ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Α ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τέρης Χατζηιωάννου, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι θεσμός ισχυρού συμβολισμού με πανευρωπαϊκή απήχηση και μείζονα συνεισφορά στην οικονομική ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή ενός τόπου. Συμβάλει καταλυτικά στην ανάδειξη της υλικής και άυλης κληρονομιάς της Ευρώπης, καθώς και στην ενίσχυση και ενδυνάμωση της κοινής πολιτιστική μας ταυτότητας. Η υποψηφιότητα της Ρόδου εδράζεται στην μοναδική, διαχρονική της ικανότητα, να φέρνει κοντά διαφορετικούς λαούς, πολιτισμούς και θρησκείες και να τους επιτρέπει να συνυπάρχουν και να συνεργάζονται αρμονικά και δημιουργικά. Η Ρόδος συνενώνει ανθρώπους, παραδόσεις και αντιλήψεις σε ένα πολιτιστικό παράδειγμα που αντικατοπτρίζει και εκφράζει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον πλούτο και την ποικιλομορφία του ίδιου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Επιθυμία μας στο ταξίδι προς το μέλλον να φέρουμε κοντά μας τους φορείς και τους πολίτες των Δήμων του Νομού μας. Εξ ου και η απόφαση το λογότυπο της υποψηφιότητας μας, να αναπτύσσεται ως «Ρόδος- Δωδεκάνησα 2021». Η δράση της ΠΠΕ έχει εξελιχθεί σημαντικά από τα πρώτα χρόνια, όταν ήταν κυρίως καλλιτεχνικές εκδηλώσεις σε μία πόλη, καθώς από το 1980 έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση της ευαισθητοποίησης, σχετικά με το ρόλο του πολιτισμού στη ζωή των πόλεων και τη συμβολή του στην ευημερία των πολιτών και την παραγωγικότητα της πόλης. Τέρης Χατζηιωάννου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. Ρόδου terisxatz@gmail.com Θεόδωρος Χατζηπαντελής-Δημήτρης Καραπιστόλης, Η ανάλυση profile των επισκεπτών μιας περιοχής ως στρατηγικό εργαλείο Στο πλαίσιο του έργου «Τεχνολογίες Ανάλυσης Δεδομένων και Διαχείρισης Γνώσης στο σχεδιασμό τουριστικών προϊόντων» που υλοποιήθηκε από το εργαστήριο ανάλυσης δεδομένων του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης διενεργήθηκε δειγματοληπτική έρευνα σε 2000 επισκέπτες της Θεσσαλονίκης το διάστημα 4-10/2013. Στόχοι της έρευνας ήταν να αποτυπωθούν στάσεις και απόψεις των επισκεπτών σχετικά με την Θεσσαλονίκη ως τουριστικό προορισμό και να αναλυθούν profile διαφορετικών ομάδων επισκεπτών.
Τα αποτελέσματα της έρευνας μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο διαμόρφωσης εξειδικευμένων στρατηγικών προσέγγισης αλλά και ωε εργαλείο πολιτικής για επιμέρους παρεμβάσεις. Στην παρουσίαση αυτή ειδικότερα ασχολούμαστε με την ανάλυση των χαρακτηριστικών που αφορούν διακριτές ομάδες ως προς τη χώρα προέλευσης. Με βάση την ανάλυση αυτή μπορεί να σχεδιαστεί ηλεκτρονική καμπάνια που να διαφοροποιείται ανάλογα με τη χώρα πρόσβασης όπως επίσης να σχεδιαστεί μια έξυπνη εφαρμογή που θα διδάσκεται από τις επισκέψεις σε αυτήν. Θεόδωρος Χατζηπαντελής Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. chadji@polsci.auth.gr Δημήτρης Καραπιστόλης Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, ΤΕΙΘ karap@mkt.teithe.gr Βύρων Ματαράγκας, Τουρισμός και Διεθνές Δίκαιο Ο τουρισμός είναι μία κοινωνική, οικονομική δραστηριότης, η οποία αναπτύσσεται πέρα και επέκεινα των συνόρων μιας χώρας. Το αποτέλεσμασκοπός αυτής της δραστηριότητας πραγματοποιείται στο έδαφος μιας άλλης χώρας. Το εάν το αποτέλεσμα-σκοπός της τουριστικής δραστηριότητας θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί στο έδαφος της ξένης χώρας, εξαρτάται από τις αρμόδιες Αρχές της χώρας αυτής. Ανάλογα με τον τομέα κοινωνικής δράσης, στον οποίο αναπτύσσεται η τουριστική πρωτοβουλία, η συναφής δραστηριότης είναι πολιτιστική, επιστημονική, ψυχαγωγική, θρησκευτική- προσκυνηματική, επαγγελματική κ.α.. Ακριβώς διότι, η τουριστική δραστηριότης διασχίζει τα σύνορα των κρατών και αναπτύσσεται στην επικράτεια κράτους άλλου από εκείνο, στο έδαφος του οποίου ελήφθη η σχετική πρωτοβουλία, ο τουρισμός ως δραστηριότης, εισέρχεται στο ρυθμιστικό πεδίο των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Ύστερα από μία σύντομη ανάπτυξη του ορισμού της έννοιας του τουρισμού και του τουρίστα, θα αναφερθώ στο νομικό καθεστώς του τουρίστα στο έδαφος της ξένης χώρας, που επισκέπτεται. Ο τουρισμός είναι ένας σπουδαίος παράγων σφυρηλάτησης της διεθνούς ειρήνης, καθότι συμβάλλει στην αλληλογνωριμία των λαών, στην αμοιβαία γνώση του πολιτισμού και της ιστορίας των και έτσι επιφέρει την άμβλυνση των προκαταλήψεων και των εχθρικών συναισθημάτων. Θα αναπτυχθεί ο ρόλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού. Θα επισημανθεί ο ρόλος των διακρατικών συμφωνιών ως πρόσφορο μέσο αναπτύξεως του τουρισμού.
