υρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 19.5.2016 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Πολωνίας (Sejm) σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (COM(2016)0128 C8-0114/2016 2016/0070(COD)) Βάσει του άρθρου 6 του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν, εντός προθεσμίας οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, να υποβάλουν στους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένη γνώμη, στην οποία εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιμούν ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Πολωνίας απέστειλε τη συνημμένη αιτιολογική γνώμη επί της προαναφερθείσας προτάσεως οδηγίας. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρμόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. NP\1095286.doc PE582.430v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παράρτημα στο ψήφισμα του Sejm της Δημοκρατίας της Πολωνίας της 13ης Απριλίου 2016 (Θέση...) Αιτιολογημένη γνώμη του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Πολωνίας της 13ης Απριλίου 2016 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών Το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Πολωνίας πιστεύει ότι η πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16 Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (COM(2016) 128 τελικό) δεν είναι συμβατή με την αρχή της επικουρικότητας όπως αναφέρεται στο άρθρο 5, παράγραφος 3, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Η εν λόγω πρόταση οδηγίας δεν είναι σύμφωνη προς την αρχή αυτή, διότι οι στόχοι που έχουν τεθεί δεν πρόκειται να επιτευχθούν καλύτερα με τη ανάληψη δράσης σε επίπεδο Ένωσης από ό, τι με τη λήψη μέτρων σε εθνικό επίπεδο. Στόχος της οδηγίας είναι η αντιμετώπιση των αθέμιτων πρακτικών και η προώθηση της αρχής ότι η ίδια εργασία στο ίδιο μέρος πρέπει να αμείβεται κατά τον ίδιο τρόπο. Αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων αυτών με τη θέσπιση υποχρέωσης για τους αποσπασμένους εργαζομένους να υπόκεινται στην εργατική νομοθεσία του κράτους μέλους απόσπασης όταν η διάρκεια της απόσπασης υπερβαίνει τους 24 μήνες, αλλάζοντας την αμοιβή που καταβάλλεται στους εργαζομένους αυτούς από τα «ελάχιστα όρια μισθού, συμπεριλαμβανομένων των αποζημιώσεων υπερωριακής εργασίας», σε «αμοιβή, συμπεριλαμβανομένων των αποζημιώσεων υπερωριακής εργασίας», και θεσπίζοντας ίδια αμοιβή για τους αποσπασμένους εργαζομένους στο πλαίσιο υπεργολαβίας και για το προσωπικό του κύριου αναδόχου, με την εφαρμογή και στους δύο των συνθηκών εργασίας του κύριου εργολάβου. Το Sejm πιστεύει ότι η πρόταση δεν θα έχει ως αποτέλεσμα οι εν λόγω στόχοι να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, κατά την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΕ και του άρθρου 5 του πρωτοκόλλου (αριθ.2) σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), από ότι εάν τα κράτη μέλη ενεργήσουν με βάση τους εθνικούς κανόνες. Θεωρεί ότι οι κανόνες της ΕΕ που ισχύουν επί του παρόντος, σύμφωνα με τους οποίους τα ελάχιστα όρια αμοιβών στο κράτος μέλος υποδοχής, παρέχουν επαρκή κοινωνική προστασία των εργαζομένων ενώ ταυτόχρονα λαμβάνουν υπόψη τις φυσικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ανάπτυξη και τις επακόλουθες διαφορές στα επίπεδα αμοιβών. Το Sejm πιστεύει ως εκ τούτου ότι η περαιτέρω ευθυγράμμιση με τους κανόνες περί αμοιβής στα κράτη μέλη θα πρέπει να αποτελέσει προϊόν σταδιακής οικονομικής ανάπτυξης στα μεμονωμένα κράτη μέλη, και όχι αποτέλεσμα νομοθετικής δράσης της ΕΕ. Επίσης, η πρόταση αποτυγχάνει πλήρως να τεκμηριώσει τη συμμόρφωσή της με την αρχή της PE582.430v01-00 2/5 NP\1095286.doc
