سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 121 بررسي نقش دولت الكترونيك در كاهش بوروكراسي و ارتقاي سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 * زهير حياتي ** زهرا درخشنده دشتي چكيده هدف از اين پژوهش بررس ي نقش دولت الكترونيك در كاهش بوروكراس ي و ارتقاي سالمت اداري در س ازمان بازرگاني ش يراز اس ت. در اين پژوهش رابطه ابعاد دولت الكترونيك از جمله س هولت دسترس ي به اطالعات سهولت دسترس ي به خدمات فرهنگ مش اركت پاسخگويي س هولت كاربرد فنآوري اطالعات و كيفيت خدمات با بوروكراس ي و سالمت اداري مورد بررسي قرار گرفته است. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي است و از نظر گردآوري و تحليل اطالعات و دادهها از نوع توصيفي - پيمايشي ميباشد. جامعه آماري اين پژوهش تعداد ۳۰۰ نفر از كاركنان س ازمان بازرگاني شيراز ميباشد. براي تجزيه و تحليل دادهها از روشهاي مختلفي از جمله آمار توصيفي و اس تنباطي استفاده شد. نتايج پژوهش دو فرضيه اصلي تحقيق را مورد تأييد قرار داد يعني بين دولت الكترونيك و بوروكراس ي رابطه منفي و بين دولت الكترونيك و س المت اداري رابط ه مثبت وجود دارد.. همچنين همه فرضيههاي فرعي نيز مورد تأييد قرار گرفتند. يعني بين همه ابعاد دولت الكترونيك و بوروكراسي رابطه منفي و بين همه ابعاد دولت الكترونيك و سالمت اداري در سازمان مذكور رابطه مثبت وجود دارد. واژههاي كليدي: دولت الكترونيك بوروكراسي سالمت اداري فساد اداري فنآوري اطالعات و ارتباطات سازمان بازرگاني شيراز * دانشيار دانشگاه شيراز * کارشناسی ارشد دانشگاه پيام نور شيراز z.derakhshande@yahoo.com
93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال 122 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي مقدمه ساختار در تغيير هدف با دولتي بخش در ارتباطات و اطالعات پيش رفته فنآوريهاي از اس تفاده قرار جهان كشورهاي از بسياري توجه مورد اخير سالهاي در خدمات و اطالعات بهتر ارائه و سازمان زيرساختهاي خدمات ارائه در اينترنت قابليتهاي و مزايا از استفاده براي دولتها اكثر است. گرفته 2 متحد ملل سازمان از نقل به 1 ژنگ و النماني ديلون )ديكنز دادهاند گس ترش را اطالعات فنآوري ارتباطات و اطالعات فنآوريهاي از سازمانها روزافزون استفاده نظارهگر اداري سيستمهاي ۲۰۱۰(. بيشتر دسترسي و سرعت افزايش جمله از الكترونيك دولت منافع هستند اطالعات و خدمات ارائه در 3 )دنگ ميشود بخشتر اثر و بهتر دولت به دستيابي به منجر ارتباطات بهبود و خدمات و اطالعات به ۲۰۰۷(. 4 ديگران و ايراني از نقل به وجود كش ورها همه اداري نظام در بيش و كم ك ه اس ت جهاني پديدهاي اداري فس اد طرفي از زيادي ابزارهاي و راهها ب ه و ميكنند زيادي تالش س ازمانها در فس اد كاهش براي دولتها دارد. و اطالعات فنآوريهاي از اس تفاده اداري فساد كاهش احتمالي راههاي از يكي ميش وند. متوس ل فنآوري از استفاده اخير سالهاي در است. شده داده تشخيص الكترونيك دولت تشكيل و ارتباطات 5 بيويان اس ت. رس انده اثبات به را خصوصي و دولتي بخش در خود كارآمدي ارتباطات و اطالع ات از فراوان قابليتهاي داش تن دليل به الكترونيك دولت كه ميكن د بيان 6 س الم از نقل ب ه )۲۰۱۰( اداري زائد تشريفات كاهش و اداري فس اد كاهش بيش تر مش اركت ايجاد هزينهها كاهش جمله به حاضر پژوهش در اس ت. گرفته قرار تجاري بخشهاي و سياس تگذاران ش هروندان توجه مورد دسترسي سهولت اطالعات به دسترس ي سهولت ش امل آن ابعاد و الكترونيك دولت نقش بررس ي در خدمات كيفيت و اطالعات فنآوري كاربرد س هولت پاسخگويي مش اركت فرهنگ خدمات به ميشود. پرداخته اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش مسأله بيان در وري بهره كاهش و ناكارآمدي علتهاي از يكي كه )بوروكراتيك( س االر ديوان اداري س اختار شدن نهادينه و دولت ساختار تغيير با ميرود انتظار و دارد تغيير به نياز است شده شناخته سازمانها به پژوهش اين در ولي دارد زيادي مزاياي بوروكراس ي البته ش ود. ايجاد تحول اين الكترونيك دولت بوروكراسي )۱۳۸۸( يعقوبي زعم به ميشود. پرداخته بوروكراسي منفي جنبههاي در تغيير و كاهش مانند دارد نيز معايبي ولي باشد داشته مزايايي ميتواند مقررات و قوانين و گرايي تخصص بر تاكيد با ومفيد مستمر بهصورت خدمات ارائه در ناتواني مديريتي و دروني مسائل بر تمركز ناپذيري انعطاف خدمات ارائه مانند ويژگيهايي داراي كه الكترونيك دولت تحقق با عمودي. مراتب سلسله بر وتاكيد ساختار است پذيري انعطاف و افقي مراتب سلسله گروهي كار بر تاكيد مستمر صورت به اطالعات و شهروندان دسترسي نابرابري معضل ميشود تالش ميان اين در كند. پيدا تحول ميتواند بوروكراسي
123 سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 به خدمات عمومي از طريق پيادهسازي دولت الكترونيك كه بر ارائه خدمات و اطالعات بر خط تأكيد دارد و به جاي محبوس كردن اطالعات در بخشهاي خاصي از دولت بر انتش ار گسترده آن در ميان تمام اقشار جامعه اصرار ميورزد مرتفع گردد )فقيهي و يعقوبي ۳۷(. ۱۳۸۳: فس اد اداري كه نقطه مقابل س المت اداري اس ت مشكل بزرگ بس ياري از سازمانهاي دولتي منجمله كش ور ما ميباش د. از اينرو س ازمان مديريت و برنامهريزي كش ور طرح مطالعاتي تدوين برنامه مبارزه با فس اد و ارتقاي س المت اداري را در دس تور كار خود قرار داده است. از جمله عوامل ش كل دهنده فساد عوامل اقتصادي و سياسي و اداري هستند كه در اين ميان عوامل اداري و ديوان س االرانه از بقيه مهمتر به نظر ميرس د. عوامل بوروكراتيك در فس اد اداري و تحقق سالمت اداري نق ش مهمي دارد. نظ ام اداري كارآمد زمينههاي تحقق س المت اداري را فراهم ميكند. از ديدگاه يعقوبي )۱۳۸۸( هرگونه بهبود در كيفيت حكومت نيازمند پاسخگويي حكومت است كه خود مستلزم ش فافيت ودسترس ي كامل به اطالعات اس ت بنابراين تحقق حكمراني خوب با استفاده از فناوري اطالع ات در بخش دولتي امكان پذير اس ت. تحقق دولت الكترونيك با مهندس ي مجدد فرايندها