ρ Έλενα Κουλλαπή
Η ψωρίαση είναι µια χρόνια φλεγµονώδη δερµατοπάθεια µε ανοσολογικό υπόστρωµα, που προσβάλλει περίπου το 1-3 % του πληθυσµού παγκοσµίω. Η ψωρίαση δεν είναι µεταδοτική. Η ψωρίαση προσβάλλει το ίδιο συχνά άντρε και γυναίκε και µπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και η συνήθη ηλικία έναρξη είναι µεταξύ 20-35 ετών. Υπάρχουν δύο τύποι ψωρίαση : o Τύπο Ι: αφορά νεαρού ενήλικε οι οποίοι µπορεί να έχουν κάποιο συγγενή που επίση να πάσχει από ψωρίαση (θετικό οικογενειακό ιστορικό). Ο τύπο αυτό συνήθω έχει πιο σοβαρή κλινική εκδήλωση τη ψωρίαση. o Τύπο ΙΙ: αφορά κυρίω άτοµα µεγαλύτερη ηλικία, 50-60 ετών, χωρί θετικό οικογενειακό ιστορικό µε ηπιότερη και λιγότερο εκτεταµένη ψωρίαση.
Η ψωρίαση οφείλεται σε δυσανάλογη παραγωγή των κυττάρων τη επιδερµίδα, ενώ παράλληλα, η αποµάκρυνση παραµένει στα ίδια επίπεδα. Έτσι, τα νέα κύτταρα, µη βρίσκοντα χώρο, επικάθονται το ένα στο άλλο, δηµιουργώντα κηλίδε στο δέρµα, χρώµατο κόκκινου σκεπασµένου από λεπτέ πλάκε λεπιδώδου υφή, χρώµατο ασηµί ή λευκού. Χαρακτηρίζεται από αυξηµένο ρυθµό πολλαπλασιασµού των κερατινοκκυτάρων και εκδηλώνεται κλινικά µε ερυθηµατώδει πλάκε που καλύπτονται από αργυρόχροα λέπια. Η επιδερµίδα στο ψωριασικό δέρµα αντικαθίσταται πολύ πιο γρήγορα συγκριτικά µε το φυσιολογικό δέρµα- µέχρι και 7 φορέ γρηγορότερα. Έτσι, η ανανέωση των κερατινοκυττάρων του δέρµατο (διαδικασία τη κερατινοποίηση ) αντί να διαρκεί 28 ηµέρε, διαρκεί 4 ηµέρε, µε αποτέλεσµα πάχυνση τη επιδερµίδα (υπερκεράτωση).
Στην ψωρίαση, τα δερµατικά κύτταρα, αντί να αντικαθίστανται κάθε µήνα στι προσβεβληµένε περιοχέ αναπαράγονται κάθε 3 έω 6 ηµέρε. Ω αποτέλεσµα, ο αριθµό των δερµατικών κυττάρων αυξάνεται σηµαντικά. Καθώ ο αριθµό των νέων κυττάρων που δηµιουργούνται τόσο γρήγορα είναι µεγάλο, συσσωρεύονται µέσα στο δέρµα σχηµατίζοντα επηρµένε, λεπιδώδει αλλοιώσει ή πλάκε. Στη συνηθέστερη µορφή τη ψωρίαση (κατά πλάκα ψωρίαση), αποκολλώνται τα επιφανειακά κύτταρα εύκολα από την επιφάνεια του δέρµατο δηµιουργώντα λευκά ή ασηµί λέπια λέπια. Τα κύτταρα κάτω από την επιφάνεια του δέρµατο προσκολλώνται µεταξύ του και δηµιουργούν αλλοιώσει οι οποίε παρουσιάζουν ευαισθησία, είναι κόκκινε και πιθανώ αιµορραγούν. Η φλεγµονή του δέρµατο επίση οφείλεται στον αυξηµένο αριθµό των φλεγµονωδών κυττάρων (λευκοκύτταρα).