Βύρων Ματαράγκας Αναπληρωτής Καθηγητής στο İstanbul Bahçeşehir University και στο European School of Law and Governance, Prishtina, Kossovo byronmat@gmail.com Β ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Έλσα Δεληγιάννη Δημήτρης Μυλωνόπουλος Η ταξιδιωτική οδηγία ως εμπόδιο στην τουριστική μετακίνηση Η τουριστική δραστηριότητα επηρεάζεται σημαντικά από απρόβλεπτους και αστάθμητους παράγοντες όπως είναι η εκδήλωση τρομοκρατικών ενεργειών, πολεμικών συγκρούσεων- εχθροπραξιών, επιδημιών, φυσικών καταστροφών, κ.λπ. Η επίδραση αυτών των φαινομένων στην τουριστική κίνηση μιας χώρας, ή ευρύτερης περιφέρειας, εντείνεται από τον τρόπο παρουσίασής του από τα Μ.Μ.Ε. τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Το αρνητικό κλίμα επιδεινώνεται συχνά και από την έκδοση ταξιδιωτικών οδηγιών που συνήθως εκδίδονται μετά από σημαντικά γεγονότα (τρομοκρατικές επιθέσεις, φυσικές καταστροφές, επιδημίες, πολιτική αστάθεια κ.λπ.) και έχουν ως συνέπεια τον περιορισμό ή και τη διακοπή των τουριστικών ροών. Οι ταξιδιωτικές οδηγίες συνήθως εκδίδονται από κράτη, αλλά και από διεθνείς οργανισμούς, στο μέτρο που κάποιο γεγονός τους αφορά, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σε περίπτωση εκδήλωσης επιδημίας ή πανδημίας (SARS, MERS κ.ά.). Η ταξιδιωτική οδηγία αποσκοπεί στην προστασία των ταξιδιωτών από σημαντικούς κινδύνους. Συχνά όμως η ταξιδιωτική οδηγία υπερτονίζει τον υπάρχοντα κίνδυνο και λειτουργεί ως μέσο άσκησης πίεσης των κρατών προς άλλα κράτη για την επίτευξη ενός επιθυμητού αποτελέσματος. Σε κάθε περίπτωση, λόγω των τεράστιων οικονομικών και κοινωνικών επιδράσεων των ταξιδιωτικών οδηγιών στην οικονομία της χώρας που αναφέρονται, καθίσταται επιβεβλημένη η εύλογη έκδοσή τους από τα κράτη. Επίσης, είναι αναγκαία η ορθολογική διαχείριση από τα κράτη στα οποία αφορά, αλλά και από τους φορείς άσκησης τουριστικής πολιτικής, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι δυσμενείς συνέπειες και να μην παρεμποδίζεται η ελεύθερη διακίνηση των ταξιδιωτών όπως προβλέπεται από διεθνείς συνθήκες και διακηρύξεις. Έλσα Δεληγιάννη Αν. καθηγήτρια Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. Α.Π.Θ. elsa@jour.auth.gr Δημήτρης Μυλωνόπουλος Καθηγητής, ΑΕΙ Πειραιά ΤT (Αν. Εκπ. Ίδρ. Τεχνολογικού Τομέα) dimilon2002@yahoo.gr
Μαριάννα Ψύλλα, Δημόσιες Πολιτικές και αλλαγή παραδείγματος στην Τουριστική Πολιτική Το πεδίο των Δημόσιων Πολιτικών αντιμετωπίζει τα δημόσια ζητήματα, όπως είναι και ο Τουρισμός, ως ένα επικοινωνιακό και πολιτικό πεδίο, δίνοντας έμφαση στους δρώντες που συμμετέχουν, τόσο στoυς φορείς καθορισμού, διαχείρισης αλλά και εφαρμογής δημόσιων πολιτικών, όσο και στους πολίτες που βιώνουν την καθημερινότητα σε ένα συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο συντελώντας και αυτοί με τη δράση τους, την εμπειρία τους και τα ενδιαφέροντα τους, στην αλλαγή παραδειγματικού μοντέλου με στόχο πρωταρχικά την αλλαγή αντίληψης περί των δημόσιων προβλημάτων. Γίνεται έτσι αντιληπτή, η συνειδητοποίηση ότι ο τρόπος παρέμβασης και ανάδειξης προβλημάτων, άρα και και τα μέτρα και οι πολιτικές που πρέπει να υιοθετηθούν συνιστούν μια συλλογική υπόθεση που αφορούν όλους μας στους χώρους και τους τομείς που ο καθένας ενεργοποιείται και που τον αφορούν. Τα ερωτήματα που θα τεθούν συνιστούν μια διεπιστημονική πρόταση που αντιλαμβάνεται την κυκλική και πολυσύνθετη θεώρηση της πραγματικότητας, όπου ο συνδυασμός δημόσιων και ιδιωτικών δρώντων με τη χρήση πολλαπλών μέσων επικοινωνίας και δημοσιοποίησης καθίσταται ταυτόχρονα αυτονόητος και αναγκαίος. Πως η επικοινωνιακή δράση λειτουργεί καταλυτικά ως μοχλός κινητοποίησης και σύγκλισης διαφορετικών δρώντων στη διαδικασία καθορισμού μιας δημόσιας τουριστικής πολιτικής; Μαριάννα Ψύλλα Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού mpsilla@hotmail.com Δημήτρης Νικολακάκης, Προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης μέσω δημιουργίας διεθνών πολιτιστικών δικτύων: Νομικά ζητήματα και προϋποθέσεις Η δημιουργία ενός διεθνούς πολιτιστικού δικτύου σχετίζεται με την εφαρμογή οργανωτικών μοντέλων προκειμένου η συλλογική δράση ετερόκλητων φορέων από διαφορετικές χώρες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού να λάβει συγκεκριμένη υπόσταση ως υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Με τον τρόπο αυτό, το πολιτιστικό δίκτυο θα είναι σε θέση να διεκδικήσει αυτόνομα πόρους, αλλά και να αναλάβει πρωτοβουλίες που άπτονται στην προώθηση των πολιτιστικών και διαπολιτιστικών στοχεύσεών του. Ένα τέτοιο δίκτυο μπορεί, επίσης, να παρέχει πολιτιστικό περιεχόμενο προς αξιοποίηση σε δράσεις τουριστικής προβολής και ανάπτυξης, αλλά και να κινητοποιήσει τη συνεργασία πολιτισμού και τουρισμού για την παραγωγή ανταγωνιστικού τουριστικού προϊόντος.
