Εκνικι Σράπεηα. τισ 31/12/2017 διακόπθκε θ προςφορά των υπθρεςιϊν τουσ ςτο ΣΤΠΕΣ και οι υπάλλθλοι αυτοί επζςτρεψαν ςτθν Σράπεηα. β) Εντόσ του 2017 προςελιφκθςαν ςτο ΣΤΠΕΣ 15 υπάλλθλοι, εκ των οποίων 4 ιατροί, (1 πνευμονολόγοσ, 1 ουρολόγοσ, 1 χειρουργόσ, 1 ελεγκτισ οδοντιατρικϊν εργαςιϊν, 1 διατροφολόγοσ, 1 νοςθλευτισ, 4 τραπεηοκόμοι, 5 υπάλλθλοι βοθκθτικοφ προςωπικοφ. Κατά το 2017 είχαμε 26 ςυνολικά, αποχωριςεισ προςωπικοφ διαφόρων ειδικοτιτων. Σο ςφνολο των άμεςων και ζμμεςων αςφαλιςμζνων του Σαμείου ςτισ 31/12/2017 ιταν 48.121 μζλθ, ςτισ 31/12/2016 ιταν 48.804 μζλθ και ςτισ 31/12/2015 ιταν 49.365 μζλθ. Σο ςφνολο των άμεςων αςφαλιςμζνων του Σαμείου ιταν 25.368 μζλθ ςτισ 31/12/2017, 25.682 μζλθ ςτισ 31/12/2016 και 25.954 μζλθ ςτισ 31/12/2015. Σο ςφνολο των ζμμεςων αςφαλιςμζνων του Σαμείου ιταν 22.753 μζλθ ςτισ 31/12/2017, 23.122 μζλθ ςτισ 31/12/2016 και 23.411 μζλθ 31/12/ 2015. 4) ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Όπωσ προκφπτει από τισ οικονομικζσ καταςτάςεισ του Ιςολογιςμοφ και του Λογαριαςμοφ Αποτελεςμάτων Χριςθσ 2017 του Σαμείου, το ΣΤΠΕΣ υπζςτθ ςοβαρι μείωςθ των Ιδίων Κεφαλαίων του εξαιτίασ του ηθμιογόνου αποτελζςματοσ για τθ χριςθ 2017. Τπάρχουν ενδεχόμενεσ υποχρεϊςεισ από εκκρεμοδικίεσ κατά του Σαμείου για ιατρικι αμζλεια (κατά διλωςθ τθσ Νομικισ Τπθρεςίασ). Σο Σαμείο δεν ζχει προβεί ςε διαδικαςία αξιολόγθςθσ τθσ ζκβαςθσ αυτϊν ζτςι ϊςτε να ςχθματίςει ςχετικι πρόβλεψθ υποχρζωςθσ, αν αυτό κρικεί απαραίτθτο. Προτείνεται θ αξιοποίθςθ των καταςκθνϊςεων κατά τθν χειμερινι περίοδο, με ςκοπό τθν αφξθςθ των εςόδων του Σαμείου. Η απϊλεια εςόδων από ειςφορζσ αςφαλιςμζνων, λόγω των προγραμμάτων εκελουςίασ αποχϊρθςθσ προςωπικοφ τθσ Σράπεηασ, ςτα τζλθ του 2013 και 2016 είναι εμφανισ. Η αναλογία ενεργϊν μελϊν προσ ςυνταξιοφχουσ είναι διαχρονικά μειωμζνθ. Απϊλεια εςόδων όπωσ προαναφζραμε, είχαμε λόγω τθσ αλλαγισ του κακεςτϊτοσ τθσ καταβολισ των επικουριςεων προσ τουσ ςυνταξιοφχουσ μζςω ΛΕΠΕΣΕ. 4
Σα αποτελζςματα του ΣΤΠΕΣ για τθ χριςθ του 2017 επιβαρφνκθκαν και από τισ αυξθμζνεσ δαπάνεσ Φαρμακευτικισ Περίκαλψθσ, που εμφανίηονταν ωσ προκαταβολζσ προσ Φαρμακευτικοφσ υλλόγουσ το 2016 και καταχωρικθκαν ςτα λογιςτικά αποτελζςματα τθσ χριςθσ 2017. Σο Διοικθτικό υμβοφλιο του ΣΤΠΕΣ κα πρζπει να αναλάβει πρωτοβουλίεσ με ςκοπό τθ μείωςθ των δαπανϊν του Σαμείου ιδιαίτερα ςτον τομζα τθσ Φαρμακευτικισ περίκαλψθσ, κάτι που κα ζχει ςαν ςυνζπεια και τθ βελτίωςθ τθσ ταμειακισ του ρευςτότθτασ. Η ενίςχυςθ τθσ ρευςτότθτασ κα πρζπει να αποτελζςει και το «μοχλό», για τθ μείωςθ των βραχυπρόκεςμων υποχρεϊςεων προσ τουσ προμθκευτζσ του. Η αφξθςθ του ποςοφ τθσ Οικονομικισ Ενίςχυςθσ τθσ Σράπεηασ προσ το ΣΤΠΕΣ κρίνεται απαραίτθτθ, ιδιαίτερα μετά τθ διακοπι τθσ ταμειακισ διευκόλυνςθσ του ΛΕΠΕΣΕ από τθν 1/11/2017. Ετζκθ υπόψθ τθσ Επιτροπισ ςχζδιο με ςειρά προτάςεων τθσ ελεγκτικισ εταιρίασ ςυμβοφλων PricewaterhouseCoopers (PWC) που παρζχει τισ υπθρεςίεσ τθσ για τθν βελτίωςθ τθσ λειτουργίασ του Σαμείου οι οποίεσ χριηουν τθσ δζουςασ αξιολόγθςθσ από το Δ.. του Σαμείου. Η Εξελεγκτικι Επιτροπι του Σαμείου ςτθν ζκκεςι τθσ για τθν χριςθ 2016 είχε προτείνει τθν διενζργεια αναλογιςτικισ μελζτθσ για τθν βιωςιμότθτα του Σαμείου από ανεξάρτθτο φορζα. Σζτοια μελζτθ δεν ζχει μζχρι ςτιγμισ πραγματοποιθκεί. θμειϊνουμε ότι ζχει ςυςτακεί από 23/11/2017, από τθν Σράπεηα, Επιτροπι για τθν ςτιριξθ και τθν ομαλι λειτουργία του ΣΤΠΕΣ. Σζλοσ κα κζλαμε να ςθμειϊςουμε, ότι ςε δειγματολθπτικοφσ ελζγχουσ που πραγματοποιιςαμε, δεν παρατθρικθκαν αναντιςτοιχίεσ πράξεων με αποφάςεισ του Διοικθτικοφ υμβουλίου. Επίςθσ διαπιςτϊκθκε ότι είχαν τθρθκεί οι προβλεπόμενεσ από το Καταςτατικό διαδικαςίεσ. Ακινα, 22 Μαΐου 2018 ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΞΕΛΕΓΚΣΙΚΗ ΕΠΙΣΡΟΠΗ 5