Δείκτες Ενεργειακής Έντασης



Σχετικά έγγραφα
Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΗΛΙΟΣ. Ενεργειακό Ισοζύγιο

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ?

Το παρόν αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εργασίας, η οποία εξελίσσεται σε έξι μέρη που δημοσιεύονται σε αντίστοιχα τεύχη. Τεύχος 1, 2013.

ΤΕΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ «Προοπτικές ηλεκτροπαραγωγής μέσα στο νέο ενεργειακό περιβάλλον»

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

«Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ»

ενεργειακό περιβάλλον

Περίληψη Διδακτορικής Διατριβής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τμήμα Περιβάλλοντος. Ευστράτιος Γιαννούλης

4.. Ενεργειακά Ισοζύγια

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός: Όραμα βιωσιμότητας για την Ε λλάδα τ ου 2050

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία,

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

Ατμοσφαιρική ρύπανση και κλιματική αλλαγή. Νικόλαος Σ. Μουσιόπουλος Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.

Λιθάνθρακας. Τι σημαίνει για τη ζωή μας;

Προοπτικές του κτιριακού τομέα στην Ελλάδα και τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας

Πρόβλεψηγια 70-80% ωςτο 2030!

Ενεργειακή Επανάσταση 2010: με μια ματιά

«Θεσμικό πλαίσιο για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα»

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ.

Οι ενεργειακές δυνατότητες της Ελλάδας ως αναπτυξιακός παράγοντας

ΣΥΝΟΛΟ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 24% ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 25% ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ 6% ΛΙΓΝΙΤΗΣ 45%

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα με Α.Π.Ε.»

Χρηματοδότηση έργων Ενεργειακής Απόδοσης στην Ελλάδα και την Κύπρο

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΑΠΕ)

Εγκαταστάσεις Κλιματισμού. Α. Ευθυμιάδης,

Η Ενέργεια στο ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ. Γιώργος Παυλικάκης Δρ Περιβαλλοντικών Επιστημών Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών

Ευρωπαϊκό και Εθνικό Πλαίσιο για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της περιόδου Ο ρόλος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Προοπτικές του κτιριακού τομέα στην Ελλάδα και τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας

Το ενεργειακό πρόβλημα συνειδητοποιήθηκε όταν εμφανίστηκε η ενεργειακή κρίση του 1973.

Ειδικά Κεφάλαια Παραγωγής Ενέργειας

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Η ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα για το 2030 και το 2050

Η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική στρατηγική και οι ασύμμετρες επιπτώσεις στην περιφερειακή οικονομία της Δ. Μακεδονίας

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΑΗΚ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2050 (WETO-H2)

Διερεύνηση των Επιλογών στις Χρήσεις Γης και των Δυνατοτήτων Επίτευξης των Στόχων του 2020 στη Βιοενέργεια

Παρακολούθηση & Αξιολόγηση με τη νέα ΚΑΠ Λογική της παρέμβασης και προτεινόμενοι δείκτες

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών

ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟ ΟΣΗ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός. υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής

κάποτε... σήμερα... ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ: ποιος ρυπαίνει; η βιομηχανία ήταν ο βασικός χρήστης ενέργειας και κύριος τομέας ενεργειακής κατανάλωσης

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο

Μεταβαίνοντας προς τη νέα ενεργειακή εποχή προκλήσεις στην αγορά ηλεκτρισμού

Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο

Η αγορά. Ο κόσμος. Η Κύπρος. Πράσινη Ενέργεια

Περιβαλλοντική Διάσταση των Τεχνολογιών ΑΠΕ

ΔΠΜΣ: «Τεχνοοικονομικά Συστήματα» Διαχείριση Ενεργειακών Πόρων 1. Εισαγωγή

EΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Εκατομμύρια σε κίνδυνο

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

«Η τυποποίηση στην ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων»

ΔΠΜΣ: «Τεχνοοικονομικά Συστήματα» Διαχείριση Ενεργειακών Πόρων 6. Ενεργειακά Ισοζύγια

Προοπτική εξέλιξης της διείσδυσης του Φυσικού Αερίου στην Ηλεκτροπαραγωγή στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα. Ι. Κοπανάκης Διευθυντής ΔΣΔΑΜΠ

