ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 1. ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: «ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ - ΕΚΛΟΓΕΣ» 2. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Παντελής Καλαμάρης 3. ΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ: Στ τάξη 4. ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ: Προφανώς το κυρίως μάθημα, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή. Γεωγραφία, αφού οι μαθητές θα κληθούν να διερευνήσουν την ευρύτερη περιοχή του Βορείου Αιγαίου στην οποία ανήκουμε και να δείξουν σχετικά όρια, περιοχές και νησιά στο χάρτη. Η Ιστορία θα χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο που οι μαθητές θα πρέπει να ανακαλέσουν πληροφορίες σχετικά με το ποιος είναι ο Καλλικράτης και γιατί η συνένωση Δήμων και κοινοτήτων πήρε το όνομά του. Γλώσσα εφόσον οι μαθητές θα γράψουν δικά τους κείμενα για να αιτιολογήσουν κάποιες αποφάσεις που θα πάρουν, θα χρειαστεί να συζητήσουν και να επιχειρηματολογήσουν στο πλαίσιο της ομάδας και να επιλέξουν από ευρεία κείμενα αυτό που χρειάζονται για να απαντήσουν στις ερωτήσεις που θα τεθούν. 5. ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ Α.Π.Σ. ΚΑΙ ΤΟ Δ.Ε.Π.Π.Σ.: Το περιεχόμενο του διδακτικού σεναρίου είναι απόλυτα συμβατό με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ του μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής Στ τάξης Δημοτικού, καθώς αναφέρεται στη διδασκαλία της προαναφερόμενης υπάρχουσας διδακτικής ενότητας του σχολικού βιβλίου: Ενότητα Δ «Οργάνωση κοινωνικής και πολιτικής ζωής», 1 ο, 2 ο, και 3 ο Κεφάλαιο, σελίδες 29 34. 6. ΓΝΩΣΕΙΣ, ΠΡΟΤΕΡΕΣ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: Α) Σε ότι αφορά το γνωστικό αντικείμενο, οι μαθητές γνωρίζουν γενικά για τον τρόπο που λειτουργεί το Κράτος, τους φόρους, τα όργανα και τα γεωγραφικά όρια της χώρας. Επίσης στην Ε Τάξη στο μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής μίλησαν για το Δήμο στον οποίο ανήκουν, τα όργανα, τις λειτουργίες και το σκοπό που επιτελούν. Από το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος στην Γ και Δ τάξη γνωρίζουν το όνομα, την έδρα και τη θέση στο χάρτη του Δήμου στον οποίο ανήκουν, αλλά είναι πολύ πιθανό να συγχέουν Δήμο με Νομό (σήμερα Περιφέρεια), και Δήμαρχο με Περιφερειάρχη. Οι πρότερες γνώσεις τους, αλλά και οι γνωστικές συγκρούσεις που θα συντελεστούν, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην οικοδόμηση της νέας γνώσης. Β) Σε ότι αφορά τις Τ.Π.Ε. οι μαθητές γνωρίζουν βασικά στοιχεία του κειμενογράφου (Word), είναι σε θέση να αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο, έχουν αποκτήσει από προηγούμενη διδακτική ώρα μια πρώτη επαφή και σχετική εξοικείωση με το on-line εργαλείο εννοιολογικού χάρτη mindomo και έχουν δείξει μεγάλη επιθυμία για μάθημα με τη βοήθεια των υπολογιστών. 1

7. ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ : Σκοπός: Οι μαθητές με την παιδαγωγική αξιοποίηση ευρείας γκάμας Νέων Τεχνολογιών (εκπαιδευτικό λογισμικό, λογισμικό γενικής χρήσης, λογισμικό πολυμέσων, διαδίκτυο και on-line εργαλείο web 2.0 mindomo), αλλά και συμβατικού υλικού (βιβλία, χάρτες, εικόνες ) να γνωρίσουν τη διοικητική διαίρεση της χώρας μας και ειδικότερα της περιοχής στην οποία ζουν. Να πληροφορηθούν για τα βασικά όργανα και τις λειτουργίες του Δήμου τους. Ειδικότεροι στόχοι: Α) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: Η διδασκαλία του συγκεκριμένου κεφαλαίου έχει στόχο να καταστήσει τους μαθητές ικανούς: Να αντιληφθούν ότι η χώρα μας είναι οργανωμένη σε δήμους και περιφέρειες. Να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της ανακατανομής των δήμων και κοινοτήτων, σύμφωνα με το σχέδιο «Καλικράτης» που ισχύει στην Ελλάδα από 01-01-2011. Να αποσαφηνίσουν τις έννοιες «δήμος» και «περιφέρεια». Να αξιοποιήσουν τις διαθεματικές έννοιες ομοιότητα διαφορά συγκρίνοντας τα είδη των δήμων. Να αξιοποιήσουν και τις έννοιες του χώρου χρόνου, μελετώντας τη χωροταξική κατανομή των δήμων και των περιφερειών και τη μεταβολή της στα χρόνια Να γνωρίσουν τον τρόπο οργάνωσης και διοίκησης περιφερειών και δήμων Να κατανοήσουν το ρόλο του Δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου και τη συμβολή αυτών στην πρόοδο και την ευημερία των δημοτών τους. Να αντιληφθούν τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και την αξία της αρχής της πλειοψηφίας. Να διευρύνουν τις διαθεματικές έννοιες ατόμου συνόλου και αλληλεπίδραση επικοινωνία. Να έρθουν σε επαφή με τη διαδικασία των εκλογών και να αντιληφθούν τις αξίες στις οποίες στηρίζεται ο δημοκρατικός τρόπος διοίκησης των Δήμων. Να κατανοήσουν ότι ο Δήμος οργανώνεται και λειτουργεί σύμφωνα με τις αρχές της δημοκρατίας. Να αναγνωρίσουν τη σημασία και το ρόλο των πολιτών μάσα στην κοινωνία του Δήμου. Β) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ: Με τη χρήση των Τ.Π.Ε. να αντιληφθούν οι μαθητές σε ένα βαθμό την αξία και τις δυνατότητες που παρέχουν οι Τ.Π.Ε. στη μελέτη και επεξεργασία των διδακτικών εκπαιδευτικών σεναρίων και την ανάπτυξη δράσεων που δύσκολα ενδεχομένως να υλοποιούνταν με το συμβατικό τρόπο εκπαίδευσης. Να αναπτύξουν θετική διάθεση και απέναντι στον Η/Υ ως περιβάλλον εργασίας και να τον χρησιμοποιούν ως εργαλείο για άντληση και επεξεργασία πληροφοριών και όχι μόνο σαν παιχνιδομηχανή. Να μάθουν να χρησιμοποιούν σωστά το διαδίκτυο στην προσπάθεια αναζήτησης της πληροφορίας. 2