و روشها و تغيير ساختار دولت به ايجاد حكمراني خوب كمك ميكند. س ازمان بازرگاني شيراز در سالهاي اخير تالش زيادي براي استقرار دولت الكترونيك كرده است. ب ه اين دليل كه س ازمان هم در بخش تج ارت داخلي و هم در بخش تج ارت خارجي با اصناف و س ازمانهاي متعددي در ارتباط است و افراد زيادي به اين سازمان مراجعه ميكنند. اين سازمان در راستاي ارتقاي طرح دولت الكترونيك بخشهاي مختلف سايت خود را توسعه داده است. همچنين به اين دليل كه سازمان بازرگاني از منابع مالي خوبي برخوردار است امكان بروز فساد در آن وجود دارد و س ازمان همواره به دنبال پيدا كردن راهبردهاي گس ترده براي مقابله با فس اد بوده است. از جمله راهبردهايي كه س ازمان براي كاهش فس اد در نظر داشته است استقرار طرح دولت الكترونيك است ولي آيا اينكه س ازمان براي كاهش بوروكراس ي و فساد دولت الكترونيك را راه حل مناسبي دانسته اس ت مس ألهاي است كه بايد به آن پرداخته شود. درنهايت مس اله پيش روي محقق اين است آيا دولت الكترونيك در كاهش بوروكراسي و ارتقائ سالمت اداري نقش دارد مباني نظري در اين بخش ديدگاههاي مختلف درباره ابعاد دولت الكترونيك )س هولت دسترس ي به اطالعات س هولت دسترسي به خدمات پاس خگويي فرهنگ مشاركت س هولت كاربرد فنآوري اطالعات و كيفيت خدمات( بيان ميش ود. بهدنبال آن بوروكراسي به صورت خالصه شرح داده ميشود و سپس سالمت اداري و فساد اداري تعريف شده برخي زيانهاي ناشي از آن بيان ميشوند. از ديدگاه يعقوبي )۱۳۸۸( يكي از كاركردهاي دولت الكترونيك كاركرد اطالعاتي يا همان سهولت دسترس ي به اطالعات اس ت كه در اين كاركرد اطالعات در اختيار ش هروندان و بخشهاي مختلف
93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال 124 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي استفاده با الكترونيك دولت در )۱۳۸۲( ديگران و صفري زعم به ميگيرد. قرار برابر صورت به جامعه موجب امر اين و دارد وجود اطالع ات به دوطرفه دسترس ي امكان ارتباطات و اطالعات ف نآوري از ميشود. اطالعات از استفاده در مردم توانمندي اقتصادهاي سريع گسترش و خدمات به كاالها از اقتصاد تغيير روند دو يك و بيس ت قرن آغاز در سازمانها و است شده الكترونيكخدمات مبحث ايجاد به منجر الكترونيكي شبكههاي و اطالعاتي و شهاب )حسن گرفتهاند بهكار را الكترونيك دولت سيستمهاي خدمات به دسترسي س هولت براي تصميمات در كه افرادي همه و دارد زيادي ارتباط سازمانها با انسانها زندگي امروزه ۲۰۱۱(. 7 پپارد داشته مشاركت تصميمات در بايد دارد تأثير آنها بر سازمانها تصميمات يا و دارند تأثير س ازمانها مشاركت اطالعاتي سيستمهاي طرحهاي توسعه در كاربران ۱۳۸۷(. اعتباريان و )ميرسپاسي باش ند )اكسلسون دارد زيادي اهميت الكترونيك دولت سياستهاي در شهروندان ديدگاههاي و دارند فعال بخشي آن طرفين كه است مبادلهاي پاس خگويي سيس تم هيوز زعم به ۲۰۱۰(. 8 ليندگرن و ملين به منجر قدرتها پاس خگويي عدم ميكنند. مبادله اس ت مقابل طرف نياز مورد كه را خود قدرت از است الزم مناسب پاس خگويي سيستم يك دموكراسي به رسيدن براي و ميش ود استبداد و فس اد عملي براي ميدهند نشان تجربي مطالعات از آمده دست به نتايج ۱۳۸۷(. اعتباريان و )ميرسپاسي اس ت ضروري امري ش كايات به پاس خگويي ثباتتر با دولت تحقق و دموكراتيك ارزشهاي كردن دولت در موجود ارزش مند اطالعات از اس تفاده با اقتصادي نهادهاي ۲۰۱۱(. 9 فيدليس و )كاروالهو اطالعاتي و توزيعي عدالت آمدن بهوجود درنتيجه و ميشوند پاس خگو جامعه نيازهاي به الكترونيك اطالعات فنآوري مثبت اثرات بهدليل ۱۳۸۵(. پيراننژاد و )قليپور ميش ود تقويت عمومي اعتماد دولتي مديريت و سياسي واحدهاي ارتباطي الگوهاي تسهيل و سازمانها اثربخشي و كارايي برافزايش است. كرده پيدا افزايش مالحظهاي قابل ميزان به دولتي بخش در اطالعات فنآوري از استفاده ميزان را مناسبي خدمات دولتي سازمانهاي سايتهاي وب )وب( جهاني گسترده شبكه ظهور با همچنين.)۱۳۸۸ )يعقوبي ميكنند ارائه تجاري و غيردولتي سازمانهاي و شهروندان به بوروكراسي زياد كارايي و منطقي طراحي با مطلوب سازماني ش كل معني به بوروكراس ي وبر ماكس ديدگاه از )رضاييان است شده نهاده بنا مشروع اختيار اس اس بر كه ميباش د نظم و منطق اصول از پيروي و كردن تخصصي بندي بخش بر و دارد تمركز مديريتي و دروني كارهاي بر بوروكراسي مدل ۱۳۸۵(. شناخت مسئول واحد هر مدل اين در ميكند. تأكيد توليد فرايند سازي يكنواخت و اس تانداردكردن هب ميباشد مشتريها به خدمات تحويل و خدمات براي آنها تقاضاهاي بررس ي خود مش تريهاي مزاياي از يكنواختس ازي و بخشبندي طريق از هماهنگي ايجاد هزينههاي كاهش 10 گالبرايت زعم ناكارايي و اداري زائد تش ريفات زياد مقررات و قوانين 11 بوزمان از نظر از ولي اس ت وبر بوروكراس ي
125 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي 93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال كي تات در: شده )نقل است گرفته قرار انتقاد مورد وبر دربوروكراس ي مش تريها به خدمات ارائه در تالشهاي ميباشد. سازمانها در بوروكراسي رشد تبعات مهمترين از يكي اداري فس اد ۲۰۰۲(. هو بوروكراسي ناكارآمدي و اداري فساد كاهش براي و نبوده كافي بوروكراس ي اصالح براي ش ده انجام ۱۳۸۰(. )صبوري پذيرد صورت اداري نظام در اساسي اصالحات بايد اداري سالمت سازمان اهداف تأمين قابليت سازمان يك عوامل كليه كه ميشود اطالق وضعيتي به اداري سالمت سازماني اهداف موانع و قانوني و اداري هنجارهاي از انحراف بتوانند و باشند داشته مطلوب بهطور را ۱۳۸۹: )حاجياني نمايند لحاظ آنها رفع براي را هنگام به و الزم تدابير و شناسايي وقت اسرع در را جوامع ازجمله جوامع همه در و كنون تا باس تاني دوران از جهاني پديده يك عنوان به فس اد ۳۸(. است داش ته وجود دولتي چه و خصوصي چه س ازمانها همه در و دموكراتيك جوامع و ديكتاتوري نتايج از بيش تري افراد تعداد كه قانوني ضوابط از خارج تصميم يا عمل به فس اد ۲۰۰۷(. 