Geotechnical & Structural Engineering Services A Partnership for Civil Engineering Works www.geostatic.eu info@geostatic.eu Αναδρομή στο κανονιστικό πλαίσιο σχεδιασμού τεχνικών έργων στην Ελλάδα Flashback on Regulatory Framework concerning Engineering Design in Greece
Το 2011 σηματοδοτεί την έναρξη μια νέας περιόδου προσέγγισης του δομοστατικού σχεδιασμού με την κατάργηση όλων των εθνικών κανονισμών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αντικατάσταση τους με τους Ευρωκώδικες. Σε κάθε περίπτωση η χώρα μας πλέον αποκτάει ένα ενιαίο σύνολο κανονισμών για όλα τα υλικά μόρφωσης φέροντος οργανισμού, το έδαφος και τον αντισεισμικό σχεδιασμό. Κατ αυτό τον τρόπο ο Μηχανικός θα διαθέτει πλέον ένα πλήρες εργαλείο για τον σχεδιασμό και την κατασκευή τεχνικών έργων, όπως κτίρια, γέφυρες, ιστούς, δεξαμενές, κ.α., χωρίς να είναι αναγκασμένος να προστρέξει σε άλλους ξένους προς την πρακτική προσέγγιση κανονισμούς χωρών με διαφορετική κατασκευαστική κουλτούρα. Είναι βέβαιο ότι και οι Ευρωκώδικες εμπεριέχουν την επιρροή των ισχυρών κρατών μελών (BS, DIN, κ.α.) ωστόσο τα Εθνικά Προσαρτήματα εξομαλύνουν κατά κάποιο τρόπο την κατάσταση. Με βάση τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω κρίθηκε ενδιαφέρον να παρατεθεί το σύνολο του υφιστάμενου και του νέου κανονιστικού πλαισίου, που ακολουθήθηκαν για την κατασκευή των έργων από το 1945 έως σήμερα, ανά υλικό παράλληλα με τον αντισεισμικό κανονισμό σχεδιασμού τεχνικών έργων, ο οποίος και εν γένει καθορίζει τις παραμέτρους του έργου λόγω υψηλής σεισμικότητας της περιοχής (Πινάκες 1,2,3,4,5 και χάρτες 1,2,3). Πίνακας 1. Φορτίσεις Χρονική περίοδος χρήσης 1945-2010 ΕΝ 1991-1-1 ΙΔΙΟ ΒΑΡΟΣ ΕΝ 1991-1-2 ΦΩΤΙΑ ΕΝ 1991-1-3 ΧΙΟΝΙ ΕΝ 1991-1-4 ΑΝΕΜΟΣ Κανονισμός ΕΝ 1991-1-5 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΝ 1991-1-6 ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΝ 1991-1-7 ΤΥΧΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝ 1991-2 ΦΟΡΤΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΕ ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΝ 1991-3 ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΕΡΑΝΟΓΕΦΥΡΩΝ Κανονισµός Φορτίσεων Β.Δ. 10/1945 ΕΝ 1991-4 ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΙΛΟ, ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΕC-1, Ευρωκώδικας 1 Παράλληλη χρήση κανονισμού άλλης χώρας Γερμανικοί κανονισμοί DIN 1055