Να μπορούν να αναζητούν πληροφορίες χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα sites, ψάχνοντας σχετικούς συνδέσμους και να αξιολογούν αυτές τις πληροφορίες. Να δημιουργούν και να αξιοποιούν τους εννοιολογικούς χάρτες για την εμβάθυνση και κατανόηση του πληροφοριακού υλικού. Να γνωρίσουν συγκεκριμένα λογισμικά και να χρησιμοποιήσουν εκείνα που ήδη γνωρίζουν, προκειμένου να ανακαλύψουν, να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν τη νέα γνώση και να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Γ) ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Να μάθουν να συνεργάζονται και να ανταλλάσουν απόψεις προκειμένου να καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα. Να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τις προηγούμενες γνώσεις τους στην οικοδόμηση νέων εννοιών (μεταγνωστικοί στόχοι). Να αναπτύξουν την κριτική ικανότητα και να καλλιεργήσουν τη δημιουργική τους σκέψη. Να αναπτύξουν ικανότητες διαλόγου και επιχειρηματολογίας. 8. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ: Α) Για την προσπέλαση επιλεγμένων ιστοσελίδων και την κριτική επεξεργασία της πληροφορίας, θα χρησιμοποιηθεί ο φυλλομετρητής Google Chrome. Η χρήση του διαδικτύου στην προσπάθεια αναζήτησης και επεξεργασίας της πληροφορίας, είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο στα χέρια των μαθητών. Σ αυτή την εξερεύνηση υπάρχουν και παγίδες τις οποίες θα αποφύγουν οι μαθητές με τη βοήθεια και την καθοδήγηση του δασκάλου. Για το δάσκαλο είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να περάσει στους μαθητές τα αναγκαία μηνύματα για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο. Β) Από το εκπαιδευτικό λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου «Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Ε - Στ Δημοτικού» θα αξιοποιηθεί η ενότητα «Οργάνωση Δήμων και κοινοτήτων». Θα προσαρμόσουμε τη διδασκαλία και τα δεδομένα στη σύγχρονη κατάσταση, εξάλειψη Κοινοτήτων, δημιουργία Περιφερειών και Περιφερειακών Ενοτήτων. Πολύ χρήσιμη κρίνουμε την άσκηση κριτικής σκέψης «Δυσκολίες στην πόλη» με την ταυτόχρονη στατιστική επεξεργασία. Γ) Αξιοποίηση του κειμενογράφου Word. Οι μαθητές θα βελτιώσουν τη δεξιότητα της γραπτής αποτύπωσης των σκέψεών τους με έναν διαφορετικό τρόπο από τον συμβατικό, θα γνωρίσουν τα πλεονεκτήματά του και θα αποθηκεύσουν ψηφιακά τις γνώσεις που θα αποκτήσουν. Με τη χρήση του εκτυπωτή θα βιώσουν τη χαρά της εκτύπωσης του προσωπικού τους έργου και θα εμπλουτίσουν τη βιβλιοθήκη της τάξης τους με νέο υλικό. Δ) Το on-line εργαλείο web 2.0 mindomo, ως γνωστικό εργαλείο ανοιχτού τύπου, δίνει στον δάσκαλο τη δυνατότητα να κατευθύνει τη μαθησιακή διαδικασία στους στόχους που έχουν τεθεί και στους μαθητές να συμμετάσχουν ενεργά στη διαδικασία ανακάλυψης της γνώσης. Το βασικό του πλεονέκτημα είναι η ευκολία που παρέχει στη δημιουργία και το μετασχηματισμό νοητικών και εννοιολογικών χαρτών. Ε) Το εγκαταστάσιμο εκπαιδευτικό λογισμικό κλειστού τύπου για τη δημιουργία ασκήσεων, HOT POTATOES. Είναι ιδανικό για ανακεφαλαιωτικού χαρακτήρα ασκήσεις όπου με την πολυμεσικότητα και την εμφάνιση κεντρίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών. 3

9. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Εκτιμούμε ότι για τη διδασκαλία αυτών των τριών κεφαλαίων θα χρειαστούν τέσσερις διδακτικές ώρες. Εδώ θα λάβουμε υπόψη ότι το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής διδάσκεται μία ώρα την εβδομάδα, άρα θα χρειαστούμε ανάλογο αριθμό εβδομάδων. 10. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ: Γνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες κάθε μαθητή της τάξης, τους χωρίζουμε σε τέσσερις ομάδες των τριών μαθητών. Η πρώτη διδασκαλία θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα της τάξης η οποία είναι πλήρως εξοπλισμένη με 1 Η/Υ, βιντεοπροβολέα και διαδραστικό πίνακα. Οι υπόλοιπες τρεις διδασκαλίες θα γίνουν στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου με δύο προσωπικά laptops, ένα του σχολείου και με χρήση του ίδιου του server. Τα ψηφιακά εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν είναι τα παρακάτω: 1. Ο επεξεργαστής κειμένου λογισμικό Microsoft Word 2. Εργαλείο εννοιολογικής χαρτογράφησης και ανάπτυξης κριτικής σκέψης mindomo 3.Εκπαιδευτικό λογισμικό του Π.Ι. «Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Ε - Στ Δημοτικού». 4. Το διαδίκτυο με συγκεκριμένα sites που θα τα βρούμε μέσω της αναζήτησης από το google (αναζήτηση πληροφοριών μέσω του φυλλομετρητή Google Chrome). 5. Το Εκπαιδευτικό Λογισμικό κλειστού τύπου για τη δημιουργία ασκήσεων HOT POTATOES. Όλα τα προγράμματα που αξιοποιούνται στο παρόν σενάριο έχουν από πριν εγκατασταθεί τόσο στον Η/Υ της τάξης, όσο και στα Laptops - server του σχολικού εργαστηρίου. Η σύνδεση με το διαδίκτυο θεωρείται δεδομένη. 11. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ: Θα εργαστούμε διαμορφώνοντας τέσσερις ομάδες των τριών μαθητών για να εργαστούμε με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κύριο Ηλία Ματσαγγούρα, οι ολιγομελείς ομάδες βοηθούν ώστε να εμπλέκονται ισότιμα όλοι οι μαθητές στη χρήση της τεχνολογίας των υπολογιστών και επιπλέον να συμμετέχουν σε ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες που κάνουν πιο αποτελεσματική τη διδασκαλία και διευκολύνουν τη μάθηση. Η ομαδοσυνεργατικότητα αποτελεί άριστο πλαίσιο για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της κριτική σκέψης αλλά και της συναισθηματικής ανάπτυξης του μαθητή. Ο ρόλος του δασκάλου θα είναι αυτός του εμψυχωτή και συντονιστή των μαθητικών δραστηριοτήτων και παράλληλα οργανωτικός, αποβλέποντας στην εξασφάλιση, τη δημιουργία και ρύθμιση εκείνου του κοινωνικού περιβάλλοντος που μπορεί να διαπαιδαγωγήσει μαθητές. (Δαφέρμος 2002). Την πρώτη ώρα (Τετάρτη 06-11-2013) χωρίζουμε τα παιδιά στις τέσσερις ομάδες των τριών μαθητών. Μοιράζουμε σε κάθε ομάδα το φύλλο εργασίας 1 και τους ζητούμε να απαντήσουν μέχρι και την τέταρτη ερώτηση όπως νομίζουν. Για τις ερωτήσεις 5 8 μία μία ομάδα έρχεται στον υπολογιστή και βρίσκει τις απαντήσεις. Οι τρεις ομάδες που δεν εργάζονται εκείνη τη στιγμή στον υπολογιστή, διαβάζουν από το σχολικό εγχειρίδιο το σχετικό κεφάλαιο, σελ. 29 και 30 για να απαντήσουν την 7 η ερώτηση. Όλες οι ομάδες 4