12 )چويي فساد زيانهاي )۱۳۸۸( صالحي ذاكر ۱۳۸۳(. زادگان»)عباس ميشود گفته ميشوند متأثر آن منفي عمومي اخالق شدن مخدوش و مالي منابع رفتن بين از به منجر فساد ميكند: بيان اينگونه را اداري توس عه و س رمايهگذاري رش د مديريتي عملكرد بر نامطلوب تأثير با و ميش ود دولتي ادارات در ميدهد. كاهش را دولت عملكرد سياسي تحقيق پيشينه در )۱۳۸۸( جانفشان و عابدين نس ب حقيقي بوروكراس ي و الكترونيك دولت رابطه با ارتباط در در الكترونيكي خدمات ارائه در دولت موفقيت بررس ي دولت: در ش هروندگرايي عنوان«با خود مقاله استفاده شهروندان كه ميكنند»بيان تهراني شهروندان ديدگاه از پليس ۱۰ + و ارتباطي خدمات دفاتر مقايس ه در رضايت اين ميرس د بهنظر و هس تند راضي نس بتا الكترونيك دولت خدمات از كننده به منجر آنها در زايد اداري بوروكراسي كه باشد قبلي سيستمهاي در دريافتي خدمات با آنها خدمات )۲۰۰۲( هو كي تات همچنين ميشد. خدمات دريافت در مراجعان سرگرداني و كار پيشرفت كندي هك ميكند»بيان الكترونيك دولت عمل ابت كار و محلي دولتهاي بازآفريني عنوان«با مقال هاي در ميكند. فراهم محلي دولتهاي بازآفريني براي قدرتمند وسيلهاي الكترونيك دولت الواني تحقيق به ميتوان الكترونيك دولت با آن ارتباط و اداري فس اد درباره موجود تحقيقات از جمهوري فساد با مبارزه ملي استراتژي تدوين مؤلفههاي عنوان«با )۱۳۸۹( س رخي عرب و زرندي بروز رايج علل از يكي اداري ساختار ناكارآمدي كه ميدهد نشان آن نتايج كرد.»اشاره ايران اسالمي بخشي درون ساختار تغيير بايد فس اد كاهش براي و راستا اين در است. شده ش ناخته اداري فس اد از استفاده مخصوصا خدمات- ارائه در تأخير كاهش منظور به و رويهها و قوانين س ازي س اده دولت
93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال 126 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي قرار سازمانها كاري اولويت در ش فافيت افزايش نيز و الكترونيك- دولت توس عه و روز فناوريهاي هندوستان در عمومي بخش به بهتر خدمات تحويل براي راهي الكترونيك حكمراني مقاله«در گيرد. فس ادهاي انواع همه كه ميكنند بيان )۲۰۱۰( 13 بل وال و ناز پات اك»س ينگ فيجي و اتيوپ ي و ارتباطات و اطالعات فنآوريهاي از استفاده بهواسطه كه شفافيتي افزايش دليل به جزئي بوروكراتيك عملهاي ابتكار كه داد نشان دادهها تحليل و تجزيه مقاله اين در اس ت. يافته كاهش آمده بهدس ت 14 سينگ و باهاتنگار آن بر عالوه دارند. رابطه هم با داري معني طور به فساد كاهش و الكترونيك دولت ترجيح كه ميكنند»بيان هند در پروژهها مطالعه الكترونيك: دولت اثر ارزيابي مقال ه«در )۲۰۱۰( يارب كوچك منفعتهاي حتي كه ميدهد نش ان مشتريها بهوس يله رايانهاي سيستمهاي آش كار خدمات دريافت سيستمهاي از افراد درك در مهمي و مثبت تغييرات باعث ميتواند استفادهكنندگان آن نقش و چالشها قزاقس تان: در الكترونيك دولت عنوان«با مقالهاي در نيز )۲۰۱۰( بيويان ش ود. و دهد كاهش را فس اد الكترونيك دولت كه دارد وجود زيادي اعتقاد كه ميكند»اظهار توس عه در ميكنند ايجاد مانع الكترونيك دولت برنامههاي اجراي در كه فاسد بوروكراتهاي و سياس ي مديران هب حتي الكترونيك دولت كه ايالتهايي در كه ميدهد نشان هند كشور در بررسيها كند. ناراحت را نقل به )بيويان است يافته كاهش چشمگيري اندازه به فساد ميزان يافته استقرار آنها در ناقص طور دليل به بمبئي و كلكته نامهاي به هند شهر دو در كه ميدهند نش ان بررس يها ۲۰۱۰(. هيكس از واسطهها حذف واقع در اس ت. يافته كاهش فس اد ميزان بخشها برخي در الكترونيك دولت اجراي 15 كبير از نقل به )بيويان اس ت بوده فس اد كاهش اصلي عامل دولت و ش هروندان بين تعامالت در تحليل فساد: ضد الكترونيك دولت عنوان«با مقالهاي در )۲۰۰۸( 16 ايوم و ش يم همچنين ۲۰۱۰(. الكترونيك دولت كه ميدهند نشان موردي مطالعات كه ميكنند»بيان المللي بين دادههاي تجربي است. فساد كاهش در مؤثر روشهاي از يكي اصالحي كارهاي تقويت و خوب داري حكومت ارتقاء با و كنترل با سازمان درون از و شهروندان با رابطه افزايش با بيرون از ميتواند الكترونيك دولت بهويژه مقاله در )۲۰۰۸( 17 كيم دهد. كاهش را فس اد به منجر رفتارهاي كاركنان رفتار مؤثر نظرگرفتن زير كه ميكند»اظهار جنوبي كره در فساد كردن كن ريشه طريق از ملي يكپارچگي ايجاد باعنوان«خود فساد كارهاي انجام فرصتهاي عمومي خدمات بخش در ارتباطات و اطالعات فنآوريهاي برنامههاي الكترونيك دولت از استفاده عنوان«با خود مقاله در )۲۰۰۷( 18 فاال ميدهد. كاهش را دولت در انگيز همه داروي الكترونيك دول ت اينكه با ك ه ميكند»بيان عمومي خدم ات در فس اد كاهش ب راي فنآوري كه رسيد نتيجه اين به ميتوان ولي نيست فساد پيچيده و عميق مشكالت از ناشي دردهاي الكترونيك دولت دارد. را اداري س المت تحقق تالشهاي به مؤثر كمك توانايي ارتباطات و اطالعات دست پاسخگويي و شفافيت اطالعات به دسترسي افزايش مانند هدفهايي به بايد فساد كاهش براي آيا عنوان«با پژوهشي در )۲۰۰۶( 19 رند و اندرس ون ميدهند. كاهش را فس اد اهداف اين همه يابد. از تعدادي در را فساد و الكترونيك دولت بين عملي»رابطه ميدهد كاهش را فساد الكترونيك دولت
