ΕΡΩΤΗΜΑ 1: ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ? ΕΠΕΙΔΗ: Η ΧΩΡΕΣ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΕΙΤΕ (Α) ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΠΑΡΑΓΑΓΟΥΝ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΓΑΘΑ, ΕΙΤΕ (Β) ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΓΑΘΑ, ΕΙΤΕ (Γ) ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑ 2: ΤΙ ΕΞΑΓΕΙ / ΕΙΣΑΓΕΙ Η ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ: ΕΞΑΓΕΙ: ΑΓΑΘΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΑΠΟ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ, Η ΑΓΑΘΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΑΓΕΙ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΖΗΤΗΣΗ (ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ) ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΕΓΧΩΡΙΑ. ΕΡΩΤΗΜΑ 3: ΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΟΓΚΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΟΙ ΤΙΜΕΣ: ΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ (ΔΙΕΘΝΕΙΣ) ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ. ΕΡΩΤΗΜΑ 4: ΤΙ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ (ΩΦΕΛΕΙΤΑΙ) ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΑΠΟ ΤΟ Δ. ΕΜΠΟΡΙΟ? (i) ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ (ΕΘΝΙΚΗΣ) ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ, ΔΗΛ., ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ) ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Α Υ Τ Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ. (ii) Η ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΟ Δ. ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΣΤΟΧΟ (iii) ΑΡΑ!! ΤΟ Δ. ΕΜΠΟΡΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΕΠΩΦΕΛΕΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΣΕΣ ΧΩΡΕΣ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΣΗΜΑΣΙΑ ΔΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ (ΤΟΥ/ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΥΠΗΚΟΟΥ) ΕΥΗΜΕΡΙΑ. Γ Ι Α Τ Ι? 1
ΕΡΩΤΗΜΑ 5: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ: Η ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΟΣ ΣΥΚΓΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΑΓΑΘΟΥ. Η ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΕΤΑΙ ΠΛΗΡΩΣ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ (ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ) ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ. ΝΑ ΕΞΑΓΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΓΑΘΟ, ΚΑΙ ΝΑ ΕΙΣΑΓΕΙ ΤΟ ΑΛΛΟ ΑΓΑΘΟ, ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΧΩΡΑ. Η ΠΛΗΡΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑΣ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΣΤΗ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΑΓΑΘΑ. ΑΡΑ ΧΩΡΙΣ ΕΜΠΟΡΙΟ Η ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΘΑ ΣΤΕΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΟΣ ΑΓΑΘΟΥ! ΕΡΩΤΗΜΑ 6: ΤΟ ΚΑΙΡΙΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ? (i) ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΧΩΡΑΣ ΠΑΡ ΟΤΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΤΗΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ. (ii) ΔΙΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΣΤΑΘΕΡΟ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΜΙΣΘΟ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΕ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ ΠΟΥ Η ΧΩΡΑ ΕΧΕΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ, ΕΧΟΥΜΕ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΜΙΣΘΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΕ ΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ ΠΟΥ Η ΚΑΘΕ ΧΩΡΑ ΕΧΕΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ (iii) ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΧΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΤΙ ΜΙΑ 2
ΧΩΡΑ ΜΕ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΥΝΑΛΛΑΣΕΤΑΙ ΜΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΑΡΧΙΚΑ, ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ, ΕΧΕΙ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΜΕΣ. Η ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΤΕΔΕΙΞΕ ΤΡΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: (i) ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ. (ii) (iii) ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΝΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΛΟΓΩ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΝ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ Η ΧΩΡΑ ΑΛΛΙΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΠΑΡΑΓΕΙ. ΕΡΩΤΗΜΑ 7: ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ, ΣΕ ΠΟΛΛΕΣ (ΑΝ ΟΧΙ ΣΕ ΟΛΕΣ) ΧΩΡΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ» ΑΠΟ ΤΟΝ ΞΕΝΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ. Η «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ» ΑΥΤΗ ΕΠΙΖΗΤΕΙΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΙΣ ΡΟΕΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ. ΤΕΤΟΙΑ ΜΕΤΡΑ ΑΦΟΡΟΥΝ ΕΙΤΕ ΤΟΝ ΑΜΕΣΟ ΕΠΗΡΕΑΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΤΙΜΩΝ, i.e., ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΔΑΣΜΟΙ --TARIFFS-- ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ --SUBSIDIES-- ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΩΝ), ΕΙΤΕ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΑΜΕΣΕΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΟΥΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ, QUOTAS). 3
Η ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ: ΚΑΤΑΛΥΕΤΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ (ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΤΙΜΗ ΓΙΑ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΡΟΪΟΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ). ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ «ΕΓΧΩΡΙΑΣ» ΑΓΟΡΑΣ, ΚΑΘΟΣΟΝ ΕΝΑ ΟΜΟΟΙΔΕΣ ΠΡΟΪΟΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΤΙΜΗ ΣΕ ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ. ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΩ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ. ΕΡΩΤΗΜΑ 8: ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ «ΣΦΑΛΜΑ» ΣΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΠΙΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΥΤΗ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ? Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΧΕΙ ΤΡΙΑ ΣΚΕΛΗ: (i) ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΓΙ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΕΡΟΥΝΤΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΟΜΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ. (ii) ΑΛΛΑ «ΛΟΓΙΚΑ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΡΜΗΝΕΥΦΘΟΥΝ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΘΕΙ ΑΝ Ο ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ» ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΠΛΕΟΝ ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΚΟΠΟ. (iii) ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ ΩΣ Η «ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΛΥΣΗ», SECOND-BEST, ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. ΠΟΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΣΥΝΕΠΕΙΣ (ΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ) ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ? 4
