ΕΝΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΤΑ «ΓΕΝΕΘΛΙΑ» ΤΟΥ

ΕΝΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΤΑ «ΓΕΝΕΘΛΙΑ» ΤΟΥ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ 40ΧΡΟΝΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΤΟΥ ΤΙΤΑΝΑ ΣΤΟ ΔΡΕΠΑΝΟ ΑΧΑΪΑΣ Σ την υπερεκατοντάχρονη πορεία του ΤΙΤΑΝΑ πολλά ήταν τα ορόσημα που έχουν βάλει μια ξεχωριστή «σφραγίδα» στην ιστορία του. Ένα από τα σημαντικότερα, χωρίς αμφιβολία, είναι και η δημιουργία του εργοστασίου της Εταιρίας στο Δρέπανο Αχαΐας κοντά στην Πάτρα. Φέτος, η βιομηχανική αυτή μονάδα του Ομίλου μας γιορτάζει, σβήνοντας στην «τούρτα γενεθλίων» της 40 κεράκια! Το εργοστάσιο Δρεπάνου έχει ένα πλούσιο «βιογραφικό» με πολλές επιτεύξεις, πολλές «περγαμηνές» και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που όλα δίνουν στη φετινή επέτειο μια ξεχωριστή σημασία. ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ Η ταχύρυθμη αύξηση της ζήτησης τσιμέντου στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με το άνοιγμα ξένων αγορών για εξαγωγές, τη δεκαετία του 60, έδωσε μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στο βιομηχανικό αυτό κλάδο της χώρας μας. Η διαφήμιση για τα εγκαίνια του εργοστασίου Δρεπάνου. Πρωταγωνιστής στις εξελίξεις αυτές ήταν και ο ΤΙΤΑΝ. Παρά τις συνεχείς αυξήσεις της παραγωγικής δυναμικότητας του εργοστασίου Ελευσίνας, η Εταιρία δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις διευρυνόμενες ανάγκες. Έτσι ιδρύθηκε, το 1963, το δεύτερο εργοστάσιό της στη Νέα Ευκαρπία Θεσσαλονίκης. Γρήγορα, όμως, διαπιστώθηκε ότι ούτε αυτό επαρκούσε. Περί τα μέσα, λοιπόν, της ίδιας δεκαετίας η διοίκηση του ΤΙΤΑΝΑ είχε αρχίσει να μελετά τη δυνατότητα δημιουργίας και νέας, τρίτης μονάδας. Την εποχή εκείνη εκδηλώθηκε το ενδιαφέρον μιας από τις μεγάλες αμερικανικές τσιμεντοβιομηχανίες, της American Cement Corporation, για επέκταση της δραστηριότητάς της και στην Ελλάδα σε συνεργασία με τον ΤΙΤΑΝΑ. Αποτέλεσμα της σύμπραξης αυτής ήταν η ίδρυση της Ελληνικής Εταιρίας Τσιμέντων, στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας (84.000.000 δρχ.) ο ΤΙΤΑΝ είχε μερίδιο 55% και η ACC 45%. Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρίας ήταν ο Λεωνίδας Κανελλόπουλος, Αντιπρόεδρος ο Χάουαρντ Στάρκ και Διευθύνων Σύμβουλος ο Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος. Γενικός Διευθυντής ανέλαβε ο Άγης Πρεζάνης. Μετά από ενδελεχείς έρευνες, ως τοποθεσία του νέου εργοστασίου επελέγη το Δρέπανο Αχαΐας, 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Πάτρας, για μια σειρά πλεονεκτημάτων: Η περιοχή έχει αρκετά αποθέματα πρώτης ύλης (ασβεστόλιθου). Είναι προφυλαγμένη από τους δυνατούς βοριάδες χάρη στο φυσικό κυματοθραύστη που σχηματίζουν οι προσχώσεις του ποταμού Βολιναίου. Τα νερά στο λιμάνι είναι βαθειά και έτσι διευκολύνονται οι προσεγγίσεις μεγάλων πλοίων. Ακόμα, η θέση αυτή βρίσκεται επάνω στους οδι- 4