127 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي 93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال تلود باالتر سطوح كه ميدهد نشان تحقيق اين ميكنند. بررسي ۲۰۰۲-۱۹۹۷ سالهاي در كشورها قاطع آمده بهدست نتايج دارد. ارتباط توجهي قابل طور به فساد پايينتر س طوح با گاهي الكترونيك فناوري سياستهاي كه صورتي در و هستند اقتصادي اهميت داراي و ميرس ند نظر به مس تحكم و 20 باهاتنگار ميشوند. واقع مؤثر فساد عليه مقابله احتماال در ش وند طراحي خوب ارتباطات و اطالعات ميكند»بيان ميكند كمك الكترونيك دولت آيا فساد: و شفافيت عنوان«با خود مقاله در )۲۰۰۳( عليه شهروندان شكايت براي موقعيت كردن فراهم و س ايت وب بهوسيله دولتي اطالعات انتش ار كه و قوانين شفافيت به منجر سايت وب به دسترسي افزايش و ميشود بيشتر پاسخگويي موجب فس اد ميشود. فساد كاهش باعث دولت پاسخگويي افزايش همچنين ميشود. برنامهها تحقيق نظري چارچوب الكترونيك دولت مستقل متغير ميشوند. تقسيم مستقل و وابسته متغيرهاي دس ته 2 به متغيرها در بعد شش الكترونيك دولت براي ميباشند. اداري سالمت و بوروكراسي وابسته متغيرهاي و اس ت فاال ديدگاه از خدمات كيفيت و اطالعات به دسترسي پاسخگويي بعد سه كه است ش ده گرفته نظر دسترس ي بعد دو و )۲۰۰۲( هو كي تات ديدگاه از اطالعات فنآوري كاربرد س هولت بعد و )۲۰۰۷( گرفته الكترونيك دولت الگوي درباره )۲۰۰۲( كيهو تات ديدگاه از نير مشاركت فرهنگ و خدمات به ديدگاه از اداري س المت و )۱۳۸۵( رضاييان ديدگاه از بوروكراسي وابس ته متغيرهاي است. ش ده است. شده اخذ اداري فساد درباره )۱۳۸۸( ذاكرصالحي و )۱۳۸۳( عباسزادگان فرضيهها و پژوهش مفهومي مدل س هولت اطالعات به دسترس ي )س هولت آن ابعاد و الكترونيك دولت نقش بررس ي به پژوهش كيفيت اطالعات فنآوري كاربرد س هولت مش اركت فرهنگ پاس خگويي خدمات به دسترس ي ديدگاههاي و نظريهها تلفيق از و است پرداخته اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در خدمات( است. گرفته شكل آن فرضيههاي و تحقيق مفهومي مدل آنها در موجود ابعاد از استفاده و شده بيان بخش در كه باشد داشته وجود رابطه نيز اداري س المت و بوروكراسي بين كه ميرس د نظر به البته اصلي فرضيههاي و پژوهش مفهومي مدل ميش ود. پرداخته نيز موضوع اين به گيري نتيجه و بحث ميشوند. بيان ادامه در پژوهش فرعي و
93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال تحقيق فرضيههاي و مدل الكترونيك دولت 128 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي و فرعي فرضيه دوازده و اصلي فرضيه دو شامل پژوهش مفهومي مدل از آمده بهدس ت فرضيههاي ميباشد. زير شرح به اصلي فرضيههاي دارد. وجود منفي رابطه شيراز بازرگاني درسازمان بوروكراسي و الكترونيك دولت بين - ۱ دارد. وجود مثبت رابطه شيراز بازرگاني سازمان در اداري وسالمت الكترونيك دولت بين ۲-
129 سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 فرضيههاي فرعي ۱- بين س هولت دسترسي به اطالعات و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۲- بين س هولت دسترس ي به خدمات و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۳- بين فرهنگ مشاركت و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۴- بين پاسخگويي و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۵- بين سهولت كاربرد فناوري اطالعات و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۶- بين كيفيت خدمات و بوروكراسي در سازمان بازرگاني شيراز رابطه منفي وجود دارد. ۷- بين س هولت دسترس ي به اطالعات و سالمت اداري در س ازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. ۸- بين سهولت دسترسي به خدمات و سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. ۹- بين فرهنگ مشاركت و سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. ۱۰- بين پاسخگويي و سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. ۱۱- بين س هولت كاربرد فناوري اطالعات و سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. ۱۲- بين كيفيت خدمات و سالمت اداري در سازمان بازرگاني شيراز رابطه مثبت وجود دارد. روش تحقيق جامع ه آم اري اين پژوهش تعداد ۳۰۰ نفر از كاركنان س ازمان بازرگاني ش يراز ميباش د. روش نمونهگيري تصادفي س اده است. حجم نمونه براساس فرمول كوكران ۱۶۹ نفر است كه از اين تعداد نمونه ۱۶۵ پرسشنامه جمع آوري شد. ابزار گردآوري دادهها پرسش نامه ميباش د. جهت بررسي و سنجش س ه متغير دولت الكترونيك و بوروكراس ي و س المت اداري از 3 پرسش نامه استفاده شده است. پرسش نامه دولت الكترونيك از پرسش نامه بخشنده )۱۳۹۰( پرسش نامه بوروكراسي از پرسش نامه مقيمي )۱۳۸۸( گرفته شده و پرسش نامه سالمت اداري با ايجاد تغييرات بسيار از پرسشنامه تيپ نظرسنجي ميزان سالمت اداري قضاوي )۱۳۸۳( اقتباس شده است.. براي تعيين روايي پرسشنامه از آزمون تحليل ماده استفاده شده است. بررسي نتايج حاصل از اين آزمون نشان ميدهد كه كليه گويههاي دولت الكترونيك و سالمت اداري رابطه قوي و معنيدار با جمع نمرة طيف دارند و نياز به حذف گويهاي نيس ت. اما از ۲۰ گوية
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 بوروكراسي ۷ گويه رابطه معنيدار با جمع نمرة طيف نداشتند و حذف شدند. براي تعيين پايايي از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شده است. نتايج حاصل از اين آزمون نشانداد كه ضريب آلفاي كرونباخ طيفهاي مورد استفاده در حد قابل قبول است. 130 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 جدول ۱: ضرايب آلفاي كرونباخ حاصل از آزمون پايايي طيفهاي مورد استفاده طيف سالمت اداري بوروكراسي بعدسهولت دسترسي به اطالعات سهولت دسترسي به خدمات فرهنگ مشاركت پاسخگويي سهولت كاربرد فنآوري اطالعات كيفيت خدمات ضريب آلفاي كربناخ ۰/۷۵ ۰/۷۲ ۰/۶۱ ۰/۷۱ ۰/۵۹ ۰/۷۱ ۰/۶۸ ۰/۵۲ ب راي تجزي ه و تحليل دادهها ابتدا اطالعات به نرم افزار«اس پ ي اس اس 21»انتقال يافت. تجزيه و تحليل دادهها در دو بخش انجام ش د. در بخش اول با اس تفاده از جداول فراواني و ش اخصهايي همچون حداقل حداكثر ميانگين و انحراف معيار به توصيف جامعه آماري و پديدههاي مورد بررسي پرداخته ش د. در بخش دوم با اس تفاده از ضرائب همبس تگي پيرسون و رگرس يون چند متغيره 22 فرضيهه اي تحقيق مورد آزمون قرار گرفتند. همچني ن براي آزمون مدل تحقيق نرم افزار«ليزرل»مورد استفاده قرار گرفت. تجزيه و تحليل دادهها يافتههاي حاصل از بررس ي وضعيت دولت الكترونيك و بوروكراسي و سالمت اداري در جدولهاي زير نشان داده شده است. يافتهها در جدول شماره ۲ نشان ميدهند كه نگرش پاسخگويان به عملكرد دولت الكترونيك در همه ابعاد مثبت اس ت. همچنين يافتههاي جدول ش ماره ۳ نشانگر بوروكراسي نسبتا زياد و سالمت اداري نسبتا باال در سازمان مورد مطالعه ميباشد.