φροντίζουν να απαντήσουν στις ερωτήσεις του φύλλου εργασίας, διορθώνοντας τυχόν λάθη τους από τις πληροφορίες που δίνει το site του Υπουργείου Εσωτερικών και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Τη δεύτερη ώρα (Τετάρτη 13-11-2013) θα διεξάγουμε το μάθημα στο εργαστήριο πληροφορικής. Οι μαθητές θα καθίσουν ανά ομάδες των τριών στους τέσσερις διαθέσιμους υπολογιστές και θα μοιράσουμε σε κάθε ομάδα το φύλλο εργασίας 2. Βρίσκοντας εύκολα το επίσημο site του Δήμου Χίου, αντλούν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να απαντήσουν στις ερωτήσεις. Είναι πολύ πιθανό οι μαθητές να έχουν ακούσει το όνομα του Δημάρχου του Δήμου της Χίου, αλλά τώρα θα τους δοθεί η ευκαιρία να δουν φωτογραφία, να διαβάσουν το μήνυμά του και να δουν σε πρώτο πλάνο το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο ο συγκεκριμένος Δήμος (τη συγκοινωνία με την πρωτεύουσα). Το ίδιο πιθανό είναι οι μαθητές να γνωρίζουν κάποια μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και διαβάζοντας τα θέματα προς συζήτηση, προσπαθούν να γενικεύσουν, απαντώντας στο σχετικό ερώτημα για τα είδη των ζητημάτων με τα οποία ασχολείται ο Δήμος. Η 5 η δραστηριότητα είναι από το εκπαιδευτικό λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Παρακάτω αποτυπώνουμε τις τέσσερις απαντήσεις που έδωσαν οι ομάδες στο ερώτημα. «Ποιους θεωρείς υπεύθυνους για το κυκλοφοριακό, την ατμοσφαιρική μόλυνση, τα σκουπίδια και τα άσχημα κτίρια;». Οι απαντήσεις των μαθητών παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. 5