Ορισμοί και βασικές έννοιες της αβαθούς γεωθερμίας Συστήματα αβαθούς γεωθερμίας

ΕΝΕΡΓΕΙΑ: ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σελίδα 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΓΕΝΙΚΑ) «17

Ισοζύγια Ενέργειας 9/3/2011

Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Νέες τεχνολογίες, νέες προκλήσεις. Ηλιοθερµικά συστήµατα για θέρµανση νερού: µια δυναµική αγορά

Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Αρχές Αειφορίας

ΘέτονταςτοπλαίσιογιατηνεδραίωσητουΥΦΑως ναυτιλιακό καύσιµο στην Ανατολική Μεσόγειο. .-Ε. Π. Μάργαρης, Καθηγητής

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010

ΕΙΣΗΓΗΣΗ Μόνιµης Επιτροπής Ενέργειας του ΤΕΕ για την Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ. Κέρκυρα, 3 Ιουλίου 2009

e-newsletter -Προδιαγραφές κατασκευής κτιρίων Περιεχόμενα Tεύχος 2 Αρθρογραφία January 2017 ΜΑΙΧ

Διαχείριση Ενέργειας στη Βιομηχανία

Ενεργειακή Επάρκεια: Στρατηγική Προσέγγιση στο πλαίσιο της Απελευθερωµένης Αγοράς Ενέργειας

Νερό & Ενέργεια. Όνομα σπουδαστών : Ανδρέας Κατσιγιάννης Μιχάλης Παπαθεοδοσίου ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Ιανουάριος 2019 Κείμενο / επιμέλεια: Τάκης Γρηγορίου, Δημήτρης Ιμπραήμ Τεχνικός σύμβουλος σε θέματα ΑΠΕ: Στέλιος Ψωμάς

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού

ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς

Μήλου και προοπτικές ανάπτυξης του. Θόδωρος. Τσετσέρης

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού κτιρίων The environmental impact of residential heating and cooling systems

CO 2. Προκλήσεις που καλείται να αντιµετωπίσει η Ελληνική Βιοµηχανία. ρ. Κ. Συµεωνίδης

Ετήσια και τελική έκθεση υλοποίησης για τον στόχο Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση ΜΕΡΟΣ Α

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Πρακτικά από τη συνάντηση εργασίας για τον προσδιορισμό των στόχων θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ για τα έτη 2020/ 2030 στην Ελλάδα

Πηγές Ενέργειας για τον 21ο αιώνα

"Ημερίδα MEdIES για τη θεματική σχολική χρονιά : Ενέργεια - Ανανεώσιμες Πηγές & Τοπικές Κοινωνίες. Αθήνα, 26 Οκτωβρίου 2009

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/6. Τροπολογία

Οδηγίες 2003/87/ΕΚ & 2004/101/ΕΚ: Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (ΕΣΕ) εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου & ευέλικτοι μηχανισμοί του πρωτοκόλλου του ΚΙΟΤΟ

Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο

Στατιστικά στοιχεία αγοράς βιοθέρμανσης & pellets στην Ευρώπη από τον Ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Βιομάζας

ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΑΠΕ. I.Κ. Καλδέλλης, Δ.Π. Ζαφειράκης, Α. Κονδύλη*

Ασφάλεια Eνεργειακού Εφοδιασμού Ρόλος και Δραστηριότητες της ΡΑΕ σχετικά με τον Τομέα της Ηλεκτροπαραγωγής

Transcript:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Σειρά Πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Δείκτες Ενεργειακής Έντασης 10 11 - Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας Κωδικός ΟΠΣ: 383433 ΣΑΕ: Ενάριθμος: ΕΠ0018 2013ΕΠ00180017 12 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 1 of 20