131 سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 جدول ۲: ميانگين و انحراف معيار نمرة پاسخگويان در ابعاد دولت الكترونيك ابعاد دولت الكترونيك سهولت دسترسي به اطالعات سهولت دسترسي به خدمات فرهنگ مشاركت پاسخگويي سهولت كاربرد فنآوري اطالعات كيفيت خدمات ميانگين ۱۴/۵۷ انحراف معيار ۲/۷۵ ۲/۸۵ ۲/۷۷ ۱/۹ ۲/۷۷ ۱/۴۷ ۱۳/۶۴ ۱۴/۱۵ ۱۰/۳ ۱۷/۷۶ ۷ جدول ۳: ميانگين و انحراف معيار نمرة پاسخگويان در متغيرهاي بوروكراسي و سالمت اداري متغير بوروكراسي سالمت اداري ميانگين ۴۴/۰۳ انحراف معيار ۷/۳ ۹/۴ ۷۸/۱ آزمون فرضيهها با توجه به يافتههاي مندرج در جدول زير همه فرضيههاي پژوهش تأييد شدند. با توجه به ضريب همبستگي به دست آمده بين همه ابعاد دولت الكترونيك و بوروكراسي رابطه منفي و بين همه ابعاد دولت الكترونيك و سالمت اداري رابطه مثبت وجود دارد.
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 132 جدول ۴: ضريب همبستگي پيرسون بين بوروكراسي مداري و سالمت اداري با دولت الكترونيك و ابعاد آن متغير وابسته بوروكراسي سالمت اداري دولت الكترونيك تسريع در دسترسي بهاطالعات تسريع در دسترسي به خدمات فرهنگ مشاركت پاسخگويي -/۳۱۱ -/۴۸۵ -/۴۷۹ -/۴۲۸ -/۴۹۷ r سهولت كاربرد فنآوري اطالعات -/۴۳۲ كيفيت خدمات -/۳۰۷ ۱۶۳ ۰/۴۴ ۱۶۲ ۱۶۴ ۰/۵۵ ۱۶۳ ۱۶۵ ۰/۵۲ ۱۶۴ ۱۶۴ ۰/۵۵۴ ۱۶۴ ۱۶۴ ۰/۵۹۸ ۱۶۳ ۱۶۴ ۰/۵۳۷ ۱۶۳ ۱۶۳ ۰/۶۵ ۱۶۱ N P r N P آزمون مدل تحقيق ب راي آزم ون مدل تحقيق ابتدا اطالعات از نرمافزار اس پي اس اس به نرمافزار ليزرل انتقال يافت. آزم ون مدل تحقيق در دو مرحل ه انجام پذيرفت. نمودار ۱ نتيجه حاص ل از آزمون اجراي مدل در مرحله اول است. در اين مرحله روابط بين متغيرهايي كه معنيدار نيستند و به عبارتي ميزان تي آن معنيدار نيست بهصورت خطچين كشيده شده است. همانگونه كه مالحظه ميشود تنها متغيرهاي س هولت دسترسي به خدمات و فرهنگ مش اركت با متغير بوروكراسي و متغير سهولت دسترسي به خدمات با سالمت اداري رابطه معنيدار دارند و ساير متغيرها فاقد آنند و بايد حذف شوند.
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 133 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 134 نمودار ۱ : نتيجه حاصل از اجراي مدل تحقيق بر حسب ميزان T در مرحله اول پ س از ح ذف ارتباط غيرمعنيدار مدل مجددا اجرا گرديد كه نتيجه آن در نمودار ۲ نش ان داده شده است. همانگونه كه در نمودار مشاهده ميگردد هيچ ارتباط غير مستقيمي در مدل وجود ندارد. سهولت دسترسي به خدمات بيشترين تاثير مستقيم را بر بوروكراسي و سالمت اداري دارد. X 2 =29/28 d.f=8 sig=0/0028 نمودار ۲: مدل نهايي تحقيق بر حسب ضرائب β X 2 d.f=3/66 ضرايب برازش مدل جدول ۳۰-۴ ضرايب برازش مدل را نش ان ميدهد. بر اساس جدول مزبور مدل از برازش مناسبي برخوردار است بهطوري كه ضرايب بهدست آمده از حداقل ۰/۸۲ )مربوط به AGFI شاخص نيكويي برازش تعديل ش ده( تا ۰/۹۷ )مربوط به CFI ش اخص برازش مقايس هاي و IFI ش اخص برازش افزايشي( در نوسان ميباشد.
135 ضريب معيار برازش شاخص NFI 23 مقايسهاي برازش شاخص CFI 24 افزايشي برازش شاخص IFI 25 نسبي برازش شاخص RFI 26 برازش نيكويي شاخص GFI 27 شده تعديل برازش نيكويي شاخص AGFI 28 مدل پردازش ضرائب ۵: جدول شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي 93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال مقدار ۰/۹۶ ۰/۹۷ ۰/۹۷ ۰/۸۷ ۰/۹۶ ۰/۸۲ نتيجهگيري و بحث اداري س المت ارتقاي و بوروكراس ي كاهش در آن ابعاد و الكترونيك دولت نقش پژوهش اين در آن ابعاد همه و الكترونيك دولت پژوهش از آمده بهدس ت نتيجه با توجه با گرفت. قرار آزمون مورد پاسخگويي مشاركت فرهنگ خدمات به دسترسي سهولت اطالعات به دسترسي س هولت جمله از و دارند تأثير اداري س المت و بوروكراس ي بر خدمات كيفيت و اطالعات ف نآوري كاربرد س هولت همانگونه ميشود. اداري سالمت افزايش و بوروكراسي ميزان كاهش به منجر ابعاد از يك هر افزايش به دسترسي سهولت ابعاد دارد. وجود رابطه نيز اداري س المت و بوروكراسي بين ش د پيشبيني كه خدمات به دسترسي س هولت بعد دارند. مستقيم رابطه بوروكراس ي با مش اركت فرهنگ و خدمات با خدمات به دسترسي سهولت بعد دارد. را β( = )۰/۳۸- بوروكراس ي»بر مستقيم تأثير«بيش ترين مستقيم تأثير بيشترين خدمات به دسترسي سهولت بعد كل در دارد. مستقيم رابطه اداري س المت اين الكترونيك بهصورت خدمات بيشتر هرچه ارائه بنابراين دارد. اداري س المت و بوروكراس ي بر را ميدهد. افزايش را اثر صورت به كيفيت با خدمات ارائه و خود س ايت طريق از رساني اطالع با ش يراز بازرگاني س ازمان از سازمان سايت در موجود ش كايت سيس تم طريق از پاس خگويي افزايش با همچنين الكترونيك از اينكه دليل به ش يراز بازرگاني س ازمان ميكند. جلوگيري س ازمان به افراد ضروري غير مراجعه جلوگيري سازمان در فساد بروز از تا كاربرده به را زيادي تمهيدات است برخوردار زيادي مالي منابع افزايش با سازمان اين ميباشد. الكترونيك دولت در موجود فنآوريهاي از استفاده آنها از يكي كند. ميباشد. الكترونيك دولت بيشتر هرچه استقرار درصدد آن ارتقاء و سازمان سايت امكانات و كار تقسيم استانداردسازي بر كه سنتي بوروكراسي در تغيير با ارتباطي و اطالعاتي فنآوريهاي بيشتر مشاركت خدمات بهبود بر كه الكترونيك دولت سمت به آن دادن سوق و دارد تأكيد كارايي