Προκειμένου το δίκτυο πολιτισμού να γίνει υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων προς εκπλήρωση των στόχων του, θα πρέπει να λάβει συγκεκριμένη νομική μορφή, η οποία να είναι συμβατή με τα νομικά συστήματα των εμπλεκόμενων μερών και των χωρών που αυτά δραστηριοποιούνται. Ένα δεύτερο ζήτημα που πρέπει να εξεταστεί αναφέρεται στο νομικό πλαίσιο που διέπει κάθε χώρα αναφορικά με την δυνατότητα αξιοποίησης του πολιτισμού στον τομέα του τουρισμού. Ο προβληματισμός επί αυτών των ζητημάτων κρίνεται ως ιδιαίτερα επωφελής, καθώς μέσα από την εξέταση και αξιολόγηση των υφιστάμενων δομών και δυνατοτήτων δύνανται να διατυπωθούν προτάσεις βελτίωσης του πλαισίου συνεργασίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτισμού και τουρισμού. Δημήτρης Νικολακάκης Επ. καθηγητής, Θεολογική Σχολή Α.Π.Θ., Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω dnik@past.auth.gr Έφη Καλαμπουκίδου, Ξεναγός - Εκπαιδευμένος επαγγελματίας και διπλωμάτης του τουρισμού Το επάγγελμα του ξεναγού απαιτεί εξειδικευμένη επαγγελματική εκπαίδευση και πιστοποίηση σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με πολλές ώρες πρακτικής άσκησης, μηδενός εξαιρουμένης και της Ελλάδας με τις Σχολές Ξεναγών του Υπουργείου Τουρισμού. Ο επαγγελματίας ξεναγός χρειάζεται, επίσης, συνεχή δια βίου επιμόρφωση για να παρακολουθεί τις εξελίξεις στις ανασκαφικές ανακαλύψεις, τις αλλαγές στην τουριστική αγορά, την τεχνολογία και την τεχνική ξενάγηση, ώστε να είναι σε θέση να ξεναγεί εξειδικευμένο κοινό. Να ανακαλύπτει συνεχώς νέες αγορές και να είναι σε θέση να παρουσιάσει νέους προορισμούς στη χώρα όπου εργάζεται. Ο ξεναγός διαμορφώνει την γνώμη του επισκέπτη μιας χώρας, βρισκόμενος σε άμεση επαφή μαζί του για λίγες ώρες έως και για πολλές ημέρες. Ασκεί τουριστική διπλωματία για έναν προορισμό. Έφη Καλαμπουκίδου Πρόεδρος Δ.Σ. Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών (Π.Ο.ΞΕΝ.) Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ξεναγών (FEG) Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Ξεναγών των FEG & WFTGA efiguide@yahoo.gr Γ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ζαχαρούλα Σ. Ανδρεοπούλου, Η δυναμική του Διαδικτύου στην επικοινωνία των μονάδων οικοαγροτουρισμού στην Ελλάδα, στα πλαίσια της περιφερειακής ανάπτυξης
Ο οικολογικός τουρισμός και ο αγροτουρισμός αποτελούν σημαντικές παραμέτρους στα πλαίσια της νέας στρατηγικής περιφερειακής για την Ελλάδα. Στην εργασία αυτή μελετώνται οι σύγχρονες εξελίξεις στο χώρο της προώθησης οικο-αγροτουριστικών μονάδων αξιοποιώντας τον ισχυρό επικοινωνιακό χαρακτήρα του Διαδικτύου και επισημαίνονται οι προοπτικές και οι προκλήσεις που παρουσιάζονται σήμερα μέσω της δυναμικής που διαθέτει το Διαδίκτυο με τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, τις ψηφιακά παρεχόμενες υπηρεσίες, την ψηφιακή καινοτομία, τις σύγχρονες υπηρεσίες ευρυζωνικότητας (γρήγορο και ασφαλές ιντερνέτ) αλλά και την κοινωνική διάσταση του διαδικτύου, όπως εκφράζεται με τις διάφορες δράσεις κοινωνικής δικτύωσης. Για την επιλογή μιας οικοαγροτουριστικής επιχείρησης δεν αρκεί μόνο η ελκυστικότητα του αγροτουριστικού προϊόντος αλλά και η αποτελεσματική επικοινωνιακή πολιτική στο ευρύ κοινό. Ειδικότερα, μελετώνται και αναλύονται ιστοσελίδες που αφορούν σε μονάδες οικοτουρισμού και αγροτουρισμού στη Ελλάδα και αξιολογείται ο βαθμός αξιοποίησης των σύγχρονων διαδικτυακών εργαλείων και εφαρμογών, ενώ ταξινομούνται σε 4 κατηγορίες. Οι οικο-αγροτουριστικές ιστοσελίδες αναλύθηκαν ως προς τα ποιοτικά και ποσοτικά τους χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, οι ιστοσελίδες ταξινομούνται στις κατηγορίες ξεκινώντας από μια απλή παρουσία στο Διαδίκτυο, τη διαδραστικότητα, την εικονική διαδικτυακή συναλλαγή μέχρι τη πλήρη ενσωμάτωση πολλαπλών ηλεκτρονικών υπηρεσιών. Οι περισσότερες ιστοσελίδες κατατάσσονται στην κατηγορία της διαδραστικότητας πέρα από τη βασική πληροφόρηση. Οι ιστοσελίδες που προβάλλουν μονάδες αγροτουρισμού θα πρέπει να βελτιωθούν και να εξελιχθούν περισσότερο και να ενισχυθεί η παροχή ποιοτικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών αλλά και αξιόπιστου υλικού ώστε να είναι λειτουργικές και αποτελεσματικές ως μέσο πωλήσεων. Δεδομένης της ευαισθητοποίησης του κοινού για τον οικο-αγροτουρισμό, το ενδιαφέρον για την παροχή υπηρεσιών μέσω του Διαδικτύου, την ραγδαία ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων και τη δεδομένη βελτίωση των ευρυζωνικών υποδομών Διαδικτύου στην Ελλάδα, οι σχετικές ιστοσελίδες θα πρέπει να βελτιωθούν και να περιλαμβάνουν καινοτόμες ηλεκτρονικές υπηρεσίες μέσα από ένα σύγχρονο μοντέλο που προτείνεται. Ζαχαρούλα Σ. Ανδρεοπούλου Αν. καθηγήτρια, Τμήμα Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Α.Π.Θ. randreop@for.auth.gr Αναστασία Ασλανίδου, Μ.Μ.Ε.: Εργαλείο στον επαναπροσδιορισμό του τουριστικού προϊόντος σε περίοδο κρίσης. Η περίπτωση της Κύπρου Η κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα στην Κύπρο, το 2013, έχει επηρεάσει και την εικόνα της διεθνώς. Η εμπιστοσύνη στη χώρα μειώνεται και αυτό έχει άμεση επίπτωση στον τουρισμό ο οποίος, επί του παρόντος τουλάχιστον, αποτελεί τη κυριότερη βιομηχανία της Κύπρου με σημαντική
συμβολή στον καθορισμό του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού και του μεγέθους της οικονομίας του νησιού. Τα ΜΜΕ, ιδιαίτερα στις μέρες μας με τα ραγδαίως εξελισσόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποκτούν σταδιακά μια νέα δυναμική στον επιχειρηματικό κόσμο όσον αφορά την εμπορία (marketing) οποιουδήποτε προϊόντος, συμπεριλαμβανομένου και του τουριστικού, και η οποία λαμβάνει μία εντελώς νέα προσέγγιση μέσα σε ένα ανταγωνιστικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Στην παρούσα εισήγηση θα αναπτυχθεί η διερεύνηση της δυνατότητας χρησιμοποίησης των ΜΜΕ ως εργαλείο ενίσχυσης των τουριστικών ροών προς τη χώρα, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπως αυτή αναδεικνύεται μέσα από τα αποτελέσματα ποιοτικής έρευνας, πλαισιωμένης με θεωρητική ακαδημαϊκή προσέγγιση τόσο του κοινωνιολογικού φαινομένου του τουρισμού, όσο και της ίδιας της ερευνητικής προσπάθειας. Απώτερος σκοπός του επιχειρήματος είναι να εξευρεθεί η κοινή συνισταμένη των κοινωνικών χαρακτηριστικών των δύο πεδίων, των Μ.Μ.Ε. και της τουριστικής βιομηχανίας, η οποία να οδηγεί στη μεγιστοποίηση της θετικής συμβολής τους προς την κατεύθυνση της απάμβλυνσης των αρνητικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης. Αναστασία Ασλανίδου Ερευνήτρια στο Advanced Media Institute aaslanides@cytanet.com.cy Βέρα Πάτρα- Στέλλα Κωστοπούλου, Φεστιβάλ και τουριστική ανάπτυξη περιφερειακών περιοχών. Μελέτη περίπτωσης: Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας Οι εξελίξεις στον τουριστικό κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για εμπλουτισμό των εμπειριών που απολαμβάνει ο τουρίστας προκειμένου να προσφερθεί ένα ανταγωνιστικό προϊόν. Ο σύγχρονος τουρίστας αναζητά ολοένα και περισσότερες διαφορετικές εμπειρίες στον προορισμό που επισκέπτεται. Έτσι, αποτελεί πραγματικότητα των τελευταίων ετών η προσπάθεια αναβάθμισης και επαναπροσδιορισμού του τουριστικού προϊόντος της Ελλάδας στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη σε εθνικό, περιφερειακό αλλά και τοπικό επίπεδο. Στην προσπάθεια αυτή, καθοριστικό ρόλο έχουν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι οποίες καλούνται να αξιοποιήσουν και να συνδυάσουν όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσφέρει η χώρα δημιουργώντας μια ελκυστική τουριστική πρόταση. Παράλληλα, ο ρόλος του πολιτισμού σε αυτή την προσπάθεια είναι καθοριστικός είτε ως ξεχωριστή μορφή τουρισμού (πολιτιστικός τουρισμός), είτε ως στοιχείο που ενσωματώνεται στο εν γένει προσφερόμενο τουριστικό προϊόν. Η υιοθέτηση του πολιτιστικού τουρισμού μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική στρατηγική κινητοποίησης και ανάπτυξης τόσο σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο όσο και σε εθνικό και διεθνές. Στα πλαίσια της αναβάθμισης ενός προορισμού, η συμβολή των φεστιβάλ είναι ιδιαιτέρως σημαντική και οι προοπτικές που παρουσιάζουν είναι αδιαμφισβήτητες Το στοιχείο του εορτασμού, που αποτελεί κεντρικό άξονα στο σχεδιασμό τους, δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον, ώστε να
