Ομιλία του μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Α.Δ.Ε.Δ.Υ., Γ. Καλομοίρη στη Διεθνή Αντιφασιστική Συνάντηση (Αθήνα 10/10/2015) Να συγχαρώ την ΚΕΕΡΦΑ για τη διοργάνωση της Διεθνούς Συνάντησης κατά του ρατσισμού και του φασισμού και να ευχαριστήσω για την πρόσκληση να μιλήσω σε αυτήν. Οι προσφυγικές ροές έχουν αυξηθεί σε πρωτόγνωρα μεγέθη το τελευταίο διάστημα. Με τα σπίτια τους να πυρπολούνται νυχθημερόν και τις πόλεις τους να μετατρέπονται σε ερείπια, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν άρον άρον τις εστίες τους και να πάρουν το δυσβάσταχτο ρίσκο της προσφυγιάς. Και κατά μια ειρωνεία της ιστορίας, αναζητούν επιβίωση και καλύτερες συνθήκες ζωής σε κάποιες από εκείνες τις χώρες, οι κυβερνήσεις των οποίων ευθύνονται για την ακραία δυστυχία τους. Σε χώρες των οποίων τα καθεστωτικά, κυρίαρχα μέσα μαζικής επικοινωνίας καθημερινά συναγωνίζονται ποιο θα παρουσιάσει τους πρόσφυγες πιο επικίνδυνους για την ασφάλεια των κατοίκων και πιο προβληματικούς για το επίπεδο ζωής τους. Ταυτόχρονα τα ίδια αυτά μέσα αποσιωπούν τις τεράστιες ευθύνες των ιμπεριαλιστών για τους πολέμους και τις συρράξεις που κάθε τόσο ξεσπούν σε κάθε σημείο του πλανήτη. Παρακολουθούμε το βόρβορο των σχολίων που καθημερινά δημοσιεύουν τα ακραία φασιστικά και ακροδεξιά έντυπα. Γι αυτούς οι πρόσφυγες δεν είναι παρά ο υπ αριθμόν ένα κίνδυνος για τη διατήρηση της φυλετικής καθαρότητας των γηγενών κατοίκων, ένα μίασμα που πρέπει να αποβληθεί με κάθε τρόπο από τη εδάφη και τις θάλασσες της χώρας. Αλλά και εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας δεν πάνε πίσω. Έγραψε, για παράδειγμα, ο Ι. Πρετεντέρης πριν λίγες μέρες πως δυσκολεύεται να αντιληφθεί «τι θέλουμε να κάνουμε» με τους 7 χιλιάδες πρόσφυγες που φτάνουν κάθε μέρα στα νησιά και από εκεί στις πόλεις της Ελλάδας. Σημειώνει, συγκεκριμένα: «Αν οι πρόσφυγες ή / και οι παράνομοι μετανάστες περιφέρονται από τη Λέσβο στο Πεδίο του Άρεως κι από εκεί στην Πλατεία Βικτωρίας πριν μεταφερθούν «για φιλοξενία» στο κλειστό του Γαλατσίου, αυτό είναι μια κατάσταση η οποία δεν πλήττει τους κατοίκους του Λονδίνου ή της Μπρατισλάβα, αλλά της Αθήνας και του Γαλατσίου. Οι οποίοι στο κάτω κάτω δεν ρωτήθηκαν αν θέλουν να φιλοξενήσουν χιλιάδες αλλοδαπούς έξω από το σπίτι τους. [ ] Διότι όταν πάρει φωτιά το σπίτι σου, το πρόβλημα είναι το σπίτι σου που καίγεται. Δεν είναι οι κοινοτικές οδηγίες για τους κανόνες πρόληψης των πυρκαγιών.» Και καταλήγει ο κ. Πρετεντέρης: «Το Μεταναστευτικό δεν είναι απλώς ένα ζήτημα φιλοξενίας. Είναι ένας παράγων αποσταθεροποίησης της κοινωνίας.» Για τον Πρετεντέρη, λοιπόν, και τους κάθε λογής ομοίους του, δεν είναι οι πρόσφυγες που υποφέρουν από τις κερδοσκοπικές επεμβάσεις του μεγάλου κεφαλαίου στις χώρες τους, αλλά οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων της