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 136 پاسخگويي دسترسي آسان به اطالعات و خدمات و استفاده آسان و ساده از فنآوري اطالعات تأكيد دارد تح ول بزرگي در بخش دولتي بهوجود آورده اس ت. با بهكارگيري هرچه بيش تر فنآوريهاي اطالعاتي و ارتباطي و خودكارس ازي فرايندها در س ازمان ميزان بوروكراسي نيز كاهش پيدا ميكند. دولت الكترونيك بهدليل افزايش ش فافيت بهواس طه دسترس ي بيش تر به اطالعات دسترسي برابر به خدمات و بهبود كيفيت خدمات پاس خگويي بيشتر مس ئوالن در قبال تصميماتي كه ميگيرند همچنين افزايش فرهنگ مش اركت و سادگي استفاده از فنآوريهاي اطالعات موجب افزايش ميزان سالمت اداري در اين سازمان شده است. ميتوان اين گونه استدالل كرد كه وقتي مبادله اطالعات بهصورت برخط و همزمان و در هر مكاني با س رعت باال صورت ميگيرد و امكان ارتباطات مس تقيم بوجود ميآيد ديگر نيازي نيست كه براي مبادله اطالعات سلس له مراتب اداري طي ش ود. سازمانها با اس تفاده از دولت الكترونيك ميتوانند اطالعات بهتري از نظر كيفي و كمي درباره بخشهاي مختلف سازمان و سازمانهاي مرتبط به دست آورند و با استفاده از اين اطالعات كارايي و اثربخشي را افزايش دهند. همچنين كاركنان ميتوانند از اينترانت و ش بكه خصوصي سازمان جهت دستيابي به اطالعات مختلف استفاده كنند. كه دسترسي آس ان و بيشتر كاركنان و ش هروندان به خدمات در تمامي روزهاي هفته و در هر مكان و هر ساعتي كه تقاضاي خدمات كنند باعث حذف برخي از س طوح مديريتي ش ده و با حذف سيستمهاي زايد و تكراري فرايندهاي سازماني ساده و هزينهها كاهش پيدا ميكند. تقاضاي خدمات از طريق رابطهاي كاربري مناس بي كه در سايتهاي سازمانها تدارك ديده شده نياز به طي سلسله مراتب اداري براي گردش تقاضاها وجود ندارد. تقاضاها به صورت مستقيم براي واحد مربوطه ارسال ميشود. براي مثال با ارائه فرمها در س ايت س ازمانها ديگر نيازي به حضور افراد براي دريافت فرمها نيس ت و از طريق اينترنت ميتوان فرمهاي مورد نياز را دريافت كرد. نتيجهگيري محدوديتها و پيشنهادها همه ابعاد دولت الكترونيك از جمله س هولت دسترسي به اطالعات سهولت دسترسي به خدمات فرهنگ مشاركت پاسخگويي سهولت كاربرد فنآوري اطالعات و كيفيت خدمات بر بوروكراسي تأثير دارند و افزايش هريك از ابعاد منجر به كاهش ميزان بوروكراس ي ميش ود. با بررسي نگرش كاركنان بازرگان ي ش يراز ميتوان به اين نتيجه رس يد كه كاركنان در برخي موارد ب ه ميزان زياد بوروكرات و در برخ ي موارد از بوروكرات منش ي زي ادي برخوردار نبودند. نظر آنها درباره برخي از ش اخصها مانند ثبات ش غلي و قابل پيشبيني بودن س ازمان مثبت بوده است ولي ديدگاه آنان در بيشتر موارد و درباره بيش تر شاخصهاي بوروكراسي منفي بوده است. س ازمان بازرگاني شيراز با اطالعرساني از طريق س ايت خود و ارائه خدمات با كيفيت به صورت الكترونيك همچنين با افزايش پاس خگويي از طريق سيس تم شكايت موجود در سايت س ازمان از مراجعه غير ضروري افراد به سازمان جلوگيري
137 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي 93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال دسترسي سهولت اطالعات به دسترسي سهولت ش امل كه الكترونيك دولت ابعاد همچنين ميكند. ميشود خدمات كيفيت و اطالعات فنآوري كاربرد سهولت پاسخگويي مشاركت فرهنگ خدمات به اداري سالمت ميزان افزايش به منجر ابعاد از يك هر افزايش و دارند مس تقيم تأثير اداري برس المت سازمان اين كه رسيد نتيجه اين به ميتوان شيراز بازرگاني سازمان كاركنان نگرش بررسي با ميشود. مختلف ابعاد درباره سازمان كاركنان ديدگاه دارد. قرار خوبي نسبتا وضعيت در اداري س المت نظر از دهي گزارش نظام و اداري فساد وقوع موارد مالي مديريت پرسنلي مديريت جمله از اداري س المت شكلهاي مورد در فقط است. برخوردار بااليي سالمت از سازمان كه است اين شكايات به پاس خگويي بسيار حد در س ازمان در تقلب و اختالس اخاذي رش وه ميزان كه معتقدند كاركنان اداري فس اد ميباشد. بازي رابطه دارد وجود سازمانشان در ميكنند تصور كه فسادي نوع بيشترين و است محدود به را زيادي تمهيدات اس ت برخوردار زيادي مالي منابع از اينكه دليل به ش يراز بازرگاني س ازمان رد موجود فنآوريهاي از استفاده آنها از يكي كند. جلوگيري س ازمان در فس اد بروز از تا كاربرده استقرار درصدد آن ارتقاء و سازمان سايت امكانات افزايش با سازمان اين ميباش د. الكترونيك دولت به حركت سرعت افزايش با كه شد مشخص پژوهش اين در ميباشد. الكترونيك دولت بيش تر هرچه و اطالعاتي فنآوريهاي مييابد. ارتقا اداري س المت و كاهش بوروكراسي الكترونيك دولت س مت سوق و دارد تأكيد كارايي و كار تقسيم استانداردسازي بر كه سنتي بوروكراسي در تغيير با ارتباطي دسترسي پاسخگويي بيش تر مش اركت خدمات بهبود بر كه الكترونيك دولت س مت به آن دادن بزرگي تحول دارد تأكيد اطالعات فنآوري از س اده و آسان استفاده و خدمات و اطالعات به آس ان ارتباطي و اطالعاتي فنآوريهاي بيش تر هرچه بهكارگيري با اس ت. آورده بهوجود دولتي بخش در الكترونيك دولت ميكند. پيدا كاهش نيز بوروكراس ي ميزان س ازمان در فرايندها خودكارس ازي و بهبود و خدمات به برابر دسترسي اطالعات به بيش تر دسترسي بهواسطه ش فافيت افزايش دليل به افزايش همچنين ميگيرند كه تصميماتي قبال در مس ئوالن بيش تر پاس خگويي خدمات كيفيت در اداري سالمت ميزان افزايش موجب اطالعات فنآوريهاي از استفاده سادگي و مش اركت فرهنگ است. شده سازمان اين تحقيق نتايج با مرتبط پيشنهادهاي پذيرفته سازمان در ضروري امر يك عنوان به الكترونيك دولت و اطالعات فنآوري از اس تفاده ۱- را مستقيم تأثير بيشترين خدمات به دسترسي سهولت داد نشان پژوهش نتايج كه همانگونه ش ود. خدمات شيراز بازرگاني س ازمان كه ميشود پيشنهاد بنابراين دارد اداري س المت و بوروكراس ي بر دهد. قرار مردم اختيار در الكترونيك بهصورت را بيشتري رابطه بوروكراسي با اطالعات به دسترسي سهولت كه داد نشان پژوهش نتايج اينكه به باتوجه ۲- اطالعات تا ش ود فراهم ش رايطي بايد بنابراين دارد مثبت و معنادار رابطه اداري س المت با و منفي