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 0. Σκοπός Σκοπός του εγγράφου είναι να παρουσιάσει πληροφορίες σχετικά με τους δείκτες ενεργειακής έντασης και αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα. Το παρόν συνετάγη στο πλαίσιο του προγράμματος «- Τοπικό σχέδιο για την απασχόληση ανέργων στην κατασκευή και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε. με έμφαση στις δράσεις του προγράμματος και παρεμβάσεων ε-ξοικονόμησης ενέργειας» και αποτελεί παραδοτέο της ακόλουθης δράσης: Δράση Τίτλος Παραδοτέο/προϊόν 4 Ηλεκτρονική δικτύωση, προετοιμασία υπηρεσιών και παραγωγή εκπαιδευτικού και πληροφοριακού υλικού Έντυπο και ηλεκτρονικό αντίγραφο του πληροφοριακού και εκπαιδευτικού υλικού Η σύνταξη του πραγματοποιήθηκε από: Πανεπιστήμιο Πατρών / Πολυτεχνική Σχολή / Τμήμα Μηχανολόγων & Αεροναυπηγών Μηχανικών / Εργαστήριο Τεχνικής Μηχανικής & Ταλαντώσεων. Υπεύθυνος Επικοινωνίας/email/τηλέφωνο: Ιάκωβος Καλαϊτζόγλου / jk@mech.upatras.gr / +30 2610969443 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 2 of 20

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 Περιεχόμενα 0. Σκοπός... 2 1. Ορισμοί & Συντομογραφίες... 4 1.1. Ορισμοί... 4 1.2. Συντομογραφίες... 5 2. Εισαγωγή... 6 3. Δείκτες Ενεργειακής Έντασης... 7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ... 20 Εικόνα 1: Εξέλιξη συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα (1990-2009) (ΚΑΠΕ)... 7 Εικόνα 2: Δείκτης ενεργειακής έντασης (για έτος αναφοράς 2005) (ΕΜΠ ΗΜΜΥ)... 8 Εικόνα 3: Εξέλιξη δείκτη Καθαρών Εισαγωγών Πετρελαίου / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ)... 9 Εικόνα 4: Εξέλιξη δείκτη Συνολικής Διάθεσης Ενέργειας / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ)... 10 Εικόνα 5: Εξέλιξη δείκτη Βιομηχανικής Κατανάλωσης / Βιομηχανική Παραγωγή (ΚΑΠΕ)... 11 Εικόνα 6: Εξέλιξη δείκτη Πρωτογενούς Παραγωγής Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας (ΚΑΠΕ)... 12 Εικόνα 7: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ)... 13 Εικόνα 8: Δείκτης Διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ)... 14 Εικόνα 9: Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ)... 15 Εικόνα 10: Δείκτης Κατανάλωσης Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ)... 16 Εικόνα 11: Δείκτης Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ)... 17 Εικόνα 12: Εξέλιξη δείκτη τελικής κατανάλωσης ενέργειας / ΑΕΠ (Odyssee - Mure)... 18 Εικόνα 13: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας / Κατοικία (Odyssee - Mure)... 19 Εικόνα 14: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας για θέρμανση / Κατοικία (Odyssee - Mure)... 19 49 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 3 of 20

50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 1. Ορισμοί & Συντομογραφίες 1.1. Ορισμοί Τόνος Ισοδύναμου Πετρελαίου (ΤΙΠ) = Ton of Oil Equivalent (TOE) Ο τόνος ισοδύναμου πετρελαίου ισοδυναμεί με την ενέργεια που εκλύεται από την καύση ενός τόνου αργού πετρελαίου. (1 ΤΙΠ = 41,868 GJ) Έτος Αναφοράς Ως έτος αναφοράς ορίζεται το πρώτο έτος από μία σειρά ετών για έναν οικονομικό δείκτη. Συνήθως ορίζεται αυθαίρεται ίσο με το 100, έτσι ώστε οι ποσοστιαίες αλλαγές (αύξηση ή μείωση) να είναι εύκολα προσδιορίσιμες και ορατές. Κάθε έτος μπορεί να θεωρηθεί ως έτος αναφοράς. 60 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 4 of 20

61 1.2. Συντομογραφίες ΤΙΠ: Τόνος Ισοδύναμου Πετρελαίου ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση ΑΠΕ: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 62 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 5 of 20

