IP/05/514 Βρυξέλλες, 29 Απριλίου 2005 Η Επιτροπή θα ανακτήσει από τα κράτη µέλη δαπάνες 277,25 εκατοµ. ευρώ στο πλαίσιο της ΚΓΠ Με απόφαση που ενέκρινε σήµερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα επιστραφούν συνολικώς 277,25 εκατοµ. ευρώ κοινοτικών χρηµάτων που δαπανήθηκαν αχρεωστήτως από τα κράτη µέλη στο γεωργικό τοµέα. Οι λόγοι της επιστροφής των χρηµατικών ποσών είναι πληµµελείς διαδικασίες ελέγχου ή η µη συµµόρφωση προς τους κανόνες της ΕΕ σχετικά µε τις γεωργικές δαπάνες. Στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), τα κράτη µέλη είναι υπεύθυνα για την πληρωµή και τον έλεγχο σχεδόν όλων των δαπανών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, η δε Επιτροπή οφείλει να εξασφαλίζει ότι τα κράτη µέλη έχουν κάνει ορθή χρήση των κονδυλίων. Σχολιάζοντας την απόφαση, η κυρία Mariann Fischer Boel, Επίτροπος αρµόδια για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, δήλωσε: Τα χρήµατα των ευρωπαίων φορολογουµένων πρέπει να δαπανώνται όπως αρµόζει. Από τη σηµερινή απόφαση προκύπτει σαφώς ότι η Επιτροπή δεν είναι διατεθειµένη να κάνει συµβιβασµούς εν προκειµένω και θα συνεχίσει να είναι άτεγκτη, ώστε να εξαλειφθούν η πληµµελής εφαρµογή και οι ελαστικοί έλεγχοι. εν θα διστάσουµε να ανακτήσουµε από τα κράτη µέλη ποσά που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως. Η διαδικασία αυτή τακτικού ελέγχου αποτελεί ζωτικό µέσο ελέγχου των δαπανών της ΚΓΠ, καθιστώντας δυνατή την ανάκτηση ποσών που καταβλήθηκαν χωρίς να υπάρχουν επαρκείς εγγυήσεις ως προς τη νοµιµότητα των πληρωµών ή ως προς την αξιοπιστία του εθνικού συστήµατος ελέγχου και επαλήθευσης στα οικεία κράτη µέλη. Οι κυριότερες δηµοσιονοµικές διορθώσεις Σύµφωνα µε την εν λόγω απόφαση, θα επιστραφούν χρήµατα από το Βέλγιο, τη Γερµανία, τη ανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και το Ηνωµένο Βασίλειο. Τα σηµαντικότερα επιµέρους ποσά προς επιστροφή είναι τα εξής: - 113,40 εκατοµ. ευρώ από την Ισπανία, λόγω σηµαντικών ελλείψεων του συστήµατος ελέγχου και γενικευµένου καθεστώτος απάτης (διόρθωση 100%, δηλαδή θα επιστραφεί όλο το ποσό που πληρώθηκε) στον τοµέα του λιναριού για τις περιόδους εµπορίας 1998/1999 και 1999/2000-21,08 εκατοµ. ευρώ από την Ισπανία, κυρίως για σηµαντικές ελλείψεις του συστήµατος ελέγχου στον τοµέα του λιναριού (διόρθωση 25%) για τις περιόδους εµπορίας 1996/1997 και 1997/1998 στον τοµέα της κάνναβης: διόρθωση 10% για τις περιόδους εµπορίας 1996/1997 και 1997/1998 και διόρθωση 25% για τις περιόδους εµπορίας 1998/1999 και 1999/2000
