ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

Transcript

1 ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

2 Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων Απόφαση Ε.Ο.Φ / Στη διαμόρφωση του περιεχομένου της παρούσας εργασίας, δεν υπήρξε κάποια εξωτερική επίδραση από φαρμακευτική εταιρεία ή άλλον παράγοντα.

3 ΠΑΙΔΙΚΗ ΑΚΜΗ Είδος Ακμής Νεογνική Βρεφική Μέσης παιδικής ηλικίας Προεφηβική Εφηβική Ηλικία Έναρξης Γέννηση έως 6 εβδομάδες 6 εβδομάδες έως 1 έτος 1 έτος έως 7 έτη 7 έτη έως 12 έτη ή εμμηναρχή για τα κορίτσια 12 έτη έως 19 έτη ή ΜΕΤΑ την εμμηναρχή για τα κορίτσια Eichenfield et al. Pediatrics 2013;131.S163

4 ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΑΚΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΑ Κλινική εξέταση Είδος και κατανομή των βλαβών Ύψος, βάρος, διάγραμμα ανάπτυξης Πιθανές ανωμαλίες Αρτηριακής Πίεσης Σημεία πρώιμης ήβης ή αρρενοποίησης Διαφορική Διάγνωση Συστηματική θεραπεία ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΗ Τετρακυκλίνες σε ηλικία 8 ετών Ισοτρετινοϊνη σε ηλικία 12 ετών

5 ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Γέννηση έως 6 εβδομάδες Έως 20% των νεογνών Συχνότερη στα αγόρια Βλατίδες, φλυκταινίδια και φαγέσωρες σε παρειές και μέτωπο Ήπια, αυτοπεριοριζόμενη νόσος Υποχωρεί χωρίς θεραπεία σε 4 έως 12 εβδομάδες ( σπάνια σε 6 12 μήνες ), χωρίς ουλές Έχει συσχετιστεί με σοβαρή ακμή κατά την ενήλικη ζωή

6 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΝΕΟΓΝΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ Αυξημένη παραγωγή DHEA από επινεφρίδια νεογνού Παραγωγή τεστοστερόνης από όρχεις στα αγόρια Μητρικά ανδρογόνα Μεγάλοι Σμηγματογόνοι Αδένες Αυξημένη παραγωγή σμήγματος Θετικό οικογενειακό ιστορικό ακμής ή υπερανδρογονισμού Είδη Malassezia Φλεγμονώδης απάντηση στον μύκητα Katsambas AD et al. Int J Dermatol 1999;38:128-30

7 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΝΕΟΓΝΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ ΛΟΙΜΩΔΗ ΑΙΤΙΑ Βακτηριακά S. Aureus Streptococcus P. aeruginosa Iογενή Ιός έρπητα Μύκητες Candida Θυλακίτιδα από Pityrosporum Παράσιτα Άκαρι της ψώρας ΜΗ ΛΟΙΜΩΔΗ ΑΙΤΙΑ Καλοήθεις παροδικές δερματοπάθειες Νεογνική φλυκταίνωση κεφαλής Νεογνικό τοξικό ερύθημα Παροδική νεογνική φλυκταινώδης μελάνωση Φλυκταινώδης ιδρώα Νεογνική ακροφλυκταίνωση Ακμοειδή εξανθήματα Acne venetata infantum από ελαιώδη σκευάσματα Aκμή λόγω λήψης λιθίου, στεροειδών, υδαντοϊνης κατά την εγκυμοσύνη Κέγχρια Αίτια υπερανδρογονισμού Συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων Σύνδρομο Cushing Όγκοι επινεφριδίων ή γονάδων

8 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΕΟΓΝΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Καθαρισμός με σαπούνι και νερό Αζελαϊκό οξύ Τοπική ερυθρομυκίνη Τοπική κλινδαμυκίνη Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου Συστηματική ερυθρομυκίνη ΟΧΙ ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΕΣ Van Praag MCG et al. Pediatr Dermaatol 1997;14:131-43

9 ΣΗΜΑΣΙΑ ΝΕΟΓΝΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Υποχωρεί χωρίς ουλές σε 4 εβδομάδες έως 6 μήνες Αποκλεισμός λοιμώδους αιτίου Αποκλεισμός νεογνικού υπερανδρογονισμού σε επίμονη ή σοβαρή νεογνική ακμή με συνοδά σημεία πρώιμης ήβης, αρρενοποίησης και/ή διαταραχές ανάπτυξης Σοβαρή νεογνική ακμή μπορεί να σχετίζεται με σοβαρή ακμή στην εφηβεία Καθησυχασμός γονιών Katsambas AD et al. Int Jdermatol 1999;38:128-30

10 ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ 6 εβδομάδων έως 12 μηνών Σπάνια μορφή Πιο συχνά σε αγόρια Θετικό οικογενειακό ιστορικό ακμής σοβαρής μορφής Αυξημένη πιθανότητα σοβαρής ακμής κατά την εφηβεία Φαγέσωρες, βλατίδες, φλυκταινίδια, oζίδια, κύστεις κυρίως στις παρειές Αυτόματη υποχώρηση σε 6 έως 12 μήνες Κίνδυνος σχηματισμού ατροφικών ουλών 20% ασθενών acne conglobata infantum

11 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΒΡΕΦΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΗ Αυξημένη παραγωγή DHEA από επινεφρίδια νεογνού Παραγωγή LH από όρχεις στα αγόρια Μεγάλοι Σμηγματογόνοι Αδένες Αυξημένη παραγωγή σμήγματος Κληρονομικότητα μεγέθους δραστηριότητας σμηγματογόνων αδένων

12 ΣΕ ΕΠΙΜΟΝΗ Ή ΣΟΒΑΡΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΙΣΜΟΥ Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό Κλινική εξέταση Ύψος Βάρος Σμηγματόρροια Δασυτριχισμός ή/και τριχοφυία εφηβαίου/μασχαλών Αύξηση μεγέθους όρχεων Ανάπτυξη στήθους Διάγραμμα ανάπτυξης Οστική ηλικία FSH, LH,Τεστοστερόνη ( ολική και ελεύθερη) Θειϊκή δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA-S) 17- α υδροξυπρογεστερόνη Προλακτίνη Κορτιζόλη ορού

13 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΒΡΕΦΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Νεογνική ακμή Περιστοματική δερματίτιδα Ακμοειδή εξανθήματα Τοπικά ελαιώδη σκευάσματα ή αλοιφές ( acne venetata infantum) Συστηματικά, τοπικά ή εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή Αίτια υπερανδρογονισμού Σύνδρομο Cushing Συγγενής Υπερπλασία επινεφριδίων Όγκοι επινεφριδίων ή γονάδων

14 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΡΕΦΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Τοπικές θεραπείες Ρετινοειδή Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου Αζελαϊκό οξύ Αντιβιοτικά ( ερυθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη) Συστηματική ερυθρομυκίνη ( mg, 2φορές/ημέρα) ΟΧΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΕΣ Δεν υπάρχει επίσημη έγκριση για τη χρήση ισοτρετινοϊνης σε παιδιά < 12 ετών Μεμονωμένες αναφορές στη βιβλιογραφία για εκτός έγκρισης ( off-label ) χρήση συστηματικής ισοτρετινοϊνης

15 ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ( 1 έως 7 ετών ) Εξαιρετικά σπάνια Φαγέσωρες, φλεγμονώδεις βλάβες σε πρόσωπο Φυσιολογικά δεν υπάρχει παραγωγή ανδρογόνων από τα επινεφρίδια ή τις γονάδες σε αυτή την ηλικία ΠΑΝΤΑ έλεγχος για αποκλεισμό υπερανδρογονισμού Παραπομπή σε ενδοκρινολόγο

16 ΣΕ ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΥΠΕΡΑΝΔΡΟΓΟΝΙΣΜΟΥ ΠΑΝΤΑ Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό Κλινική εξέταση Ύψος Βάρος Σμηγματόρροια Δασυτριχισμός ή/και τριχοφυία εφηβαίου/μασχαλών Αύξηση μεγέθους όρχεων Ανάπτυξη στήθους Διάγραμμα ανάπτυξης Οστική ηλικία FSH, LH,Τεστοστερόνη ( ολική και ελεύθερη) Θειϊκή δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA-S) 17- α υδροξυπρογεστερόνη Προλακτίνη Κορτιζόλη ορού

17 ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΚΜΗΣ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Όγκοι επινεφριδίων Συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων Σύνδρομο Cushing Όγκοι γονάδων Όγκοι ωοθηκών Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών Πρώιμη αδρεναρχή Αληθή πρώιμη ήβη

18 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΜΗΣ ΜΕΣΗΣ Τοπικές θεραπείες Ρετινοειδή ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου Αζελαϊκό οξύ Αντιβιοτικά ( ερυθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη) Συστηματική ερυθρομυκίνη ( mg, 2φορές/ημέρα) ΟΧΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΤΡΑΚΥΚΛΙΝΕΣ Δεν υπάρχει επίσημη έγκριση για τη χρήση ισοτρετινοϊνης σε παιδιά < 12 ετών Μεμονωμένες αναφορές στη βιβλιογραφία για εκτός έγκρισης ( off-label ) χρήση συστηματικής ισοτρετινοϊνης Ορμονική Θεραπεία ( σε κορίτσια 1 χρόνο μετά την εμμηναρχή ή όταν υπάρχουν σημεία υπερανδρογονισμού )

19 ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗ ΑΚΜΗ (από 7 έως 12 ετών ή εμμηναρχή στα κορίτσια) 61 71% των κοριτσιών προεφηβικής ηλικίας Φαγέσωρες, με ή χωρίς φλεγμονώδεις βλάβες, στην κεντρική περιοχή του προσώπου (μέτωπο, μύτη, πώγωνα) Φαγέσωρες στον έξω ακουστικό πόρο. Ατομικό ιστορικό Κλινική εξέταση Επιπλέον εργαστηριακός έλεγχος δεν είναι απαραίτητος, εκτός αν παρατηρούνται σημεία υπερανδρογονισμού

20 ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗ ΑΚΜΗ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Acne venetata infantum ( ακμοειδές εξάνθημα από τοπικά ελαιώδη σκευάσματα και αλοιφές) Αγγειοϊνωμα ή σμηγματογόνο αδένωμα Ακμή εκ στεροειδών Ομαλές μυρμηκιές Θυλακική υπερκεράτωση Κέγχρια Μολυσματική τέρμινθος Περιστοματική δερματίτιδα Συριγγώματα Αίτια υπερανδρογονισμού

21 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ Tοπικές θεραπείες Ρετινοειδή Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου Αζελαϊκό οξύ Τοπικά αντιβιοτικά ΑΚΜΗΣ Συστηματικές τετρακυκλίνες για παιδιά > 8 ετών Συστηματική ισοτρετινοϊνη για παιδιά > 12 ετών με σοβαρή, κυστική ακμή, μη ανταποκρινόμενη σε επαρκή θεραπεία με συστηματικά αντιβιοτικά

22 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΗΠΙΑ ΑΚΜΗ Αρχική θεραπεία Επί αποτυχίας** Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου (ΒΡ) ή Τοπικό Ρετινοειδές ή Τοπική Συνδυαστική Θεραπεία ΒΡ + Αντιβιοτικό ή Ρετινοειδές + ΒΡ ή Ρετινοειδές + Αντιβιοτικό + ΒΡ Προσθήκη ΒΡ ή Ρετινοειδούς (αν δεν έχει ήθη χορηγηθεί) ή Αλλαγή Τοπικού Ρετινοειδούς (συγκέντρωση, ουσία, έκδοχο) ή Αλλαγή Τοπικής Συνδυαστικής Θεραπείας Tοπική Δαψόνη: μονοθεραπεία ή στη θέση τοπικού αντιβιοτικού * Σταθεροί Συνδυασμοί τοπικών παραγόντων είναι διαθέσιμοι * Μειωμένη συμμόρφωση ασθενών American Acne and Rosacea Society, 2011

23 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΜΕΤΡΙΑ ΑΚΜΗ Αρχική θεραπεία Eπί αποτυχίας** Τοπική Συνδυαστική Θεραπεία* Ρετινοειδές + Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου (ΒΡ) ή Ρετινοειδές + ( BP + Αντιβιοτικό ) ή ( Ρετινοειδές + Aντιβιοτικό ) + BP ή Συστηματικά Αντιβιοτικά + Τοπικά ρετινοειδές + BP ή Τοπικά ρετινοειδές + Αντιβιοτικό + BP Αλλαγή τοπικού ρετινοειδούς ( συγκέντρωση, ουσία, έκδοχο ) και / ή Αλλαγή Τοπικής Συνδυαστικής Θεραπείας και / ή Προσθήκη ή αλλαγή Συστηματικού Αντιβιοτικού ή Ισοτρετινοϊνη ΚΟΡΙΤΣΙΑ: Ορμονική Θεραπεία Tοπική Δαψόνη: μονοθεραπεία ή στη θέση τοπικού αντιβιοτικού * Σταθεροί Συνδυασμοί τοπικών παραγόντων είναι διαθέσιμοι * Μειωμένη συμμόρφωση ασθενών American Acne and Rosacea Society, 2011

24 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΟΒΑΡΗ ΑΚΜΗ Αρχική θεραπεία Επί αποτυχίας** Συνδυαστική Θεραπεία Συστηματικά Αντιβιοτικά + Τοπικά Ρετινοειδή + Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου ( ΒΡ ) + / - Τοπικά Αντιβιοτικά Aλλαγή Συστηματικού Αντιβιοτικού Συστηματική Ισοτρετινοϊνη ΚΟΡΙΤΣΙΑ : Ορμονική θεραπεία Tοπική Δαψόνη: μονοθεραπεία ή στη θέση τοπικού αντιβιοτικού * Σταθεροί Συνδυασμοί τοπικών παραγόντων είναι διαθέσιμοι * Μειωμένη συμμόρφωση ασθενών. Αλλαγή τοπικού ρετινοειδούς Αmerican Acne and Rosacea Society, 2011

25 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