1968: Μια ιστορική φωτογραφία, με τους δημιουργούς και πρωτεργάτες της Ελληνικής Εταιρίας Τσιμέντου. Καθιστοί εικονίζονται ο Πρόεδρος Λεωνίδας Κανελλόπουλος (μέσον) με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Θεόδωρο Παπαλεξόπουλο και τον Αμερικανό Χάουαρντ Σταρκ. Όρθιοι, δεξιά ο Άγγελος Κανελλόπουλος και αριστερά ο Άγης Πρεζάνης, Γενικός Διευθυντής. κούς άξονες που οδηγούν στη Δυτική Πελοπόννησο, αλλά και στη Δυτική Στερεά Ελλάδα και στην Ήπειρο μέσω Ρίου-Αντιρρίου. Το εργοστάσιο θεμελιώθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1966 και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ παρά τις τεράστιες δυσκολίες (βαλτώδες έδαφος, έλλειψη υποδομής κ.ά.). Του εργοστασίου προηγήθηκε το λιμάνι: Μετά το μπάζωμα της ακτής με χαλίκι και κροκάλες, σε βάθος 8μ., έπεσαν τα μπλόκια και κτίστηκαν οι προβλήτες μήκους 120μ., ενώ εκβαθύνθηκε στο σημείο αυτό ο βυθός για να μπορούν να πλευρίζουν μεγάλα πλοία. Τα εγκαίνια του εργοστασίου έγιναν στις 26 Ιουνίου 1968 με μεγάλη επισημότητα. Στην ευρύτερη σημασία του έργου αναφέρθηκε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Δημήτρης Μαρινόπουλος, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Το εργοστάσιον που εγκαινιάζομε είναι από εκείνα που εντάσσονται σ ένα από τους ελληνικότερους κλάδους της βιομηχανίας μας, την τσιμεντοβιομηχανία. Σ αυτήν και η πρώτη ύλη και η κύρια κατανάλωση και η προοπτική της επιταχυνομένης αναπτύξεως είναι εγχώριες. Είναι αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ, μέσα στα πλαίσια ολόκληρου του κλάδου, έχει επιτύχει στην Ελλάδα σημαντικότατα βήματα 1994 προόδου και από άποψη μεγέθους και από άποψη οργανώσεως και από άποψη κεφαλαιακής συνθέσεως και, ακόμη, αναπτύξεως και αξιοποιήσεως της παραγωγικής και καταναλωτικής εμπειρίας...». Χαρακτηριστικά ήταν και τα λόγια του αείμνηστου Λεωνίδα Κανελλόπουλου, ο οποίος στη δική του ομιλία υπογράμμισε και τα εξής: «Η ίδρυσις της Ελληνικής Εταιρίας Τσιμέντων παρέχει μίαν ακόμη απόδειξιν του δυναμισμού, της αποφασιστικότητος, των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Ο μηχανικός εξοπλισμός του εργοστασίου και των άλλων εγκαταστάσεων αποτελεί την τελευταίαν λέξιν του μηχανικού εξοπλισμού της τσιμεντοβιομηχανίας, κατεβλήθη δε ιδιαιτέρα φροντίς ώστε το εργοστάσιον, με τα πλέον σύγχρονα μέσα αποκονιάσεως, τα οποία διαθέτει, να λειτουργεί χωρίς την παραμικράν ενόχλησιν της περιοχής... Με το ύψος της όλης επενδύσεως και το ύψος της παραγωγής του εργοστασίου κατά το πρώτον στάδιον με ένα μόνον κλίβανον, η ιδέα της ιδρύσεως της βιομηχανίας δεν ήτο ελκυστική, διότι η απόδοσίς της ως επιχειρήσεως δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ικανοποιητική. Απεφασίσθη, όμως, η