Πίνακας 2. Σχεδιασμός έργων από Οπλισμένο Σκυρόδεμα Χρονική περίοδος χρήσης 1945-1954 Κανονισμός Χρήση κυρίως Γερμανικών κανονισμών όπως το DIN 1045 Παράγοντες που συνέτειναν στην εφαρμογή και ανανέωση του κανονισμού Σεισµός Κορινθίας (1928) Σεισμός Χαλκιδικής (1932) 1954-1990 Β.Δ. 18.2 / 26.7.1954 Σεισμοί στα Ιόνια Νησιά(1953) και στον Βόλο (1954) Σεισμός Θεσσαλονίκης (1978) 1991-1999 2000-2010 Κανονισμός για τη μελέτη και κατασκευή έργων από σκυρόδεμα ΕΝ 1992-1-1 Ελληνικός Κανονισµός Οπλισµένου Σκυροδέµατος Ε.Κ.Ω.Σ. 2000 ΕC-2, Ευρωκώδικας 2 Γενικοί κανόνες και Κανόνες για κτίρια. ΕΝ 1992-1-2 Σχεδιασμός για πυρασφάλεια. ΕΝ 1992-2 Γέφυρες από οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα. ΕΝ 1992-3 Υδατοδεξαμενές και κατασκευές από υδατοφόρτιση Σεισμός Αλκυωνίδων (1981) Σεισμός Καλαμάτας (1986) Σεισµός Αιγίου (1995) Σεισμός Κοζάνης (1995) Σεισμός Αθηνών (1999) Ενιαία αγορά κοινοί στόχοι ισόρροπης ανάπτυξης των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Πίνακας 3. Σχεδιασμός έργων από Δομικό Χάλυβα Χρονική περίοδος χρήσης 1945-1994 1995-1996 1996-2010 Κανονισμός Χρήση κυρίως Γερμανικών κανονισμών όπως το DIN 4114 και στην συνέχεια το 18800, και λιγότερο των Βρετανικών κανονισμών ΒS 449 και αργότερα του BS 5950 Με την Εγκύκλιο 41993/1995 και Δ116/91/95 συνιστάται η χρήση του Ευρωκώδικα 3 ΕΝ 1993-1-1 Προσχέδιο Ευρωκώδικα 3, pr ΕΝV 1993 ΕC-3, Ευρωκώδικας 3 Γενικοί κανόνες και κανόνες για κτίρια ΕΝ 1993-1-2 Σχεδιασμός έναντι πυρκαγιάς ΕΝ 1993-1-3 Λεπτότοιχες διατομές ΕΝ 1993-1-4 Ανοξείδωτες κατασκευές ΕΝ 1993-1-5 Φέροντα στοιχεία πλακών Επίπεδα ελάσματα ΕΝ 1993-1-6 Κελύφη ΕΝ 1993-1-7 Επίπεδα ελάσματα εγκάρσια Παρατηρήσεις Η Ελλάδα παραδοσιακά μια χώρα που υπερτερούσαν οι κατασκευές από σκυρόδεμα δεν διέθετε κανονισμό για τον σχεδιασμό έργων από δομικό χάλυβα δεδομένου ότι την αντίστοιχη περίοδο μεταλλικές κατασκευές συναντάμε κυρίως μόνο στην κατασκευή βιομηχανικών κτιρίων Συνιστάται η χρήση των Ευρωκωδίκων σε συνδυασμό με τους Εθνικούς κανονισμούς Το δοκιμαστικού προσχέδιο του Ευρωκώδικα 3 υιοθετήθηκε ως Εθνικό κείμενο εφαρμογής Ενιαία αγορά κοινοί στόχοι ισόρροπης ανάπτυξης των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
φορτιζόμενα ΕΝ 1993-1-8 Συνδέσεις ΕΝ 1993-1-9 Κόπωση ΕΝ 1993-1-10 Θραύση ΕΝ 1993-1-11 Εφελκυόμενα στοιχεία ΕΝ 1993-1-12 Χάλυβες υψηλής αντοχής ΕΝ 1993-2 Γέφυρες ΕΝ 1993-3 Ιστοί και πύργοι ΕΝ 1993-4 Σιλό, δεξαμενές, αγωγοί ΕΝ 1993-5 Γερανογέφυρες
Πίνακας 4. Σχεδιασμός Σύμμικτων κατασκευών Χρονική περίοδος χρήσης 1945-1994 1995-2010 Κανονισμός Εν γένει χρησιμοποιούνται ξένα Ευρωπαϊκά πρότυπα και κυρίως τα γερμανικά DIN ή τα Βρετανικά BS Με την Εγκύκλιο 41993/1995 και Δ116/91/95 συνιστάται η χρήση του Ευρωκώδικα 4. Με την Εγκύκλιο 22/2000 συνιστάται να χρησιμοποιούνται οι Ευρωκώδικες σαν φορέας έγκυρης τεχνογνωσίας και κατά προτίμηση έναντι οποιουδήποτε άλλου κανονισμού (π.χ. DIN, BS, κλπ), όταν δεν έχει εκδοθεί αντίστοιχο Εθνικό κείμενο εφαρμογής ΕΝ 1994-1-1 ΕC-4, Ευρωκώδικας 4 Γενικοί κανόνες και κανόνες για κτίρια ΕΝ 1994-1-2 Σχεδιασμός έναντι πυρκαγιάς ΕΝ 1994-2 Γέφυρες Παρατηρήσεις Κατά την αντίστοιχη περίοδο συναντάται ελαχιστότατος αριθμός κατασκευών τα οποία να σχεδιάζονται ως σύμμικτη κατασκευή Από την Επιτροπή για την Εφαρμογή των Ευρωκωδίκων που συστήθηκε με την υπ. αριθμ. Δ11β/82/10.11.1995 απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ διαπιστώθηκε έλλειψη επαρκών στοιχείων για τον αντισεισμικό σχεδιασμό των εν λογω κατασκευών και εκδόθηκε ένα βοήθημα που θα συνόδευε το Εθνικό κείμενο εφαρμογής. Ωστόσο από το 2000 συστίνεται η εφαρμογή του ΕC-4 σε συνδυασμό με τους Εθνικούς Κανονισμούς