προωθηθεί ένα ιδιαίτερο τοπικό χαρακτηριστικό που εντάσσεται στις παραδόσεις και στον τοπικό πολιτισμό. Επιπλέον, ενδέχεται ένα φεστιβάλ να έχει ως αντικείμενο ένα νέο καινοτόμο στοιχείο για τον τοπικό πληθυσμό, το οποίο μακροπρόθεσμα μπορεί να αποτελέσει σήμα κατατεθέν για την τοπική κοινωνία. Τα φεστιβάλ συμβάλλουν στην προβολή των στοιχείων του τουριστικού προϊόντος και του τοπικού πολιτισμού, που ο προορισμός επιθυμεί να προβάλλει, αποτελώντας το συνδετικό κρίκο μεταξύ εναλλακτικών δραστηριοτήτων, τουρισμού και πολιτισμού. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης και αξιολόγησης των δεδομένων της μελέτης περίπτωσης (Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας), παρέχουν ενδείξεις ότι τα φεστιβάλ αυξάνουν την επισκεψιμότητα και αποτελούν πόλο έλξης τουριστών, οι οποίοι βοηθούν στην αύξηση των εσόδων ενισχύοντας κυρίως το cluster της ψυχαγωγίας (εστιατόρια, καφετέριες κλπ), αλλά όχι τόσο τα καταλύματα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των διοργανώσεων στην περιοχή μελέτης είναι τοπικής εμβέλειας και οι επισκέπτες είναι κυρίως από όμορες περιοχές και πραγματοποιούν ημερήσιες επισκέψεις. Παράλληλα, τα φεστιβάλ προάγουν τη συνεργασία και υποστηρίζουν τη σύνδεση των παραγωγών των τοπικών κοινωνιών με τους επισκέπτες. Αυτά που ήδη υλοποιούνται στην περιοχή, συμβάλλουν - λίγο ή πολύ - στην τοπική οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Οι δυνατότητες, όμως, που παρουσιάζουν είναι περισσότερες και είναι αναγκαίο, πλέον, να αξιοποιείται στο έπακρο το σύνολο των πόρων (πολιτιστικών και μη), στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι προσφερόμενες φεστιβαλικές εμπειρίες. Τα φεστιβάλ, έχοντας σωστή οργάνωση, συντονισμό και στοχευμένες ενέργειες προώθησης, μπορούν να αναδείξουν μια τοπική κοινωνία σε υπολογίσιμο ανταγωνιστικό τουριστικό προορισμό αξιοποιώντας ταυτόχρονα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής (αγροτικά προϊόντα, γαστρονομία, τοπική πολιτιστική κληρονομιά κ.λ.π.). Στέλλα Κωστοπούλου Επ. καθηγήτρια, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Α.Π.Θ. kostos@econ.auth.gr Βαρβάρα Πάτρα Μεταπτυχιακό στη Διοίκηση και Οικονομία, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Α.Π.Θ. vera-patra@hotmail.com Δήμητρα Παπαδοπούλου, «Ζήσε τον μύθο σου στην Κρήτη»: τουριστική πολιτική, τοπική κοινωνία και διαδίκτυο Στόχος της εισήγησής μας είναι να συνεξετάσει τις δημόσιες πολιτικές του κράτους αναφορικά με τον Τουρισμό, έτσι όπως αυτές εκφράζονται από τον επίσημο κρατικό φορέα του Τουρισμού τον ΕΟΤ, συγκριτικά με τις πολιτικές που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο από τοπικούς φορείς και που στόχο έχουν την προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Ως μελέτη περίπτωσης χρησιμοποιήσαμε αφενός το βίντεο του ΕΟΤ για την προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό αφετέρου το βίντεο που δημιούργησε η Περιφέρεια Κρήτης για την προβολή του νησιού. Ενώ το πρώτο δέχτηκε
έντονη κριτική και δεν γνώρισε απήχηση στο διαδίκτυο, το δεύτερο χαρακτηρίστηκε ως επιτυχημένο, κρίνοντας από τον αριθμό των διαδικτυακών χρηστών που το είδαν, καθώς και από τα σχόλιά τους. Το κεντρικό ερώτημα που τίθεται είναι πώς η τοπική κοινωνία χρησιμοποιεί τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την προβολή και την τουριστική της ανάπτυξη, ξεπερνώντας και ουσιαστικά παρακάμπτοντας τον επίσημο κρατικό φορέα. Απώτερος στόχος είναι να διερευνηθεί πώς διαμορφώνονται οι τοπικές πολιτικές σε σύγκριση με την επίσημη κρατική πολιτική, πώς χρησιμοποιούνται τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζεται η τοπική ταυτότητα του κάθε τουριστικού προορισμού. Δήμητρα Παπαδοπούλου Διδάκτωρ Επικοινωνίας Πανεπιστημίου Paris-Est/Πάντειου Πανεπιστημίου, Διπλωματούχος Ξεναγός dpapadopou@yahoo.com Δ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Δώρα Αναστασιάδη, Αποτελεσματική προβολή του τουριστικού προϊόντος σε