- 68,71 εκατοµ. ευρώ από την Ιταλία, κυρίως για υπέρβαση του ανωτάτου ορίου της µέγιστης πραγµατικής παραγωγής ελαιολάδου κατά τις περιόδους εµπορίας 1998/1999 και 1999/2000-25,36 εκατοµ. ευρώ από την Ελλάδα, κυρίως λόγω ανεπαρκούς βεβαιότητας ως προς την κανονικότητα των αιτήσεων ενίσχυσης στον τοµέα των αροτραίων καλλιεργειών. Πλήρη στοιχεία σχετικά µε τις επιστροφές, ανά κράτος µέλος και τοµέα, δίδονται στους συνηµµένους πίνακες (παραρτήµατα I και II). Ιστορικό Πώς λειτουργεί το σύστηµα Τα κράτη µέλη είναι υπεύθυνα για τις πληρωµές και τις επιστροφές Τα κράτη µέλη είναι υπεύθυνα για σχεδόν όλες τις πληρωµές, την επιβολή όλων των εισφορών και την επιστροφή όλων των αχρεωστήτως καταβληθέντων στο πλαίσιο του ΕΓΤΠΕ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Προσανατολισµού και Εγγυήσεων) Τµήµα Εγγυήσεων. Σύµφωνα µε τη διαδικασία εκκαθάρισης των λογαριασµών, απαιτείται από την Επιτροπή να εξασφαλίζει, κυρίως µέσω διενέργειας επιτόπιων επιθεωρήσεων, ότι τα κράτη µέλη χρησιµοποίησαν ορθώς τα ποσά που είχαν τεθεί στη διάθεσή τους από το ΕΓΤΠΕ. Πλέον των διακοσίων επιθεωρήσεων διενεργούνται ετησίως από την Επιτροπή στα κράτη µέλη. Η χρήση αεροφωτογραφιών ή φωτογραφιών από δορυφόρους και των βάσεων δεδοµένων Η Επιτροπή συνεργάζεται µε τα κράτη µέλη προκειµένου να διασφαλιστεί ότι οι οργανισµοί πληρωµών της Ένωσης ελέγχουν αυστηρά όλες τις αιτήσεις πριν από την πληρωµή τους και ότι οι λογαριασµοί και διαδικασίες των εν λόγω οργανισµών ελέγχονται ετησίως βάσει διεθνώς αποδεκτών προτύπων. Εξάλλου, η Επιτροπή παρέχει επίσης σε όλα τα κράτη µέλη ενεργό αρωγή για τη δηµιουργία ολοκληρωµένου συστήµατος ελέγχου µε χρήση της πιο προωθηµένης τεχνολογίας για τον έλεγχο των καλλιεργειών µέσω αεροφωτογραφιών και φωτογραφιών από δορυφόρο, και διασταυρώνοντας τα στοιχεία των αιτήσεων µε χρήση ηλεκτρονικών βάσεων δεδοµένων. Η ανάκτηση κονδυλίων Όταν, παρόλες αυτές τις προσπάθειες, η Επιτροπή διαπιστώνει ελλείψεις στις διαδικασίες ελέγχου κράτους µέλους ή ότι το κράτος µέλος δεν τηρεί τους κοινοτικούς της ΕΕ, ανακτά από το κράτος µέλος τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά. Σε περίπτωση που δεν είναι ικανοποιητικά τα συστήµατα που έχουν εφαρµοσθεί από κράτος µέλος, η Επιτροπή αρνείται να χρηµατοδοτήσει το σύνολο ή µέρος των αντίστοιχων δαπανών. Η µεταρρύθµιση του 1995 για το σύστηµα ανάκτησης των ποσών που έχουν αδικαιολόγητα δαπανηθεί Το σύστηµα αυτό αποτέλεσε αντικείµενο µεταρρύθµισης το 1995, σκοπός της οποίας ήταν η βελτίωση της αποτελεσµατικότητάς του. Βασίζεται πλέον σε δύο διαφορετικές διαδικασίες. 2
