ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Το κεντρικό τμήμα ενός μακρού σκελετικού μυ ονομάζεται: Α. Πρόσφυση Β. Επίφυση Γ. Διάφυση Δ. Γαστέρα 2. Το αίμα αποτελεί ιδιαίτερο τύπο: Α. Οργάνου Β. Οστίτη ιστού Γ. Συνδετικού ιστού Δ. Νευρικού ιστού 3. Στα επικουρικά μέρη μίας διάρθρωσης περιλαμβάνονται: Α. Οι επιχείλιοι χόνδροι Β. Η αρθρική κοιλότητα Γ. Ο αρθρικός χόνδρος Δ. Οι συναρθρώσεις ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 4. Συστατικό του πλάσματος δεν αποτελεί: Α. Το συμπλήρωμα Β. Οι σφαιρίνες Γ. Η μυοσφαιρίνη Δ. Το ινωδογόνο 5. Ο ύπνος αποτελεί εγκεφαλική λειτουργία που ρυθμίζεται από: Α. Το στέλεχος Β. Τον υποθάλαμο Γ. Τον προμήκη Δ. Την παρεγκεφαλίδα 1-Δ, 2- Γ, 3- Α, 4- Γ, 5- Β ΜΟΝΑΔΕΣ 25 [5 μονάδες για κάθε ορθή επιλογή] ΘΕΜΑ Β Β1. Να γράψετε τι είναι οι αρτηρίες και τι ονομάζεται σφυγμός. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 47 «Οι αρτηρίες έχουν σε άλλα σημεία του σώματος». [3 μονάδες για την περιγραφή των αρτηριών και 3 μονάδες για τον σφυγμό] Β2. Να γράψετε τις κατηγορίες και τον ρόλο των λευκών αιμοσφαιρίων. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 61 «Τα λευκοκύτταρα είναι αυξάνεται σημαντικά». [2 μονάδες για τις κατηγορίες των λευκών (1και 2) και 4 μονάδες για τον ρόλο τους] Β3. Να εξηγήσετε τι είναι ο προμήκης μυελός και ποιος είναι ο ρόλος του. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 159 «Ο προμήκης έχει τον θάνατο». [3 μονάδες για την περιγραφή του και 3 μονάδες για τον ρόλο του] ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β4. Να εξηγήσετε τι είναι τα αντανακλαστικά και ποιος είναι ο ρόλος τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Να εξηγήσετε επίσης τον ρόλο του αντανακλαστικού του γονάτου. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 149 «Τα αντανακλαστικά είναι της όρθιας στάσης». ΜΟΝΑΔΕΣ 7 [4μονάδες για την πρώτη παράγραφο και 3 μονάδες για το αντανακλαστικό του γονάτου] ΘΕΜΑ Γ Γ1. Ο Ανδρέας είναι ομάδας αίματος ΑΒ και Rhesus + (θετικό), ενώ η αδελφή του Καίτη είναι ομάδας Α και Rhesus + (θετικό). Να εξηγήσετε τι είδους συγκολλητίνες και συγκολλητινογόνο έχουν στο αίμα τους ο Ανδρέας και η Καίτη. Να εξηγήσετε επίσης αν μπορεί να δώσει αίμα ο Ανδρέας στην Καίτη ή το αντίστροφο. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδες 64-65 «Στο πλάσμα των ατόμων είναι τις συγκολλητίνες του δέκτη». Συνεπώς, ο Ανδρέας έχει συγκολλητινογόνα Α και Β, αλλά δεν έχει συγκολλητίνες, ενώ η Καίτη έχει συγκολλητινιγόνα Α και συγκολλητίνες αντι-β. Η επιτρεπτή μετάγγιση είναι μόνον από την Καίτη στον Ανδρέα. ΜΟΝΑΔΕΣ 9 [6 μονάδες για την περιγραφή των συγκολλητινογόνων και των συγκολλητινών και 3μονάδες για την επιτρεπτή μετάγγιση] Γ2. Να περιγράψετε το υποδεκτικό όργανο της ακοής και τη λειτουργία του κατά τη λήψη των ακουστικών ερεθισμάτων. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 181 «Το υποδεκτικό όργανο της στρογγυλής θυρίδας». ΜΟΝΑΔΕΣ 9 Γ3. Να εξηγήσετε τον τρόπο δράσης των ορμονών (πεπτιδικές και στεροειδείς). Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 192 «Οι ορμόνες στο κύτταρο». ΜΟΝΑΔΕΣ 7 [3,5 μονάδες για κάθε κατηγορία ορμονών] ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Δ Στο σχήμα απεικονίζεται μέρος της ωογένεσης σε μία γυναίκα. Ωογόνιο 1 2 3 4 + 5 6 Δ1. Το κύτταρο 1 της εικόνας απεικονίζει ένα ωογόνιο, το οποίο μεταμορφώνεται στο κύτταρο 2. Να γράψετε πόσα χρωμοσώματα έχει, πώς ονομάζεται και που βρίσκεται το κύτταρο 2. Τα ωογόνια είναι τα πρόδρομα γεννητικά κύτταρα της γυναίκας, τα οποία αυξάνονται σε μέγεθος με τη συσσώρευση θρεπτικών ουσιών και μεταμορφώνονται σε ωοκύτταρα με 46 χρωμοσώματα το καθένα. Συνεπώς, το κύτταρο 2 είναι ωοκύτταρο (μονάδα 1) και έχει 46 χρωμοσώματα (μονάδα 1). Τα ωοκύτταρα βρίσκονται μέσα σε ένα ωοθυλάκιο, όπου και παραμένουν στο στάδιο αυτό για πολλά χρόνια (μονάδες 2). ΜΟΝΑΔΕΣ 4 (1+1+2) ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ2. Κατά την ωρίμανσή του το κύτταρο 2 δίνει τα κύτταρα 3 και 4. Να γράψετε πώς ονομάζονται τα κύτταρα 3 και 4 και πόσα χρωμοσώματα έχει το κύτταρο 4. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 210-211 «Από την εφηβεία και μετά τη γονιμοποίηση». Συνεπώς, το κύτταρο 3 είναι το πολικό σωμάτιο και το 4 είναι το ωάριο (μονάδες 2). Το ωάριο έχει 23 χρωμοσώματα (μονάδα 1). ΜΟΝΑΔΕΣ 3 (2+1) Δ3. Το κύτταρο 4 γονιμοποιείται από το κύτταρο 5. α. Τι ονομάζεται γονιμοποίηση; β. Να περιγράψετε τη δομή του κυττάρου 5, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο το κύτταρο 5 γονιμοποιεί το κύτταρο 4. γ. Πώς ονομάζεται το κύτταρο 6 που προκύπτει και πόσα χρωμοσώματα έχει; α. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 211 «Γονιμοποίηση είναι ο νέος οργανισμός». β. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 210 «Τελικά μετατρέπονται σε με τη μαστιγοουρά του.» και σελίδα 211 «Κατά τη γονιμοποίηση άλλων σπερματοζωαρίων.» γ. Από τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο προκύπτει το ζυγωτό, το πρώτο κύτταρο του οργανισμού, που έχει 46 χρωμοσώματα. ΜΟΝΑΔΕΣ 10 [5 για τον ορθό ορισμό της γονιμοποίησης, 3 για την περιγραφή του σπερματοζωαρίου και 2 για το ζυγωτό] Δ4. Να γράψετε τον ρόλο των οιστρογόνων και της προγεστερόνης στη φυσιολογία της γυναίκας. Όπως στο σχολικό βιβλίο, σελίδα 205 «Κατά την εφηβεία στο γυναικείο σώμα». ΜΟΝΑΔΕΣ 8 ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