6

1

2

3

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. Την Τρίτη διδακτική ώρα (Τετάρτη 20-11-2013) θα ξαναπάμε στην αίθουσα υπολογιστών και οι μαθητές μας θα εργαστούν με το φύλλο εργασίας 3 το οποίο θεωρείται και το πιο δύσκολο. Περιέχει νέα στοιχεία για τη συχνότητα των αυτοδιοικητικών εκλογών, διαφορετικά από αυτά που γράφονται στο σχολικό βιβλίο, σύμφωνα με το Νόμο Καλλικράτη που ισχύει τώρα. Εδώ η αξιοποίηση του διαδικτύου είναι καθοριστική, αφού βρίσκουν σχεδόν αμέσως, βασικές πληροφορίες για την εκλογική διαδικασία που αγνοούν ακόμα και ενήλικες. Φροντίζουμε να διατεθεί επαρκής χρόνος για την τελευταία άσκηση, όπου οι μαθητές καλούνται να επιχειρηματολογήσουν υπέρ του δικού τους «συνδυασμού». Εκπρόσωπος από κάθε ομάδα εκφωνεί τις προτάσεις που έχουν γράψει στις υπόλοιπες ομάδες. Συμπληρώνουν τις «καλές» προτάσεις και στο δικό τους πρόγραμμα. Στην τελευταία ώρα (Τετάρτη27-11-2013) οι μαθητές θα εκτελέσουν την άσκηση «ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» που έχει γίνει με το λογισμικό HOT POTATOES. http://uk3.hotpotatoes.net/ex/110980/ftqrlxzh.php Κατόπιν, χρησιμοποιώντας το ψηφιακό εργαλείο εννοιολογικής χαρτογράφησης mindomo θα προσπαθήσουν να συμπληρώσουν κενούς εννοιολογικούς χάρτες σύμφωνα με αυτά που έμαθαν. Έχοντας εξηγήσει στους μαθητές σε προηγούμενη ώρα για τον τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου ψηφιακού εργαλείου, τους παροτρύνουμε να μορφοποιήσουν σύμφωνα με τις δικές τους διαθέσεις, τους εννοιολογικούς χάρτες που θα προκύψουν. Ο ένας χάρτης αναφέρεται στην Ελλάδα, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Περιφέρειες - Περιφερειακές Ενότητες, και ο άλλος στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου στην οποία ανήκουμε. http://www.mindomo.com/mindmap/-6a0c86f8768648a98096052c22f53deb http://www.mindomo.com/mindmap/-366224ec23ab4b42bdb28ba67adedf91 Η όλη διαδικασία θα τελειώσει συζητώντας τόσο για τα γνωστικά αποτελέσματα όσο και για τις δυσκολίες και τις εντυπώσεις των μαθητών από τη διαδικασία που προηγήθηκε σε αυτές τις τέσσερις διδακτικές ώρες. 12. ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ : Η προστιθέμενη αξία του σεναρίου πηγάζει κυρίως από τη διαδικασία των δραστηριοτήτων και των ψηφιακών εργαλείων που χρησιμοποιεί. Σύμφωνα με τη θεωρία της ανακαλυπτικής μάθησης του Bruner, οι μαθητές έχοντας τον ρόλο των μικρών ερευνητών καλούνται να αναλύσουν να συγκρίνουν και να εξάγουν συμπεράσματα, ανακαλύπτοντας έτσι νέα γνώση. Επίσης, σύμφωνα με την κοινωνικοπολιτική θεωρία του Vygotsky, δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική διάσταση της μάθησης όπου ο μαθητής βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος ενταγμένος μέσα σε ένα πλαίσιο συνεργασίας με την ομάδα και το κοινωνικό οικοσύστημα της τάξης, πάντα σε μια σχέση αλληλεπίδρασης, εκτελώντας κοινές δραστηριότητες ανώτερου γνωστικού επιπέδου. Η χρήση του εκπαιδευτικού λογισμικού μπορεί να δώσει τη μαθησιακή διαδικασία έναν κοινωνικοπολιτιστικό προσανατολισμό, όταν γίνεται στο πλαίσιο εφαρμογής ενός ομαδοσυνεργατικού σεναρίου αυθεντικής μάθησης με τις Τ.Π.Ε., όπου δίνεται στους μαθητές η δυνατότητα να ερευνήσουν, να αναζητήσουν, να συζητήσουν, να συμφωνήσουν και να εξαγάγουν, από κοινού τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους, Στο πλαίσιο αυτό, το εργαστήριο 4