Η πρώτη είναι αποκλειστικά δηµοσιονοµική και βασίζεται στους ελέγχους από τις υπηρεσίες της Επιτροπής (βάσει της πιστοποίησης των λογαριασµών από ανεξάρτητους φορείς) της ορθότητας και της πληρότητας των λογαριασµών, καθώς και της τήρησης των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκ µέρους των οργανισµών πληρωµών. Η διαδικασία αυτή πρέπει να ολοκληρώνεται µέχρι τις 30 Απριλίου εκάστου έτους. Η δεύτερη αφορά τις επιθεωρήσεις που διενεργεί η Επιτροπή όταν διαπιστώνεται ότι οι πληρωµές δεν τηρούν τους κανόνες της Ε.Ε είναι δυνατόν να ανακτηθεί το σύνολο ή µέρος των δαπανών των 24 προηγουµένων µηνών. Ποσά είναι δυνατόν να ανακτηθούν σε συγκεκριµένες περιπτώσεις, εάν έχουν διαπιστωθεί παρατυπίες ή συστηµατικές παραλείψεις. Εάν δεν είναι δυνατόν να υπολογιστούν επακριβώς οι απώλειες τις οποίες έχει υποστεί η Κοινότητα, η ανάκτηση µπορεί να φθάσει το 2%, το 5%, το 10% ή το 25% των δαπανών, και ενίοτε περισσότερο. Εποµένως, τα κράτη µέλη έχουν ισχυρό κίνητρο για να βελτιώσουν την ποιότητα των συστηµάτων παρακολούθησης και ελέγχου. Το δικαίωµα απάντησης των κρατών µελών και το Όργανο Συµβιβασµού Τα κράτη µέλη έχουν δικαίωµα να απαντήσουν καθώς και δικαίωµα αµερόληπτης ακροαµατικής διαδικασίας. Κατά πρώτον, ανταλλάσσονται πληροφορίες µεταξύ των κρατών µελών και της Επιτροπής και, εν συνεχεία, ακολουθεί συζήτηση και επίσηµη διµερής σύσκεψη. Η διαδικασία προβλέπει ότι, προτού ληφθεί απόφαση εκκαθάρισης, όλες οι σηµαντικές διορθώσεις είναι δυνατό να εξεταστούν από οµάδα ανεξάρτητων εµπειρογνωµόνων για να εξασφαλιστεί ότι λαµβάνονται υπόψη τα επιχειρήµατα των κρατών µελών. Τέλος, τα κράτη µέλη έχουν δικαίωµα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό ικαστήριο. Σε περίπτωση που δεν πραγµατοποιηθούν οι απαιτούµενες βελτιώσεις, η Επιτροπή χρησιµοποιεί όλα τα µέσα τα οποία διαθέτει για να επιβάλει στα κράτη µέλη συµµόρφωση µε τους κοινοτικούς κανόνες και, σε κατάφωρες περιπτώσεις, η Επιτροπή αρνείται να χρηµατοδοτήσει το σύνολο των µηνιαίων προκαταβολών που έχουν δηλωθεί από τα κράτη µέλη. 3
Παράρτηµα I Εκκαθάριση λογαριασµών του ΕΓΤΠΕ τµήµα Εγγυήσεων Απόφαση 18: Κυριότερες διορθώσεις ανά κράτος µέλος Ποσό σε εκατοµ. ευρώ Βέλγιο Οικονοµικός έλεγχος: µη συµµόρφωση µε το κριτήριο έγκρισης που 0,35 προβλέπεται στον κανονισµό 1663/95 Γερµανία Επιστροφές κατά την εξαγωγή: απόρριψη όλων των εξόδων για 13,82 επιστροφές κατά την εξαγωγή ζώντων βοοειδών για σιδηροδροµική µεταφορά και µη συµµόρφωση µε την οδηγία 91/625/ΕΟΚ και τον κανονισµό 615/98 ηµόσια αποθεµατοποίηση: ελλείψεις κατά τη διαδικασία διαγωνισµού 3,86 και παραδόσεις κατώτερες της προβλεπόµενης ποσότητας των 10 τόννων ανία Οικονοµικός έλεγχος: µη τήρηση των προθεσµιών πληρωµής 0,000.7 Ελλάδα Πριµοδοτήσεις ζώων: έλλειψη συστήµατος αναγνώρισης και καταγραφής 0,03 Αροτραίες