Aircraft Ground Icing http://ntsb.gov/alerts/sa_006.pdf Pilots urged to beware of aircraft upper wing Surface ice accumulation before takeoff. (μεταφρασμένο από τον Στέφανο Άτσαλο)
Παγοποίηση των αεροσκαφών στο έδαφος. Οι χειριστές πρέπει να είναι προσεκτικοί πριν την απογείωση για την συσσώρευση πάγου στο επάνω μέρος των πτερύγων. Το πρόβλημα. Μικρά σωματίδια/μόρια πάγου ή παγετού, τα οποία έχουν μέγεθος όσο ο κόκκος του επιτραπέζιου αλατιού, και είναι διασκορπισμένα αραιά με αναλογία ένας (1) κόκκος ανά τετραγωνικό εκατοστό, στην επάνω επιφάνεια των πτερύγων, μπορούν να καταστρέψουν αρκετή άνωση και να εμποδίσουν την απογείωση. Σχεδόν, πρακτικά ανεπαίσθητη, η συσσώρευση μικρής ποσότητας πάγου διασκορπισμένη στο επάνω μέρος των πτερύγων θα προκαλέσει τα ίδια προβλήματα, με μια μεγαλύτερη (και περισσότερο ορατή) συσσώρευση πάγου. Μικρή, σχεδόν ανεπαίσθητη, συσσώρευση πάγου. Μικρής έκτασης (μπαλώματα) πάγος ή παγετός μπορούν να προκαλέσουν τοπικά μη συμμετρική απώλεια στήριξης η οποία θα έχει σαν αποτέλεσμα την τάση του αεροπλάνου για κλίση (roll), κατά την διάρκεια της απογείωσης. Είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιοριστεί οπτικά εάν το φτερό είναι βρεγμένο, ή έχει πιάσει μια λεπτή μεμβράνη πάγου. Μια λεπτή μεμβράνη πάγου, ή παγετού θα μειώσει την αεροδυναμική του αεροπλάνου. Η συσσώρευση πάγου στην άνω επιφάνεια των πτερύγων είναι δύσκολο να ανιχνευτεί από το πιλοτήριο, από την θέση των επιβατών, μπροστά ή πίσω από τα φτερά, διότι είναι διαφανής. 2
Η ιστορία των ατυχημάτων έδειξε ότι μεταφορικά αεροπλάνα έχουν εμπλακεί σε δυσαναλόγους αριθμούς ατυχημάτων κατά την απογείωση, όπου ο πάγος στο άνω μέρος των πτερύγων, έχει αναφερθεί ως η πιθανή αιτία, ή ως ο μοναδικός παράγοντας του ατυχήματος. Οι περισσότεροι χειριστές αντιλαμβάνονται ότι η ορατή συσσώρευση πάγου στα φτερά μπορεί να προκαλέσει σοβαρά αεροδυναμικά προβλήματα καθώς και προβλήματα έλεγχου του αεροπλάνου, αλλά είναι φανερό ότι, πολλοί χειριστές δεν αναγνωρίζουν ότι ακόμη και ασήμαντες ποσότητες πάγου κολλημένες στο φτερό μπορούν να προκαλέσουν τα ιδία προβλήματα. Παρά τις αποδείξεις για το αντίθετο, οι απόψεις ακόμη και σήμερα από πολλούς χειριστές είναι ότι, είδαν το αεροπλάνο τους να πετά με πάγο στο χείλος προσβολής (παρά τον ήχο του βομβητή) και πιστεύουν ότι ένα λεπτό στρώμα πάγου είναι ακίνδυνο. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι χειριστές και τι πρέπει να κάνουν για την παγοποίηση του αεροπλάνου πριν την απογείωση ;;;;;; Οι χειριστές πρέπει να γνωρίζουν ότι, καμία ποσότητα χιονιού, πάγου ή παγετού στις επάνω επιφάνειες των φτερών, δεν θεωρείτε ασφαλής πριν την απογείωση. Είναι πολύ κρίσιμο - με οποιοδήποτε τρόπο είναι διαθέσιμος - να βεβαιωθεί ο Κυβερνήτης ότι οι άνω επιφάνειες των φτερών είναι καθαρές πριν την απογείωση. Το NTSB πιστεύει ακλόνητα ότι ο μόνος τρόπος να βεβαιωθεί ο χειριστής ότι τα φτερά είναι καθαρά είναι να τα αγγίξει. Με προσεκτική και επιμελής προ πτήσης επιθεώρηση, που θα συμπεριλαμβάνει και χειροπιαστή επιθεώρηση του πάνω μέρος των πτερύγων, κατάλληλη χωρίς αναστολές χρήση των αποπαγοποιητικών διαδικασιών, τα αεροπλάνα μπορούν να πετούν με ασφάλεια παρά τις αντίξοες συνθήκες κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών. Οι