Η ψωρίαση εµφανίζεται συχνά στου αγκώνε και τα γόνατα, αλλά και οπουδήποτε ακόµα και στα γεννητικά όργανα. Τα νύχια των χεριών και των ποδιών πλήττεται συχνά (ψωριασική δυστροφία των νυχιών) και µπορεί να θεωρηθεί ω µεµονωµένο εύρηµα. Η ψωρίαση µπορεί επίση να προκαλέσει φλεγµονή των αρθρώσεων, η οποία είναι γνωστή ω ψωριασική αρθρίτιδα. έκα έω δεκαπέντε τοι εκατό των ατόµων µε ψωρίαση έχουν ψωριασική αρθρίτιδα.
Η ψωρίαση δεν οφείλεται σε µόνο µία αιτία, αλλά πρόκειται για το αποτέλεσµα πολλών παραγόντων, δηλαδή είναι µια πολυπαραγοντική νόσο. Η ακριβή αιτιολογία τη ψωρίαση δεν έχει διαλευκανθεί και παραµένει άγνωστη. Σύµφωνα µε τα τελευταία επιστηµονικά δεδοµένα, η ψωρίαση είναι αποτέλεσµα διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήµατο του οργανισµού και γι'αυτό χαρακτηρίζεται ω ανοσολογικώ διαµεσολαβούµενο νόσηµα. Η κληρονοµικότητα (γενετικοί παράγοντε ) φαίνεται πω συµµετέχουν στην εµφάνιση τη ψωρίαση, αν και υπάρχουν περιπτώσει που κάποιο εµφανίζει ψωρίαση χωρί κανένα συγγενή πάσχοντα στην οικογένεια, ή αντίθετα τα παιδιά ενό γονιού µε ψωρίαση, να µην εµφανίσουν ποτέ ψωρίαση.
Περιβαλλοντικοί παράγοντε (εκλυτικοί παράγοντε ) µπορεί να προκαλέσουν την εµφάνιση ή την επιδείνωση τη ψωρίαση : Στρεπτοκοκκική λοίµωξη: συνήθη αιτία για πονόλαιµο και φαρυγγοαµυγδαλίτιδε, αποτελεί εκλυτικό παράγοντα εµφάνιση σταγονοειδού ψωρίαση, σε παιδιά και νεαρού ενήλικε Ορµονικοί παράγοντε : υπάρχει µια έξαρση τη εµφάνιση τη ψωρίαση κατά την εµµηναρχή (όταν ξεκινά η περίοδο ) και την εµµηνόπαυση (όταν η περίοδο σταµατά). Επιπρόσθετα παρατηρείται βελτίωση κατά την εγκυµοσύνη. Φάρµακα: ορισµένα φάρµακα µπορεί να επιδεινώνουν την ήδη υπάρχουσα ψωρίαση όπω το λίθιο (αντικαταθλιπτικό), ορισµένα αντιύπερτασικά (b- blockers), και η απότοµη διακοπή των συστηµατικών κορτικοστεροειδών. Ωστόσο, ο ασθενή µε ψωρίαση δεν θα πρέπει να σταµατά µόνο του τη φαρµακευτική του αγωγή, αλλά σε συννενόηση µε το γιατρό του θα δίδεται η πιο κατάλληλη θεραπεία που να µην επιβαρύνει τη ψωρίαση. Ο τραυµατισµό είναι γνωστό ότι µπορεί να οδηγήσει στην εµφάνιση ψωριασικών βλαβών µέσω του φαινοµένου Koebner. Ψυχολογικοί παράγοντε (άγχο, stress): σε ορισµένου ανθρώπου παρατηρείται επιδείνωση τη ψωρίαση όταν βρίσκονται υπό συνθήκε έντονου άγχου αλλά και ισχυρό ερέθισµα για την πρόκλησή τη Το αλκοόλ και το κάπνισµα έχουν επιβαρυντικό ρόλο στη ψωρίαση.