επικουρικότητας. Η απλή συμπερίληψη μιας πρότασης που αναφέρει ότι «η τροποποίηση υφιστάμενης οδηγίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη θέσπιση νέας οδηγίας» δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τεκμηρίωση για τη συμμόρφωση. Το Sejm θεωρεί ότι αυτό δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να θεωρηθεί ως έγκυρη αιτιολόγηση. Το γεγονός ότι μία οδηγία μπορεί να τροποποιηθεί με την έγκριση νέας οδηγίας δεν σημαίνει ότι προτεινόμενες αλλαγές θα πρέπει να εισαχθούν σε επίπεδο ΕΕ. Η Επιτροπή δεν έχει κατά οιονδήποτε τρόπο αποδείξει ότι οι στόχοι τους οποίους προτίθενται να επιτύχουν οι προτεινόμενες αλλαγές στην οδηγία, δεν μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε εθνικό επίπεδο. Η έλλειψη κάθε αιτιολόγησης και ειδικότερα κάθε ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών, αποτελεί παραβίαση του άρθρου 5 του πρωτοκόλλου (αριθ. 2). Καθιστά επίσης εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, για τα εθνικά κοινοβούλια να ασκούν το δικαίωμά τους να ελέγχουν τη συμμόρφωση με την αρχή της επικουρικότητας (άρθρα 5 παράγραφος 3 και 12 παράγραφος β της ΣΕΕ και άρθρο 6 του πρωτόκολλου (αριθ. 2). Ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθεί επίσης ως παραβίαση του άρθρου 4 παράγραφος 3 της ΣΕΕ, κατά το οποίο, σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, η Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει, υπό το πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού, να αλληλοϋποστηρίζονται κατά την εκτέλεση καθηκόντων που απορρέουν από τις Συνθήκες. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/71/EΚ, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι, ανεξάρτητα από το τι προβλέπει ο εφαρμοζόμενος νόμος στη σχέση απασχόλησης, οι επιχειρήσεις που αποσπούν εργαζομένους εγγυώνται ότι οι εργαζόμενοι που έχουν αποσπαστεί στο έδαφός τους απολαμβάνουν όρους εργασίας και συνθήκες απασχόλησης που καλύπτουν τα ακόλουθα θέματα: μέγιστες περίοδοι εργασίας και ελάχιστες περίοδοι ανάπαυσης ελάχιστη διάρκεια ετήσιας άδειας μετ αποδοχών ελάχιστα όρια μισθού, συμπεριλαμβανομένων των αποζημιώσεων υπερωριακής εργασίας όροι της θέσης εργαζομένων στη διάθεση επιχειρήσεων, ιδίως από επιχειρήσεις προσωρινής απασχόλησης υγεία, ασφάλεια και υγιεινή στην εργασία προστατευτικά μέτρα σχετικά με τους όρους εργασίας και απασχόλησης των γυναικών σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή λοχείας, των παιδιών και των νέων ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών και άλλες διατάξεις στον τομέα των μη διακρίσεων. Η διάταξη αυτή ισχύει σε περιπτώσεις όπου οι εν λόγω όροι και συνθήκες καθορίζονται στο κράτος μέλος στην επικράτεια του οποίου εκτελείται η εργασία από: νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις και/ή συλλογικές συμβάσεις ή διαιτητικές αποφάσεις οι οποίες έχουν αναγορευθεί σε κανόνες γενικής εφαρμογής, στο βαθμό που αφορούν δραστηριότητες που αναφέρονται στο παράρτημα. Οι λέξεις «σε όλες τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο παράρτημα» δεν περιλαμβάνονται στη νέα διατύπωση που προτείνεται για το άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 97/71/EΚ. Η κατάργηση αυτής της παραπομπής στο παράρτημα, σημαίνει ότι οι ενιαία εφαρμοζόμενες συλλογικές συμβάσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται στους αποσπασμένους εργαζόμενους σε όλους τους τομείς της οικονομίας, ανεξάρτητα από το εάν ασκούν τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο παράρτημα της οδηγίας (η απαίτηση αυτή ισχύει επί του παρόντος, μόνον στον κατασκευαστικό τομέα). Το Sejm θα επιθυμούσε να επισημάνει ότι το άρθρο 3 παράγραφος 10 της οδηγίας 96/71/EΚ ρητά επιτρέπει στα κράτη μέλη να επεκτείνουν την εφαρμογή των όρων και συνθηκών NP\1095286.doc 3/5 PE582.430v01-00