επένδυσις με την ελπίδα ότι η ανάπτυξις της Δυτικής Ελλάδος θα δημιουργήσει τας προϋποθέσεις αναπτύξεως της αγοράς τσιμέντου, αι οποίαι θα επιτρέψουν την εις σύντομον χρονικόν διάστημα εγκατάστασιν του δευτέρου κλιβάνου. Επί πλέον δε, η εγκατάστασις του εργοστασίου εις την περιοχήν των Πατρών έχει και άλλην σημασίαν: Είναι ανταπόκρισις εις την πρόκλησιν και την ανάγκην αναπτύξεως της Ελληνικής Επαρχίας. Είναι, ακόμη, ανταπόκρισις και εις την ανάγκην συμβολής εις την προσπάθειαν αναπτύξεως της Δυτικής Ελλάδος, η ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΔΡΕΠΑΝΟΥ Άγης Πρεζάνης, 1964-1969 Αθανάσιος Αναστασίου, 1969-1973 Ευθύμιος Γαλανούλης, 1973-1986 Γιώργος Παπανδρουλιδάκης, 1986-1995 Πρόδρομος Παπαβασιλείου, 1995-2001 Γιάννης Μοναχός, 2001-5

ΔΡΕΠΑΝΟ: ΤΟ ΟΝΟΜΑ, Ο ΜΥΘΟΣ Το Δρέπανο είναι το βορειότερο ακρωτήρι της Πελοποννήσου και βρίσκεται γεωγραφικά 13 χιλιόμετρα από το Ρίο. Η θάλασσα, στο σημείο αυτό, θεωρείται πολύ επικίνδυνη για τους ναυτιλλομένους. Το ακρωτήρι Δρέπανο αναφέρεται από τον Παυσανία το μεγάλο Έλληνα ιστορικό του 2ου αιώνα μ.χ. στο μνημειώδες έργο του «Ελλάδος περιήγησις». Όπως γράφει ο Παυσανίας, εκεί, σύμφωνα με τη μυθολογία, έριξε ο Κρόνος το δρεπάνι που χρησιμοποιούσε για να ακρωτηριάσει τον πατέρα του τον Ουρανό. Γι αυτό και το ακρωτήρι πήρε το σχήμα του και το όνομά του. οποία, ως εκ της γεωγραφικής θέσεώς της, αποτελεί την πύλην μεταξύ της χώρας μας και των λοιπών ευρωπαϊκών χωρών». Παράλληλα με την κατασκευή του εργοστασίου, μια άλλη ομάδα από στελέχη του ΤΙΤΑΝΑ ανάλαβε να οργανώσει το εμπορικό δίκτυο. Η Διεύθυνση Πωλήσεων της νέας Εταιρίας, με επικεφαλής το Γιώργο Ζαμπίκο, ήταν ανεξάρτητη από τις αντίστοιχες εμπορικές υπηρεσίες του ΤΙΤΑΝΑ. Στόχος, η διάθεση της παραγωγής του εργοστασίου στην αγορά της Δυτικής Ελλάδας και στο εξωτερικό. στο ξεκίνημά του αυξήθηκε σε 1,1 εκ. τόννους κλίνκερ το 1985 και σήμερα έχει φθάσει σε 1,3 εκ. κλίνκερ. Αντίστοιχα η δυναμικότητα σε τσιμέντο ανέρχεται σήμερα σε 1,8 εκ. τόννους. Το προσωπικό (συνυπολογιζομένων και των εργαζομένων του λατομείου στις Άρτιμες) αριθμεί σήμερα 200 άτομα. Το λιμάνι επεκτάθηκε το 1973 και απέκτησε εξοπλισμό φόρτωσης-εκφόρτωσης μεγάλων πλοίων. Οι Αμερικανοί συνέταιροι αποχώρησαν από την ΕΕΤ, για λόγους καθαρά δικούς τους, το 1972 και το εργοστάσιο Δρεπάνου πέρασε ολοκληρωτικά «στα χέρια» του ΤΙΤΑΝΑ. ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΡΟΣΗΜΑ Σαν ψέμα! Φόρτωση του πρώτου σάκκου τσιμέντου του Εργοστασίου Δρεπάνου: 1η Απριλίου 1968. Η ΕΞΕΛΙΞΗ Στα χρόνια που ακολούθησαν το εργοστάσιο Δρεπάνου έκανε μεγάλα βήματα ανάπτυξης: Ο δεύτερος κλίβανος, τον οποίο είχε προαναγγείλει στα εγκαίνια ο Λ. Κανελλόπουλος, προστέθηκε το 1973, για να ακολουθήσει το 1981 η προσθήκη δεύτερου κλάδου τροφοδοσίας υλικού στον περιστροφικό κλίβανο ένα. Η ετήσια παραγωγική δυναμικότητα του εργοστασίου από 270.000 τόννους κλίνκερ Η δημιουργία του εργοστασίου Δρεπάνου είναι «ορόσημο» στην πορεία του ΤΙΤΑΝΑ. Όμως η 40χρονη πορεία του ίδιου του εργοστασίου έχει τα δικά της «ορόσημα». Ενδεικτικά μπορούμε να καταγράψουμε εδώ ορισμένα από αυτά, που αντιστοιχούν σε πρωτοποριακά και άλλα σημαντικά εγχειρήματα και επιτεύγματά του: Η εγκατάσταση, το 1986, μιας κυλινδροπρέσσας για τη δευτερογενή θραύση του ασβεστόλιθου ήταν μια εφαρμογή τεχνολογίας, ενεργειακά φιλικότερη προς το περιβάλον, που έγινε για πρώτη φορά παγκοσμίως. Το καινοτόμο στην Ελλάδα σύστημα αυτόματης παλετοποιήσης εφαρμόσθηκε αρχικά στο εργοστάσιο Δρεπάνου (1989) για να υιοθετηθεί αργότερα από τα εργοστάσια Νέας Ευκαρπίας, Καμαρίου και Ελευσίνας του ΤΙΤΑΝΑ. Το εργοστάσιο Δρεπάνου παρήγαγε, για τις ανάγκες κατασκευής της γέφυρας Ρίου- Αντιρρίου, ένα τύπο τσιμέντου ειδικών προ- 6

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΕ ΕΝΑ ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΕΡΓΟ ΥΠΟΔΟΜΗΣ Στην κατασκευή της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, ενός μνημειώδους τεχνικού έργου, πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξε το εργοστάσιο Δρεπάνου του ΤΙΤΑΝΑ, που είχε αναλάβει την ευθύνη του αποκλειστικού εφοδιασμού των κατασκευαστών με τεράστιες ποσότητες τσιμέντου ειδικών προδιαγραφών (συνολικά 132.902 τόννοι). Όπως αναφέρει ο Διευθυντής του εργοστασίου Γιάννης Μοναχός: «Το εγχείρημα έμοιαζε βουνό για το εργοστάσιό μας και για τον ΤΙΤΑΝΑ γενικότερα. Τα προβλήματα που έπρεπε να επιλυθούν ήταν πολλά και σύνθετα (εξασφάλιση επαρκούς εισαγόμενης πρώτης ύλης, κάλυψη αντικρουομένων τεχνικών προδιαγραφών, αποθήκευση σε ειδικά σιλό κάτω από ειδικές συνθήκες κ.ά.). Χρειάστηκαν αναρίθμητες δοκιμές, διορθωτικές επεμβάσεις, ρυθμίσεις και αναπροσαρμογές, εξαντλητικοί έλεγχοι, συσκέψεις επί συσκέψεων, έρευνες, μελέτες, αξιοποίηση συλλογικής εμπειρίας και φιλότιμη προσπάθεια πολλών ανθρώπων». διαγραφών, που δεν είχε παραχθεί ποτέ στην Ελλάδα. Εκεί λειτούργησε για πρώτη φορά ο διαδεδομένος σήμερα σε όλες τις μονάδες του ΤΙΤΑΝΑ θεσμός των Ομάδων Εργασίας. Επίσης από εκεί ξεκίνησε η υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, όπως το επιμορφωτικό σύστημα «Ενεργητική Μαζική Εκπαίδευση» (1986) κ.ά. Το εργοστάσιο Δρεπάνου ήταν από τα πρώτα στον Όμιλο που συγκρότησαν Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας. Αξίζει να σημειωθούν εδώ δύο από τις πιο πρόσφατες και ιδιάζουσες «πρωτιές» του εργοστασίου Δρεπάνου: Στο πλαίσιο του νέου (από το 2006) Προγράμματος «Πρόσθεσε Αξία» του ΤΙΤΑΝΑ στην Ελλάδα, «Εταιρικός Νικητής» και τις δύο χρονιές αναδείχθηκε ο Ηλίας Μπαρλίγκας, εργοδηγόςμηχανικός συντήρησης, και οι βραβευθείσες τεχνολογικές καινοτομίες άρχισαν να εφαρμόζονται στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου αυτού. Ιδιαίτερα, όμως, σημαντικές είναι οι δραστηριότητες και επιτεύξεις του εργοστασίου Δρεπάνου στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος. ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ενεργός ευαισθησία του ΤΙΤΑΝΑ για την προστασία του περιβάλλοντος είχε πολύπλευρο «αντίκρισμα» και στη λειτουργία του εργοστασίου Δρεπάνου από το ξεκίνημά του μέχρι σήμερα. Πέραν του σύγχρονου εξοπλισμού αποκονίωσης που διαθέτει (σακκόφιλτρα, ηλεκτρόφιλτρα, υβριδικό φίλτρο), στο «περιβαλλοντικό ενεργητικό» του εγγράφονται και τα εξής: Η λήψη ειδικών μέτρων και η δημιουργία εκπαιδευμένων ομάδων προσωπικού για την προστασία της θαλάσσιας περιοχής και την αποτελεσματική αντιμετώπιση ενδεχόμενου περιστατικού ρύπανσης της θάλασσας. Η εφαρμογή ενός εκτεταμένου προγράμματος πρακτικής περιορισμού της ηχορύπαν- 7

σης με εγκατάσταση ηχοπαγίδων και άλλων ηχοπροστατευτικών μέσων προηγμένης τεχνολογίας, δημιουργία δενδροφυτευμένων αναχωμάτων κ.ά. Η σε σημαντική κλίμακα ανακύκλωση και η εξοικονόμηση νερού με χρησιμοποίηση θαλάσσιου νερού για την ψύξη τμημάτων των κλιβάνων, δημιουργία λιμνοδεξαμενών κ.ά. Η χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας και εναλλακτικών πρώτων υλών. Η δημιουργία φυτωρίου στην Πάτρα (1979) για την αντιμετώπιση των διαρκώς αυξανόμενων αναγκών του ΤΙΤΑΝΑ για δενδροφυτεύσεις στα παλιά λατομεία και αλλού. Το φυτώριο αυτό (ένα από τα δύο του ΤΙΤΑΝΑ, το άλλο στην Ελευσίνα) παράγει σήμερα 4.000 φυτά το χρόνο. Η εφαρμογή προηγμένων μεθόδων αποκατάστασης του τοπίου στα λατομεία της περιοχής (π.χ. Άρτιμες). Η με την προσφορά δενδρυλλίων, με χορηγίες και άλλους τρόπους ενίσχυση περιβαλλοντικών οργανώσεων και άλλων φορέων της περιοχής. Η καθιέρωση (από το 1998) του εορτασμού «Ημέρας Περιβάλλοντος», σκοπός της οποίας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών κυρίως σε σχέση με το περιβάλλον και η καλλιέργεια υπεύθυνης περιβαλλοντικής στάσης μέσα από εκπαιδευτικά παιχνίδια, δενδροφυτεύσεις, καθαρισμό ακτών κ.ά. Το εργοστάσιο Δρεπάνου τα τελευταία πέντε χρόνια πραγματοποίησε επενδύσεις 8 εκ. περίπου, με σκοπό όχι την αύξηση της παραγωγής ή τη μείωση του κόστους, αλλά αποκλειστικά την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ Εκτός, όμως, από τις ενέργειες και τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη, το εργοστάσιο Δρεπάνου έχει να επιδείξει διαχρονικά δραστηριότητες που εκτείνονται σε ένα ευρύ πεδίο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης πάνω σε δύο άξονες: α) «Ενδο-οικογενειακές» δραστηριότητες Ένα από τα χαρακτηριστικά της μέχρι τώρα πορείας του εργοστασίου Δρεπάνου είναι η πολύπλευρη κοινωνική δραστηριότητα των Εργοστάσιο Δρεπάνου: Σκηνές από 40 χρόνια Τιτανικής ζωής. 8