Κατά πλάκα ψωρίαση: αποτελεί την πιο συνηθισµένη µορφή ψωρίαση (80%). Χαρακτηρίζεται από πλάκε που δεν είναι ιδιαίτερα κνησµώδει και αποτελούνται από παχιά, αργυρόχροα λέπια. Οι πιο συνήθει περιοχέ που προσβάλλονται είναι οι αγκώνε, τα γόνατα ή/και η κεφαλή.
Η ανάστροφη ψωρίαση προσβάλλει τι πτυχέ (µεσογλουτιαία, µηροβουβωνικέ, υποµαζικέ, µασχαλιαίε και οπισθοωτιαία) και είναι συχνότερη σε µεγαλύτερε ηλικίε. Χαρακτηρίζεται από σαφώ αφοριζόµενε ερυθηµατώδει πλάκε µε ελάχιστο ή καθόλου λέπι. Σταγονοειδή ψωρίαση: πρόκειται για σπανιότερη µορφή ψωρίαση (<10%). Εµφανίζεται συνήθω σε παιδιά ή νεαρού ενήλικε και ακολουθεί φαρυγγοαµυγδαλίτιδα (στρεπτοκοκκική λοίµωξη). Οι πλάκε είναι µικρέ, µε < 2 εκ διάµετρο, σαν σταγόνε, µε διάχυτη κατανοµή. Ο συγκεκριµένο τύπο ψωρίαση έχει πολύ καλή πρόγνωση και υποχωρεί σύντοµα ( συνήθω σε λίγου µήνε ) µε τη χρήση τοπικών θεραπειών ενώ και η φωτοθεραπεία µπορεί να βοηθήσει.
Η φλυκταινώδη ψωρίαση χαρακτηρίζεται από το σχηµατισµό φλυκταινών (επάρµατα του δέρµατο µε πύον). ιακρίνεται στην εντοπισµένη και στη γενικευµένη φλυκταινώδη ψωρίαση. Η εντοπισµένη µορφή προσβάλλει τι παλάµε και τα πέλµατα (ακροφλυκταίνωση). Η γενικευµένη µορφή χαρακτηρίζεται από γενικευµένη ή και καθολική προσβολή του σώµατο, εµφανίζει οξεία, υποξεία ή κεραυνοβόλο πορεία, µπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή, και χρειάζεται ο ασθενή να απευθυνθεί αµέσω στο ερµατολόγο.
Η ερυθροδερµική ψωρίαση αποτελεί την πιο σοβαρή εκδήλωση τη ψωρίαση. Χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα όλου του δέρµατο, ενώ µπορεί να υπάρχουν και συστηµατικά συµπτώµατα όπω πυρετό και κακουχία. Ο ασθενή θα πρέπει να απευθυνθεί αµέσω σε ερµατολόγο, και χρήζει νοσηλεία και υποστήριξη προ αποφυγή επιπλοκών.
Η ψωριασική ονυχία εµφανίζεται στο 25-50% των ασθενών µε ψωρίαση δέρµατο και σχετίζεται µε ψωριασική αρθρίτιδα. Είναι πιο συχνή σε ηλικίε άνω των 40 ετών ενώ η προσβολή των ονύχων είναι πιο σοβαρή στην ψωρίαση τύπου I. Παρατηρούνται αλλαγέ στο χρώµα των νυχιών (λευκονυχία, σταγόνα ελαίου), και δυστροφία των νυχιών (ευθραστότητα, τραχύτητα, ονυχόλυση, υπονύχια υπερκεράτωση). Συνήθω προσβάλλονται περισσότερα από ένα νύχια.
Η ψωριασική αρθρίτιδα εµφανίζεται στο 10-30% των ψωριασικών ασθενών. Πρόκειται για οροαρνητική αρθρίτιδα που προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα και εµφανίζεται συχνότερα σε µεγαλύτερε ηλικίε (>40 ετών) και στην ψωρίαση τύπου I. ιακρίνονται 5 τύποι ψωριασική αρθρίτιδα : 1) περιφερική µονοαρθρίτι ή ασύµµετρη ολιγοαρθρίτι, η πιο συχνή µορφή, 2) Άπω µεσοφαλαγγική αρθρίτι, 3) Συµµετρική πολυαρθρίτι, µε αρνητικό το ρευµατοειδή παράγοντα, 3) Ακρωτηριασικήπαραµορφωτική αρθρίτι, 4) Σπονδυλίτι.