63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 2. Εισαγωγή Από τη δεκαετία του 1970 και μετά άρχισε η παγκόσμια κοινότητα να συνειδητοποιεί το μέγεθος της παγκόσμιας ρύπανσης και τους κινδύνους που αυτή εγκυμονούσε για το μέλλον του πλανήτη. Η 1 η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το Περιβάλλον έλαβε χώρα στη Στοκχόλμη το 1972. Εν συνεχεία, ακολούθησαν και άλλες Σύνοδοι, στις οποίες παρουσιαζόταν η τρέχουσα κατάσταση και ορίζονταν οι στόχοι και τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν για ένα χρονικό διάστημα μέχρι να οριστεί νέα Σύνοδος. Το 1987 η Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη του ΟΗΕ δημοσίευσε μία Έκθεση με τίτλο «Το Κοινό μας Μέλλον», μέσα στην οποία εισήχθη ο όρος «Αειφόρος ή Βιώσιμη Ανάπτυξη» ως μέτρο αξιολόγησης και στόχο πολιτικής για τις σημερινές κοινωνίες. Πιο συγκεκριμένα, ως «Αειφόρος Ανάπτυξη» ορίστηκε η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις σημερινές ανάγκες χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους. Έκτοτε, ακολούθησαν και άλλες συνδιασκέψης με κορυφαία την 3 η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ στο Κυότο το 1997, όπου υπογράφηκε το αντίστοιχο Πρωτόκολλο. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν επικύρωσαν το Πρωτόκολλο, η Ευρωπαϊκή Ένωση τήρηση ενιαία στάση υπέρ της εφαρμογής του Πρωτοκόλλου από όλα τα κράτη μέλη της. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μία δύναμη προόδου στην κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης, δεδομένου ότι οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης έχουν αποτυπωθεί σε όλα τα επίσημα κείμενά της. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας που πραγματοποιήθηκε το 2000, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στρατηγικό στόχο για την επόμενη δεκαετία να γίνει «η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη, βασισμένη στη γνώση, οικονομία στον κόσμο, ικανή για βιώσιμη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες εργασίες και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή» (παράγραφος 5 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου). Για αυτό το λόγο, η Επιτροπή θα έπρεπε να καταρτίσει ετήσια Συνολική Έκθεση σχετικά με την πρόοδο, σύμφωνα με δείκτες ανάπτυξης. Αρχικώς, το 2001 ορίστηκαν 35 δείκτες ανάπτυξης, οι οποίοι αναθεωρούνται ετησίως λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτικές προτεραιότητες καθώς και την πρόοδο όσον αφορά στην ανάπτυξη των δεικτών. Η EUROSTAT συμβάλει στο συγκεκριμένο τομέα όσον αφορά στην επιλογή των δεικτών αειφόρου ανάπτυξης και της παροχής στοιχείων που απαιτούνται για τον υπολογισμό των δεικτών. Ενδεικτικά αναφέρονται ως δείκτες αειφόρου ανάπτυξης οι δείκτες γενικού οικονομικού υποβάθρου (στους οποίους επί παραδείγματι ανήκουν ο Πληθωρισμός, το Δημόσιο Έλλειμμα και η Παραγωγικότητα της εργασίας), οι δείκτες καινοτομίας και έρευνας (στους οποίους επί παραδείγματι ανήκει ο Δείκτης πρόσβασης στο Διαδίκτυο νοικοκυριά, τα Διπλώματα ευρεσιτεχνίας και οι Δαπάνες στην τεχνολογία επικοινωνιών) και οι περιβαλλοντικοί δείκτες. Σημειώνεται ότι στους περιβαλλοντικούς δείκτες ανήκουν οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή και ο δείκτης ενεργειακής έντασης. 95 96 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 6 of 20

