ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ 04 03 2018 ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. (Μονάδες: 40) Α. Ο Κηφέας και η Κασσιόπη έχουν την Ανδρομέδα κόρη. Η Κασσιόπη, περήφανη για την ομορφιά της, συγκρίνει τον εαυτό της με τις Νηρηίδες. Ο Ποσειδώνας οργισμένος στέλνει στην ακτή της Αιθιοπίας ένα θαλάσσιο κήτος, το οποίο αφανίζει τους κατοίκους. Το μαντείο απαντά στους κατοίκους: «βασιλικό σφάγιο για θυσία αρέσει στον θεό!» Τότε ο Κηφέας δένει την Ανδρομέδα σε βράχο το κήτος κινείται προς την Ανδρομέδα. Ξαφνικά ο Περσέας καταφτάνει πετώντας με φτερωτά σανδάλια βλέπει την κοπέλα και θαμπώνεται από την ομορφιά της κοπέλας. Β. Εκεί μόλις είχε παραδώσει στον ύπνο την ταραγμένη (του) ψυχή, όταν ξαφνικά εμφανίστηκε σ αυτόν φρικτή μορφή. Νόμισε ότι ερχόταν προς αυτόν άνθρωπος με πελώριο μέγεθος και βρόμικο πρόσωπο, όμοιος με εικόνα νεκρού. Αυτόν μόλις είδε ο Κάσσιος, τον (=τον Κάσσιο) έπιασε φόβος και θέλησε να πληροφορηθεί το όνομά του. Εκείνος απάντησε ότι ήταν ο Πλούτωνας. Τότε τρόμος συντάραξε τον Κάσσιο και τον σήκωσε από τον ύπνο (τον ξύπνησε). Ο Κάσσιος φώναξε τους υπηρέτες και τους ρώτησε για τον άνθρωπο. Εκείνοι δεν είχαν δει κανέναν. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: filiam: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού: filias superba: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος: superba deo: τη γενική ενικού αριθμού: dei scopulum: τη γενική πληθυντικού αριθμού: scopulorum puellae: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού: puellarum species horrenda: την αιτιατική ενικού αριθμού: speciem horrendam ingentis magnitudinis: την αφαιρετική ενικού αριθμού: ingenti magnitudine [Μονάδες: 5 (0,5Χ10)] 1
homine: την κλητική ενικού αριθμού: homo Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω αντωνυμίες: [Μονάδες: 3 (0,5Χ6)] sua: τον ίδιο τύπο στο α πρόσωπο και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού β προσώπου στο αρσενικό γένος για πολλούς κτήτορες: mea, vestros Quem: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος και την ονομαστική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος: cuius, quod eos: τον ίδιο τύπο στο θηλυκό και στο ουδέτερο γένος: eas, ea Β3. Να μεταφέρετε τις κλιτές λέξεις της παρακάτω πρότασης στον άλλο αριθμό: Illi neminem viderant. Ille nullos viderat. Β4. animum sollicitum: να κλίνετε τη συνεκφορά στις πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού. [Μονάδες: 3 (1Χ3)] [Μονάδες: 4 (0,5Χ8)] Γεν. Δοτ. Αιτ. Αφ. animorum sollicitorum animis sollicitis animos sollicitos animis sollicitis Β5. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: [Μονάδες: 5 (0,5Χ10)] 1. Η αντωνυμία se (το 1 ο του Α κειμένου) αναφέρεται στο: α. Cassiope 2. Ο τύπος quae της αναφορικής αντωνυμίας είναι: β. ονομαστική ενικού αριθμού θηλυκού γένους 3. Ο τύπος hostia είναι: β. ονομαστική ενικού 4. Ο τύπος somno (το 1 ο του Β κειμένου) είναι: β. δοτική ενικού αριθμού 2
5. Ο τύπος ei είναι: γ. δοτική ενικού αριθμού αρσενικού γένους 6. Το α ενικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή του ρηματικού τύπου Existimavit είναι: γ. existimo 7. Η γενική πληθυντικού αριθμού του επιθέτου ingentis είναι: α. ingentium 8. Η αντωνυμία se (το 1 ο του B κειμένου) αναφέρεται στο: α. εννοούμενο υποκείμενο Cassius του ρήματος Existimavit 9. Ο ρηματικό τύπος Respondit είναι: γ. οριστική παρακειμένου 10. H ονομαστική ενικού αριθμού ουδετέρου γένους της αντωνυμίας ille είναι: α. illud Β6. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. O τύπος habent ανήκει σε ρήμα 3 ης συζυγίας. 2. Ο τύπος marinam είναι επίθετο. α. Σωστό 3. Ο τύπος incolis ανήκει σε τριτόκλιτο ουσιαστικό. 4. Το επίρρημα vix δηλώνει τόπο. [Μονάδες: 5 (0,5Χ10)] 5. Ο τύπος dederat ανήκει σε ρήμα 3 ης συζυγίας. 6. Το venire είναι απαρέμφατο ενεστώτα ρήματος 2 ης συζυγίας. 3