Η διάγνωση τη ψωρίαση γίνεται µε βάση την κλινική εικόνα, το ατοµικό ή/και οικογενειακό ιστορικό ψωρίαση, ενώ εάν χρειάζεται, µπορεί να γίνει βιοψία δέρµατο
Η θεραπευτική προσέγγιση τη ψωρίαση είναι ένα σύνθετο πρόβληµα που αποτελεί διαχρονική πρόκληση για το δερµατολόγο. Στι ήπιε µορφέ ψωρίαση είναι ικανοποιητική η ανταπόκριση στι τοπικέ θεραπείε, µε κρέµε και αλοιφέ κορτιζόνη ή συνδυασµού κορτικοστεροειδών µε βιταµίνη D ή σκευασµάτων ρετινοειδών που είναι παράγωγα τη βιταµίνη Α. Όµω ένα σηµαντικό ποσοστό των ασθενών πάσχει από ψωρίαση, που απαιτεί συστηµατική χορήγηση (από το στόµα) θεραπεία για τον έλεγχο τη νόσου, µε φάρµακα όπω η κυκλοσπορίνη (ανοσοκατασταλτικό παράγοντα που δρα στα Τ λεµφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήµατο ), η µεθοτρεξάτη (φάρµακο µε κυτταροστατικό µηχανισµό δράση ) και τα ρετινοειδή, όπω η ασιτρετίνη (παράγωγο τη βιταµίνη Α, που χρησιµοποιείται για τη θεραπεία τη ψωρίαση ω µονοθεραπεία ή σε συνδυασµό µε άλλου συστηµατικού ή τοπικού παράγοντε ). Λόγω τη τοξικότητα, όµω, αυτών των φαρµάκων τα θεραπευτικά σχήµατα είναι βραχυπρόθεσµα. Οι βιολογικοί παράγοντε που προστέθηκαν στη θεραπευτική φαρέτρα καλύπτουν την ανάγκη για µια εκλεκτική συστηµατική θεραπεία, καθώ και την ανάγκη για συνεχή θεραπεία µακρύτερη διάρκεια, µε στόχο τη βελτίωση τη συµµόρφωση του ασθενού και την καλύτερη κλινική απάντηση µε ένα θετικό προφίλ ασφάλεια.
Τοπικά κορτικοστεροειδή: µίγµατα ή κρέµε κορτιζόνη διαφορετική ισχύο που µειώνουν τη φλεγµονή του δέρµατο.οι ιδιότητε των τοπικών κορτικοστεροειδών είναι αντιφλεγµονώδει, αγγειοσυσπαστικέ και αντικνησµώδει. Χρησιµοποιούνται συνήθω 1-2 φορέ την ηµέρα, µε ή χωρί κλειστή περίδεση. Η παρατεταµένη χρήση του συνιστάται να αποφεύγεται λόγω τοπικών και συστηµατικών παρενεργειών, όπω ταχυφυλαξία, ατροφία του δέρµατο, ή ευρυαγγείε. Ανάλογα βιταµίνη D: είναι διαθέσιµα µε τη µορφή κρέµα καλσιποτριόλη, ή γαλακτωµάτων (Calcipotriene, Calcitriol). ρουν αναστέλλοντα τον ταχύτατο πολλαπλασιασµό των κερατινοκυττάρων. Η µέγιστη δοσολογία είναι 100γρ αλοιφή την εβδοµάδα για του ενήλικε ασθενεί. Οι πιο συχνέ ανεπιθύµητε ενέργειε είναι ο ερεθισµό του δέρµατο, κυρίω για τι πτυχέ και το πρόσωπο ενώ σε υψηλέ δόσει ενδέχεται να προκαλέσει υπερασβεστιαιµία. Συνδυασµό καλσιποτριόλη /βηταµεθασόνη βηταµεθασόνη : συνδυασµό ανάλογου τη βιταµίνη D µε ένα ισχυρό κορτικοστεροειδέ. Η διάρκεια τη θεραπεία καθορίζεται από το δερµατολόγο. Τοπικά ρετινοειδή: τα τοπικά σκευάσµατα ρετινοειδών είναι