ψηφιακά μέσα. Η περίπτωση της καμπάνιας #greeksummer Happening Now Cyclades & Dodecanese, που υλοποίησε η Marketing Greece για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Στοχεύοντας στην αναθέρμανση του τουριστικού ρεύματος και την επέκταση των κρατήσεων από τέλη Αυγούστου και μετά, στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου σε συνεργασία με την Marketing Greece, εξειδίκευσε την Εθνική Καμπάνια #greeksummer Happening Now σε τοπικό επίπεδο Happening Now in Dodecanese και Happening Now in Cyclades Με την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου πλάνου ψηφιακής επικοινωνίας που περιελάμβανε προώθηση της καμπάνιας μέσω του discovergreece homepage, (http://www.discovergreece.com/el), όπου αποτέλεσε το Top Story για 8 εβδομάδες, προώθηση μέσω social media εφαρμογών, digital banners, διαφημιστικών ταινιών και digital campaign προσκαλούσε τους επισκέπτες, να διαδώσουν μέσα από τα προσωπικά τους μέσα κοινωνικής δικτύωσης την καμπάνια και να μοιραστούν τις στιγμές και τις εμπειρίες τους από το ελληνικό καλοκαίρι. Δώρα Αναστασιάδη, Σύμβουλος Marketing & Επικοινωνίας, ΥπεύθυνηΠεριφερειακού Γραφείου ΣΕΤΕ Νοτίου Αιγαίου, anastasiadiad@insete.gr Βασίλης Σακκάς, Η Ελλάδα ως τόπος προσέλκυσης ξένων κινηματογραφικών παραγωγών. Οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις
Στην παρούσα εισήγηση θα αναφερθώ αρχικά με τη σύντομη παρουσίαση της ιστορίας του ελληνικού κινηματογράφου στο τελευταίο μισό του 20 ου αιώνα και στις αρχές του 21 ου και στη συνέχεια θα κάνω μια κριτική θεώρηση του οικονομικού-κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο άκμασε και παράκμασε ως τέχνη και ως εμπορικό προϊόν. Ειδικότερα εκτενής αναφορά θα γίνει στις ξένες κινηματογραφικές παραγωγές που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο καθώς και ανάλυση των οφελών που αποκομίσθηκαν σε πολιτειακό και κοινωνικό επίπεδο υπό το πρίσμα της οικονομίας. Γνωστές κινηματογραφικές παραγωγές όπως : «Zorba the Greek», «Το απέραντο γαλάζιο», «Mamma Mia», συνέδεσαν την Ελλάδα με τον κινηματογράφο, διαφήμισαν τουριστικά τη χώρα μας στο εξωτερικό, τονώνοντας τοπικές οικονομίες και προσέθεσαν αναμφίβολα στη διαμόρφωση της εικόνας του τόπου μας στην ευρωπαϊκή αλλά και παγκόσμια συνείδηση. Στην Ελλάδα του 2015 της πολιτισμικής και οικονομικής κρίσης μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε ως ένας από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης και οικονομίας τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο σε συνδυασμό με την τόνωση του τουρισμού. Συνεπώς η σύνδεση του πολιτισμού και του τουρισμού σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, μπορεί να αποτελέσει ένα σύγχρονο πεδίο νέων εφαρμογών με οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις. Βασίλης Σακκάς, Πολιτισμολόγος-Ηθοποιός steve.b@hotmail.gr Ιφιγένεια Παραστατίδου, Τουρισμός και αισθητική. Μια πρώτη προσέγγιση Στην παρούσα εισήγηση, θα εξετάσουμε τη σημασία και την συμβολή της αισθητικής στην προσέλκυση ποιοτικού τουρισμού. Θα αναλύσουμε την σχέση Αισθητικής, Πολιτισμού και Παιδείας με τον τουρισμό. Θα δοθεί έμφαση στο ρόλο της αισθητικής αγωγής στην Παιδεία, ως στοιχείο επιμόρφωσης, έμπνευσης και δημιουργίας για έναν «ανθρωποκεντρικό τουρισμό», που σκοπό θα έχει την βαθύτερη επικοινωνία των ανθρώπων που προσέρχονται να γνωρίσουν τη χώρα μας. Θα εξετάσουμε: Πώς τα γράμματα και οι τέχνες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για υψηλής αισθητικής τουρισμό και «αντάμωσης» για αιώνες και αιώνες αργότερα. Την διάδοση της ελληνικής γλώσσας και τους κανόνες συμπεριφοράς στην επικοινωνία, την προβολή των μνημείων μας, των ιστορικών οικισμών μας, των ηθών και εθίμων μας μ έναν λεπταίσθητο τρόπο, που θα προκαλεί συγκίνηση και αποτύπωση στην μνήμη του επισκέπτη. Το μήνυμά μας, οι προτάσεις μας και ο στοχασμός μας: Κάθε ειδική μορφή τουρισμού, όποια και να είναι, να έχει έντονο χαρακτήρα ελληνικότητας, να διαπνέεται από ένα μακροπρόθεσμο όραμα με έμφαση στην πνευματική ευφορία και στην καλλιέργεια της «αυθεντικής επικοινωνίας».