χειριστές πρέπει να γνωρίζουν ότι, η επιθεώρηση με τον φακό μέσα από το πιλοτήριο και από απόσταση 10-15 μέτρων πίσω από τα παράθυρα δεν θεωρείτε προσεκτική επιθεώρηση. Οι χειριστές μπορεί να παρατηρήσουν ότι η συσσώρευση πάγου είναι ασήμαντη και να μην λάβουν υπόψη ότι ακόμη διατρέχουν κίνδυνο λόγο των μειωμένων περιθωρίων απώλειας στήριξης και των δυνατοτήτων του αεροσκάφους εξ αιτίας του πάγου. Ανάλογα με τον σχεδιασμό του αεροπλάνου (μέγεθος, χαμηλοπτέρυγο, υψηλοπτέρυγο κλπ), το περιβάλλον, ο φωτισμός ( βρεγμένα φτερά, νύχτα, αμυδρά φώτα κλπ), είναι δύσκολο για τον χειριστή να δει τον πάγο, χιόνι και πάχνη στο επάνω μέρος των φτερών από το έδαφος, μέσα από το πιλοτήριο, ή από άλλα παράθυρα. 3
Παγετός, χιόνι, παγωμένη πάχνη είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευτούν σε λευκή επιφάνεια καθώς επίσης και ο καθαρός πάγος είναι δύσκολο να ανιχνευτεί σε οποιοδήποτε χρώμα στην επάνω επιφάνεια των φτερών. Πολλοί χειριστές θεωρούν ότι, αν έχουν ικανοποιητική διαθέσιμη ισχύ στους κινητήρες, μπορούν να υπερνικήσουν οποιαδήποτε μειωμένη δυνατότητα που θα μπορούσε να προκύψει από μικρές ποσότητες συσσωρευμένου πάγου. Εντούτοις, η ισχύς των κινητήρων δεν μπορεί να αποτρέψει μια απώλεια στήριξης, ή την απώλεια έλεγχου κατά την απογείωση, όπου οι μεγαλύτερες γωνίες ανόδου έχουν ήδη επιτευχτεί κανονικά. Μερικοί χειριστές πιστεύουν ότι, αν δεν μπορούν να δουν πάγο, ή παγετό στα φτερά από κάποια απόσταση, ή από το πιλοτήριο, τότε δεν υπάρχει πάγος, ή αν πράγματι υπάρχει και δεν μπορούν να το δουν κάτω από τις ίδιες περιστάσεις τότε η συσσώρευση πρέπει να είναι πολύ λεπτή για προκαλέσει οποιαδήποτε συνέπεια. Στέφανος Άτσαλος 11 Φεβρουαρίου 2009 4
Αγαπητοί μου συνάδελφοι. Χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες ;;;;;;; Στο Αγγλικό κείμενο μπορείτε να διαβάστε μερικές διερευνήσεις. http://ntsb.gov/alerts/sa_006.pdf Crash During Takeoff in Icing Conditions, Canadair, Ltd., CL-600-2A12, N873G, Montrose, CO, November 28, 2004. Aircraft Accident Report NTSB/AAB-06/03: http://www.ntsb.gov/publictn/2006/aab0603.htm Epps Air Service, Challenger 604, Birmingham International Airport, Birmingham, UK, January 4, 2002. Air Accidents Branch (AAIB), Department of Transport, UK. Aircraft Accident Report 5/2004 (EW/C2002/1/2): www.aaib.gov.uk/cms_resources/dft_avsafety_pdf_030576.pdf NTSB recommendation letter issued as a result of 26 Cessna 208 icing-related incidents and accidents: www.ntsb.gov/recs/letters/2004/a04_64_67.pdf Takeoff Stall in Icing Conditions, USAir flight 405, Fokker F-28, N485US, LaGuardia Airport, Flushing, NY, March 22, 1992. Aircraft Accident Report NTSB/AAR-93-02: www.ntsb.gov/ntsb/brief.asp?ev_id=20001211x14270&key=1 Loss of Control on Takeoff, Ryan International Airlines, DC-9-15, N565PC, Cleveland-Hopkins International Airport, Cleveland, OH, February 17, 1991. Aircraft Accident Report NTSB//AAR- 91/09: www.ntsb.gov/ntsb/brief.asp?ev_id=20001212x16434&key=1 Crash During Takeoff in Icing Conditions, Continental Airlines, DC-9-14, N26TX, Stapleton International Airport, Denv CO, November 15, 1987. Aircraft Accident Report NTSB AAR-88/09: www.ntsb.gov/publictn/1988/aar8809.htm Καλές Προσγειώσεις. 5