παράγωγα τη βιταµίνη Α και δρουν ρυθµίζοντα τον πολλαπλασιασµό και την διαφοροποίηση των κυττάρων. Η κυριότερη παρενέργεια είναι η ερυθρότητα, η δερµατική απολέπιση. Το µόνο τοπικό ρετινοειδέ που χρησιµοποιείται στην ψωρίαση είναι η ταζαροτένη (Tazarotene) και η δοσολογία είναι 0,05% ή 0,1%, τοπικά µία φορά την ηµέρα πριν τον ύπνο, είτε σαν µονοθεραπεία είτε σε συνδυασµό µε κορτικοστεροειδή. Πρόκειται για σκεύασµα που αντενδείκνυται κατά την εγκυµοσύνη καθώ είναι τερατογόνο. Τα ενυδατικά και τα µαλακτικά σκευάσµατα καθώ και οι κερατολυτικοί παράγοντε αποτελούν συµπληρωµατική αγωγή στην ψωρίαση. Η εφαρµογή του αντιµετωπίζει την ξηρότητα, την απολέπιση και βοηθά στην καταπολέµηση του κνησµού.
Κυκλοσπορίνη H κυκλοσπορίνη είναι ένα ανοσοκατασταλτικό παράγοντα που δρα στα Τ λεµφοκύτταρα του ανοσοποιητικού συστήµατο. Έχει εγκριθεί για τη θεραπεία τη ψωρίαση από το 1993. Η συνιστώµενη αρχική δόση κυµαίνεται από 2.5-3.0 mg/kg/ηµέρα, και δίδεται µε συνταγή ιατρού. Η κυκλοσπορίνη συνήθω έχει γρήγορη έναρξη δράση. Οι ανεπιθύµητε ενέργειε τη κυκλοσπορίνη είναι δοσοεξαρτώµενε και περιλαµβάνουν νεφρική βλάβη, αρτηριακή υπέρταση, υπερπλασία των ούλων και υπερτρίχωση. Έτσι, η θεραπεία µε κυκλοσπορίνη πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τι οδηγίε του δερµατολόγου και χρειάζονται εργαστηριακέ εξετάσει κυρίω για έλεγχο τη νεφρική λειτουργία, καθώ και παρακολούθηση τη αρτηριακή πίεση. Μεθοτρεξάτη H µεθοτρεξάτη είναι φάρµακο µε κυτταροστατικό µηχανισµό δράση και έχει εγκριθεί για τη θεραπεία τη ψωρίαση από το 1958 και είναι επίση αποτελεσµατική για την ερυθροδερµική, την φλυκταινώδη ψωρίαση και την ψωριασική αρθρίτιδα. Συνήθω η µεθοτρεξάτη χορηγείται από το στόµα αλλά υπάρχει και σε διάλυµα για ενδοµυική χορήγηση. Χορηγείται σε εβδοµαδιαίο σχήµα που καθορίζεται από το δερµατολόγο.(συνήθω µια ή δυο ηµέρε την εβδοµάδα). Η µεθοτρεξάτη είναι ένα φάρµακο µε σχετικά αργή δράση και ανταπόκριση παρατηρείται συνήθω µετά από 4-12 εβδοµάδε θεραπεία. Οι ανεπιθύµητε ενέργειε περιλαµβάνουν ναυτία αύξηση των ηπατικών ενζύµων, µυελοκαταστολή (ελάττωση των λευκών αιµοσφαιρίων, πανκυτταροπενία). Συστήνονται εργαστηριακέ εξετάσει κατά τη διάρκεια τη θεραπεία. εν επιτρέπεται η υπερκατανάλωση αλκοόλ κατά τη θεραπεία µε µεθοτρεξάτη. Πρόκειται για τερατογόνο φάρµακο και απαγορεύεται η εγκυµοσύνη και η τεκνοποίηση για γυναίκε και άνδρε ασθενεί κατά τη διάρκεια τη θεραπεία καθώ και για 3 µήνε µετά την διακοπή τη. Ρετινοειδή Η ασιτρετίνη είναι ένα