Σε μια εποχή της απελπισίας και της οδύνης, το φως και η χάρη, είναι ίσως ο μόνος και «αναστάσιμος τρόπος» για να συνεχίσουμε την ιστορία της χώρας μας, σπέρνοντας πνευματικούς σπόρους σε μακροπρόθεσμους ορίζοντες αιώνων. Και για τους λόγους αυτούς πρέπει να βιαστούμε, όπως αναφωνεί το ανήσυχο άγγελμα του μεγάλου μας ποιητή, Οδυσσέα Ελύτη: Δε θα μου το συγχωρέσει ο χρόνος που τον έβαλα σε δοκιμασία: ή εγώ ή εκείνος. Ιφιγένεια Παραστατίδου, Δικηγόρος ifparastatidou@yahoo.gr Χριστίνα Κλειδαρά Στυλιανή Μπίκα Όλγα Τσέκρελη, «Ιταλικά στον τουρισμό» ένα 25ωρο πρόγραμμα στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης. Σκοποί και στόχοι του Η Ελλάδα με εδραιωμένη πλέον τη θέση της στην παγκόσμια αγορά τουρισμού, αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Για να ενισχυθεί όμως ως ένας τουριστικός προορισμός παγκόσμιου βεληνεκούς χρειάζονται επενδύσεις. Η ελληνική κοινωνία χρειάζεται να στηριχθεί σε εκείνους τους πολίτες που προσαρμόζονται και σκέφτονται με τρόπο δημιουργικό γιατί θέλουν να αποτελούν το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα μαζί με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, τη φυσική ομορφιά της χώρας και τη γεωγραφική της ποικιλομορφία. Η γνώση ξένων γλωσσών μεταξύ άλλων: κάνει ευκολότερη την επικοινωνία βοηθά στη συνεργασία και κατανόηση των λαών βοηθά στην εύρεση εργασίας και στην επαγγελματική σταδιοδρομία καταργεί τα σύνορα των χωρών Το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι ο κύριος παράγοντας επιβίωσης και προόδου της κοινωνίας και για το λόγο αυτό επιβάλλεται η εκπαίδευση ατόμων ικανών να ανταποκρίνονται στις νέες κοινωνικές ανάγκες. Η συνεχιζόμενη εκπαίδευση καθίσταται απαραίτητη για την ελληνική οικονομία. Στην παρούσα εισήγηση γίνεται αναφορά στο Πρόγραμμα «Ιταλικά στον τουρισμό» που πραγματοποιείται στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης δίνοντας την ευκαιρία στους πολίτες, εκείνους που ενδιαφέρονται, να ενταχθούν στην ενεργό ζωή και την αγορά εργασίας, να εκπαιδευτούν και να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους με σκοπό να διευκολύνουν την τροχιά ανάπτυξης. Χριστίνα Κλειδαρά Υποψήφια Διδάκτορας Ιταλικού Τμήματος Α.Π.Θ chriskleid@gmail.com Στυλιανή Μπίκα Υποψήφια Διδάκτορας Ιταλικού Τμήματος Α.Π.Θ stelbika@gmail.com Όλγα Τσέκρελη
Υποψήφια Διδάκτορας Ιταλικού Τμήματος Α.Π.Θ olgats76@yahoo.gr Μαρία Βενετσανοπούλου - Βαρβάρα Βελή, Το τουριστικό φαινόμενο κατά την αρχαιότητα Με την εισήγησή μας αυτή θα παρουσιάσουμε την ιστορική εξέλιξη του τουριστικού φαινομένου, για το οποίο αποδεικνύεται ότι χρονολογείται από την αρχαιότητα. Η οργάνωση ταξιδιών, πρωτοεμφανίστηκε γύρω στο 1500 π.χ. στην περιοχή της Μεσοποταμίας, της αρχαίας Αιγύπτου και της αρχαίας Ελλάδας, για αναζήτηση νέων αγορών στις περιοχές για την ανάπτυξη εμπορικών συναλλαγών με παράλληλη διεύρυνση της πολιτικής επιρροής. Οι περισσότεροι από τους τουρίστες ήταν έμποροι, κρατικοί υπάλληλοι, αξιωματούχοι, επιστήμονες καθώς και άτομα που ανήκαν γενικά στις θεωρούμενες ευκατάστατες ή ανώτερες τάξεις της περιοχής (ιερείς, αυλικοί κ.ά.). Ανάπτυξη των ταξιδιωτικών περιηγήσεων διαπιστώνουμε και στην ελληνική αρχαιότητα. Ονομαστά έμειναν τα ταξίδια των Ελλήνων φιλοσόφων και ιστορικών. Οι φιλόσοφοι Θαλής, Πυθαγόρας και Πλάτων πηγαίνουν στην Αίγυπτο, που αποτελούσε σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο και πόλο έλξης για τους ταξιδιώτες όλου του κόσμου, ενώ ο Αριστοτέλης ταξιδεύει στη Μικρά Ασία. Ο ιστορικός Ηρόδοτος, ο περίφημος Σόλων ήταν σπουδαίοι περιηγητές στην εποχή τους. Όπως ήταν φυσικό στις μετακινήσεις των ανθρώπων σε όλες τις περιόδους, σημαντικό ρόλο έπαιξε αφενός η εξέλιξη των μεταφορικών μέσων και αφετέρου η δημιουργία καταλυμάτων (ξενώνες, πανδοχεία), που προσέφεραν στέγη και προστασία στους τουρίστες. Κατά τους ομηρικούς χρόνους η εξυπηρέτηση των τουριστών στηρίζεται στη φιλοξενία, δηλαδή την υποδοχή και περιποίηση των ξένων αφιλοκερδώς. Στις αρχές του 5ου αιώνα π.χ. η κίνηση των ξένων αυξήθηκε και η φιλοξενία, μόνο από τους πλούσιους, ήταν ανεπαρκής. Έτσι ο θεσμός της φιλοξενίας τροποποιήθηκε και παραχώρησε τη θέση του σε άλλο, νέο θεσμό, καλούμενο «πολιτική φιλοξενία. Και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο ο τουρισμός αναπτύχθηκε με τη διάνοιξη των ρωμαϊκών οδών, οι οποίες αποτέλεσαν ένα ικανοποιητικό δίκτυο ταξιδιών και επικοινωνίας στην Ευρώπη και διευκόλυναν τις μετακινήσεις και την ασφάλεια κατά τη διάρκειά τους. Γενικότερα στη ρωμαϊκή εποχή οι διακοπές αποκτούν νέο νόημα. Οικογένειες - κυρίως της ανώτερης τάξης - πραγματοποιούν σε ετήσια βάση κυρίως μετά την άνοιξη - τέτοια ταξίδια, τα ονομαζόμενα peregrinations. Κατά την περίοδο της αρχαιότητας έκαναν της εμφάνισή τους οι πρώτες εναλλακτικές - ειδικές μορφές τουρισμού. Οι μορφές τουρισμού που εξελίχθηκαν παράλληλα με το όλο τουριστικό φαινόμενο, είναι ο τουρισμός αναψυχής, ο επαγγελματικός τουρισμός (επαγγελματικά ταξίδια και