(i) ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΑΥΤΑ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ, ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, ΤΟΝ ΟΓΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ? (ii) ΠΩΣ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΑΜΕΣΑ Η ΕΜΜΕΣΑ ΑΛΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΓΟΡΩΝ? ΒΑΣΙΚΗ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ «ΜΙΚΡΗΣ» ΚΑΙ «ΜΕΓΑΛΗΣ» ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ. ΠΟΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ-ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ? (iii) ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΕΤΟΙΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ, ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΑΚΑΜΨΙΕΣ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ? ΕΡΩΤΗΜΑ 9: ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΟ Δ. ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΜΕΤΡΑ, ΜΕ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. ΚΑΠΟΤΕ/ΚΑΠΟΙΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΣΟΔΩΝ (ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ), ΚΑΠΟΤΕ/ΚΑΠΟΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΗΡΕΑΣΜΟ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΙΑΣ ΧΩΡΑΣ (ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ), ΚΑΠΟΤΕ/ΚΑΠΟΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ Η ΤΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ / ΕΞΑΓΩΓΩΝ. 5
ΔΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΠΟΣΚΟΠΟΥΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΜΕ ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΟΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟΣΚΟΠΟΥΝ ΣΤΗ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ. ΕΡΩΤΗΜΑ 10: ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ (ΜΗ-) ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ: (i) ΔΑΣΜΟΣ: ΦΟΡΟΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΤΙΜΗΣ ΕΝΟΣ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΕΙΤΕ ΕΦ ΑΠΑΞ ΦΟΡΟΥ, ΕΙΤΕ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥ. ΕΝΑΣ ΔΑΣΜΟΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΕΜΜΕΣΑ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΣ ΑΜΕΣΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ. (ii) ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ: ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΟΠΩΣ ΟΙ ΔΑΣΜΟΙ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ. (iii) ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ (QUOTAS): ΜΙΑ ΑΜΕΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΣΗ ΣΤΟ ΟΓΚΟ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ. ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ. (iv) QUOTAS (ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΟΙ ΠΟΣΟΣΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ) ΑΛΛΟΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΣΤΡΕΒΛΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΗ-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ π.χ., ΜΟΝΟΠΟΛΙΑΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ. ΟΙ ΔΑΣΜΟΙ ΔΕΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΤΕΤΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΣΤΡΑΒΛΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ, i.e., ΔΕΝ ΑΛΛΟΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ. (v) GATT / WTO: ΡΗΤΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ, ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΔΑΣΜΩΝ / ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ. 6
(vi) ΔΑΣΜΟΙ, ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ, ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ «ΔΙΑΦΑΝΗ» ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ. «ΑΔΙΑΦΑΝΗ» ΜΕΤΡΑ: ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ, ΠΟΙΟΤΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ, ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ. ΕΡΩΤΗΜΑ 11: ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΧΩΡΑ ΘΑ ΕΠΕΛΕΓΕ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΕΞΑΓΩΓΩΝ, ΕΠΙΔΟΤΩΝΤΑΣ ΕΤΣΙ ΦΘΗΝΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ ΧΩΡΑ? (i) ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ. ΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΠΙΔΟΤΟΥΝ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΚΛΕΙΨΟΥΝ. (ii) ΛΟΓΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΙΔΙΟΥ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΙ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΑ. (iii) (iv) ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ, ΕΝΩ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΟΔΗΓΟΥΝΤΑΙ ΕΚΤΟΣ (ΔΙΕΘΝΟΥΣ) ΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΝ ΛΟΓΩ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. ΚΑΜΜΙΑ ΧΩΡΑ ΔΕΝ ΔΕΧΕΤΑΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΠΡΩΤΗ ΤΙΣ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΝΩ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΔΟΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ. (v) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΟΙ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ (GATT / WTO) ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ (Ε.Ε., ΗΠΑ, ΙΑΠΩΝΙΑ, ΚΑΝΑΔΑΣ). 7
(vi) ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΑΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ. ΔΥΟ ΛΟΓΟΙ: (i) WTO ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΡΗΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ. (ii) Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΗΠΑ, ΕΕ (CAP), ΚΑΝΑΔΑ κλπ. (vii) ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΟΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΗΠΑ ΚΑΙ ΕΕ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΥΝ ΠΕΡΙΠΟΥ ΣΤΟ 45% ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. ΟΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΑΜΕΣΩΝ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ-ΕΞΑΓΩΓΕΙΣ. ΚΥΡΙΩΣ: ΧΑΜΗΛΟΤΟΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ, ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ, ΕΥΝΟΪΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΧΡΕΩΝ. 8