ρετινοειδέ, παράγωγο τη βιταµίνη Α, που έχει εγκριθεί για τη θεραπεία τη ψωρίαση από το 1992. Χρησιµοποιείται για τη θεραπεία τη ψωρίαση ω µονοθεραπεία ή σε συνδυασµό µε άλλου συστηµατικού ή τοπικού παράγοντε. Στη φλυκταινώδη ψωρίαση η ασιτρετίνη αποτελεί φάρµακο 1η επιλογή. Οι ανεπιθύµητε ενέργειε κατά τη θεραπεία µε ασιτρετίνη περιλαµβάνουν την ξηρότητα του δέρµατο / βλεννογόνων, την τριχόπτωση και την αύξηση των ηπατικών ενζύµων ή των τριγλυκεριδίων ορού. εν επιτρέπεται η υπερκατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια τη θεραπεία. Η ασιτρετίνη δεν συστήνεται (αντενδείκνυται) για τι γυναίκε αναπαραγωγική ηλικία, καθώ είναι τερατογόνο φάρµακο, και απαγορεύεται για τι γυναίκε η εγκυµοσύνη κατά τη διάρκεια τη θεραπεία και για 3 χρόνια µετά τη διακοπή του φαρµάκου.
Οι περιορισµοί των κλασικών παραδοσιακών συστηµατικών θεραπειών για την ψωρίαση, όπω η κυκλοσπορίνη, η µεθοτρεξάτη (MTX) και η ασιτρετίνη, περιλαµβάνουν την ανάγκη για βραχυπρόθεσµα µόνο σχήµατα θεραπεία µε στόχο την αποφυγή τοξικότητα. Οι κύριοι περιορισµοί περιλαµβάνουν την ηπατική τοξικότητα για την ΜΤΧ, και την υπέρταση και νεφροτοξικότητα για την κυκλοσπορίνη, ενώ η τερατογένεση και η δερµατοβλεννογόνιο τοξικότητα αφορούν την ασιτρετίνη. Έτσι, οι βιολογικοί παράγοντε ήρθαν να καλύψουν την ανάγκη για µια εκλεκτική συστηµατική θεραπεία, καθώ και την ανάγκη για συνεχή θεραπεία µακρύτερη διάρκεια, µε στόχο τη βελτίωση τη συµµόρφωση του ασθενού, και την καλύτερη κλινική απάντηση µε ένα θετικό προφίλ ασφάλεια. Οι βιολογικέ θεραπείε για τη θεραπεία τη ψωρίαση ενδείκνυνται σε ασθενεί >18 ετών, µε µέτρια εώ σοβαρή ψωρίαση, σε µεγάλη έκταση επιφανεία σώµατο (>10%), οι οποίοι είναι ανθεκτικοί ή έχουν αντένδειξη σε άλλε συστηµατικέ θεραπείε. Επίση, έχει προταθεί πω θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψην η επίδραση τη ψωρίαση στην ποιότητα ζωή των ασθενών κατά τη λήψη τη θεραπευτική απόφαση. Σε περιπτώσει µε έντονη επιβάρυνση τη ποιότητα ζωή των ασθενών λόγω τη ψωρίαση, έχει προταθεί πω ενδείκνυται η συστηµατική θεραπεία ακόµη και για περιορισµένη έκταση ή βαρύτητα ψωρίαση. Οι εκδηλώσει τη ψωρίαση που µπορεί να επιβαρύνουν την ποιότητα ζωή του ασθενού περιλαµβάνουν την εντόπιση σε εµφανεί περιοχέ του σώµατο, την παρουσία βλαβών µεγάλη έκταση στο τριχωτό κεφαλή, τη συµµετοχή τη γεννητική χώρα, των παλαµών/πελµάτων, την ψωρίαση τουλάχιστον δύο νυχιών δακτύλων χεριών, την συνύπαρξη έντονου κνησµού ή την παρουσία ανθεκτικών ψωριασικών πλακών.
