ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΙΟΥ ΑΝΝΑ ΧΑΝΙΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2004
ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: : Με τον όρο βιοµάζα εννοούµε τα καυσόξυλα, τα φυτικά και δασικά υπολείµµατα (κλαδοδέµατα, άχυρα, πριονίδια, ελαιοπυρήνες, κουκούτσια), τα ζωικά απόβλητα, τα φυτά που καλλιεργούνται στις ενεργειακές φυτείες ειδικά για να χρησιµοποιηθούν ως πηγή ενέργειας, τα αστικά απορρίµµατα και απόβλητα,, καθώς και τα υπολείµµατα της βιοµηχανίας τροφίµων και της αγροτικής βιοµηχανίας.
ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ Περιεκτικότητα σε υγρασία Περιεκτικότητα τέφρας Περιεκτικότητα σε πτητικά συστατικά Στοιχειακή ανάλυση Θερµαντική ικανότητα και Πυκνότητα
ΠΥΡΟΛΥΣΗ ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ ΑΕΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΚΑΥΣΗ ΘΕΡΜΟΧΗΜΙΚΕΣ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΩΝΕΨΗ ΖΥΜΩΣΗ : (ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΖΥΜΩΣΗ, ΑΕΡΟΒΙΑ ΖΥΜΩΣΗ & ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΖΥΜΩΣΗ)
ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΑΠΟ ΒΙΟΜΑΖΑ ΚΥΡΙΑ ΧΡΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Ακόµη: : ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (ΒΙΟΑΙΘΑΝΟΛΗ) Στην Ελλάδα χρησιµοποιείται κυρίως µε την µορφή καυσόξυλων στον οικιακό τοµέα (µαγείρεµα, θέρµανση χώρων & νερού) Σήµερα παράγονται εξευγενισµένα καύσιµα βιοµάζας : θρύµµατα ξύλου (woodchips)( & οι πελλέτες
ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ Είναι η παροχή και η µεταφορά θερµικής ενέργειας από µια κεντρική µονάδα παραγωγής προς έναν αριθµό περιφερειακών καταναλωτών, µέσω ενός δικτύου αγωγών µεταφοράς. Βιοµάζα: Παραγωγή θερµού νερού σε καυστήρα & µεταφορά του µε υπόγειο µονωµένο σωλήνα στην περιοχή χρήσης του. Χρήση για θέρµανση χώρων & παραγωγή ζεστού νερού. Η µονάδα τηλεθέρµανσης αποτελείται από: τον σταθµό παραγωγής θερµότητας & το σύστηµα διανοµής θερµού νερού.
Ο κεντρικός σταθµός περιλαµβάνει: τους χώρους αποθήκευσης και τον εξοπλισµό προεπεξεργασίας της βιοµάζας, το σύστηµα τροφοδοσίας της βιοµάζας, το θάλαµο καύσης και τον λέβητα, το σύστηµα καθαρισµού των απαερίων, το σύστηµα συµπύκνωσης των απαερίων, την καµινάδα και το σύστηµα αποµάκρυνσης της στάχτης. Το σύστηµα διανοµής περιλαµβάνει : το δίκτυο των σωληνώσεων µεταφοράς του θερµού νερού και τους σταθµούς σύνδεσης µε τους καταναλωτές. Στο σύστηµα διανοµής επίσης, περιλαµβάνονται και οι εγκαταστάσεις Θέρµανσης των καταναλωτών Η τεχνολογία της τηλεθέρµανσης µε χρήση βιοµάζας είναι επιτυχώς δοκιµασµένη σε χώρες όπως η Σουηδία, η ανία και η Αυστρία
ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ ΜΕ ΒΙΟΜΑΖΑ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΜΕ ΤΖΑΚΙ, ΣΟΜΠΑ Η ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΖΑΚΙΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΞΥΛΩΝ ή ΠΥΡΗΝΟΞΥΛΟΥ ΧΡΗΣΗ ΠΕΛΛΕΤΩΝ
ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΓΙΑ ΚΤΙΡΙΑ Η καύση καυσόξυλων είναι αρκετά διαδεδοµένη. Αλλά η χρήση πελλετών και θρυµµάτων βιοκαυσίµων σε αυτοµατοποιηµένους λέβητες είναι ακόµα σχετικά άγνωστη Η τεχνολογία λεβήτων βιοµάζας την τελευταία δεκαετία έχει επιτύχει µεγάλη µείωση των εκποµπών, ενώ οι αποδόσεις είναι αντίστοιχες των λεβήτων πετρελαίου και αερίου. Επίσης έχει ενισχυθεί και η αξιοπιστία της ς αυτόµατης λειτουργίας του λέβητα. Ακόµη υπάρχει ευρύ φάσµα από ποιότητες στηνσ αγορά καυσίµων βιοµάζας
Οι σύγχρονοι λέβητες που χρησιµοποιούν που χρησιµοποιούν τεµαχίδια ξύλου (wood( chips) ή πελλέτες, είναι συσκευές υψηλής τεχνολογίας µε αυτόµατη τροφοδοσία καυσίµου, λειτουργούν σε υψηλές θερµοκρασίες και µε ηλεκτρονικά ελεγχόµενη παροχή αέρα και έχουν απόδοση περισσότερο από 90% της ενέργειας που περιέχεται στο ξύλο για θέρµανση. Σε σύγκριση µε το 10% που αποδίδει ένα τζάκι, ή το 50% ενός συµβατικού λέβητα ξύλου είναι προφανώς αποδοτικά. Οι σύγχρονοι λέβητες ξύλου δεν παράγουν ορατό καπνό και οι εκποµπές πές τους είναι τόσο χαµηλές, όσο και αυτές των λεβήτων φυσικού αερίου. Τα πιο εξελιγµένα µοντέλα διαθέτουν αυτόµατο σύστηµα καθαρισµού των επιφανειών εναλλακτών θερµότητας και αυτόµατη αποµάκρυνση της τέφρας. Ορισµένα µοντέλα συµπιέζουν την τέφρα, ώστε το καθάρισµα να είναι αναγκαίο µόνο δύο φορές το χρόνο
Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΜΕ ΒΙΟΜΑΥΣΙΜΑ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΧΩΡΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΕΒΗΤΑ & ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΥΣΙΜΟΥ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟΥ ΕΦΟ ΙΑΣΜΟΥ ΜΕ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΝΤΙ Α ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΛΕΒΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΕΦΡΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΠΟΥ ΘΑ Ο ΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ & ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ ΠΕΛΛΕΤΕΣ: είναι τυποποιηµένο κυλινδρικό βιολογικό καύσιµο που παρασκευάζεται αι µε τη συµπίεση ξηρών πριονιδιών και τεµαχιδίων από καθαρά υπολείµµατα ξύλου βιοµηχανιών επεξεργασίας ξύλου. ΘΡΥΜΜΑΤΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ: είναι µικρά τεµαχίδια ξύλου µήκους 5-505 50 mm. ΥΠΑΡΧΟΥΝ 3 ΕΙ Η ΘΡΥΜΜΑΤΩΝ: 1) Θρύµµατα από δασικά υπολείµµατα 2) Θρύµµατα βιοµάζας από τα πριονιστήρια 3) Θρύµµατα βιοµάζας από αραίωµα χωρίς κλαδιά και φύλλα που αφήνονται να ξηραθούν πριν το θρυµµάτισµα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ Πελλέτες Θρύµµατα βιοµάζας Θερµογόνος δύναµη Ανά kg Ανά m 3 1,7 GJ/t 13,4 GJ/t 4,7 kwh/kg 3,7 kwh/kg 3077 kwh/m 3 744 kwh/m 3 Περιεχόµενη υγρασία 8% 25% Φαινόµενη πυκνότητα 650 kg/m 3 200 kg/m 3 Στάχτη 0,5% 1%
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ & ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΡΥΜΜΑΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ : ιαθέσιµα: τοπικά, η παραγωγή τους ενισχύει την τοπική αγορά εργασίας και είναι φθηνότερα από τις πελλέτες. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ : Μεγάλοι χώροι αποθήκευσης, απαίτηση εξειδικευµένου προσωπικού για την λειτουργία και την συντήρηση του τ καυστήρα. ΠΕΛΛΕΤΕΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Τυποποιηµένο καύσιµο µε υψηλή αξιοπιστία, απαιτούνται µικρότεροι χώροι αποθήκευσης & έχει λιγότερες απαιτήσεις σεις για την λειτουργία και την συντήρηση του καυστήρα. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Υψηλό κόστος & λιγότερα οφέλη για την τοπική οικονοµία.
ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΟΥ : σε υπάρχοντα κτίρια σε χώρο κοντά στον λέβητα ή σε χώρο εκτός του κτιρίου
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ & ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Τα προβλήµατα που εντοπίζονται για την επιτυχή και βιώσιµη εφαρµογή µιας µονάδας αξιοποίησης στερεών καυσίµων είναι τα παρακάτω: Ο βαθµός διαθεσιµότητας- προµήθειας του υλικού ανά χρονιά. Η δυσκολία σε σχέση µε τα ορυκτά καύσιµα, στη χρήση- συντήρηση- αποθήκευση Ύψος και χρόνος απόσβεσης σχετικής επένδυσης Η έλλειψη πληροφόρησης του κοινού.
Προκειµένου να λυθούν τα παραπάνω προβλήµατα πρέπει να δοθεί έµφαση: Στη διάδοση των συστηµάτων αυτών και τη γνωστοποίηση των ωφελειών τους που προκύπτουν από τη χρήση τους. Στη βελτίωση όλου του φάσµατος διακίνησης της πρώτης ύλης,, από την παραγωγή της µέχρι την κατανάλωση, από το κόστος της µέχρι την αποθήκευση. Στην παροχή κινήτρων για εγκατάσταση σχετικών εφαρµογών,, µέσω ιδιαίτερων φορολογικών ρυθµίσεων ή και ευνοϊκών προγραµµάτων χρηµατοδότησής τους. Στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Στην στήριξη των εφαρµογών µέσω επιδεικτικών-πιλοτικών πιλοτικών έργων του ιδιωτικού τοµέα ή και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην παροχή ολοκληρωµένων ενεργειακών υπηρεσιών από µέρους των εγκαταστατών-τεχνικών τεχνικών των συστηµάτων προς τους τελικούς χρήστες. Στην ενεργειακή εκπαίδευση όλων των εµπλεκοµένων (σύµβουλοι, τεχνικοί, πολιτεία, τελικοί χρήστες) και ιδιαίτερα των εγκαταστατών
ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙ ΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Ο λέβητας καυσίµου θα πρέπει να έχει απόδοση>85%, Οι εκποµπές του µονοξειδίου του άνθρακα να είναι <200 mg/m3 και οι εκποµπές της σκόνης να είναι < 150 mg/m3. Αυτόµατος καθαρισµός των εναλλακτών θερµότητας και αυτόµατη περισυλλογή της στάχτης. Να µπορεί να γίνει εξ αποστάσεως έλεγχος από τον κατασκευαστή. Προσεχτικός σχεδιασµός του συνολικού συστήµατος θέρµανσης & να τηρούνται οι κανόνες πυρασφάλειας. Η ενηµέρωση των κατοίκων και της τοπικής αυτοδιοίκησης & η καλή προετοιµασία του καυστήρα κατά την φάση λειτουργίας