Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Ιουνίου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2017/0113 (COD) 9669/17 ADD 1 TRANS 213 CODEC 924 IA 99 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 1 Ιουνίου 2017 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης SWD(2017) 197 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2006/1/ΕΚ για τη χρησιμοποίηση μισθωμένων οχημάτων χωρίς οδηγό στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2017) 197 final. συνημμ.: SWD(2017) 197 final 9669/17 ADD 1 γπ DGE 2A
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 31.5.2017 SWD(2017) 197 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2006/1/ΕΚ για τη χρησιμοποίηση μισθωμένων οχημάτων χωρίς οδηγό στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές {COM(2017) 282 final} {SWD(2017) 196 final} {SWD(2017) 198 final} {SWD(2017) 199 final}
Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων πρότασης οδηγίας σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2006/1/ΕΚ για τη χρησιμοποίηση μισθωμένων οχημάτων χωρίς οδηγό στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης Ποιο είναι το πρόβλημα και γιατί είναι πρόβλημα σε επίπεδο ΕΕ; 1) Σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, οι μεταφορείς για ίδιο λογαριασμό (δηλ. εταιρείες που μεταφέρουν τα δικά τους εμπορεύματα) δεν μπορούν να χρησιμοποιούν μισθωμένα οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων άνω των έξι τόνων και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να επωφεληθούν από τα συναφή πλεονεκτήματα (ως προς την ευελιξία, την παραγωγικότητα και την κατανομή των κεφαλαίων). 2) Οι αγορές μίσθωσης οχημάτων στα κράτη μέλη της ΕΕ όπου υφίστανται περιορισμοί εξακολουθούν να μην είναι επαρκώς ανεπτυγμένες, με αποτέλεσμα οι τιμές να είναι υψηλότερες και οι επιλογές λιγότερες για όσους δεν θίγονται από τους περιορισμούς. 3) Η δυνατότητα των κρατών μελών της ΕΕ να απαγορεύουν τη χρήση οχημάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ οδηγεί σε ένα συνονθύλευμα περιορισμών. Η νομική αβεβαιότητα που προκύπτει αποτρέπει τους μεταφορείς από τη μίσθωση οχημάτων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. 4) Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της μίσθωσης οχημάτων και οι μεταφορείς δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τον στόλο τους κατά τον πλέον αποδοτικό τρόπο (π.χ. με τη μετατόπιση των οχημάτων τους ώστε να ανταποκρίνονται σε προσωρινές κορυφώσεις της ζήτησης) Τι θα πρέπει να επιτευχθεί; - Περαιτέρω ενοποίηση της αγοράς οδικών εμπορευματικών μεταφορών της ΕΕ και καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού σε αυτήν - Δημιουργία ενιαίου κανονιστικού πλαισίου για τη χρήση μισθωμένων οχημάτων - Πρόβλεψη δυνατότητας των μεταφορέων ανά την ΕΕ να ασκούν τις δραστηριότητές τους με τον πλέον αποδοτικό δυνατό τρόπο - Στήριξη της μείωσης των αρνητικών κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μεταφορών. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ (επικουρικότητα); Οι οδικές μεταφορές αποκτούν ολοένα και πιο διεθνή χαρακτήρα. Μόνο με δράση σε επίπεδο ΕΕ είναι δυνατό να επιτευχθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά οδικών εμπορευματικών μεταφορών και στον τομέα μίσθωσης οχημάτων. Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να βρουν ενιαίες λύσεις. Β. Λύσεις Ποιες είναι οι διάφορες επιλογές για την επίτευξη των στόχων; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Αν όχι, γιατί; Επιλογή 0: Έκδοση κατευθυντήριων γραμμών και συστάσεων σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας στα κράτη μέλη της ΕΕ και προώθηση κοινής προσέγγισης για τους περιορισμούς στη χρήση μισθωμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων. Επιλογή 1: Στοχευμένες νομοθετικές τροποποιήσεις. 1α: Πρόβλεψη της δυνατότητας χρήσης μισθωμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων για μεταφορές για ίδιο λογαριασμό σε όλη την ΕΕ. 1β: Πρόβλεψη της δυνατότητας χρήσης οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ για τρεις έως τέσσερις μήνες. 2
1γ: Συνδυασμός των επιλογών 1α και 1β. Επιλογή 2: Εφαρμογή των ίδιων κανόνων για τη χρήση μισθωμένων οχημάτων όπως και για τη χρήση οχημάτων που ανήκουν σε μεταφορείς (ή τουλάχιστον όχι πιο περιοριστικούς κανόνες, διότι η χρήση μισθωμένων οχημάτων δεν θα πρέπει να τίθενται σε μειονεκτική θέση) Η επιλογή 1γ είναι η πλέον αποτελεσματική λύση. Δημιουργεί τα μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη με σχετικά χαμηλό κόστος. Είναι καλύτερη από την επιλογή 2, διότι προβλέπει ομοιόμορφους κανόνες σε όλη την ΕΕ για τη χρησιμοποίηση οχημάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ κατά τη διάρκεια δεδομένης χρονικής περιόδου. Ποιες απόψεις διατύπωσαν οι διάφοροι ενδιαφερόμενοι φορείς; Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Οι μεταφορείς και ο κλάδος της μίσθωσης οχημάτων υποστηρίζουν τη θέσπιση ενιαίων κανόνων για την αγορά οδικών μεταφορών της ΕΕ. Ορισμένες δημόσιες αρχές και συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι φοβούνται ότι η άρση των περιορισμών για μεταφορείς για ίδιο λογαριασμό θα οδηγήσει σε περισσότερη ανταγωνιστική πίεση και ότι, αν επιτραπεί η χρήση οχημάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, αυτό θα οδηγήσει σε περισσότερες δυσχέρειες στην επιβολή της νομοθεσίας περί οδικών μεταφορών. Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Η άρση των περιορισμών στη χρήση μισθωμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων για τις μεταφορές για ίδιο λογαριασμό (οι οποίοι επί του παρόντος εφαρμόζονται μόνο στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία) αναμένεται να αποφέρει περίπου 75 εκατ. EUR έως το 2030 από ετήσια εξοικονόμηση κόστους για τους μεταφορείς για ίδιο λογαριασμό στις χώρες αυτές. Επιπλέον, η πρόβλεψη της δυνατότητας χρήσης οχημάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ για τρεις έως τέσσερις μήνες αναμένεται να οδηγήσει σε εξοικονόμηση πόρων ύψους περίπου 83 εκατ. EUR. Επομένως, η επιλογή 1γ μπορεί να μειώσει το λειτουργικό κόστος κατά 158 εκατ. EUR συνολικά ετησίως. Επιπρόσθετα, η κερδοφορία του τομέα της μίσθωσης οχημάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 81 εκατ. EUR, με αποτέλεσμα το συνολικό οικονομικό όφελος να ανέλθει σε περίπου 240 εκατ. EUR ετησίως έως το 2030. Η επιλογή 1γ θα οδηγήσει στη δημιουργία σχεδόν 5 000 πρόσθετων θέσεων απασχόλησης, εκ των οποίων 2 900 στον τομέα της μίσθωσης οχημάτων και 1 700 στον κλάδο των οδικών εμπορευματικών μεταφορών. Η οδική ασφάλεια αναμένεται να βελτιωθεί ελαφρώς, εφόσον χρησιμοποιούνται νεότερα και καλύτερα συντηρημένα οχήματα. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι θετικές (μείωση των εκπομπών λόγω υψηλότερης αποδοτικότητας από πλευράς καυσίμων), αν και όχι σημαντικά λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους του τομέα. Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Επειδή με την προτιμώμενη επιλογή αίρονται περιορισμοί στη χρήση μισθωμένων οχημάτων, το κόστος συμμόρφωσης για τους μεταφορείς θα είναι χαμηλότερο. Οι εθνικές αρχές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ορισμένο επιπλέον κόστος επιβολής ώστε να αποτρέψουν τις εταιρείες τους από το να ταξινομήσουν το σύνολο του στόλου σε χώρες με χαμηλή φορολογία και να τον μισθώνουν στη συνέχεια από εκεί. Η χρήση υφιστάμενων συστημάτων επιβολής, όπως το Ευρωπαϊκό Μητρώο Επιχειρήσεων Οδικών Μεταφορών (ERRU) αναμένεται να περιορίσει το επιπλέον κόστος. Έχουν εκφραστεί φόβοι για ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις στις συνθήκες εργασίας λόγω της αναμενόμενης υψηλότερης ανταγωνιστικής πίεσης σε πιο ανοικτές αγορές και λόγω του φόβου αύξησης του αθέμιτου ανταγωνισμού από μεταφορείς για ίδιο λογαριασμό (φόβος τον οποίο δεν συμμερίζεται κανείς από χώρα χωρίς περιορισμούς). Η πρόβλεψη της δυνατότητας χρήσης οχημάτων μισθωμένων σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ θα μπορούσε να καταστήσει δυσχερέστερη την επιβολή της νομοθεσίας περί οδικών μεταφορών. Ποιες είναι οι επιπτώσεις στις ΜΜΕ και στην ανταγωνιστικότητα; Η παροχή της δυνατότητας χρήσης μισθωμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων, π.χ. με πρόβλεψη της δυνατότητας προσωρινής διασυνοριακής μίσθωσης, μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες στον τομέα των οδικών 3
εμπορευματικών μεταφορών (οι οποίες είναι κυρίως ΜΜΕ) στην εξοικονόμηση κόστους και την αύξηση της ευελιξίας και της παραγωγικότητάς τους. Το ίδιο ισχύει για τις ΜΜΕ μεταξύ των μεταφορέων για ίδιο λογαριασμό, στους οποίους απαγορεύεται επί του παρόντος η χρήση μισθωμένων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων. Ο τομέας της μίσθωσης οχημάτων επίσης αποτελείται κυρίως από ΜΜΕ, οι οποίες θα είναι σε θέση να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους. Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικητικές αρχές; Λόγω του κατά μέσο όρο υψηλότερου ποσοστού χρήσης των μισθωμένων οχημάτων, όσο περισσότερα μισθωμένα οχήματα χρησιμοποιούνται τόσο λιγότερα είναι τα οχήματα που απαιτούνται για τη διενέργεια όλων των μεταφορών. Σύμφωνα με την επιλογή 1γ, το γεγονός αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε ζημία 18 εκατ. EUR σε τέλη κυκλοφορίας οχημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ. Παράλληλα, η αύξηση της παραγωγικότητας των μεταφορέων και των εταιρειών μίσθωσης οχημάτων αναμένεται να οδηγήσει σε επιπλέον έσοδα ύψους 67 εκατ. EUR από την εταιρική φορολόγηση. Έτσι, συνολικά, αναμένεται να προκύψουν επιπλέον καθαρά φορολογικά έσοδα ύψους περίπου 49 εκατ. EUR. Ενδέχεται να προκύψει περιορισμένο κόστος επιβολής για να αποτραπεί το ενδεχόμενο οι μεταφορείς να ταξινομούν το σύνολο του στόλου τους σε χώρες με χαμηλή φορολογία και να τον μισθώνουν στη συνέχεια μέσω ανανεωμένων βραχυπρόθεσμων συμβάσεων (βλ. ανωτέρω). Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Όχι. Αναλογικότητα; Η προτιμώμενη επιλογή δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων της πρωτοβουλίας. Δ. Παρακολούθηση Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Προστέθηκε ρήτρα επανεξέτασης, σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της οδηγίας το αργότερο πέντε έτη μετά τη λήξη της προθεσμίας μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. 4