Οι βιολογικοί παράγοντε είναι µεγάλα µόρια-όχι απλέ χηµικέ ενώσει -παρόµοιε µε αυτέ που είναι στον οργανισµό µα και διεγείρουν ή εµποδίζουν τη δράση άλλων µορίων του οργανισµού µα. Οι βιολογικοί παράγοντε είναι κυρίω πρωτε νε που χωρίζονται σε 3 κατηγορίε, τα αντισώµατα, τι πρωτε νε σύντηξη και τι ανασυνδυασµένε κυταροκίνε. Ανάλογα µε τον τρόπο δράση του, έχουν σαν στόχο είτε τη στόχευση Τ κύτταρων, ή τη στόχευση κυταροκινών, που συµµετέχουν στην παθογένεση τη ψωρίαση. Η αναχαίτιση τη δράση του TNF-α αποτελεί το θεραπευτικό στόχο για τρει βιολογικού παράγοντε, το infliximab, το etarnecept, και το adalimumab. Οι βιολογικέ θεραπείε ενδείκνυνται σε ασθενεί µεγαλύτερου των 18 ετών, µε µέτρια ω σοβαρή ψωρίαση, σε µεγάλη έκταση επιφανεία σώµατο, οι οποίοι είναι ανθεκτικοί ή έχουν αντένδειξη σε άλλε συστηµατικέ θεραπείε. Σε περιπτώσει µε έντονη επιβάρυνση τη ποιότητα ζωή των ασθενών λόγω τη ψωρίαση, ενδείκνυται η συστηµατική θεραπεία ακόµη και για περιορισµένη έκταση ή βαρύτητα ψωρίαση.
Η φωτοθεραπεία είναι η θεραπεία µε λυχνίε υπεριώδου ακτινοβολία για θεραπευτικού σκοπού. Οι υπεριώδει ακτίνε είναι µέρο των ακτίνων του ήλιου. UVB φωτοθεραπεία: η UVB (290-320 nm) φωτοθεραπεία γίνεται µε ειδικέ λυχνίε συνήθω 2-3 φορέ την εβοµάδα. Το πλεονέκτηµα τη UVB φωτοθεραπεία είναι οτι µπορεί να εφαρµοστεί σε παιδιά και σε εγκύου µε ψωρίαση. Περιορισµοί στη φωτοθεραπεία περιλαµβάνουν τον κίνδυνο ερυθήµατο /εγκαύµατο, φωτογήρανση και φωτοκαρκινογένεση. Φωτοχηµειοθεραπεία (ψωραλένιο+uva=puva ψωραλένιο+uva=puva): Πρόκειται για φωτοθεραπεια µε UVA (320-400 nm) σε συνδυασµό µε τη λήψη ενό χαπιού (ψωραλένιο). Η αλληλεπίδραση των ψωραλενίων µε UVA είναι γνωστή ω PUVA και χρησιµοποιείται από τα µέσα τη δεκαετία του 1970. Τα ψωραλένια είναι ισχυρέ φωτοευαισθητοποιέ ουσίε φυτική προέλευση. Η PUVA γίνεται 2-3 φορέ την εβδοµάδα. Οι πιθανέ ανεπιθύµητε ενέργειε είναι ναυτία, κεφαλαλγία και γαστρεντερικά ενοχλήµατα από τα ψωραλένια, και κίνδυνο ερυθήµατο /εγκαύµατο, φωτογήρανση και φωτοκαρκινογένεση. Χρειάζεται προστασία των οφθαλµών από το φω για 24 ώρε µετά τη θεραπεία µε ειδικά γυαλιά.