93 پاييز 56 شماره چهاردهم سال 138 شيراز بازرگاني سازمان در اداري سالمت ارتقاي و بوروكراسي كاهش در الكترونيك دولت نقش بررسي بازرگاني سازمان سايت امكانات مثال براي شود. گذاشته كاركنان اختيار در بيشتر ميزان به و آسانتر شود بيشتر بايد س ازمان سايتهاي در غيرمستقيم و مس تقيم پيوندهاي شود بيش تر بايد ش يراز ش ود تقويت و اصالح بايد فني زيرس اختهاي بگيرد. قرار كاركنان اختيار در بيش تري اطالعات تا باشند. داشته دسترسي باال سرعت با رايانهاي اطالعات به بتوانند كاربران همه كه طوري به رابطه بوروكراسي با خدمات به دسترسي سهولت كه داد نشان پژوهش نتايج اينكه به توجه با ۳- خدمات تا ش ود فراهم ش رايطي بايد بنابراين دارد مثبت و معنادار رابطه اداري س المت با و منفي راههاي از يكي الكترونيك تج ارت جديد الگوي از اس تفاده بگيرد. قرار كاركنان اختيار در راحتت ر را گذشته مكاني و زماني محدوديتهاي الكترونيكي تجارت ميباش د. خدمات به دسترس ي افزايش مورد خدمات و كاالها به مكاني و زم ان هر در كه ميدهد را امكان اين مش تريان به و داده كاه ش كرد. آسانتر را خدمات ارائه ميتوان الكترونيك تجارت بهبود با باشند. داشته دسترسي خود نياز با و منفي رابطه بوروكراسي با مش اركت فرهنگ كه داد نش ان پژوهش نتايج اينكه به توجه با ۴- بيشتر مشاركت ايجاد امكان تا شود فراهم ش رايطي بايد دارد مثبت و معنادار رابطه اداري س المت و بيشتر ارتباطي پلهاي ايجاد با بايد شيراز بازرگاني سازمان آيد. فراهم ذينفعان ساير و دولت بين مختلف امور درباره سايت كاربران اظهارنظر امكان كردن فراهم جمله از خود س ايت امكانات افزايش با ارتباط مديريت سيس تم از ميتواند همچنين سازمان اين كند. فراهم را بيش تر مش اركت امكان ار آنها و آورده بهدست را بيش تري مشتريهاي سيستم اين از استفاده با و كند اس تفاده مش تري كند. ارائه آنها به را بهتري خدمات و شناخته سالمت با و منفي رابطه بوروكراسي با پاسخگويي كه داد نشان پژوهش نتايج اينكه به توجه با ۵- به مسئوالن بيشتر پاسخگويي امكان تا ش ود فراهم ش رايطي بايد دارد مثبت و معنادار رابطه اداري داده توسعه را خود انتقادات و شكايات به پاسخگويي سيستم بايد شيراز بازرگاني سازمان آيد. وجود باشد. شهروندان و كاركنان نيازهاي و درخواستها پاسخگوي بتوانند تا دهد ارتقاء را آن امكانات و بوروكراسي با اطالعات فنآوري كاربرد س هولت كه داد نش ان پژوهش نتايج اينكه به توجه با ۶- كارهاي بيشتر كه شود فراهم شرايطي بايد دارد مثبت و معنادار رابطه اداري سالمت با و منفي رابطه برقراري با ميتواند شيراز بازرگاني سازمان شود. انجام خودكار صورت به و رايانه از استفاده با سازمان كاركردها و مزايا س اختار زمينه در را خود كاركنان دان ش رايانه مهارتهاي آموزش ي كالسهاي س هولت كه جديد فنآوريهاي از همچنين دهد. افزايش افزاري س خت و نرمافزاري كاربرده اي و و كند اس تفاده ميدهد قرار كاربران اختيار در كارب ردي افزارهاي نرم و رايانه ب ا كار در بيش تري دهد. ارتقا را موجود رايانهاي نظامهاي با و منفي رابطه بوروكراس ي با خدمات كيفيت كه داد نش ان پژوهش نتايج اينكه به توجه با ۷- بهبود سازمان در خدمات كيفيت تا شود فراهم شرايطي بايد دارد مثبت و معنادار رابطه اداري سالمت تجاري مؤسسات بين در ارزش زنجيرههاي اتصال با كه الكترونيك تجارت از بهينه استفاده كند. پيدا
139 سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 با مؤسسات تجاري ديگر و مؤسسات تجاري با مشتريها ارائه خدمات را بهبود بخشيده و هزينههاي مربوط به زنجيره ارزش را كاهش ميدهد ميتواند كيفيت خدمات در سازمان را افزايش دهد. پيشنهاد به پژوهشگران آينده ۱. اين پژوهش ابعادي مانند سهولت دسترسي به اطالعات سهولت دسترسي به خدمات فرهنگ مشاركت پاسخگويي سهولت كاربرد فنآوري اطالعات و كيفيت خدمات را براي دولت الكترونيك در نظر گرفت پژوهش گران و دانشجوياني كه عالقهمند به پژوهش در اين زمينه هستند ميتوانند ابعاد ديگري مانند ايجاد تس هيالت در عمليات دروني س ازمان اجراي الگوهاي سودمند براي ذينفعان جهتدهي به تعامالت برخط و ديگر جنبهها كاربردها و كاركردهاي دولت الكترونيك را مورد بررسي قرار دهند. ۲. با توجه به جديد بودن موضوع و تعداد محدود پژوهشها در اين زمينه در داخل كشور پيشنهاد ميشود كه موضوع پژوهش در سازمانهاي مختلف انجام شود. محدوديتها ۱. عدم احس اس مس ئوليت برخي از پاس خ دهندگان به پرس ش نامهها به طوري كه برخي از پرسشنامهها ناقص يا بدون جواب بود. ۲. عدم وجود پژوهشهاي مش ابه داخلي در اين زمينه موجب ش د كه در بخش پيشينه تحقيق بيشتر از تحقيقات خارجي استفاده شود. ۳. مشكالت دسترسي به پژوهشهاي انجام شده در خارج از كشور بهدليل محدوديت در دسترسي به س ايتهاي علمي پژوهشي موجب شد كه فقط از چند س ايت خاص براي دريافت منابع استفاده شود. منابع و مأخذ ۱. الواني م. زرندي س. و عرب س رخي ا. )۱۳۸۹(.«مؤلفههاي تدوين اس تراتژي ملي مبارزه با فساد جمهوري اسالمي ايران». مديريت دولتي )۴( ۲ ۲۲-۳ ازcom www. magiran. ۲. بخش نده م. )۱۳۹۰(. رابطه بين نظام جامع الكترونيكي و كارآفريني س ازماني در كميته امداد فارس كارشناسي ارشد دانشگاه پيام نور شيراز. ۳. حاجيان ي ا. )۱۳۸۹(. فس اد اداري زمينهها و راهبردها. )چاپ اول(. تهران: مجمع تش خيص مصلحت نظام مركز تحقيقات استراتژيك. ۴. حقيقي نس ب م. عابدين ب. و جانفش ان ش. )۱۳۸۸(.«ش هروندگرايي در دولت: بررس ي موفقيت دولت در ارائه خدمات الكترونيكي در دفاتر خدمات ارتباطي و پليس ۱۰ + از ديدگاه شهروندان