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. Πληροφορικής θα αποτελέσει για τον κάθε μαθητή χώρο ενεργητικής μάθησης, μελέτης και συνεργασίας με τους άλλους συμμαθητές και το δάσκαλο (Κόμης, 2006). Το σενάριο ωθεί τους μαθητές να εμπλακούν ενεργά για να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα και να ανακαλύψουν τη γνώση. Επιπλέον, δημιουργεί ένα ελκυστικό περιβάλλον που κάνει τους μαθητές ερευνητές κι όχι παθητικούς δέκτες (Τριλιανός, 2000). Το σενάριο με την ποικιλία των δραστηριοτήτων κάνει πιο ενδιαφέρον το μάθημα για τους μαθητές, δίνει λύσεις στις ελλιπείς και ξεπερασμένες (λόγω της ισχύς του νόμου Καλλικράτη) πληροφορίες του βιβλίου και τους παρέχει τη δυνατότητα όχι μόνο να ανακαλύψουν γνώσεις που να έχουν νόημα για τους ίδιους αλλά και να αποκτήσουν χρήσιμες δεξιότητες (συνεργατικές, διαλογικές, κριτικές). Τέλος, η αξιοποίηση των ίδιων των υπολογιστών στη μαθησιακή διαδικασία δίνει επιπλέον κίνητρο στους μαθητές, αφού θα εργαστούν με κάτι πολύ οικείο και αγαπημένο τους. 13. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: 1 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ. 1. Ξέρετε πώς λέγεται ο Δήμος στον οποίο ζούμε; 2 Γνωρίζεις το όνομα της Περιφέρειας στην οποία ανήκουμε; 3. Γνωρίζεις το όνομα της Περιφερειακής Ενότητας στην οποία ανήκουμε; 4. Ποιους άλλους Δήμους γνωρίζεις που ανήκουν σε αυτήν την Περιφερειακή Ενότητα; ΔΗΜΟΙ 5. Άνοιξε στον υπολογιστή το Google Chrome και πληκτρολόγησε η διεύθυνση www.ypes.gr Από το οριζόντιο μενού επέλεξε «Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αυτοδιοίκηση». Από το αριστερά κάθετο μενού επέλεξε «Αποκεντρωμένη Διοίκηση». Γράψε σε ποια Αποκεντρωμένη Διοίκηση θεωρείς ότι ανήκει η περιοχή σου. 6. Κάνε κλικ στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση που ανήκουμε. Από το δεξί μενού στην αρχή, επέλεξε την Περιφέρειά μας. Είναι η ίδια με αυτή της 2 ης ερώτησης; Από το οριζόντιο μενού επέλεξε «Περ. Ενότητα». Συμφωνεί με την 3 η ερώτηση; Βρες ποια είναι τα νησιά που ανήκουν διοικητικά σε αυτή την Περιφέρεια; ΝΗΣΙΑ 5

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. 7. Στην Αρχική σελίδα της Περιφέρειας, διαβάστε το μήνυμα του Περιφερειάρχη. Ποιο είναι το όνομά του; Βρείτε ποιες αρμοδιότητες γράφει ότι έχει η Περιφέρεια. Συμπλήρωσε από το βιβλίο σου, σελ. 29. 8. Από το μενού «Περ. Ενότητα» επέλεξε αριστερά «Δήμοι-Δημ. Ενότητες». Βρες τη δικιά μας και επέλεξέ την. Πρόσεξε τη διεύθυνση της σελίδας. Από το οριζόντιο μενού ψηλά, επέλεξε «ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ». Γράψε τις. 2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ. 1. Στην αναζήτηση του Google πληκτρολογήστε «Δήμος Χίου». Μπείτε στη σχετική ιστοσελίδα και από το μήνυμα του Δημάρχου, γράψτε το όνομά του. 2. Από το σύνδεσμο «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ» βρείτε πόσα μέλη απαρτίζουν το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χίου. 3. Από τον ίδιο σύνδεσμο ανοίξτε την πρώτη πρόσκληση του Δημοτικού Συμβουλίου και βρείτε: Ποιος είναι ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Χίου; 4. Διαβάστε τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο στην τελευταία του συνεδρίαση. Μπορείς να αναφερθείς γενικά στα είδη των ζητημάτων που αναφέρονται; 6