97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 3. Δείκτες Ενεργειακής Έντασης Δείκτης Ενεργειακής Έντασης Ο δείκτης ενεργειακής έντασης είναι ο δείκτης ο οποίος μετράει το μέγεθος των ενεργειακών αναγκών ανά μονάδα δραστηριότητας και πιο συγκεκριμένα ορίζεται κυρίως ως ο λόγος της ακαθάριστης εγχώριας κατανάλωσης ενέργειας προς το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) ή αλλιώς το σύνολο των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών. Κατά τη διάρκεια των ετών παρατηρείται μία αύξηση στην κατά κεφαλήν κατανάλωση ενέργειας, η οποία ωστόσο από μόνη της δεν αποτελεί τεκμήριο τεχνολογικής, κοινωνικής ή οικονομικής προόδου. Αντιθέτως, υπάρχει πιθανότητα να αποτελεί ένδειξη ανεπάρκειας και σπατάλης, καθώς η κατανάλωση της ενέργειας θα πρέπει να συνδυάζεται με την παραγωγή ωφέλιμου έργου. Η παρακάτω εικόνα παρουσιάζει την εξέλιξη της τελικής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα, σε ΜΤΙΠ, δηλαδή σε 10 6 ΤΙΠ. 108 109 110 111 112 Εικόνα 1: Εξέλιξη συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα (1990-2009) (ΚΑΠΕ) Εν γένει, η ενεργειακή ένταση στην Ελλάδα κυμαίνεται σε αρκετά υψηλά επίπεδα, παρουσιάζοντας απόκλιση από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η απόκλιση αυτή φανερώνει τη μη παραγωγική χρήση της ενέργειας στην ελληνική οικονομία. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 7 of 20

113 114 115 116 Εικόνα 2: Δείκτης ενεργειακής έντασης (για έτος αναφοράς 2005) (ΕΜΠ ΗΜΜΥ) Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο παραπάνω διάγραμμα ανάμεσα στις χώρες μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως: 117 118 119 120 121 122 Το διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης Κλιματικοί και γεωγραφικοί παράγοντες Συνολική απόδοση των εγκαταστάσεων μετατροπής και διανομής ενέργειας που εξαρτάται από την κατανομή της παραγωγής ανά ενεργειακή μορφή Στο βαθμό χρησιμοποίησης των ενεργειακών εξοπλισμών των καταναλωτών και τον τρόπο γενικά της ζωής τους 123 124 125 126 Ο δείκτης ενεργειακής έντασης μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί περαιτέρω για κάθε τομέα της οικονομίας μιας χώρας με κατάλληλη επιλογή των δεδομένων του αριθμητή και του παρονομαστή. Σύμφωνα με το ΚΑΠΕ, ως δείκτες ενεργειακής έντασης μπορούν να οριστούν: Καθαρές Εισαγωγές Πετρελαίου / ΑΕΠ DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 8 of 20

127 128 Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. 129 130 131 132 133 Εικόνα 3: Εξέλιξη δείκτη Καθαρών Εισαγωγών Πετρελαίου / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ) Συνολική Διάθεση Ενέργειας / ΑΕΠ Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 9 of 20

134 135 136 137 138 Εικόνα 4: Εξέλιξη δείκτη Συνολικής Διάθεσης Ενέργειας / ΑΕΠ (ΚΑΠΕ) Βιομηχανική Κατανάλωση / Βιομηχανική Παραγωγή Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη (με έτος αναφοράς το 1995) παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 10 of 20

139 140 141 142 Εικόνα 5: Εξέλιξη δείκτη Βιομηχανικής Κατανάλωσης / Βιομηχανική Παραγωγή (ΚΑΠΕ) Πρωτογενής Παραγωγή Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας Χαρακτηριστικό Διάγραμμα εξέλιξης του συγκεκριμένου δείκτη παρουσιάζεται στην εικόνα που ακολουθεί. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 11 of 20