καλλιέργειες: ανεπαρκής έλεγχος του νοµότυπου των αιτήσεων Ελαιόλαδο: καθυστερήσεις στην ανάκληση της αναγνώρισης και στην επιβολή κυρώσεων σε θέµατα ποιότητας 25,36 0,20 Οικονοµικός έλεγχος: µη τήρηση των προθεσµιών πληρωµής 0,88 Ισπανία Οπωροκηπευτικά: ελλείψεις στους βασικούς ελέγχους για την 0,35 αντιστάθµιση στον κλάδο της µπανάνας Λίνος & κάνναβη: σοβαρές ελλείψεις του συστήµατος ελέγχου 21,08 Λίνος: σοβαρές ελλείψεις του συστήµατος ελέγχου και γενικευµένη κατάσταση απάτης 113,40 Αγροτική ανάπτυξη: ελλείψεις στην εφαρµογή του συστήµατος 0,08 διαχείρισης και ελέγχου των µέτρων στον τοµέα της γεωργίας και της δασοπονίας Γαλλία Επιστροφές κατά την εξαγωγή: ανεπαρκείς έλεγχοι, αδυναµίες που 1,65 διαπιστώθηκαν στην οργάνωση των ελέγχων που προβλέπονται στο άρθρο 4 του κανονισµού 615/98 4
Πριµοδοτήσεις ζώων: µη λειτουργία της εθνικής βάσης δεδοµένων, 0,29 έλλειψη ελέγχων παρά το υψηλό ποσοστό παρατυπιών που διαπιστώθηκαν Οπωροκηπευτικά: ελλείψεις στους βασικούς ελέγχους για τις αντισταθµίσεις στον τοµέα της µπανάνας 14,22 Οικονοµικός έλεγχος: παρατυπίες και ελλείψεις στη διαχείριση της 2,29 ενίσχυσης από πολλούς οργανισµούς πληρωµών για την πιστοποίηση των λογαριασµών του 2001 Ιταλία Ελαιόλαδο: υπέρβαση του ανώτατου ορίου για την πραγµατική 68,71 παραγωγή ελαιολάδου για τα έτη εµπορίας 98/99 και 99/00 Κάτω Χώρες Οπωροκηπευτικά: διόρθωση για υπέρβαση των δαπανών πέραν του 0,07 κατ αποκοπή 2% Πορτογαλία Οπωροκηπευτικά: επιχειρησιακά προγράµµατα, προθεσµίες πληρωµής 0,08 Ηνωµένο Βασίλειο Γάλα: εσφαλµένη οικονοµική διόρθωση της εκκαθάρισης των -0,10 λογαριασµών για το έτος εµπορίας 1994 (98/358/ΕΚ) Αγροτική ανάπτυξη: σφάλµα στην εφαρµοσθείσα συναλλαγµατική ισοτιµία κατά τον υπολογισµό της προκαταβολής Πριµοδοτήσεις ζώων: αδυναµίες όσον αφορά την αναγνώριση καταγραφή, χαµηλό επίπεδο πραγµατοποίησης επιτόπιων ελέγχων Πριµοδοτήσεις ζώων: αδυναµίες στους ελέγχους κατά την αρχική περίοδο 0,21 και 9,68 0,80 Πριµοδοτήσεις ζώων: διόρθωση ποσού που έχει ήδη επιστραφεί -0,06 ΣΥΝΟΛΟ 277,25 5
Παράρτηµα II Εκκαθάριση λογαριασµών του ΕΓΤΠΕ Απόφαση 18: Κυριότερες διορθώσεις ανά κλάδο σε εκατοµ. EUR ΛΙΝΟΣ & ΚΑΝΝΑΒΗ 134,48 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο 68,91 ΑΡΟΤΡΑΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ 25,36 ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ 15,47 ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΑ 14,72 ΠΡΙΜΟ ΟΤΗΣΕΙΣ ΖΩΩΝ 10,74 ΗΜΟΣΙΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ 3,86 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 0,29 ΓΑΛΑ -0,10 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 3,52 ΣΥΝΟΛΟ 277,25 6