Ενότητα 7 Η Φιλική Εταιρεία - Η επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες Ιστορία Γ Γυμνασίου Eugène Delacroix - La Liberté guidant le Peuple Ο Γέρος του Μοριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποδίδει τον Όρκο του Φιλικού Εταίρου
Η Φιλική Εταιρεία (1) Τόπος - Χρόνος ίδρυσης: Οδησσός της Ρωσίας, 1814 (το 1818 μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη) Ιδρυτές : Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος, Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος Σκοπός: η Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση που σκοπό είχε την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία Ελένη Χαραλαμπίδου 2
Η Φιλική Εταιρεία (2) Η παλαιότερη Επαναστατική σημαία. Σχεδιασμένη υπό τις οδηγίες τού Παλαιών Πατρών Γερμανού, φέρει τα σύμβολα του Εφοδιαστικού των Ιερέων τής Φιλικής Εταιρείας. Την ύψωσε ο Γεώργιος Σισίνης στην Ήλιδα, το 1821. Σώζεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Ο Όρκος της Φιλικής Εταιρίας. Ελένη Χαραλαμπίδου 3
Η Φιλική Εταιρεία (3) Δυσκολίες οργάνωσης : o Ο μεγάλος γεωγραφικός χώρος που ήταν διάσπαρτοι οι Έλληνες o Η μεγάλη μυστικότητα με την οποία έπρεπε να δράσουν οι Φιλικοί για να μην γίνουν αντιληπτοί από την Οθωμανική διοίκηση και τις ευρωπαϊκές απολυταρχίες o Ο φόβος των Ελλήνων που είχαν δει άλλα απελευθερωτικά κινήματα να αποτυγχάνουν o Η ποικιλομορφία των κοινωνικών τάξεων στις οποίες έπρεπε να απευθυνθούν (οι Φιλικοί θα έπρεπε να κινητοποιήσουν ανθρώπους από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα και επιδιώξεις) Ελένη Χαραλαμπίδου 4
Η Φιλική Εταιρεία (4) Τα πλεονεκτήματα : oτα σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό της οθωμανικής αυτοκρατορίας oη διάδοση των ιδεών της γαλλικής επανάστασης στους Έλληνες oη ωρίμανση του αιτήματος για ανεξαρτησία στην Ελλάδα Ελένη Χαραλαμπίδου 5
Η οργάνωση : Η Φιλική Εταιρεία (5) o Η εταιρεία ακολουθούσε το πρότυπο των καρμπονάρων. o Υπήρχαν στάδια μύησης. Τα μέλη της οργάνωσης δοκιμάζονταν πρώτα. o Τα μέλη ορκίζονταν πίστη και αφοσίωση o Οι επίορκοι τιμωρούνταν με θάνατο o Τα μέλη χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμο και κρυπτογραφικό αλφάβητο Ελένη Χαραλαμπίδου 6
Η Φιλική Εταιρεία (6) Το κρυπτογραφημένο κείμενο Εφοδιαστικό μέλους της Φιλικής Εταιρείας Ελένη Χαραλαμπίδου 7
Η Φιλική Εταιρεία (7) Τα μέλη : oπλούσιοι Έλληνες έμποροι (αρχικά), για να εξασφαλιστούν τα οικονομικά μέσα για την ανάπτυξη της Εταιρείας oμικροέμποροι, διανοούμενοι κ.α. κοινωνικές ομάδες oγυναίκες γίνονταν δεκτές μόνο κατ' εξαίρεση Ελένη Χαραλαμπίδου 8
Η Φιλική Εταιρεία (8) Η ηγεσία : o «Η Αόρατος Αρχή» παρέμενε μυστική. Σκόπιμα αφηνόταν να εννοηθεί ότι αποτελούνταν από ισχυρά πρόσωπα. o Οι ιδρυτές της Φιλικής απευθύνθηκαν στον Ιωάννη Καποδίστρια (υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας τότε) και του πρόσφεραν την ηγεσία αλλά εκείνος αρνήθηκε. o Τελικά ανατέθηκε στον Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης Αλέξανδρο Υψηλάντη, ανώτερο αξιωματικό του Ρωσικού στρατού. Ελένη Χαραλαμπίδου 9
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (1) Ελένη Χαραλαμπίδου 10
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (2) Γιατί στις Ηγεμονίες (σημερινή Ρουμανία) : o Δεν υπήρχε τουρκικός στρατός (λόγω παλαιότερων ρωσο-τουρκικών συνθηκών) o Βορειότερα υπήρχε ρωσικός στρατός που οι Έλληνες πίστευαν ότι θα βοηθήσει o Υπήρχε βοήθεια από τοπικούς βαλκάνιους ηγέτες (ο Σέρβος Καραγεώργεβιτς, ο Ρουμάνος Βλαντιμηρέσκου που συμμετείχε μόνο αρχικά) Ελένη Χαραλαμπίδου 11
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (3) Ελένη Χαραλαμπίδου 12
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (4) Κήρυξη της επανάστασης θεωρείται το πέρασμα του ποταμού Προύθου από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και το στρατό του στις 24-2-1821 και η κυκλοφορία προκήρυξης στο Ιάσιο της Μολδαβίας Στη προκήρυξη υπήρξε η υπόνοια ότι πίσω από την ελληνική επανάσταση βρίσκεται η Ρωσία. Το πέρασμα του ποταμού Προύθου στις 24-2-1821 Ελένη Χαραλαμπίδου 13
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (5) Η προκήρυξη στο Ιάσιο της Μολδαβίας Ελένη Χαραλαμπίδου 14
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (6) Τα προβλήματα : o Οι πλούσιοι Έλληνες των Ηγεμονιών δεν βοηθούσαν υλικά όσο έπρεπε o Η στρατολόγηση δεν προχωρούσε o Ο τσάρος τάχθηκε εναντίον της επανάστασης και επέτρεψε στους Τούρκους να μπουν στις Ηγεμονίες και να την καταστείλουν o Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε' δέχθηκε πιέσεις από το σουλτάνο και αφόρισε όσους μετείχαν στην επανάσταση o Ο Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέστηκε με απόφαση της Φιλικής Εταιρείας Ο τσάρος Αλέξανδρος Α της Ρωσίας Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε' Ελένη Χαραλαμπίδου 15
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (7) Μάχες - το τέλος της επανάστασης: o Ήττα των Ελλήνων 7/6/1821 στο Δραγατσάνι (πόλη της Ρουμανίας). Πρωταγωνίστησε στη μάχη ο Ιερός Λόχος (συγκροτημένος από ενθουσιώδεις εθελοντές χωρίς πολεμική εμπειρία) και έτσι η ήττα δεν αποφεύχθηκε o Μονή Σέκου. Ηρωική η αντίσταση των οπλαρχηγών Γιωργάκη Ολύμπιου (οχυρώθηκε στην μονή και ανατινάχθηκε) και Ιωάννη Φαρμάκη (θανατώθηκε στην Κωνσταντινούπολη) o Σύλληψη Αλεξανδρου Υψηλάντη στην Αυστρία 1828 Ελένη Χαραλαμπίδου 16
Κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (8) Ο Ιερός Λόχος πέφτει ηρωικά μαχόμενος στο Δραγατσάνι (7-6-1821) Ο οπλαρχηγός Γιωργάκης Ολύμπιος μετά την ήττα οδήγησε με ασφάλεια τον Υψηλάντη στα Αυστριακά σύνορα. Ο Υψηλάντης συμβουλεύει τον Ολύμπιο να φύγει κι εκείνος αγέρωχα του απαντά: «Δεν σήκωσα τα όπλα για να τα κρύψω!». Μαζί με τον φίλο του, τον πολέμαρχο Φαρμάκη και 350 πολεμιστές αποφασίζουν να αγωνιστούν ως την τελευταία τους πνοή. Με δόλο οι Τούρκοι τους παρασύρουν στην Μονή του Σέκου, σε ένα άγριο φαράγγι, και τους πολιορκούν. Όταν είδε ότι πλησιάζει το τέλος κλείνεται με ένδεκα πιστούς του στο κωδωνοστάσιο της Μονής. Γαλήνιος σηκώνει τα μάτια του στον ουρανό, κάτι ψελλίζει σαν προσευχή, κάνει το σταυρό του και με χέρι σταθερό «έθεσε πυρ εις την πυρίτιδα και ανετινάχθη εις τον αέρα, ομού μετά πάντων των περί αυτόν ηρώων». Ήταν Σεπτέμβριος του 1821. Ελένη Χαραλαμπίδου 17