ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Θεολόγος Καθηγητής / DEA Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ / Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ Γραπτές Προαγωγικές Εξετάσεις Περιόδου Μαΐου Ιουνίου 2013 ΤΑΞΗ: Α Λυκείου ΜΑΘΗΜΑ: Θρησκευτικά (Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία) Μυτιλήνη 14 Ιουνίου 2013
ΘΕΜΑΤΑ Ομάδα 1 η Α1. Να συμπληρώσετε τα κενά του αποσπάσματος που ακολουθεί: «κατ εικόνα», εικόνας, λογικό, πρωτόπλαστους, «καθ ομοίωσιν», μοιάσουν, βούληση, Παλαιά, πλάστηκε. Το στοιχείο της.. του Θεού στον άνθρωπο είναι το. και η ελεύθερη Ο Θεός, επιπλέον έδωσε στους. τη δυνατότητα να τον πλησιάσουν ακόμη περισσότερο, δηλαδή να του.. Γι αυτό η.. Διαθήκη τονίζει ότι ο άνθρωπος όχι μόνο.. αλλά και.. του Θεού. Μονάδες 9 Α2. Οι παρακάτω γιορτές της Εκκλησίας θυμίζουν συνεχώς στον άνθρωπο τα θαυμαστά γεγονότα για τη σωτηρία ολάκερης της ανθρωπότητας. Να χαρακτηρίσετε ποιες απ αυτές είναι δεσποτικές, ποιες θεομητορικές και ποιες αγίων. 1. Χριστούγεννα. 2. Κοίμηση της Θεοτόκου. 3. Πάσχα. 4. Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. 5. Μαρίας της Αιγυπτίας. 6. Αγίου Γεωργίου. Μονάδες 6 Α3. Να χαρακτηρίστε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λάθος.
1. Για την ορθόδοξη πίστη η Ενανθρώπιση του Χριστού υπήρξε γεγονός υψίστης ταπείνωσης, γιατί ο Θεός έγινε άνθρωπος, με στόχο ο άνθρωπος να μοιάσει στο Θεό. 2. Ο άνθρωπος απομακρύνθηκε από το δημιουργό Θεό, λόγω της εγωιστικής του τάσης για ισοθεΐα. 3. Η «καταλλαγή» (συμφιλίωση) με το Θεό, το συνάνθρωπο και τη φύση είναι ζητούμενο στον σύγχρονο ανθρωπισμό. 4. Στην ορθόδοξη παράδοση η Μητέρα του Θεού ονομάζεται και Χριστοτόκος. 5. Ο Ιησούς Χριστός συνέστησε τη Θεία Ευχαριστία μετά την Ανάστασή του. Β1. Για την εκκλησιαστική και βυζαντινή γενικότερα ποίηση, ο Ρωμανός ο Μελωδός είναι ένας από τους σημαντικότερους υμνογράφους. Δίκαια έχει χαρακτηριστεί ως ο πρίγκιπας των βυζαντινών υμνογράφων. Αξιοποιώντας τις γνώσεις σας γι αυτόν, να γράψετε ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα και να αναφέρετε ένα από τα σημαντικότερα υμνογραφικά του έργα. Μονάδες 5 Β2. Ποιά από τις παρακάτω προτάσεις θεωρείτε σωστές. Να αιτιολογήσετε σύντομα την απάντησή σας. Μια από τις βασικότερες διαφορές της Εκκλησίας και της χριστιανικής πίστης από τη Μαγείας είναι ότι: Στην Εκκλησία απευθυνόμαστε στο πρόσωπο του Χριστού, ενώ στη Μαγεία σε μια απρόσωπη δύναμη, το Σατανά. Στις τελετουργικές πράξεις της Εκκλησίας, αλλά και της Μαγείας ο καθένας έχει τις ατομικές του επιδιώξεις. Στην Εκκλησία και στη Μαγεία οι σχέσεις των ανθρώπων είναι ομαλές.
Μονάδες 8 Β3. Ποιές νομίζετε ότι είναι οι καταστροφικές συνέπειες του Σατανισμού για το άτομο, την οικογένεια, την κοινωνία και τον πολιτισμό; Ομάδα 2 η Μονάδες 12 Α. Μελετώντας με προσοχή το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις γνώσεις σας πώς η βιβλική και πατερική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας νοηματοδοτεί την Ανάσταση του Χριστού, να απαντήσετε στο ερώτημα: Πως κατανοεί ο συγγραφέας το γεγονός της Ανάστασης; «Τα άγρια κλαδιά στάζουνε μια δροσιά αγιασμένη. Το χώμα και το κάθε ταπεινό βότανο μοσκοβολά σαν μοσκολίβανο. Ναός του Θεού είναι όλη η πλάση. Τα βουνά σηκώνουνε με αγαλλίαση τις κεφαλές τους μέσα στο χρυσό φως. Τα άσπρα συννεφάκια ανεμίζονται σαν σημαίες μέσα στον γαλανόν ουρανό. Η θάλασσα αστράφτει στο ήλιο, ανάμεσα στα δέντρα, στολισμένη με κάβους και με νησάκια. Ως και οι ξέρες του πελάγου, και κείνες γιορτάζουνε. Το χώμα είναι μοσκολίβανο. Οι πέτρες θαρρείς πως είναι και κείνες ζωντανές και χαρούμενες. Τίποτε δεν είναι νεκρό κι άψυχο, σήμερα που αναστήθηκε ο Χριστός και χάρισε σε όλα τα πλάσματα και τα κτίσματα ζωή και αθανασία. Ο Βασιλέας της ζωής βασιλεύει σήμερα απάνω στο ζωντανό βασίλειό του. Πουθενά δεν υπάρχει πια θάνατος, πουθενά δεν απόμεινε σκοτάδι: «νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια». Φώτης Κόντογλου, Μυστικά Άνθη, Αθήνα 1977, σ. 320. 5 Β. Στο παρακάτω κείμενο ο συγγραφέας με σαφήνεια καταγράφει την υποτιμημένη θέση της γυναίκας, ακόμη και στη σημερινή κοινωνία, μολονότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ισότητα των δύο φύλων. Λαμβάνοντας υπόψη όσα γράφει το βιβλίο σας για τη θέση τη γυναίκας στη λατρεία, αλλά και τις απόψεις που εκφράζει ο συγγραφέας του παρακάτω κειμένου, εκτιμάτε ότι υφίσταται υποτίμηση της γυναίκας στο χώρο της Εκκλησίας; «Η χωρίς διακρίσεις και ανισότητες κοινωνία, όπου όλοι θα νιώθουν και θα είναι αδέλφια, δεν επιτεύχθηκε ακόμη. Η ισοτιμία ανδρών και γυναικών, που ο Χριστός με το παράδειγμά του έκανε πράξη και οι απόστολοι διακήρυξαν, όχι μόνο δεν επιτεύχθηκε, αλλά οι γυναίκες, παρά τους αγώνες τους και τις κατακτήσεις τους,
παραμένουν και σήμερα ουσιαστικά δέσμιες μιας κατάστασης ανισότητας που δημιούργησε ο παλιός κόσμος, και η οποία ανισότητα εκδηλώνεται καθημερινά σε προσωπικό και σε κοινωνικό επίπεδο. Αρκεί μια ματιά σε καθημερινές καταστάσεις, από το πώς μοιράζονται οι ευθύνες, οι ρόλοι και οι δουλειές μέσα στο σπίτι, μέχρι το πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες ως αντικείμενα ερωτισμού στην τηλεόραση, στις διαφημίσεις, στη δουλειά, κ.λ.π., για να διαπιστωθεί ότι η άδικη συμπεριφορά προς τις γυναίκες φτάνει συχνά τα όρια της πραγματικής καταπίεσης Οι χριστιανοί, λοιπόν, περισσότερο από οποιουσδήποτε άλλους, έχουν υποχρέωση να αγωνιστούν για την ανατροπή της κατάστασης αυτής. Από την άποψη αυτή οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι ο κόσμος μας έχει μια μακρά ιστορία, κατά την οποία τόσο στις προσωπικές τοποθετήσεις όσο και στη θεσμική ζωή οι γυναίκες έτυχαν άδικης μεταχείρισης και η ουσιαστική ιδιότητά τους ως εικόνας και ομοίωσης Θεού δεν έγινε πλήρως σεβαστή. Μια τέτοια αμαρτωλή διάκριση δεν είναι παραδεκτή από ορθόδοξη χριστιανική σκοπιά. Στον αναδημιουργημένο από τον Χριστό κόσμο, άνδρας και γυναίκα είναι ισότιμοι». Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Η θέση των γυναικών στην Εκκλησία: http://www.amen.gr/article13872 (κείμενο με μικρή διασκευή) 5 Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΚΑΛΟΧΩΡΙΤΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