Περαιτέρω Χρήση των πληροφοριών του δηµόσιου τοµέα «Νοµοθέτηση και Εφαρµογή» Καλλιόπη Αγγελετοπούλου PSI group Γενική Γραµµατεία Δηµόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης 1
Α. Σύνταγµα 1975/1986/2001 Άρθρο 2&1 «Ο σεβασµός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας» 2
Άρθρο 5Α «Καθένας έχει δικαίωµα στην πληροφόρηση όπως νόµος ορίζει. Περιορισµοί στο δικαίωµα αυτό είναι δυνατό να επιβληθούν µε νόµο µόνον εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέµησης του εγκλήµατος ή προστασίας δικαιωµάτων και συµφερόντων τρίτων». 3
Άρθρο 10&3 «Η αρµόδια υπηρεσία ή αρχή υποχρεούται να απαντά στα αιτήµατα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων, ιδίως πιστοποιητικών, δικαιολογητικών και βεβαιώσεων µέσα σε ορισµένη προθεσµία, όχι µεγαλύτερη των 60 ηµερών, όπως νόµος ορίζει» 4
Ν. 2690/1999 (τροπ. 1) άρθρο 8&2 Ν. 2880/2001, 2) άρθρο 11&2 Ν.3230/2004) Άρθρο 5 «πρόσβαση σε έγγραφα»: «κάθε ενδιαφερόµενος έχει το δικαίωµα ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαµβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων» 5
Δικαίωµα πρόσβασης των διοικουµένων στα έγγραφα των διοικητικών υπηρεσιών. «Αρχή της διαφάνειας και της φανερής δράσης της διοίκησης» 6
Προϋποθέσεις: Γραπτή αίτηση Καταβολή δαπάνης αναπαραγωγής Συνδροµή «ευλόγου ενδιαφέροντος» (προσωπική έννοµη σχέση συνδεόµενη µε το περιεχόµενο του (διοικητικού) εγγράφου) 7
Ν. 3448/2006 «για την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών του δηµόσιου τοµέα» καθορισµός των όρων, των προϋποθέσεων και των τρόπων διευκόλυνσης της περαιτέρω χρήσεως, για εµπορικούς ή µη σκοπούς, εγγράφων που βρίσκονται στην κατοχή φορέων του δηµόσιου τοµέα 8
Άρθρο 3 Ν. 3448/2006 (τροπ. Άρθρο 11, παρ. 1 Ν 3613/2007) Πεδίο εφαρµογής : Καθορισµός εγγράφων (αποκλεισµοί) 9
Άρθρο 4&1 Ν.3448/2006 Καθορισµός Φορέων του δηµόσιου τοµέα: «οι κρατικές αρχές, κεντρικές και περιφερειακές, οι ΟΤΑ α και β βαθµού, τα λοιπά νπδδ, οι (κατά την παράγραφο 2 ) οργανισµοί δηµοσίου δικαίου και οι ενώσεις που σχηµατίζονται από µία ή περισσότερες από τις αρχές αυτές ή από έναν ή περισσότερους από τους οργανισµούς δηµοσίου δικαίου» 10
Άρθρο 4&2 Ν.3448/2006 «Οργανισµός δηµοσίου δικαίου», κάθε οργανισµός που α) έχει συσταθεί µε συγκεκριµένο σκοπό την κάλυψη αναγκών γενικού συµφέροντος που δεν έχουν βιοµηχανικό ή εµπορικό χαρακτήρα, β) έχει νοµική προσωπικότητα, γ) χρηµατοδοτείται για τη δραστηριότητά του κατά κύριο λόγο από το Κράτος, τους ΟΤΑ ή άλλους οργανισµούς δηµοσίου δικαίου, είτε η διαχείρισή του υπόκειται στην εποπτεία των ανωτέρω, είτε διοικείται, διευθύνεται ή εποπτεύεται από όργανο, του οποίου ο µεγαλύτερος αριθµός των µελών διορίζεται από το Κράτος, τους ΟΤΑ, ή άλλους οργανισµούς δηµοσίου δικαίου». 11
Άρθρο 1 Ν.3448/2006 «οι κείµενες διατάξεις για την πρόσβαση στα παραπάνω έγγραφα εξακολουθούν να ισχύουν, µε την επιφύλαξη των ρυθµίσεων αυτού του νόµου» 12
Το θεσµικό πλαίσιο για την «περαιτέρω χρήση» συνιστά κατ ουσίαν διεύρυνση του ισχύοντος πλαισίου για το «δικαίωµα πρόσβασης», αφού πλέον ως «ενδιαφερόµενος» πολίτης δεν µπορεί παρά να νοείται και ο αιτών την εµπορική χρήση του εγγράφου. 13
«Διεύρυνση Ευλόγου ενδιαφέροντος» (µεταξύ άλλων «προσωπικών εννόµων σχέσεων» και η εξυπηρέτηση της περαιτέρω χρήσης της δηµόσιας πληροφορίας ) 14
Αλλά: Η Οδηγία 2003/1998 «βασιζόµενη στα υφιστάµενα καθεστώτα πρόσβασης», δεν επιβάλλει ούτε και υποχρεώνει τους φορείς σε παροχή εγγράφων για περαιτέρω χρήση, καθώς η σχετική απόφαση εναπόκειται στο «οικείο κράτος µέλος ή φορέα του δηµοσίου» (προοίµιο παρ.9), 15
πλην όµως εάν και εφόσον το έγγραφο δίδεται προς περαιτέρω χρήση, τότε ο φορέας που το χορηγεί θα πρέπει να εφαρµόσει την οδηγία µε κύριο στόχο την αποφυγή της σύστασης αποκλειστικών δικαιωµάτων ή και συµφωνιών που οδηγούν σε στρέβλωση του ανταγωνισµού (σχ. προοίµιο, παρ.9) 16
Β. Υπηρεσίες προσαρµοσµένες σε εξειδικευµένες ανάγκες περαιτέρω χρήσης Κατηγορίες εγγράφων-πληροφοριών Ειδικές διατάξεις χορήγησης των πληροφοριών αυτών 17
Η οδηγία (κατ αρχήν) εφαρµόζεται! Χορήγηση νοµικών πληροφοριών προς περαιτέρω χρήση Γεωγραφικού υλικού και πληροφοριών Στοιχεία Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας Στοιχεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Μεταφορές Κ.λπ 18
Χρεώσεις Η οδηγία (και ο Ν. 3448/2006, άρθρο 8) επιτρέπουν την επιβολή τελών προκειµένου να ανακτά ο φορέας το συνολικό κόστος συλλογής, παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης των εγγράφων, συµπεριλαµβανοµένης µιας εύλογης απόδοσης της επένδυσης. 19
Προοίµιο παρ.14 Οδηγίας Αποφυγή ή και Αποκλεισµός υπερβολικών τιµών που εµποδίζουν την παραγωγική αξιοποίηση της πληροφορίας από πολίτες και επιχειρήσεις 20
Επιβολή τελών-χρεώσεων περαιτέρω χρήσης Εξασφάλιση ποιότητας παροχής υπηρεσιών εφαρµογή προτύπων (format) Ψηφιοποίηση Ηλεκτρονικά µέσα 21
Ευχαριστώ πολύ! k.ageleto@ypesdda.gov.gr 22