143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 Εικόνα 6: Εξέλιξη δείκτη Πρωτογενούς Παραγωγής Ενέργειας / Συνολική Διάθεση Ενέργειας (ΚΑΠΕ) Εκτός των προαναφερόμενων δεικτών, υφίστανται και περαιτέρω δείκτες οι οποίοι εμπίπτουν στους περιβαλλοντικούς δείκτες για την αειφορία και χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής πολιτικής του κράτους. Ενδεικτικά αναλύονται οι κάτωθι δείκτες: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 Ο δείκτης αυτός μετράει το μέγεθος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) ανά μονάδα κατανάλωσης και είναι ο λόγος της ποσότητας εκπομπών CO 2 προς τη συνολική κατανάλωση καυσίμων. Ο δείκτης αυτός εφαρμόζεται για την αξιολόγηση του συνολικού ενεργειακού συστήματος, καθώς επίσης και για την αξιολόγηση διαφορετικών κλάδων μετατροπής και κατανάλωσης ενέργειας. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιλογή του καυσίμου που χρησιμοποιείται, δηλαδή μία χώρα που στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην πυρηνική ενέργεια θα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με μία άλλη που στηρίζεται στην καύση λιγνίτη, όπως ηελλάδα. Η παρακάτω εικόνα παρουσιάζει το δείκτη έντασης εκπομπών CO 2 για έτος αναφοράς 2005 για τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 12 of 20

158 159 Εικόνα 7: Δείκτης Έντασης Εκπομπών CO 2 (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 Δείκτης Διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Ο δείκτης αυτός σχετίζεται με το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας και ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας ανανεώσιμων μορφών ενέργειας προς τη συνολική κατανάλωση καυσίμων συμπεριλαμβανομένων και των απωλειών και της ιδιοκατανάλωσης ηλεκτρισμού και ατμού. Ο δείκτης αυτός καθορίστηκε σχετικά πρόσφατα (το 2008) και θεωρείται ότι εκφράζει καλύτερα το βαθμό διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα μιας χώρας. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες έγκειται κυρίως στην πολιτική που ακολουθεί κάθε χώρα για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη διαθεσιμότητα των πηγών αυτών σε κάθε χώρα. Σχετικό διάγραμμα για κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζεται ακολούθως, για έτος αναφοράς το 2005. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 13 of 20

171 172 Εικόνα 8: Δείκτης Διείσδυσης ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) 173 174 175 176 177 178 179 180 181 Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την εξάρτηση της χώρας από την εισαγόμενη ενέργεια και πιο συγκεκριμένα παρουσιάζει το ποσοστό των εισαγωγών ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση. Ο δείκτης αυτός ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας εισαγωγών ενέργειας προς τη συνολική ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση καυσίμων. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στις χώρες οφείλεται κυρίως στη διαθεσιμότητα των εγχώριων πηγών ενέργειας και στο βαθμό εκμετάλλευσής τους. Σχετικό διάγραμμα για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζεται παρακάτω, για έτος αναφοράς το 2005. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 14 of 20

182 183 Εικόνα 9: Δείκτης Ενεργειακής Εξάρτησης (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 Δείκτης Κατανάλωσης Συνολικής και Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά κάτοικο Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει την κατανάλωση ενέργειας (της συνολικής ή της ηλεκτρικής) ανά κάτοικο και ορίζεται ως ο λόγος της ποσότητας της ενέργειας προς τον πληθυσμό της χώρας. Ο δείκτης μπορεί να οριστεί σε επίπεδο συνολικού συστήματος ή τελικής ενεργειακής ζήτησης. Σε περίπτωση που ο δείκτης ηλεκτρικής ενέργειας εφαρμόζεται σε επίπεδο συνολικού ενεργειακού συστήματος, τότε μπορεί να οριστεί και ως παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ανά κάτοικο. Η διαφοροποίηση που παρατηρείται στο δείκτη αυτό ανάμεσα στα κράτη έγκειται κυρίως στο διαφορετικό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης των χωρών, στις συνήθειες των κατοίκων και στις κλιματολογικές συνθήκες. Σχετικά διαγράμματα παρουσιάζονται ακολούθως, με έτος αναφοράς το 2005. DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 15 of 20

194 195 Εικόνα 10: Δείκτης Κατανάλωσης Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) 196 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 16 of 20