ΑΡΤΙΜΕΣ: ΥΠΟΔΕIΓΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ Οι συστηματικές προσπάθειες αποκατάστασης-ανάπλασης του τοπίου στο λατομείο Άρτιμες του εργοστασίου Δρεπάνου χρονολογούνται από το 1971 σε μια εποχή, κατά την οποία για το θέμα αυτό δεν είχαν θεσπισθεί κανονισμοί, προδιαγραφές κ.λ. από πλευράς πολιτείας. Επειδή τα φυτευμένα δενδρύλια τα έτρωγαν κατσίκια της περιοχής, η Εταιρία ήλθε σε συνεννόηση με το βοσκό: αγόρασε το κοπάδι του και το άφησε στη διάθεσή του με τον όρο να το πάει αλλού! Στα χρόνια που ακολούθησαν, εφαρμόσθηκαν νέες, εξελιγμένες μέθοδοι και προηγμένα τεχνικά μέσα αποκατάστασης της βλάστησης με πιο πρόσφατη την υδροσπορά (εκτόξευσης με ειδικό μηχάνημα μίγματος νερού, σπόρων, λιπάσματος και υλικών επικάλυψης - επικόλλησης σπόρων). μελών του προσωπικού, με την ενθάρρυνση και υποστήριξη της Εταιρίας. Πάμπολλες είναι οι εκδηλώσεις με συμμετοχή των εκεί συνάδελφων και μελών των οικογενειών τους: Οι Χριστουγεννιάτικες, αποκριάτικες και Πασχαλινές γιορτές και τα καθιερωμένα «δρώμενα» των Θεοφανίων, οι εκδρομές των εργαζομένων, οι επισκέψεις παιδιών σε μουσεία, οι δράσεις γυναικών, οι «Δρόμοι Υγείας», που ήδη συμπλήρωσαν τρία χρόνια επιτυχούς πραγματοποίησής τους, κ.ά. Θα πρέπει, ακόμα, να θυμόμαστε ότι εκεί «άνθισαν» και πολλές συλλογικές Τιτανικές πρωτοβουλίες, όπως οι ομάδες ποδοσφαίρου (1981) και μπάσκετ (1985) των συναδέλφων μας, με αξιόλογες διακρίσεις, η «Ορχήστρα της Πάτρας, αποτελούμενη από εργαζομένους του εργοστασίου, η οποία έδινε το μουσικό «παρών» της σε γιορτές της Εταιρίας, αλλά και σε διάφορες εξω-εταιρικές φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Στο Δρέπανο, επίσης, δημιουργήθηκαν το 1979 με πρωτεργάτη την κοινωνική λειτουργό Μαίρη Αθανασίου Ομάδες Εφήβων («Σκαλοπάτι») και Προεφήβων («Δράση»), στο πλαίσιο των οποίων παιδιά του προσωπικού συμμετείχαν σε συζητήσεις, εκδρομές, ψυχαγωγικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Φυσικά, για όλους τους εργαζομένους του εργοστασίου και για τα μέλη των οικογενειών τους ισχύει ό,τι έχει θεσπίσει και εφαρμόζει ο ΤΙΤΑΝ για τους ανά την Ελλάδα ανθρώπους του (προγράμματα συμπληρωματικών παροχών, επαγγελματική ανάπτυξηεπιμόρφωση, προσφορές σχολικών ειδών σε παιδιά, πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού για μαθητές και γονείς κ.ά.). β) «Εξωστρεφείς» δραστηριότητες Εφαρμόζοντας πιστά τη φιλοσοφία και πολιτική του ΤΙΤΑΝΑ, το εργοστάσιο Δρεπάνου «συμπεριφέρεται» ως καλός, συνειδητοποιημένος, ενεργός πολίτης της ευρύτερης περιοχής, όπου λειτουργεί, συνεχώς καλλιεργώντας και προάγοντας τις σχέσεις και τη συνεργασία με τις γειτονικές του κοινότητες, αλλά και αναλαμβάνοντας και στηρίζοντας τοπικές κοινωφελείς πρωτοβουλίες. Ασφαλώς, στις σημαντικότερες δικές του