7. Ο τύπος similem ανήκει σε δευτερόκλιτο επίθετο. 8. Το e στη φράση e somno είναι πρόθεση. α) Σωστό 9. Ο τύπος servos ανήκει σε επίθετο. β) Λάθος 10. Ο τύπος interrogavit είναι παρατατικός του ρήματος interrogo της 1 ης συζυγίας. β) Λάθος Β7. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο): [Μονάδες: 6 (0,5Χ12)] comparat: το α πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού στην παθητική φωνή: comparabamur nocet: τον ίδιο τύπο στον παρακείμενο: nocuit placet: το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα στην ενεργητική φωνή: placuerint adligat: το β ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην παθητική φωνή: adligatus es movet: το α ενικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου στην ενεργητική φωνή: moveram advolat: το β πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ενεργητική φωνή: advolavistis videt: το β ενικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου στην παθητική φωνή: visus eras dederat: τον ίδιο τύπο στον παρατατικό και μέλλοντα: dabat, dabit apparuit: το β ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή: appares venire: το γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή: venient excitavit: το α ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή: excito Β8. esse: να γράψετε το β ενικό και το γ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα και παρατατικού. β ενικό οριστ. ενεστ. και πρτ.: es, eras γ πληθυντικό οριστ. ενεστ. και πρτ.: sunt, erant [Μονάδες: 4 (1Χ4)] Γ1. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις των παραπάνω κειμένων και να αναφέρετε τον όρο που προσδιορίζουν: [Μονάδες: 5 (1Χ5)] 4
beluam: αντικείμενο στο urget Oraculum: υποκείμενο στο respondet ad Andromedam: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει κίνηση σε πρόσωπο στο movet terror: υποκείμενο στο concussit de homine: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός που δηλώνει αναφορά στο interrogavit Γ2. «Quem simul aspexit Cassius»: Να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε την εισαγωγή της (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). (Μονάδες: 5) Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο simul, γιατί εκφράζει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει μόνο τον χρόνο και τίποτε άλλο, συγκεκριμένα χρόνου παρακειμένου (aspexit), γιατί εκφράζει το προτερόχρονο στο παρελθόν. Γ3. Να αναγνωριστεί συντακτικά το απαρέμφατο audire (μονάδα 1) και να αιτιολογηθεί η πτώση του υποκειμένου του (μονάδα 1). 5 (Μονάδες: 2) Είναι τελικό απαρέμφατο ως αντικείμενο στο cupivit. Υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το Cassius σε ονομαστική πτώση λόγω ταυτοπροσωπίας. Γ4. «interrogavit»: να δηλώσετε την αλληλοπάθεια στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο με το ρήμα στον μέλλοντα. inter se interrogabunt [Μονάδες: 3 (1Χ3)] Γ5. «nomenque eius»: να αντικαταστήσετε την αντωνυμία eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας suus sua suum (μονάδα 1) και να εξηγήσετε τη συντακτική (μονάδες 2) και σημασιολογική διαφορά (μονάδες 2). nomen(que) suum Διαφορά στη σύνταξη: eius: είναι γενική κτητική στο nomen(que) (Μονάδες: 5) suum: είναι επιθετικός προσδιορισμός στο nomen(que) (γι αυτό και τίθεται στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση). Διαφορά στη σημασία: Με την αντωνυμία eius δηλώνεται μόνο κτήση, άρα το νόημα της πρότασης είναι το εξής: ο Κάσσιος θέλησε να πληροφορηθεί το όνομα κάποιου άλλου (δηλαδή του Πλούτωνα). Με την αντωνυμία suum δηλώνεται κτήση και αυτοπάθεια, άρα το νόημα της πρότασης είναι το εξής: ο Κάσσιος θέλησε να πληροφορηθεί το όνομα του ίδιου (του Κάσσιου).
Γ6. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη της παρακάτω πρότασης σε παθητική: Neptunus iratus ad oram Aethiopiae urget beluam marinam. [Μονάδες: 5 (1Χ5)] A Neptuno irato ad oram Aethiopiae urgetur belua marina. 6