197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 Εικόνα 11: Δείκτης Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά Κάτοικο (ΕΜΠ - ΗΜΜΥ) Πρόγραμμα Odyssee-Mure Το πρόγραμμα Odyssee Mure αποτελεί ένα πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και στοχεύει στον έλεγχο των τάσεων ενεργειακής απόδοσης και πολιτικών στην Ευρώπη, χρησιμοποιώντας 2 βάσεις δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζει στοιχεία για τα όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (28 κράτη) και της Νορβηγίας. Η μία βάση δεδομένων καλείται Odyssee και σχετίζεται με την ενεργειακή απόδοση και τους δείκτες ενεργειακής απόδοσης, περιλαμβάνοντας αναλυτικά δεδομένα όσον αφορά στην κατανάλωση ενέργειας και στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ). Η άλλη βάση δεδομένων καλείται Mure και σχετίζεται με τα μέτρα και τις πολιτικές ενεργειακής απόδοσης που ακολουθούνται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνοντας και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν. Τα δεδομένα των βάσεων ανανεώνονται τακτικά από αντιπροσώπους των χωρών, οι οποίοι μπορεί να είναι οργανισμοί στατιστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το πρόγραμμα αυτό παρέχει εκτός των άλλων και δείκτες ενεργειακής έντασης για κάθε χώρα, με στόχο την παρατήρηση της εξέλιξης μίας χώρας, αλλά και τη σύγκρισή της με τις λοιπές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιστοσελίδα του προγράμματος είναι η: http://www.odyssee-mure.eu/ Ενδεικτικά παρουσιάζονται τα ακόλουθα διαγράμματα, εκ των οποίων το πρώτο σχετίζεται με το δείκτη της τελικής κατανάλωσης προς το ΑΕΠ της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το 2012 (έτος αναφοράς 2005), το δεύτερο αφορά στο δείκτη της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας ανά κατοικία για την DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 17 of 20

215 216 217 Ελλάδα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το 2012, ενώ το τρίτο παρουσιάζει την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση χώρων για μόνιμες κατοικίες ανά κατοικία για την Ελλάδα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την εξέλιξή του από το 2000 μέχρι το 2012. 218 219 Εικόνα 12: Εξέλιξη δείκτη τελικής κατανάλωσης ενέργειας / ΑΕΠ (Odyssee - Mure) 220 DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 18 of 20

221 222 Εικόνα 13: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας / Κατοικία (Odyssee - Mure) 223 224 225 Εικόνα 14: Εξέλιξη δείκτη Κατανάλωσης Ενέργειας για θέρμανση / Κατοικία (Odyssee - Mure) DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 19 of 20

226 227 Περαιτέρω δείκτες μπορούν να βρεθούν στην προαναφερόμενη ιστοσελίδα του προγράμματος, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 1) Παρατηρητήριο Αειφορίας και Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης (ΠΑΠΘ), (nd), Energy 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΤΑΣΗ, http://www.oset.gr/usersfiles/admin/documents/deiktes/iii.energeia/energy_3_2008.pdf 2) Γιακουμέλος Λ., (22-2-2013), Το Ελληνικό Ενεργειακό Σύστημα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=4&cad=rja&uact=8&ved=0cdmqfjad& url=http%3a%2f%2fthess.pde.sch.gr%2fkpe%2ffile_library%2feisigisi_energeia_2013_energeiako_systima. ppt&ei=zf6jvoyuyfjq5yac2as&usg=afqjcnftz9vjpsdzrr8p4ouwkhih5qohrg&sig2=bzvtapwe5rediwop wg7qvq 3) Παπακωνσταντίνου Δ., (26-05-2006), Σύγκριση των κρατών μελών της ΕΕ με βάση τους δείκτες αειφόρου ανάπτυξης, http://digilib.lib.unipi.gr/dspace/bitstream/unipi/764/1/papakonstantinou.pdf 4) Κάπρος Π., (2006), Βασικοί Δείκτες ενός Ενεργειακού Συστήματος, http://www.e3mlab.ntua.gr/courses/%ce%94%ce%99%ce%91%ce%a6%ce%91%ce%9d%ce%95%ce%99% CE%95%CE%A3_%CE%95%CE%9D%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%95%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%97_%CE %9F%CE%99%CE%9A/NTUA_Energy_Economics_slides.pdf 5) ΚΑΠΕ, (nd), Δείκτες Ενεργειακής Έντασης, http://www.cres.gr/kape/datainfo/indicators.htm DOC Type Controlled Document Created@ 3/12/2014 Created by M.B. Signature M.B. Page 20 of 20