συνεδριακός τουρισμός), ο πολιτιστικός, ο θρησκευτικός, ο αθλητικός και ο ιαματικός τουρισμός. Μαρία Βενετσανοπούλου Καθηγήτρια Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο mvenet@panteion.gr Βαρβάρα Βελή Υποψήφια Διδάκτορας Παντείου Πανεπιστημίου panbelis@forthnet.gr Ε ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Τέσσα Δουλκέρη, Εμμ. Αγγουράκη, Στ. Τσαγκάρη, Νέοι και Τουρισμός Οι νέοι βρίσκονται και θα πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στην κοινωνία. Ο τουρισμός είναι ένας τομέας που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των δραστηριοτήτων τους (οι διάφορες μορφές κυρίως του εναλλακτικού τουρισμού). Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιάσουμε τα πρώτα στοιχεία μιας εμπειρικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματός μας «Μεθοδολογία Έρευνας» με την συνεργασία των φοιτητών-τριών και της υποψήφιας διδάκτορας, κ. Εμμανουέλας Αγγουράκη, και της συνεργάτιδας του Υπουργείου Τουρισμού, κ. Σταυρούλας Τσαγκάρη. Μέθοδος: Ομάδες Εστίασης Δείγμα 8 ομάδες, 5 ατόμων Αθλητικός Τουρισμός στην Ελλάδα: Δραστηριοποίηση των κοινωνικών ομάδων Θέμα συζήτησης: Αθλητικός τουρισμός Πολιτιστικός τουρισμός (Φεστιβαλικός, Μουσικός, Θεατρικός, Κινηματογραφικός) Τέσσα Δουλκέρη Καθηγήτρια Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. Α.Π.Θ. doulkeri@jour.auth.gr Εμμανουέλα Αγγουράκη Δημοσιογράφος, υπ. Διδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ emmanagg@hotmail.com Σταυρούλα Τσαγκάρη Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος University of Survey UK, συνεργάτιδα Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού tsagari_s@mintour.gr
Φανή Γαλατσοπούλου Κλειώ Κεντερελίδου, Αθλητικός Τουρισμός για ΑΜΕΑ. Η περίπτωση της Λήμνου Ο Αθλητικός τουρισμός δεν είναι νέο φαινόμενο. Υπάρχει ως εναλλακτική μορφή τουρισμού αρκετές δεκαετίες και μάλιστα με τη μορφή του τουρισμού θέασης αλλά και του συμμετοχικού αθλητικού τουρισμού. Στην παρούσα εισήγηση θα ασχοληθούμε με τον συμμετοχικό αθλητικό τουρισμό και θα εστιάσουμε στα άτομα με κινητικά προβλήματα, μια ομάδα στόχο με ιδιαίτερο προφίλ και ειδικές ανάγκες. Παρουσιάζονται τα πρώτα δεδομένα της έρευνας που διεξάγεται στη Λήμνο και συγκεκριμένα στο Κέρος με το project: Keros for all. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη φάση είναι η συμμετοχική παρατήρηση και οι ημιδομημένες συνεντεύξεις. Τα πρώτα ερευνητικά συμπεράσματα αφορούν στο ταξιδιωτικό προφίλ των ατόμων με κινητικά προβλήματα που επιλέγουν μια μορφή συμμετοχικού αθλητικού τουρισμού και τη στάση τους απέναντι στο πρόγραμμα Keros for all. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επικοινωνιακή στρατηγική ενός αντίστοιχου τουριστικού προϊόντος. Παράλληλα εξετάζονται και τα οφέλη για την επιχείρηση, την τοπική κοινωνία και τις υπόλοιπες ομάδες ταξιδιωτών που διαμένουν στην ίδια τουριστική επιχείρηση. Φανή Γαλατσοπούλου Ειδικό Εκπαιδευτικό προσωπικό (Ε.Ε.Π.), Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. Α.Π.Θ. fgal@jour.auth.gr Κλειώ Κεντερελίδου Ειδικό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.ΔΙ.Π.) στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. ckent@jour.auth.gr Δημήτρης Γκαρτζώνης Ελένη Τσαλκατίδου, Ο τουρισμός τρίτης ηλικίας ως εναλλακτική μορφή ανάπτυξης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Οι δυνατότητες και οι προκλήσεις. Η περίπτωση της Ρόδου και της Βορείου Ελλάδας Ο τουρισμός τρίτης ηλικίας μπορεί να αποτελέσει παράγοντα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου για την Ελλάδα. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο τουρισμός τρίτης ηλικίας αναμένεται το 2030 να αποτελεί το 24% της συνολικής τουριστικής αγοράς. Σε σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) επισημαίνεται ότι οι ηλικιωμένοι (55 ετών και άνω) ενδιαφέρονται λιγότερο για πραγματοποίηση διακοπών με σκοπό τα μπάνια και την ηλιοθεραπεία. Μάλιστα σύμφωνα με το ΙΤΕΠ, ο τουρισμός τρίτης ηλικίας πρέπει να αναπτυχθεί πρωτίστως σε παραθαλάσσια αστικά κέντρα που διαθέτουν πληθώρα πολιτιστικών αξιοθέατων και κατά συνέπεια μπορούν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των ατόμων της τρίτης ηλικίας κατά το χρόνο της παραχείμασής τους.
Πόσο έτοιμοι είναι όμως οι ελληνικοί προορισμοί να ανταποκριθούν στις ανάγκες και απαιτήσεις μίας τέτοιας κοινωνικής ομάδας; Στόχος αυτής της έρευνας είναι να αναδείξει το επίπεδο διεισδυτικότητας της Ελλάδας στη συγκεκριμένη πελατειακή ομάδα εστιάζοντας στα Δωδεκάνησα και τη Βόρειο Ελλάδα. Δημήτρης Γκαρτζώνης Δημοσιογράφος - Μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου gartzonis@gmail.com Ελένη Τσαλκατίδου Δημοσιογράφος - Υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. tsalkatidou@yahoo.com