πρωτοβουλίες εντάσσονται δύο από τις, και σε επίπεδο Ομίλου, «άριστες πρακτικές» ΕΚΕ: Το Πρόγραμμα Τεχνικής Κατάρτισης άνεργων νέων της περιοχής, που άρχισε να εφαρμόζεται το 1990, την εποχή που ο Νομός Αχαΐας εισερχόταν σε φάση έντονης αποβιομηχανοποίησης με αποτέλεσμα την έξαρση της ανεργίας. Το Πρόγραμμα (τρίμηνης διάρκειας) περιλαμβάνει θεωρητικά μαθήματα και καθημερινή πρακτική εξάσκηση. Αρκετοί από όσους έχουν συμμετάσχει στο Πρόγραμμα εργάζονται ήδη στην Εταιρία μας. (Από το 2005, το Πρόγραμμα αυτό υλοποιείται από τον ΤΙΤΑΝΑ και στην ΠΓΔΜ). Το Πρόγραμμα ΦΑΟΣ (Φροντίδα-Αγωγή- Οργάνωση-Συμμετοχή) με σκοπό την πρόληψη ατυχημάτων στα σχολεία και την ανάπτυξη νοοτροπίας ασφαλούς διαβίωσης από τη νεαρή ηλικία. Ξεκίνησε στο Νομό Αχαΐας το 2000 με δημόσια «πρόσκληση-δέσμευση» στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του ΤΙΤΑΝΑ για την προώθηση της ιδέας της «συμμετοχικής δράσης». (Από το Νοέμβριο 2004 η εφαρμογή του Προγράμματος ΦΑΟΣ έχει επεκταθεί και στη Θεσσαλονίκη). Η εξωστρεφής κοινωνική δραστηριότητα 9

του ΤΙΤΑΝΑ στην περιοχή αυτή, μέσω της διεύθυνσης και όλων των ανθρώπων του εργοστασίου Δρεπάνου, είναι πολύμορφη και καλύπτει ευρύτατη έκταση (π.χ. δωρεά υλικών για την ανέγερση του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Δρέπανο, κατασκευή μαρίνας στα Αραχωβίτικα, δρόμου στο Βολιναίο ποταμό και γραφείων της κοινότητας Αραχωβίτικων, αγορά οικοπέδου έξι στρεμμάτων στα Αραχωβίτικα για τη δημιουργία χώρου ψυχαγωγίαςπολιτισμού, ενίσχυση πολιτιστικών συλλόγων και συλλόγων με κοινωνική δράση κ.ά.). Ιδιαίτερα πρέπει να υπογραμμισθεί η δραστηριότητα των εργαζομένων του εργοστασίου ως εθελοντών αιμοδοτών. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Κατά την 40χρονη διαδρομή του, το εργοστάσιο Δρεπάνου έχει τύχει πολλών διακρίσεων από διάφορους φορείς, όπως από το Φυσιολατρικό Σύλλογο Πατρών κατά τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Δασοπονίας (1986), από το σύλλογο «Το χαμόγελο του παιδιού» για την στήριξη του έργου του (2006) κ.ά. Στο εργοστάσιο Δρεπάνου «αντανακλούν» κατ εξοχήν και δύο διεθνείς διακρίσεις του ΤΙΤΑΝΑ στο χώρο της ΕΚΕ: Για το πρόγραμμα ΦΑΟΣ και την πρωτοβουλία Τεχνικής Κατάρτισης Άνεργων Νέων, που ξεκίνησαν στην Πάτρα και έχουν επεκταθεί τώρα σε άλλες περιοχές. Η συμπλήρωση των 40 χρόνων λειτουργίας του εργοστασίου μας στο Δρέπανο Αχαΐας βρίσκει τη βιομηχανική αυτή μονάδα του ΤΙΤΑΝΑ ώριμη, έμπειρη, αλλά και με τον πάντα «νεανικό» ενθουσιασμό και γόνιμο δυναμισμό των ανθρώπων της έτοιμη για νέα επιτεύγματα, αντάξια των όσων μέχρι τώρα έχει στο πλούσιο ενεργητικό της. Δεξιά: Το εργοστάσιο του ΤΙΤΑΝΑ στο Δρέπανο λίγο μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής τους το 1968. Κάτω: Αεροφωτογραφία του συγκροτήματος του εργοστασίου, όπως είναι σήμερα. 10