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. 5. Από το σύνδεσμο που υπάρχει στην Αρχική σελίδα του Google Chrome, «on-line Εκπαιδευτικό Λογισμικό», επιλέξτε στο δεξί μενού «Κοινωνική και πολιτική αγωγή» και μετά «Οργάνωση Δήμων και Κοινοτήτων», επέλεξε «Ασκήσεις» και «Δυσκολίες στην πόλη». Απάντησε στην ερώτηση που τίθεται και δικαιολόγησε στο χρόνο που υπολείπεται την απάντησή σου στο σχετικό έντυπο που παρατίθεται από την ίδια την άσκηση. 3 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ. Διαβάστε από το βιβλίο σας σελίδα 33, την 2 η παράγραφο σχετικά με τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών στην Ελλάδα 1. Κάθε πότε γίνονταν Περιφερειακές και Δημοτικές (αυτοδιοικητικές) εκλογές στην Ελλάδα; «Μπείτε στο Google ( www.google.gr )και πληκτρολογήστε «περιφερειακές και δημοτικές εκλογές στην Ελλάδα». Μπείτε στο πρώτο ενημερωτικό site που βγαίνει. Διαβάστε το σχετικό άρθρο και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις. 2. Πότε θα γίνουν οι επόμενες Περιφερειακές και Δημοτικές (αυτοδιοικητικές) εκλογές στην Ελλάδα; 3. Σύμφωνα με το νέο νόμο του Καλλικράτη που ισχύει σήμερα στην Ελλάδα κάθε πότε θα γίνονται αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ελλάδα; 4 Η ομάδα σου αποτελεί ένα συνδυασμό που θα «κατέβει» στις επόμενες εκλογές και ζητάει την ψήφο των πολιτών της Χίου. Ορίστε τον Αρχηγό - Υποψήφιο Δήμαρχο της ομάδας.. Όλοι μαζί γράψτε τι προτείνεται για το καλό της πόλης μας. Ποια έργα σκέφτεστε να πραγματοποιήσετε; Γιατί εμείς οι ψηφοφόροι (εκλογείς) να ψηφίσουμε τον δικό σας συνυδυασμό και όχι των άλλων. Παρουσιάστε το πρόγραμμά σας. 14. ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Είναι ευνόητο ότι το όλο σενάριο μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα γνωστικά πεδία. Στα μαθηματικά με την επεξεργασία στατιστικών δεδομένων, στην αισθητική αγωγή 7

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. με τη σχεδίαση χαρτών και φυσικά στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης θα ήταν μια ιδιαίτερη βιωματική εμπειρία για τους μαθητές μας, η επίσκεψη στο Δημαρχείο και η παρακολούθηση μιας συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης μας. Ακόμα και στις προαναφερόμενες στο 4 ο μέρος του σεναρίου «εμπλεκόμενες περιοχές» τα συγκεκριμένα μαθήματα μπορούν να εμπλουτιστούν με δραστηριότητες μέσα από το πλαίσιο της ενότητας «Δήμοι Οργάνωση, Διοίκηση, Εκλογές. Η αξιολόγηση των μαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της ομαδικής εργασίας, όπου ο εκπαιδευτικός περιφέρεται σε όλες τις ομάδες, τις καθοδηγεί και τις διευκολύνει στις απαντήσεις αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο τέλος της διδασκαλίας. Για τη μαθησιακή διαδικασία και την εργασία τους σε ομάδες θα δοθεί στους μαθητές να συμπληρώσουν μια φόρμα αξιολόγησης (rubric) που θα έχει την παρακάτω μορφή. Φόρμα Αξιολόγησης για τη μαθησιακή διαδικασία 1 Σου άρεσε γενικά ο τρόπος που εργάστηκες; 2 Σε γενικές γραμμές οι ασκήσεις σου φάνηκαν εύκολες, μέτριες ή δύσκολες; 3 Η συμμετοχή σου στην ομάδα ήταν μικρή, μέτρια ή μεγάλη; Σου δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσεις τη γνώμη σου; 4 Θεωρείς ότι υπήρχε συμμαθητής-τρια που δε συμμετείχε στην ομάδα; 5 6 Όπως εργάστηκε η ομάδα σου θεωρείς ότι ήταν ικανοποιητικά ή πρέπει να βελτιωθεί; Μπορείς να γράψεις κάποια ιδέα που θα βοηθούσε την ομάδα; Τελικά, σε αυτές τις τέσσερις ώρες του μαθήματος θεωρείς ότι γνωρίζεις ικανοποιητικά για την Περιφέρεια και το 8

Εκπαιδευτικό Σενάριο στην Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή του δασκάλου Παντελή Καλαμάρη. Δήμο σου; Βιβλιογραφία: Το βιβλίο του μαθητή και του δασκάλου της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής. Τα Εκπαιδευτικά Σενάρια των συναδέλφων Μπούργου Ιωάννη και Ορφανίδη Σάββα. Το Γενικό και το Ειδικό μέρος της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στο Β Επίπεδο. Δικτυογραφία: www.google.gr www.ypes.gr www.pvaigaiou.gov.gr www.chioscity.gr www.mindomo.com http://ts.sch.gr/software 9