Πίνακας 5. Αντισεισμικό σχεδιασμός τεχνικών έργων *Με italics δίνεται ο εκάστοτε εν ισχύ κανονισµός σχεδιασµού στοιχείων οπλισµένου σκυροδέµατος. Παράγοντες που συνέτειναν Χρονική περίοδος Κανονισµός στην εφαρµογή και ανανέωση του κανονισµού 1928 Περί Αντισεισµικού Κανονισµού Λουτρακίου - Κορίνθου Περί του Αντισεισµικού Οικοδοµικού 1931 Κανονισµού της σεισµοπλήκτου περιοχής Σεισµός Κορινθίας (1928) Λουτρακίου - Κορίνθου Σεισµός Χαλκιδικής (1932) Περί συµπληρώσεως Αντισεισµικού 1935 Κανονισµού Κορίνθου - Λουτρακίου 1939 Κανονισµός Στατικών Μελετών και Αντισεισµικός κανονισµός 1941 Περί επεκτάσεως του Αντισεισµικού Οικοδοµικού Κανονισµού Σεισµός Λαρίσης (1941) εις την περιοχή Λαρίσης 1947 Περί τροποποιήσεως του από 2-10-1931 ιατάγµατος περί Αντισεισµικού 1959 1985 1995 2000 2003 2004-2010 Κανονισµού Περί Αντισεισµικού Κανονισµού Οικοδοµικών Έργων *(Κανονισµός Σκυροδέµατος από το 1954) Τροποποίηση και συµπλήρωση του Β.. 19/29 1959 περί αντισεισµικού κανονισµού οικοδοµικών έργων *(Κανονισµός Σκυροδέµατος από το 1954) Νέος Ελληνικός Αντισεισµικός Κανονισµός *ΕΚΩΣ 1990 Ελληνικός Αντισεισµικός Κανονισµός *ΕΚΩΣ-2000 Συµπλήρωση µε τις πρόσθετες διατάξεις περί τοιχείων στον ΕΑΚ2000 *ΕΚΩΣ-2000 ΕΑΚ 2000 2003(τοιχεία). Αλλαγή χάρτη σεισµικής επικινδυνότητας. *ΕΚΩΣ-2000 (Συµπλήρωση κειµένου και σχολίων µε τα κοντά υποστυλώµατα) Σεισµοί στα Ιόνια Νησιά(1953) και στον Βόλο (1954) Σεισµός Θεσσαλονίκης (1978) Σεισµός Αλκυωνίδων (1981) ιεθνείς εξελίξεις Ενσωµάτωση νέας γνώσης Σεισµός Καλαµάτας (1986) Σεισµός Πύργου (1993) Σεισµός Αιγίου (1995) Σεισµός Αθηνών (1999) ιεθνείς εξελίξεις Ενσωµάτωση νέας γνώσης
ΕC-8, Ευρωκώδικας 8 ΕΝ 1998-1 Γενικοί κανόνες και κανόνες για κτίρια ΕΝ 1998-2 Γέφυρες ΕΝ 1998-3 Επισκευή-Ενίσχυση κτιρίων ΕΝ 1998-4 Σιλό, δεξαµενές, αγωγοί ΕΝ 1998-5 Θεµελιώσεις, αντιστηρίξεις και γεωτεχνικά θέµατα ΕΝ 1998-6 Πύργοι, ιστοί, καµινάδες Χάρτης αντισεισµικής επικινδυνότητας όπως ίσχυσε το 1930 (Πηγή: Αντισεισμικαι Κατασκευαί, Α. Ρουσόπουλου, 1949, Εκδόσεις Τ.Ε.Ε.) Geotechnical Eng. Branch: 32 Marni Str., 10431, Athens, Greece. T: +30 210 523 8127 F: +30 210 571 1461 Structural Eng. Branch: 10 T. Papageorgiou Str., 54631, Thessaloniki, Greece. T: +30 2310 230 529 F: +30 2310 261 287
Χάρτης αντισεισµικής επικινδυνότητας, ΝΕΑΚ 1995, ΕΑΚ 2000 Χάρτης αντισεισμικής επικινδυνότητας, ΕΑΚ 2000 (τροποποίηση 2004) και Εθνικό Προσάρτημα του ΕΝ1998-1