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 140 تهراني. پژوهشهاي مديريت «۲ )۴( ۱۵۳-۱۳۱ از www. google. com ۵. ذاكرصالحي غ. )۱۳۸۸(. راهبردهاي مبارزه با فساد اداري. )چاپ اول(. تهران: انتشارات جنگل. ۶. رضاييان ع. )۱۳۸۵(. مباني س ازمان و مديريت. )چاپ نهم(. تهران: س ازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها )سمت(. ۷. صبوري م. )۱۳۸۰(. بوروكراسي مدرن ايران. )چاپ اول(. تهران: انتشارات سخن. ۸. صف ري ح. خ وش س يما غ. محمديان ا. مصلح ي ع. حاكي ك. فرازمن د ع و ديگران. )۱۳۸۲(.«م دل بلوغ دول ت الكترونيك وزارت بازرگاني ايران». دان ش مديريت )۶۳( ۷۸-۵۳ از http: //www. magiran. com ۹. فقيهي ا. و يعقوبي ن. )۱۳۸۳(.«دولت الكترونيك: انتخاب يا اجبار». فرهنگ مديريت )۵( ۲ ۳۴-۲۹ از http: //www. magiran. com ۱۰. قضاوي ح. )۱۳۸۳(.«پرسشنامه تيپ براي نظرسنجي ميزان سالمت اداري» مجله اقتصادي ۳۵ و ۳۹-۳۴ ۳۶ از www. google. com ۱۱. قليپ ور آ. و پيراننژاد ع. )۱۳۸۵(.«دولت الكترونيك پويايي نهادي و بحران اعتمادس ازي.«فرهنگ مديريت )۱۲( ۴ ۳۰-۵ از http: //www. magiran. com ۱۲. عباس زادگان م. )۱۳۸۳(. فساد اداري. )چاپ اول(. تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي. ۱۳. مقيمي م. )۱۳۸۸(. سازمان و مديريت: رويكردي پژوهشي. )چاپ دوم(. تهران: انتشارات ترمه. ۱۴. ميرسپاس ي ن. و اعتباريان ا. )۱۳۸۷(. اصالح و تحول در نظام اداري ايران بر اس اس الگوي توازن قدرت. )چاپ اول(. تهران: انتشارات مير. ۱۵. يعقوبي ن. )۱۳۸۸(. دولت الكترونيك: رويكرد مديريتي. )چاپ دوم(. تهران: افكار. 16.Andersen, T.B., & Rand, J. (2006)." Does e-government reduce corruption?", from http://www.google.com 17.Axelsson, K., Melin, U., & Lindgren, I. (2010)." Exploring the importance of citizen participation and involvment in e-government projects". Transforming Government: People, Process and Policy, 4(4), 299321-,from http://www.emeraldinsight.com 18.Bhatnegar, S.C., & Singh, N. (2010)." Assessing the impact of e-government: A study of projects in India". Information Technologies & International development, 6(2), 109127-, from http://www.google.com 19.Bhatnagar, S. (2003)." Transparency and corruption: Does e-government help?",from http://www.proquest.com 20.Bhuiyan, S.H. (2010). "E-government in Kazakhstan: Challenges and its role to development." Public Organiz Rev, 10, 3147-, from http://www.proquest.com
141 سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 21.Carvalho, D.S., & Fidelis, T. (2011)." Citizen complaints as a new source of information for local environmental governance". Management of Environmental Quality: An International Journal, 22(3), 386400-, from http:// www.emeraldinsight.com 22.Choi, J.W. (2007)." Governance structure and administrative corruption in Japan: An organizational network approach". Public Administration Review, 67(5), 930942-, from http://www.proquest.com 23.Deakins, E., Dillon, S., Al Namani, H., & Zhang, C. (2010)." Local e-government impact in China, New Zealand, Oman, and the United Kingdom". International Journal of Public Sector Management, 23(6), 520534-, from http://www.emeraldinsight.com 24.Deng, H. (2008)." Towards objective benchmarking of electronic government: an inter-country analysis". Transforming Government: People, Process and Policy, 2(3), 162176-, from http://www.emeraldinsight.com 25.Hassan, H.S., Shehab, E., & Peppard, J. (2011)." Recent advances in e-service in the public sector: state-of-the-art and future trends". Business Process Management Journal, 17(3), 526545-,,from http://www.emeraldinsight.com 26.Kim, P.S. (2008)." Building national integrity through corruption eradication in South Korea." Public Policy Analysis and Management, 17, 155178-, from http:// www.emeraldinsight.com 27.Phala, V.L. (2007)." Using e-government to curb corruption in the public service". ICT and Service Delivery, 6(1), 6973-, from http://www.google.com 28.Shim, D.C., & Eom, T.H. (2008)." E-government and anti-corruption: Empirical analasis of international data", Intl Journal of Public Administration, 31,298316-,,from http://www.google.com 29.Singh, G., Pathak, R.D., Naz, R., & Belwal, R. (2010)." E-governance for improved public sector service delivery in india, ethiopia and fiji". International Journal of Public Sector Management, 23(3), 254275-, from http://www.emeraldinsight.com 30.Tat-Kei Ho, A. (2002)." Reinventing local governments and the e-government initiative". Public Administration Review, 62(4), 434444-, from http://www. google.com
سال چهاردهم شماره 56 پاييز 93 Downloaded from danesh.dmk.ir at 9:12 +0430 on Thursday August 23rd 2018 1- Deakins, Dillon, Alnamani,& Zhang 2- United Nations 3- Deng 4- Irani et al 5- Bhuiyan 6- Salem 7- Hassan, Shehab,& Peppard 8- Axelsson, Melin,& Lindgren 9- Carvalho & Fidelis 10- Galbraith 11- Bozeman 12- Choi 13- Singh, Pathak, Naz,& Belwal 14- Bhatnagar & Singh 15- Kabir 16- Shim & Eom 17- Kim 18- Phala 19- Anderson & Rand 20- Bhatnagar 21- SPSS 22- Lisrel 23- norma l fit Index (NFI) 24- comprativ fit Index (CFI) 25- Incrimcntal fit Index (IFI) 26- Relative fit Index (RFI) 27- goodnes of fit Index (GFI) 28- Average goodness of fit Index (AGFI) 142 پينوشت: