Σύντοµη περιγραφή του Αυτόνοµου Φωτοβολταϊκού Σύστηµατος του Εργαστηρίου Α.Π.Ε.

Σύντοµη περιγραφή του Αυτόνοµου Φωτοβολταϊκού Σύστηµατος του Εργαστηρίου Α.Π.Ε. 1.1. Χώρος Εγκατάστασης Το Φ/Β σύστηµα του τµήµατος Ενεργειακής Τεχνικής είναι εγκατεστηµένο στην ταράτσα και στην αίθουσα του εργαστηρίου των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας του οµώνυµου τµήµατος, της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρµογών του Τ.Ε.Ι. Αθήνας. Ο χώρος εγκατάστασης του Φ/Β συστήµατος είναι επιλεγµένος µε βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Οι Φ/Β γεννήτριες δεν σκιάζονται από παρακείµενα κτίρια ή δέντρα. εν υπάρχει αυθαίρετη πρόσβαση στην ταράτσα, αντίθετα η εξουσιοδοτηµένη πρόσβαση γίνεται εύκολα. Οι Φ/Β γεννήτριες ενσωµατώνονται αρµονικά στην αρχιτεκτονική µορφή του κτιρίου, γεγονός που υποβοηθείται από το νότιο προσανατολισµό του κτιρίου. Η απόσταση από το σύστηµα αποθήκευσης είναι η ελάχιστη δυνατή µε συνέπεια την ελαχιστοποίηση των απωλειών µεταφοράς της ενέργειας. Ο εξοπλισµός µετατροπής και ελέγχου ισχύος βρίσκεται όσο το δυνατόν εγγύτερα στην πηγή και στην αποθήκη ενέργειας, εντός στεγασµένου χώρου. Ο µετρητικός και εποπτικός εξοπλισµός που συνοδεύουν το Φ/Β σύστηµα είναι επιδείξιµος κατά το εργαστηριακό µάθηµα στους σπουδαστές. Το Φ/Β σύστηµα στο σύνολό του είναι πλήρως εποπτεύσιµο από το προσωπικό του εργαστηρίου και τους σπουδαστές του που είναι υπεύθυνοι για την εύρυθµη λειτουργία του. Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης και µετατροπής του Φ/Β συστήµατος. 1.2. Συνοπτική Περιγραφή του Φ/Β Συστήµατος Το Φ/Β σύστηµα του τµήµατος Ενεργειακής Τεχνικής είναι ένα αυτόνοµο Φ/Β σύστηµα επιδεικτικού, εκπαιδευτικού και πειραµατικού χαρακτήρα. Με τη σηµερινή µορφή του είναι επιχειρησιακό από το 1999 και απαρτίζεται από τα ακόλουθα υποσυστήµατα: Υποσύστηµα παραγωγής ενέργειας Υποσύστηµα ρύθµισης και ελέγχου φόρτισης Υποσύστηµα αποθήκευσης ενέργειας Υποσύστηµα µετατροπής ισχύος Υποσύστηµα πειραµατικών φορτίων Υποσύστηµα µετρήσεων και καταγραφής δεδοµένων, το οποίο περιγράφεται αναλυτικά στο επόµενο κεφάλαιο. 1

Αυτόνοµο Φωτοβολταϊκό Συστηµα Εγαστηρίου Α.Π.Ε. Παραγωγή Αυτόµατη Ρύθµιση Φορτισης Αποθήκευση Μετατροπή Κατανάλωση Φ/Β Οµάδα Ρυθµιστής Φόρτισης Φορτίο Σ.Ρ. Συστοιχία Συσσωρευτών Αντστροφέας Φορτίο Ε.Ρ. Φ/Β Οµάδα Ρυθµιστής Φόρτισης Φορτίο Σ.Ρ. Το υποσύστηµα παραγωγής ενέργειας αποτελείται από 22 Φ/Β γεννήτριες µονοκρυσταλλικού πυριτίου SM55, ονοµαστικής ισχύος 55 Wp η κάθε µια. Η συνολική εγκατεστηµένη ισχύς του ισούται µε 1,21 kwp. Οι Φ/Β γεννήτριες συνδέονται ανά δυο σε σειρά σχηµατίζοντας 11 παράλληλες Φ/Β συστοιχίες, οι οποίες µοιράζονται σε δυο οµάδες. Η πρώτη Φ/Β οµάδα, ισχύος 660 Wp, αποτελείται από 6 Φ/Β συστοιχίες. Τα Φ/Β πλαίσια που την αποτελούν έχουν νότιο προσανατολισµό. Οι τρεις Φ/Β συστοιχίες στηρίζονται υπό σταθερή κλίση 50 ο ως προς το έδαφος, ενώ οι υπόλοιπες τρεις στηρίζονται υπό σταθερή κλίση 35 ο ως προς το έδαφος. Η δεύτερη Φ/Β οµάδα, ισχύος 550 Wp, αποτελείται από 5 Φ/Β συστοιχίες. Τα Φ/Β πλαίσια που την αποτελούν έχουν νότιο προσανατολισµό και είναι στηριγµένα υπό ενιαία σταθερή κλίση 50 ο ως προς το έδαφος. Το υποσύστηµα ρύθµισης και ελέγχου φόρτισης αποτελείται από 2 ρυθµιστές φόρτισης SR30M, µέγιστης διαχειριζόµενης έντασης ρεύµατος 30Α, που κάθε ένας µεσολαβεί µεταξύ µιας Φ/Β οµάδας και του υποσυστήµατος αποθήκευσης ενέργειας. Και οι δυο ρυθµιστές φόρτισης παρέχουν έξοδο για σύνδεση φορτίων Σ.Ρ. µέχρι 30Α, µε προστασία από υπερεκφόρτιση των συσσωρευτών. Το υποσύστηµα αποθήκευσης ενέργειας αποτελείται από 12 στοιχεία µολύβδου-οξέος MCΚ5, ονοµαστικής τάσης 2V και χωρητικότητας 672Ah/C10. Το σύνολο των συσσωρευτών συνδέονται σε σειρά ώστε η ονοµαστική τάση του υποσυστήµατος αποθήκευσης ενέργειας να είναι 24V. Στο υποσύστηµα αποθήκευσης ενέργειας µπορούµε να συνδέσουµε φορτία Σ.Ρ. µεγαλύτερα των 30Α, όπως αντιστάτες ή αντιστροφέα, µόνο εφόσον ενσωµατώνουν προστασία από υπερεκφόρτιση. Το υποσύστηµα µετατροπής της ισχύος αποτελείται από έναν αντιστροφέα διαµορφωµένου ηµιτόνου ισχύος 2kVA (µη εµπορικό προϊόν) µε ενσωµατωµένη προστασία από υπερεκφόρτιση. Μέσω αυτού τροφοδοτούνται τα φορτία Ε.Ρ. αντλώντας ισχύ από το υποσύστηµα αποθήκευσης ενέργειας. 2

Το υποσύστηµα πειραµατικών φορτίων αποτελείται από ωµικούς αντιστάτες 5Ω για το Σ.Ρ. και λαµπτήρες αλογόνου 450W για το Ε.Ρ.. Στο παρελθόν όµως φορτίο Ε.Ρ. έχουν αποτελέσει και οι Η/Υ του εργαστηρίου των Α.Π.Ε.. Ηλεκτρολογικό Σχέδιο Αυτόνοµου Φ/Β Συστήµατος Εργαστηρίου Α.Π.Ε. Φ/Β Οµάδα Ι Φ/Β Οµάδα ΙI Ρυθµιστής Φόρτισης Ι Φορτίο Σ.Ρ. Ι Ρυθµιστής Φόρτισης ΙI Φορτίο Σ.Ρ. ΙI 24V-DC Συστοιχία συσσωρευτών 220V-AC Αντιστροφέας Φορτίο Ε.Ρ. 3

1.3. Κύρια Υποσυστήµατα 1.3.1. Φωτοβολταϊκό Πάρκο 1.3.1.1. Φωτοβολταϊκές Γεννήτριες Οι εγκατεστηµένες φωτοβολταϊκές γεννήτριες είναι της εταιρείας Siemens Solar GmbH Γερµανίας. Το συγκεκριµένο µοντέλο Φ/Β γεννήτριας είναι το SM55. Το µοντέλο αυτό έχει τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά: Τεχνικά χαρακτηριστικά Φ/Β γεννήτριας SM55 Ονοµαστική µέγιστη ισχύς (P max ) 55 Wp Τάση Φ/Β συστήµατος 12 V Ονοµαστική τάση φόρτισης (V MPP ) 17,4 V Τάση ανοιχτού κυκλώµατος (V OC ) 21,7 V Ονοµαστικό ρεύµα φόρτισης (I MPP ) 3,15 A Ρεύµα βραχυκύκλωσης (I SC ) 3,45 Α Θερµοκρασία ονοµαστικής λειτουργίας (NOCT) 45 C Μεταβολή του I SC µε τη θερµοκρασία (µi SC ) +1,2mA/C,+0,04%/K Μεταβολή του V OC µε τη θερµοκρασία (µv OC ) -0,077V/C, -0,34%/K ιαστάσεις (1293x329x34)mm Βάρος 5,5 kg Η ηλεκτρική συµπεριφορά των Φ/Β γεννητριών SM55 περιγράφεται εκτενέστερα µε το συνδυασµένο διάγραµµα ρεύµατος-τάσης (I-V) για διαφορετικές ενδεικτικές συνθήκες που παρατίθεται ακολούθως. Πηγές των διαγραµµάτων I-V αποτέλεσαν δυο λογισµικά πακέτα διαστασιοποίησης Φ/Β συστηµάτων της Siemens Solar: i) το PV Sizing και, ii) το PV Designer, µε τα οποία ήρθα σε επαφή κατά τη διάρκεια της πρακτικής µου. 4,0 Siemens Solar - PV Sizing SM55 I-V Chart 4,0 Siemens Solar - PV Designer SM55 I-V Chart 3,5 1000 W/m 2 3,5 1000 W/m 2 3,0 800 W/m 2 3,0 800 W/m 2 I PV (A) 2,5 2,0 1,5 600 W/m 2 I PV (A) 2,5 2,0 1,5 600 W/m 2 1,0 0,5 NOCT 1,0 0,5 NOCT 0,0 0 5 10 15 20 25 V PV (V) 0,0 0 5 10 15 20 25 V PV (V) Οι Φ/Β γεννήτριες SM55 είναι µονοκρυσταλλικού πυριτίου, και ιδιαίτερα διάφανο πάνω κάλυµµα ώστε να επιτυγχάνουν τον υψηλότερο δυνατό βαθµό απόδοσης ακόµη και σε συνθήκες χαµηλής ηλιακής ακτινοβολίας. Οι Φ/Β γεννήτριες SM55 διαθέτουν 36 φωτοβολταϊκές κυψέλες υψηλής απόδοσης, τεχνολογίας PowerMax, µε ειδική αντι-ανακλαστική επικάλυψη. Η τεχνολογία PowerMax ελαχιστοποιεί 4

περαιτέρω το φαινόµενο ανάκλασης της ηλιακής ακτινοβολίας που παρατηρείται όταν η πρόσπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας δεν γίνεται κάθετα στην επιφάνεια της αλλά υπό αµβλεία γωνία, γεγονός που είναι και το συνηθέστερο κατά τη διάρκεια της µέρας και εντονότερο τις πρωινές και απογευµατινές ώρες. Οι κυψέλες αυτές περικλείονται από το διάφανο υλικό EVA (ethylene-vinyl acetate), στο επάνω µέρος καλύπτονται από κρύσταλλο υψηλής διαφάνειας ενώ στο κάτω µέρος από αδιαφανή πολυστρωµατική µεµβράνη. Η κάθε Φ/Β γεννήτρια φέρει πλαίσιο από ανωδιοµένο αλουµίνιο µεγάλης µηχανικής και στρεπτικής αντοχής. Το σύνολο αυτό πολυστρωµατικής προστασίας - συσκευασίας των φωτοβολταϊκών κυψελών εγγυάται τη στεγανοποίηση των για µεγάλες περιόδους ακόµη και υπό αντίξοες καιρικές και όχι µόνο συνθήκες (διαβρωτικό περιβάλλον, υψηλές θερµοκρασίες, µεγάλες ταχύτητες ανέµου, χαλάζι κτλ). Άλλωστε η εργοστασιακή εγγύηση που παρέχεται είναι εικοσιπενταετής µε ταυτόχρονη δέσµευση ότι η απόδοση της Φ/Β γεννήτριας δεν θα πέσει κάτω από το 80% της αρχικής της τιµής. Οι Φ/Β γεννήτριες SM55 ενσωµατώνουν παρακαµπτήριες διόδους οι οποίες περιορίζουν τις απώλειες ισχύος στην περίπτωση µερικής σκίασης των. Η διαδικασία παραγωγής των υπακούει στα πιο αυστηρά πρότυπα που έχει θεσπίσει η Siemens Solar, η οποία είναι πιστοποιηµένη κατά ISO 9001, καθώς κάθε Φ/Β γεννήτρια πριν εγκαταλείψει επιτυχώς την γραµµή παραγωγής υπόκειται σε ποικίλους ελέγχους ποιότητας. Αναλυτικότερα οι Φ/Β γεννήτριες SM55 πληρούν τις ακόλουθες προδιαγραφές: IEC 61215, UL- Listing 1703, TUV Safety Class II, MIL Standard 810, JPL Specification No.5101-161, CE mark, ISPRA 503. Συνοψίζοντας οι Φ/Β γεννήτριες SM55 είναι σχεδιασµένες µε γνώµονα την µέγιστη ηµερήσια ενεργειακή απολαβή ακόµη και υπό ακραίες κλιµατικές συνθήκες, την υψηλή απόδοση και µετά από πολυετή χρήση, την αξιοπιστία και την οικολογία. 1.3.1.2. Βάσεις Στήριξης Φ/Β γεννητριών Οι βάσεις αυτές αποτελούνται από τµήµατα µεταλλικών κοιλοδοκών τετραγωνικής διατοµής και δοκών διατοµής Γ, τα οποία έχουν πάχος 3mm. Η όλη κατασκευή χαρακτηρίζεται από στιβαρότητα και µεγάλη µηχανική αντοχή. Επίσης όλα τα µεταλλικά τµήµατα των βάσεων είναι γαλβανισµένα εν θερµό, ώστε να εξασφαλίζεται η αντιδιαβρωτική τους προστασία επί µακρά περίοδο. Οι βάσεις στήριξης των Φ/Β γεννητριών είναι αρθρωτές, παρέχοντας τη δυνατότητα χειροκίνητης αυξοµείωσης της κλίσης (σε προκαθορισµένες βαθµίδες από 30 ο έως 60 ο ) για µεγιστοποίηση της ηλιακής ενεργειακής απολαβής. 5

1.3.2. Ρυθµιστές Φόρτισης Ο κατασκευαστής του ρυθµιστή φόρτισης είναι η Γερµανική εταιρεία Steca GmbH η οποία το κατασκευάζει για λογαριασµό της Siemens Solar GmbH.Το µοντέλο του ρυθµιστή είναι το SR30Μ. Το µοντέλο αυτό έχει τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά: Τεχνικά χαρακτηριστικά ρυθµιστή φόρτισης SR30M Τάση Φ/Β συστήµατος 12 / 24 V Μέγιστο ρεύµα φόρτισης (50 C) 30 Α Μέγιστο ρεύµα φορτίου (50 C) 30 Α Μέγιστη εσωτερική κατανάλωση 7 mα Αποδεκτή θερµοκρασία περιβάλλοντος -25 +50 C Ακροδέκτες (για NYA) 16 mm 2 Προστασία IP 22 ιαστάσεις Βάρος 188x106x49 mm 300 g Γενικά ο ρυθµιστής φόρτισης SR30Μ είναι µια ηλεκτρονική συσκευή υψηλής τεχνολογίας, που αποστολή έχει να παρατείνει όσο το δυνατό περισσότερο τη ζωή των συσσωρευτών εξασφαλίζοντας παράλληλα την αποδοτικότερη λειτουργία των µέσα στα όρια προστασίας που του παρέχει. Οι κύριες λειτουργίες του είναι ο έλεγχος της φόρτισης των συσσωρευτών από τις φωτοβολταϊκές γεννήτριες, ο έλεγχος της εκφόρτισης των σε φορτίο Σ.Ρ. (µόνο εφόσον τροφοδοτείται µέσω του ρυθµιστή φόρτισης), η παροχή προστασίας στους συσσωρευτές, η απεικόνιση τιµών χαρακτηριστικών µεγεθών του Φ/Β συστήµατος, καθώς και η παροχή ενδείξεων της κατάστασης λειτουργίας του. Ο ρυθµιστής διαθέτει δυνατότητα απεικόνισης ενδείξεων και παραµέτρων κατάστασης µέσω των δυο πολυχρωµατικών LED και της οθόνης υγρών κρυστάλλων (LCD) δεκαέξι χαρακτήρων, µε τα οποία είναι εφοδιασµένος. Τα παραπάνω µας πληροφορούν για την κατάσταση λειτουργίας του ρυθµιστή φόρτισης, για το επίπεδο φόρτισης των συσσωρευτών, καθώς και για την κατάσταση λειτουργίας του Φ/Β συστήµατος απεικονίζοντας περιοδικά τάσεις, εντάσεις ρεύµατος και άλλες παραµέτρους. Επίσης σε περίπτωση δυσλειτουργίας της συσκευής υποδεικνύεται το πρόβληµα µε το αντίστοιχο κωδικοποιηµένο µήνυµα. 1.3.3. Συσσωρευτές Για την αποθήκευση της παραγόµενης ενέργειας χρησιµοποιήθηκαν στοιχεία συσσωρευτών τύπου MCK5 της Γαλλικής εταιρείας Ceac-Fulmen Solar. Τα στοιχεία αυτά ανήκουν στην κατηγορία συσσωρευτών PzS κατά DIN 43595 (κατασκευαστικό πρότυπο). Οι συσσωρευτές διαθέτουν σωληνωτές θετικές πλάκες µολύβδου χαµηλής περιεκτικότητας σε αντιµόνιο (Sb<3%). Είναι µεγάλης βύθισης και πολλαπλών κύκλων φόρτισης-εκφόρτισης. Συσκευάζονται σε µαύρο κουτί πολυπροπυλενίου. 6

Οι συσσωρευτές έχουν τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά : Τεχνικά χαρακτηριστικά συσσωρευτών MCK5 Ονοµαστική τάση Ονοµαστική πυκνότητα ηλ/τη. Ονοµαστική χωρητικότητα Μέγιστο βάθος εκφόρτισης ιαστάσεις Βάρος 2 V 1,24 kg/lt 600Ah / C5 672Ah / C10 720Ah / C20 80% C10 100x198x605 mm 32,4 kg υστυχώς δεν υπάρχουν διαθέσιµες επιπλέον τεχνικές πληροφορίες και διαγράµµατα σχετικά τη συµπεριφορά και την απόδοση των συσσωρευτών κατά τη φόρτιση και την εκφόρτιση µε διαφορετικά ρεύµατα, την επίδραση της θερµοκρασίας στα στοιχεία, της πτώσης της χωρητικότητας συναρτήσει του αριθµού κύκλων φόρτισης-εκφόρτισης και της διάρκειας ζωής των συναρτήσει και ποιών παραγόντων. 1.3.4. Αντιστροφέας Ο αντιστροφέας που χρησιµοποιείται για τη µετατροπή της συνεχούς τάσης σε εναλλασσόµενη στο αυτόνοµο Φ/Β σύστηµα του εργαστηρίου Α.Π.Ε. είναι µη επώνυµη ιδιοκατασκευή του τµήµατος Ηλεκτρονικής της σχολής Τεχνολογικών Εφαρµογών του ΤΕΙ Αθήνας. Ο αντιστροφέας αυτός ανήκει στην κατηγορία των αυτοδηγούµενων αντιστροφέων σταθερής συχνότητας και έχει τα εξής τεχνικά χαρακτηριστικά: Τεχνικά χαρακτηριστικά Αντιστροφέα Ονοµαστική τάση εισόδου 24 V DC Ονοµαστική τάση εξόδου 230 V ΑC (± 40 V) * Κυµατοµορφή εξόδου ιαµορφωµένο ηµίτονο Συχνότητα 50 Hz (± 0,02 Hz) Ονοµαστική ισχύς 2 kva Αυτοκατανάλωση (χωρίς φορτίο) 1,8 Α Ενεργοποίηση προστασίας από υπερεκφόρτιση Ρυθµιζόµενη 22-24 V Σηµείωση ( * ): µε τη χρήση µεταγωγικού διακόπτη 5 θέσεων. Η ισχύς του αντιστροφέα επιτρέπει τη σύνδεση σε αυτόν αρκετά µεγάλων φορτίων Ε.Ρ.. Το γεγονός αυτό δεν επιτρέπει της σύνδεση του µε το σύστηµα αποθήκευσης µέσω της εξόδου φορτίου Σ.Ρ. του ρυθµιστή φόρτισης, καθώς αυτή αντέχει µέχρι 30A DC. Έτσι λοιπόν ο αντιστροφέας συνδέεται απευθείας µε τη συστοιχία των συσσωρευτών µη εκµεταλλευόµενος του υποσυστήµατος προστασίας από υπερεκφόρτιση των συσσωρευτών που ενσωµατώνει ο ρυθµιστής φόρτισης. Για προστασία των συσσωρευτών από υπερεκφόρτιση ο αντιστροφέας διαθέτει ενσωµατωµένο επιτηρητή τάσης, ο οποίος διακόπτει τη λειτουργία του αντιστροφέα όταν η τάση ξεπεράσει το κάτω όριο που έχει ρυθµιστεί από τον χρήστη, που κατά την πειραµατική διαδικασία ήταν 7

περίπου 23,5 V. Η επαναφορά του αντιστροφέα σε λειτουργία δεν είναι αυτόµατη αλλά απαιτεί την χειροκίνητη επανεκκίνηση του. Τα διακοπτικά στοιχεία ισχύος που χρησιµοποιεί για τη δηµιουργία της εναλλασσόµενης τάσης είναι δυο τρανζίστορ IGBT. υστυχώς δεν υπάρχουν διαθέσιµες επιπλέον τεχνικές πληροφορίες και διαγράµµατα σχετικά τη συµπεριφορά και την απόδοση του αντιστροφέα κατά την τροφοδοσία διαφορετικών φορτίων Ε.Ρ.. 1.3.5. Ηλεκτρικά Φορτία Γι α την κατανάλωση µέρους ή και ολόκληρης της παραγόµενης και αποθηκευµένης ενέργειας του Φ/Β συστήµατος χρησιµοποιήθηκαν ηλεκτρικά φορτία. Αυτά ανάλογα µε την τάση τροφοδοσίας των χωρίζονται σε δυο υποκατηγορίες: Σ.Ρ. και Ε.Ρ. 1.3.5.1. Φορτίο Σ.Ρ. Φορτίο συνεχούς ρεύµατος αποτέλεσε ο συνδυασµός τριών µεταβλητών ωµικών αντιστάσεων 0-5Ω, οι οποίες µετέτρεπαν την ηλεκτρική ενέργεια σε θερµότητα. Ανάλογα µε τις πειραµατικές ανάγκες χρησιµοποιούνταν είτε µόνο µια εξ αυτών ή και οι τρεις παραλληλισµένες µεταξύ τους. Οι αντιστάσεις αυτές συνδέονταν στην έξοδο φορτίου Σ.Ρ. του ρυθµιστή φόρτισης και οι τιµές των ήταν ρυθµισµένες ώστε η συνολική των αντίσταση να είναι σε κάθε πειραµατική φάση η επιθυµητή. Ακολούθως παρουσιάζονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά των αντιστατών: Τεχνικά χαρακτηριστικά µεταβλητής ωµικής αντίστασης Ωµική αντίσταση Μέγιστη ένταση ρεύµατος 1.3.5.2. Φορτίο Ε.Ρ. 0-5 Ω 10,5 Α Φορτίο εναλλασσοµένου ρεύµατος αποτέλεσε µια λάµπα αλογόνου, η οποία µετέτρεπε την ηλεκτρική ενέργεια σε φωτεινή ενέργεια και θερµότητα. Η λάµπα αυτή συνδέθηκε στην έξοδο του αντιστροφέα µε τον επιλογικό διακόπτη τάσης εξόδου στην θέση 2. Ακολούθως παρουσιάζονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά του καταναλωτή Ε.Ρ.: Τεχνικά χαρακτηριστικά λάµπας αλογόνου Ονοµαστική τάση λειτουργίας 230 V Ονοµαστική ισχύς 450 W 1.4. Συµπληρωµατικά Στοιχεία Φ/Β Συστήµατος 1.4.1. Καλώδια Τα καλώδια µε τα οποία έχουν πραγµατοποιηθεί οι συνδέσεις µεταξύ των διαφόρων υποσυστη- µάτων είναι πολύκλωνα εύκαµπτα, προδιαγραφών NYA και κατάλληλης διατοµής, ώστε οι απώλειες ισχύος να περιορίζονται σε πολύ µικρό ποσοστό (<2%). Όσα βρίσκονται εκτός κτιριακής εγκατάστασης διαθέτουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες είτε µε µορφή δεύτερης επικάλυψης ή όντας εντός σωλήνα προστασίας. 8

1.4.2. ιακόπτες Η αποσύνδεση και επανασύνδεση των Φ/Β γεννητριών και του φορτίου Σ.Ρ. µε τον ρυθµιστή φόρτισης πραγµατοποιείται µέσω απλών διπολικών διακοπτών (ON/OFF) µέγιστης επιτρεπόµενης έντασης ρεύµατος 30A. Οι εγκατεστηµένοι διακόπτες είναι των εταιρειών Siemens και Legrand. 1.4.3. Ηλεκτρολογικός Πίνακας Το σύνολο των εποπτικών και ασφαλιστικών διατάξεων (ενσωµατώνονται στο ρυθµιστή φόρτισης) καθώς και των διατάξεων παρέµβασης στο κύκλωµα ισχύος (διακόπτες) συγκεντρώνονται στον κεντρικό πίνακα του Φ/Β συστήµατος, ο οποίος και παρουσιάζεται στην παρακάτω εικόνα. Ο σχεδιασµός και η κατασκευή του εν λόγω πίνακα πραγµατοποιήθηκε από τον συγγραφέα. SR30M SR30M FUSE 30A FUSE 30A PV BAT LOAD PV BAT LOAD Από Φ/Β Γεννήτρια Ι Από / Προς Συσσωρευτές Από Φ/Β Γεννήτρια ΙΙ Προς Φορτίο Σ.Ρ. Προς Αντιστροφέα 9