2 Ευρώπης και άλλων ηπείρων, που αναγκάζονται να υποστούν την παρουσία των προσφύγων. Δεν είναι οι εστίες των προσφύγων που πυρπολούνται καθημερινά από τους ανηλεείς βομβαρδισμούς των ιμπεριαλιστών και των παρατρεχάμενών τους τους, αλλά οι πολυκατοικίες της Αθήνας και άλλων πρωτευουσών της Ευρώπης από την παρουσία τους. Δεν είναι οι χώρες προέλευσης των προσφύγων που αποσταθεροποιούνται από τους αιματηρούς πολέμους, θυσία στο βωμό της αδίστακτης και εγκληματικής κερδοσκοπίας, αλλά οι χώρες που αναγκάζονται να δεχτούν τα θύματα της δικής τους πολιτικής αναλγησίας. Πλήρης αντιστροφή της πραγματικότητας, δηλαδή, και συνειδητός αποπροσατολισμός της κοινής γνώμης για να συντηρείται η ισχύουσα τάξη πραγμάτων. Αξίζει πιστεύω να σταθούμε κάπως στα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά και οι νέοι πρόσφυγες. Από τα 40 εκατομμύρια των εκτοπισμένων παγκοσμίως, περίπου οι μισοί είναι παιδιά και έφηβοι. Αναφερόμαστε σε μια κρίσιμη και ευαίσθητη φάση της ζωής του ανθρώπου κατά την οποία διαμορφώνεται η προσωπικότητά του. Αν οι συνθήκες διατροφής και υγείας είναι ανεπαρκείς, αυτό μπορεί να έχει ανεπανόρθωτες αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο, καθώς επίσης και στη φυσική ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Ας σκεφτούμε ακόμα πως τα παιδιά και οι έφηβοι πρόσφυγες είναι περισσότερο επιρρεπείς στην εκμετάλλευση από ό,τι οι ενήλικοι. Ανάμεσα στα προβλήματα από τα οποία χρειάζονται ειδική προστασία, μας λένε οι διεθνείς οργανισμοί, περιλαμβάνονται η στρατολόγηση από ένοπλες ομάδες, η εξαναγκαστική δουλεία και ο αποχωρισμός από τις οικογένειές τους. Ειδικά τα κορίτσια έχουν να αντιμετωπίσουν και τις πολιτισμικές ανισότητες και την ακραία σκληρότητα. Και είναι ευθύνη της χώρας υποδοχής, είναι δική μας ευθύνη, τουλάχιστον για τα παιδιά και τους νέους που θα παραμείνουν στην χώρα μας, να πάρουμε όλα τα αναγκαία μέτρα τόσο για την εξασφάλιση της υγείας και της ανάπτυξής τους όσο και για την επαρκή εκπαίδευσή τους. Ειδικά αυτό το τελευταίο δικαίωμα, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, είναι και το πιο δύσκολο να εξασφαλιστεί ουσιαστικά και σε παγκόσμιο επίπεδο στους πρόσφυγες. Θα ήθελα να αναφερθώ ως εκπαιδευτικός ο ίδιος και σε κάποιες άλλες διαστάσεις που αφορούν πιο συγκεκριμένα το εκπαιδευτικό κίνημα. Είναι γνωστό ότι, πέρα από το προσφυγικό ζήτημα, σε εγρήγορση και κινητοποίηση έχει οδηγήσει την εκπαιδευτική κοινότητα και η εμφάνιση ακραίων αυταρχικών, ρατσιστικών και φασιστικών αντιλήψεων όπως και κρουσμάτων βίας σε σχολεία από πρόσωπα που συνδέονται με αυτές τις αντιλήψεις. Οι φανατικοί θιασώτες του ακροδεξιού εξτρεμισμού και του νεοναζισμού έχουν επιχειρήσει κατά καιρούς να αξιοποιήσουν το γενικότερο αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία εξαιτίας της οικονομικής κρίσης για να προωθήσουν ρατσιστικές αντιλήψεις και να
3 επιβάλουν ένα κλίμα αυταρχισμού και μισαλλοδοξίας και στο χώρο του σχολείου. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ανέδειξε στην πιο ακραία μορφή τους κινδύνους που απορρέουν από τη δράση των νεοφασιστικών και νεοναζιστικών ομάδων. Η ευρύτερη κινητοποίηση των αντιφασιστικών δυνάμεων άνοιξε το δρόμο για το χαρακτηρισμό της «Χρυσής Αυγής» ως εγκληματικής οργάνωσης και τη δικαστική δίωξή της τόσο γι αυτή όσο και για άλλες έκνομες δραστηριότητες. Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει καταδικάσει απερίφραστα αυτές τις πρακτικές, είτε εκδηλώνονται στο χώρο του σχολείου είτε οπουδήποτε αλλού. Γονείς, εκπαιδευτικοί αλλά και η ίδια η νεολαία έχουν εκφράσει με ποικίλους τρόπους την αποστροφή τους για τις φασιστικές και νεοναζιστικές προκλήσεις και τις απάνθρωπες βιαιότητες. Ακόμα περισσότερο, έχουν αναπτύξει συλλογικές δράσεις που τις βρίσκουν ως αξεπέραστα εμπόδια μπροστά τους όσοι τολμούν να μεταφέρουν τις απάνθρωπες αντιλήψεις και τις βάρβαρες πρακτικές τους και στο χώρο του σχολείου. Είναι δεκάδες οι πρωτοβουλίες που έχουν μέχρι τώρα αναληφθεί στα σχολεία και γενικότερα στους εκπαιδευτικούς χώρους. Και μόνο αυτό το γεγονός αρκεί για να δείξει τη σταθερή βούληση της εκπαιδευτικής κοινότητας να αποβληθούν διά παντός ο φασισμός, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία από όλα τα σχολεία. Το Κέντρο Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ έχει συστήσει Ομάδα Εργασίας με στόχο να μελετήσει συστηματικά τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η δράση φασιστικών και ρατσιστικών ομάδων στα Γυμνάσια και Λύκεια. Στόχος της Ομάδας είναι να συμβάλει στην πρόληψη τέτοιων φαινομένων αλλά και στην αντιμετώπισή τους, όπου τυχόν εκδηλωθούν, σε συνεργασία με άλλους αρμόδιους φορείς και παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας. Αφετηρία της προσπάθειας αυτής είναι η καταγραφή της έκτασης των σχετικών προβλημάτων στα σχολεία και η μελέτη τους. Στη συνέχεια, επιδιώκεται η ανάπτυξη συνεργασίας με αρμόδιους φορείς και παράγοντες, με στόχο την πολυδιάστατη προσέγγιση των προβλημάτων και την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Οι παρεμβάσεις αφορούν τόσο το σχολικό πρόγραμμα όσο και γενικότερα τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των σχολείων. Για την επιμόρφωση και την ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών και των γονέων το ΚΕΜΕΤΕ της ΟΛΜΕ έχει εκδώσει μια σειρά εγχειριδίων, όπως είναι ο «Οδηγός Αντιρατσιστικής Εκπαίδευσης», το δίτομο «Σχολείο Χωρίς Σύνορα» και το επίσης δίτομο «Ρατσισμός και ΜΜΕ. Ο ρόλος του σχολείου». Παράλληλα, τόσο η ΟΛΜΕ και η ΔΟΕ όσο και τα πρωτοβάθμια σωματεία τους έχουν προχωρήσει στη διοργάνωση εκπαιδευτικών, πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Μια άλλη, σημαντική πλευρά της ενεργοποίησης των εκπαιδευτικών είναι οι δράσεις αλληλεγγύης και στήριξης των παιδιών που συναντούν δυσκολίες στο σχολείο και στην οικογένειά τους. Οι δράσεις αυτές συμπληρώνεται συχνά με την εξασφάλιση νομικής στήριξης των σχολείων και των εκπαιδευτικών σε περιπτώσεις όπου αυτό απαιτείται. Η αυξημένη
4 παρουσία των προσφύγων στη σημερινή συγκυρία έδωσε επίσης την αφορμή για μια σειρά σημαντικών δράσεων αλληλεγγύης, τόσο από την ΟΛΜΕ όσο και από τις τοπικές ΕΛΜΕ, που θα συνεχιστούν στο επόμενο διάστημα. Το 1 ο Πολιτιστικό Φεστιβάλ της ΟΛΜΕ, που έγινε πέρυσι στην Αθήνα, με θέμα «Φασισμός και Εκπαίδευση», που διοργάνωσε η Πολιτιστική Λέσχη της ΟΛΜΕ με συζητήσεις και θεατρικό έργο με αντιφασιστικό περιεχόμενο, ήταν θετικό βήμα στον αγώνα για ένα δημοκρατικό σχολείο, χωρίς βία, διακρίσεις και αποκλεισμούς. Αυτό το φεστιβάλ δεν ήταν η πρώτη και δεν θα είναι, ασφαλώς, η τελευταία πρωτοβουλία. Ζητούμενο ωστόσο είναι να διεκδικήσουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα, παιδαγωγικά, οργανωτικά και ευρύτερα κοινωνικά, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η διείσδυση του ρατσισμού και του νεοναζισμού στην εκπαίδευση. Κι ακόμα περισσότερο, να αγωνιστούμε για μια εκπαίδευση που θα ανοίγει τα μάτια των παιδιών και των νέων, θα τα προβληματίζει πάνω στα μεγάλα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας και θα τους παρέχει όλα τα αναγκαία εφόδια για να συνειδητοποιούν τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων και να αγωνίζονται για μια άλλη κοινωνία. Κλείνοντας θα ήθελα να σταθώ στο τι οφείλει, κατά τη γνώμη μου να διεκδικήσει το εργατικό, συνδικαλιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα: Ανοικτά σύνορα. Η διέλευση των προσφύγων πρέπει να γίνεται με ασφάλεια και ελεύθερα ώστε να μπει ένα τέλος στην παράνομη διακίνηση, στους πνιγμούς και τους θανάτους στα σύνορα. Τα κλειστά σύνορα σκοτώνουν τα νήπια και τα γυναικόπαιδα και όχι μόνο οι δουλέμποροι. Να μπει τέρμα στην πολιτική της αποτροπής. Οι πρόσφυγες έρχονται στην Ευρώπη κυνηγημένοι από τον πόλεμο, την πείνα και την εξαθλίωση. Η Frοntex, οι φράχτες και οι επαναπροωθήσεις είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης. Κρατική φροντίδα για όσο καιρό οι πρόσφυγες βρίσκονται στη χώρα μας. Ανοικτοί ξενώνες φιλοξενίας πρέπει να δημιουργηθούν όπου βρίσκονται οι πρόσφυγες, ώστε να έχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και να αποφεύγονται φαινόμενα όπως της Πλατείας Βικτωρίας. Η αλληλεγγύη του κόσμου δεν αρκεί. Γρήγορες διαδικασίες καταγραφής που σημαίνει στελέχωση με επαρκές προσωπικό των υπηρεσιών ασύλου ώστε να μην αναγκάζονται οι πρόσφυγες να μένουν μεγάλα διαστήματα εγκλωβισμένοι και να μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς όποια χώρα επιθυμούν. Απορρόφηση και μέριμνα για όσους επιθυμούν να μείνουν στη χώρα μας που σημαίνει σε αυτούς να χορηγείται άσυλο με πλήρη δικαιώματα με διεκδίκηση πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ε.Ε. οφείλει να χρηματοδοτήσει στην Ελλάδα ότι παροχές ισχύουν για τους πρόσφυγες π.χ. στη Γερμανία. Απομόνωση της Ακροδεξιάς. Δεν πρέπει να δοθεί καθόλου χώρος στους φασίστες να εκμεταλλευθούν το προσφυγικό για να προβάλλουν τη φασιστική τους προπαγάνδα.
5 Ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών. Τίποτα από όσα είπαμε πριν δεν μπορεί να γίνει χωρίς να σταματήσει η λιτότητα και η βάρβαρη επίθεση εναντίον του ντόπιου πληθυσμού. Κυβέρνηση που με την πολιτική της πλήττει τα φτωχά λαϊκά στρώματα της ίδιας της της χώρας δεν μπορεί να φροντίσει τους ξένους πρόσφυγες. Η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. συμμετέχει στο αντιρατσιστικό κίνημα της χώρας μας εκτιμώντας ότι οφείλουμε όλοι μας να στηρίξουμε μια πολιτική αλληλεγγύης και ανθρωπιάς απέναντι στους πρόσφυγες και στους οικονομικούς μετανάστες. Να συνεχίσουμε να διαδηλώνουμε στους δρόμους: ΟΧΙ στην Ευρώπη φρούριο του ρατσισμού και της λιτότητας. Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη, του απεργού, του ανέργου και του μετανάστη.