απασχόλησης που καθορίζονται σε συλλογικές συμβάσεις που εφαρμόζονται γενικώς ή διοικητικές αποφάσεις σε δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από τους αποσπασμένους εργαζόμενους, πέραν αυτών που αναφέρονται στο παράρτημα. Αν αυτή η διάταξη εγκριθεί, θα τη καταστούσε υποχρεωτική για το πεδίο εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων γενικής εφαρμογής, το οποίο θα έπρεπε να επεκταθεί προκειμένου να καλύπτει όλους τους αποσπασμένους εργαζομένους σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που παρέχονται στο σημείο 4.3.2 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2016) 52 τελικό) με τίτλο «εκτίμηση επιπτώσεων» το οποίο συνοδεύει την πρόταση οδηγίας, η έγκριση της προτεινόμενης διάταξης θα επηρέαζε το πολύ 4 κράτη μέλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα άλλα κράτη μέλη έχουν ήδη επιλέξει τη δυνατότητα που παρέχεται από το άρθρο 3 παράγραφος 10 της οδηγίας να επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων γενικής εφαρμογής σε όλους τους τομείς της οικονομίας (11 κράτη μέλη) ή δεν έχουν συνάψει συλλογικές συμβάσεις γενικής εφαρμογής κατά την έννοια της οδηγίας (14 κράτη μέλη συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας). Ως εκ τούτου, η οδηγία αφήνει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα απόφασης εάν θα συνάψουν συλλογικές συμβάσεις γενικής εφαρμογής και κατά πόσο θα πρέπει αυτές να εφαρμόζονται σε σχέση με τους αποσπασμένους εργαζομένους, σε όλους τους τομείς της οικονομίας ή μόνο σε αυτούς που αναφέρονται ειδικότερα στο παράρτημα της οδηγίας. Είναι σαφές από τις πληροφορίες που παρέχονται στην εκτίμηση επιπτώσεων ότι τα κράτη μέλη έχουν επιλέξει αυτή τη δυνατότητα: περισσότερο από το 1/3 των κρατών μελών έχουν θεσπίσει τις ρυθμίσεις που προτείνονται από την Επιτροπή. Τα άλλα κράτη μέλη έχουν επιλέξει να μην το πράξουν. Η Επιτροπή δεν έχει αποδείξει ότι ο επιδιωκόμενος στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη. Επιπλέον, όπως προκύπτει σαφώς από τις πληροφορίες που παρέχονται από την ίδια την Επιτροπή, οι προτεινόμενες αλλαγές θα επηρεάζουν μόνο ένα πολύ μικρό αριθμό κρατών μελών. Περαιτέρω, δεν απαιτείται η θέσπιση κοινών κανόνων της ΕΕ που θα χορηγούν τα ίδια δικαιώματα σε όλους τους αποσπασμένους εργαζομένους, διότι η οδηγία αφήνει στα κράτη μέλη την απόφαση εάν θα καταστούν εφαρμόσιμες οι συλλογικές συμφωνίες γενικής εφαρμογής. Το Sejm θεωρεί ως εκ τούτου ότι η αλλαγή στο άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/71/EΚ η οποία προβλέπει τη διαγραφή της αναφοράς στο παράρτημα της οδηγίας παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας. Το νέο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β που περιλαμβάνεται στην πρόταση της Επιτροπής αντικαθιστά το άρθρο 3 παράγραφος 9 της οδηγίας 96/71/EΚ. Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οι επιχειρήσεις που αποσπούν προσωρινά απασχολούμενους εργαζομένους πρέπει να εξασφαλίσουν σε αυτούς τους όρους και τις συνθήκες που ισχύουν για τους προσωρινά απασχολούμενους στο κράτος μέλος όπου εκτελείται η εργασία. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται στην εκτίμηση επιπτώσεων, 15 κράτη μέλη έχουν επιλέξει αυτήν δυνατότητα. Τα άλλα κράτη μέλη, τα οποία περιλαμβάνουν την Πολωνία, δεν έχουν εισαγάγει ειδικές διατάξεις που εφαρμόζονται σε αυτήν την κατηγορία εργαζομένων (σημείο 2.4.2 της εκτίμησης επιπτώσεων). Βάσει της νέας διάταξης που προτείνεται, τα κράτη μέλη θα υποχρεωθούν να διασφαλίζουν PE582.430v01-00 4/5 NP\1095286.doc
ότι οι επιχειρήσεις που αποσπούν προσωρινά εργαζομένους, τους εγγυώνται όρους και συνθήκες οι οποίες εφαρμόζονται, σύμφωνα με το άρθρο 5 (ίση μεταχείριση) της οδηγίας 2008/104/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, περί της εργασίας μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης, σε εργαζόμενους που προσλαμβάνονται από εταιρείες προσωρινής απασχόλησης εγκατεστημένες στο κράτος μέλος όπου εκτελείται η εργασία. Το Sejm επισημαίνει στο πλαίσιο αυτό ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία, τα κράτη μέλη έχουν ήδη τη δυνατότητα να ευθυγραμμίσουν τα δικαιώματα των αποσπασμένων εργαζομένων μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης σε άλλα κράτη μέλη με αυτά των εργαζομένων που απασχολούνται από γραφεία εύρεσης προσωρινής απασχόλησης εγκατεστημένες στο κράτος μέλος όπου εκτελείται η εργασία. Δεν υπάρχει τίποτα το οποίο να εμποδίσει τα κράτη μέλη να εισάγουν την εν λόγω ρύθμιση με βάση ανάλυση της αγοράς εργασίας που πραγματοποιείται με σκοπό τη διασφάλιση ότι τα συμφέροντα των εταιρειών και των εργαζομένων είναι εγγυημένα. Όταν τα κράτη μέλη θεωρούν ότι η διευθέτηση είναι αναγκαία προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για τις εταιρείες που λειτουργούν στην επικράτειά τους, είναι σε θέση να εισαγάγουν τις εν λόγω ρυθμίσεις. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέσχε η Επιτροπή, περισσότερο από τα μισά κράτη μέλη το έχουν πράξει. Τα κράτη μέλη που δεν έχουν θεσπίσει τη διευθέτηση αυτή έλαβαν την απόφαση να μην το πράξουν, διότι θεωρούν ότι δεν ήταν αναγκαίο προκειμένου να διασφαλίζονται τα συμφέροντα των εταιρειών και των εργαζομένων. Το Sejm θεωρεί ότι τα κράτη μέλη είναι σε καλύτερη θέση από την Επιτροπή να κρίνουν κατά πόσο οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι μέσω εταιρείας προσωρινής απασχόλησης θα πρέπει να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα όπως οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται από γραφεία εύρεσης προσωρινής απασχόλησης τα οποία είναι εγκατεστημένα στο κράτος μέλος όπου εκτελείται η εργασία. Δεν είναι αναγκαίο το εν λόγω θέμα να διέπεται από ενιαίους κανόνες που θα εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή δεν έχει να αποδείξει ότι ο στόχος που έχει θέσει δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα ίδια κράτη μέλη με δικές τους ενέργειες. Πρέπει, επομένως, να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το προτεινόμενο νέο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β της οδηγίας 96/71/EΚ παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας. Το Sejm θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που τροποποιεί την οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16 Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (COM(2016) 128 τελικό) δεν είναι συμβατή με την αρχή της επικουρικότητας. NP\1095286.doc 5/5 PE582.430v01-00